Aanvoer levensmiddelen op Madrileense markt sterk beperkt
over
Naar uitstel
Kans op voortbestaan Italiaans kabinet steeds kleiner
Verslag-Kosygin
SNELLE WAARDEVERMINDERING LIRE
goedgekeurd
Britse regering „tevreden
stappen Mozambique
Portugese
verkiezingen
M
M
Wl!
I
EAU DE COLOGNE
ECONOMISCHE SANCTIES TEGEN RHODESIE
Doden door griep
VOL AFGRIJZEN
DOODSTRAFFEN
IN ALGIERS
IN LEVENDE LIJVE
Anti-guerrillawet
in Dublin aanvaard
door nico
scheepmaker
- Wift
DONDERDAG
2
rder
Ingrijpen
Speculaties
king
Bakkers
rhief
ÏEG
ging
„Om technische redenen”
„Niets te vrezen”
Zambia
ieuw
itenis
leden
*oting
Hautain
taakt
I
(Van onze redacteur in Rome Gerard Vertinden)
anton
ndigd
ming
I
I
izoek
VITORIA/MADRID (Reuter, AFP, DPA). Bij een treffen met de
politie zijn in de Noordspaanse stad Vitoria gisteren drie betogers om het
leven gekomen en verscheidenen gewond, zo is uit welingelichte bron
vernomen. Van officiële zijde is de dood van twee demonstranten be
vestigd.
ROME. Een van de twee maatregelen die het huidige Italiaanse
noodkabinet-Moro moet treffen, lijkt te mislukken: in plaats van een
internationale koersstijging is een snelle waardevermindering van de lire
merkbaar. De banken en de handel, die hierop niet waren voorbereid, zijn
gisteren in grote verwarring gebracht en de wisselmarkt was nog onze
kerder dan toen een week geleden die markt nog gesloten was.
BINNEN- EN BUITENLAND
I,.sg
;'x/' O
I
Doden bij rellen in Baskenland
President Samora Machel
zakenlieden
isteren
U mag nog een tijdje raden, straks
krijgt u de oplossing, maar eerst wil ik
een tweede beschrijving van een persoon
aan u voorleggen:
Ik begin vandaag met een literaire c.q.
historische vraag: wie is de persoon die
in het navolgende stukje wordt beschre
ven:
wee-
rd in
jarige
n be-
ippeld
lenéve
i acht
andere
moest
over-
Tegelijkertijd waarschuwde de koning
dat hij zijh rol alleen binnen de be
staande regels kan en wil vervullen, al
dringt hij aan op een urgente herziening
van die regls. Daarom vroeg hij in zijn
rede tot de Kroonraad (wiens zitting hij
dinsdagavond bij uitzondering leidde)
opnieuw om zijn, medewerking voor her
vormingen, hoewel het een publiek ge
heim is dat de raad sinds Franco’s dood,
drie maanden geleden, de politieke ont
wikkeling afremt.
en
eval-
n in
deti-
zordt
>e te
is de
•loof-
izoek
vin-
;zoek
I dat
moet
van
iguay
issale
nders
nissie
de
Igens
latio-
Jking
poli-
Zuid-
jvan-
elijke
staat
>n be-
I.
se po-
istruc-
lieuwe
imbat-
agent
^ageren
uvoord-
ustitie.
ten in
erricht
zullen
ebruikt
ethode,
iet ge-
maar
handen
van de
r 29
50gd.
gaat
htere
m de
ening
r
g
litaire
er al-
is in
jarige
:eggen
ag bij
j een
mmen
e on-
De Spaanse koning Juan Carlos heeft
in een verrassende toespraak zijn besluit
onderstreept om op te treden als consti
tutioneel vorst die, staande boven de
dagelijkse conflicten, „diepgaande her
vormingen” voortstuwt.
stakers zouden pas aan het werk gaan
als een negen punten tellend eisenpak
ket door de regering zou zijn ingewil
ligd, aldus de leiders.
Voorts zijn de 6.000 bakkers van de
Spaanse hoofdstad aan een langzaam-
aan-actie begonnen. Met deze actie wil
len de bakkers kracht bij zetten aan hun
eisen inzake betere arbeidsvoorwaarden.
Onze redacteur in Barcelona, Robbert
Bosschart, tekent hierbij aan:
Rib-
Haag
;oken
meen
j het
taan.
De slachtoffers bevonden zich in of
buiten een kerk, waar 5.000 stakers wa
ren bijeengekomen om te vergaderen. De
politie greep in op het moment dat nog
een aantal stakers de kerk wilde bin
nengaan. Politie en stakers zijn een uur
lang slaags geweest.
Hoe die verkiezingen gaan uitpakken,
wordt duidelijk aan de hand van het
succes dat de communisten gisteren in
Napels behaalden. Na enkele maanden
Op het sluiten van de grenzen met
Rhodesië en de berichten dat Mozambi
que op voet van oorlog met dat land is
gebracht, wilde de woordvoerder geen
commentaar geven.
Britse regeringsfunctionarissen zeiden
dat het sluiten van de grenzen en het
toepassen van de VN-sancties e rnstige
gevolgen voor Rhodesië zal hebben. Tot
voor kort was volgens hen 60 percent
van de Rhodesische export over de Mo-
LONDEN, SALISBURY (UPI, AFP)
De Britse regering heeft gisteren haar
tevredenheid uitgesproken over Mozam-
biques besluit volledige economische
sancties tegen Rhodesië toe te passen.
„Deze stap onderstreept de ernst van de
situatie waarin Rhodesië zich bevindt en
versterkt het argument van James Cal
laghan (de Britse minister van buiten
landse zaken), die de blanke Rhodesiërs
heeft gevraagd de feiten onder ogen te
zien”, aldus de woordvoerder.
steren
enoe-
nieu-
ij de
adeur
DUBLIN (Reuter) Met een krappe
meerderheid (65 tegen 61 stemmen) is
gisteren in het parlement in Dublin een
omstreden anti-guerrillawetsvoorstel
goedgekeurd, volgens dit ontwerp kun
nen personen die verdacht worden van
guerrilla-activiteit in Noord-Ierland in
de Ierse republiek voor het gerecht wor
den gebracht als zij daar worden aange
houden.
giste-
aende
ter
:s en
lanen
rotest
oodse
in de
e VN
Aangezien ook het andere punt, de
legalisering van de abortus, met de
grootste moeite door de twee Kamers
van Afgevaardigden wordt gehaald, is de
kans op het voortbestaan van dit kabi
net langer dan vier weken vrijwel denk
beeldig. En als de socialisten in hun
congres en later de communisten en
christen-democraten niet tot een duide
lijke stellingname komen over een prak
tisch helpen van het land in deze twee
opzichten, worden vervroegde verkiezin
gen onvermijdelijk.
LONDEN (DPA) Het aantal do
den als gevolg van de griepepidemie
in Groot-Brittannië stijgt onrustba
rend. Volgens gegevens van het mi
nisterie van volksgezondheid zijn in
de week van 21 tot en met 27 februa
ri 1.283 mensen aan de griep of aan
een bijkomende longontsteking over
leden.
Dat betekent dat het aantal ziekte
gevallen met dodelijke afloop de af
gelopen vier weken voortdurend is
toegenomen. Bij de vorige griepepide
mie stierven alleen in de maand de
cember van 1969 ruim 3.100 Britten.
De koning liet er geen twijfel over
bestaan dat hij volgens de huidige
grondwetten „onder uitzonderlijke om
standigheden” zou ingrijpen.
In welke in overweegt Juan Carlos
nu in te grijpen? In zijn toespraak legde
hij veel nadruk op het recht van de
koning om belangrijke voorstellen direct
aan het volk voor te leggen in de vorm
van een volksstemming, een referendum;
en hij herinnerde eraan dat het referen
dum ingesteld is om te voorkomen dat
„in ogenblikken van crisis bepaalde min
derheden zich valselijk voorstellen als
vertegenwoordigers van de volkswil”.
Hij verklaarde dat het absoluut noodza
kelijk is te bereiken dat de volkswil zich
op waarachtige wijze kan uitdrukken.
Onduidelijk is nu nog de verwijzing
naar die „minderheden”. Zij kan slaan
op communistische pogingen om het
verlangen van het Spaanse volk naar
een breuk met de fascistische en corpo
ratieve residu’s van het verleden, in
revolutionaire banen te leiden. Maar ook
op de pogingen van de rechtse bunker
om zich op te werpen als voorvechter
van het „brave volk” en derhalve iedere
wezenlijke hervorming te dwarsbomen.
„Mozambique heeft Rhodesië niet de
oorlog verklaard en zolang het geen
agressie pleegt of „terroristen” herbergt,
heeft het van Rhodesië niets te vrezen”,
heeft de Rhodesische minister van de
fensie en buitenlandse zaken, Piet van
der Byl, gisteravond voor de televisie
verklaard.
Hij zei voorts dat Rhodesië niet ver
rast is door het besluit van Mozambique
zijn grenzen met Rhodesië te sluiten.
„We hebben dit besluit verwacht sinds
Mozambique onafhankelijk is geworden”.
De minister voegde hieraan toe dat Rho
desische troepen „af en toe” bij de
achtervolging van guerillastrijders d e
grens met Mozambique zijn overtrokken.
Het openbare optreden van koning
Juan Carlos tot nu toe (dat in sommige
opzichten haast aan een presidentiële
campagne doet denken) wijst eerder in
de laatste richting.
zal
zal
van de ruim drie maal zo grote Commu
nistische Partij van Italië aanwezig wa
ren.
In het tweede hoofdstuk kwamen de
interne verhoudingen aan de orde en
ook hier klonk voor een kleine partij
(ook al zit die „op de wip”) een hautaine
toon door: de socialisten zijn best in
staat een belangrijk deel van de rege
ringsverantwoordelijkheid te dragen.
Daarmee hield De Martino duidelijk een
weg open naar de samen- werking met
de christen-democraten, maar ook met
de communisten.
Het derde hoofdstuk, de PSI intern,
gaf reden te over voor het steken van
de hand in eigen boezem. Maar ook hier
niets dan lofuitingen aan eigen adres.
Het enige dat op dit congres van heel
veel woorden zal moeten worden beslo
ten, is naar welke kant de wip bij
vervroegde verkiezingen zal moeten
doorslaan. En waarschijnlijk zal zondag
blijken dat de heren zelfs die principiële
beslissing voor samenwerking met chris
ten-democraten of communisten nog
even open laten, totdat gebleken is met
welke oplossing zij het meeste internati
onale en nationale voordeel behalen.
MOSKOU (DPA, Reuter) De afge
vaardigden naar het 25e congres van de
Russische communistische partij hebben
gisteren na twee dagen discussie een
stemmig hun goedkeuring gehecht aan
het verslag van premier Kosygin over de
richtlijnen van het tiende vijfjarenplan
(voor 1976-1980).
zambikaanse Beira-lijn vervoerd. Hoewel
Rhodesië de laatste tijd veel minder via
Mozambique vervoert, kon het afsnijden
van deze spoorverbinding toch economi
sche verstikking voor het land beteke
nen, aldus de functionarissen.
De rest van de Rhodesische im- en
export gaat door'Zuid-Afrika, maar dit
land heeft in het verleden gewaar
schuwd dat zijn overbelast spoorwegnet
niet Rhodesië’s hele handel kan verwer
ken. Zuid-Afrika heeft nog niet officieel
gereageerd op de actie van Mozambique
van gisteren. Volgens een Zuidafrikaanse
woordvoerder zal premier Vorster waar
schijnlijk vandaag een verklaring in het
parlement afleggen.
Tijdens de debatten werd, aldus een
officiële woordvoerder van het congres,
onder meer kritiek geleverd op de mi
nister voor lichte industrie, Nikolai Ta-
rassov. Dit naar aanleiding van het feit
dat het consumptiegoederenpakket zowel
kwalitatief als kwantitatief onvoldoende
is.
De Martino’s redevoering was verdeeld
in drie hoofdstukken. In het eerste werd
de toekomst van socialistisch Europa
behandeld. „Met of zonder de hulp van
de communisten moeten wij, socialisten,
de communisten moeten wij, socialisten,
in staat zijn onze bijdrage tot links
Europa te voeren”, riep De Martino uit,
terwijl toch in zijn gehoor de leiders
Vandaag kiezen de ongeveer 5.000 ge
delegeerden tijdens een besloten zitting
een nieuw centraal comité. Dit nieuwe
comité bepaalt vervolgens de samenstel
ling van het politburo. De resultaten
worden waarschijnlijk vrijdagmorgen,
op de slotzitting van het congres, door
partijleider Breznjev bekendgemaakt.
juni vorig jaar laten weten dat de
centrum-Iinkse coalitie ten einde was.
Wij hebben het kabinet laten vallen
omdat wij zagen dat het echt niet meer
ging. Wij zijn voornemens zelfstandig
Italië weer uit de put te halen”. Deze
uitspraken deed de partijsecretaris van
de Italiaanse Socialistische Partij, Fran
cesco de Martino, gisteravond in zijn
openingstoespraak tot het socialistische
congres.
In een urenlange redevoering trachtte
De Martino uit te leggen hoe zijn partij
(PSI, ongeveer tien percent van de stem
men) de oplossing kan brengen voor de
regeringsproblemen van Italië.
Wie voldoet aan de eerste beschrij
ving, en wie aan de tweede? De eerste is
Napoleon, zoals hij in „Oorlog en Vrede”
(derde deel, e erste hoofdstuk, deel 5)
door Leo Tolstoj wordt beschreven. Een
rake typering, vol kenmerkende details
(haar net geborsteld, naar eau de co
logne geurend, een rukje bij iedere stap),
maar die kan Tolstoj hooguit van horen
zeggen hebben, want hij heeft Napoleon
nooit ontmoet. Zeker niet op het be
schreven moment, in 1812, want Tolstoj
werd pas in 1828 geboren. Toch neem je
voetstoots aan, juist door die waar
schijnlijk verzonnen details (hoewel Tol
stoj die ook uit zijn bronnenonderzoek
kan hebben geput, natuurlijk), dat Na
poleon er op dat moment zé uitzag, zich
zé gedroeg en zé geurde.
Hebt u intussen de tweede beschreven
figuur al ontraadseld? Het is de Russi
sche dissidente schrijver Alexander
Solzjenitsin, die tien dagen in Londen
was en in Michael Davie’s Notebook in
The Observer van deze week op de
hierboven aangegeven wijze werd be
schreven. Ik vraag me af of iemand hem
uit deze beschrijving, hoe gedetailleerd
ook, heeft herkend. De meesten zullen
gedacht hebben, dat dit opsporingsver
zoek op vele mannen kon slaan, van
Vader Abraham tot Friedrich Weinreb
met Barry Hulshoff als tussenstation.
Het bewijst hoe weinig zeggend in feite
zulke persoonsbeschrijvingen in boeken
zijn, waarvan we toch zeggen dat je de
hoofdpersoon „in levende lijve voor je
ziet”. Dat is onzin. Zelfs een man die
over de hele wereld bekend is en boven
dien een bijzonder markant uiterlijk
heeft, wordt door maar weinigen uit
zo’n gedetailleerde beschrijving herkend.
Er is één troost. Michael Davie begint
zijn stuk over Solzjenitsins verblijf in
Londen als volgt:
„Men zou het nauwelijks voor moge
lijk hebben gehouden dat iemand die zo
direct herkenbaar is als Alexander Solz
jenitsin toch praktisch onopgemekrt tien
dagen in Engeland zou kunnen door
brengen”. Velen die hem in levende lijve
voor zich zagen, hebben hem dus ook
niet herkendé
ebben
d. Dit
rgani-
:ndge-
nadat
gezegd
histo-
Over-
■ganda
ap die
Alles zal pas duidelijk worden wan
neer de koning bekend maakt welke
voorstellen hij straks aan het Spaanse
volk wil voorleggen in het referendum.
Speculaties hierover variëren van een
plan om de communisten te verbannen
gezien immers de felle anticommu
nistische uitspraken van de huidige
machthebbers tot een plan om de
aartsconservatieve Cortes (het parlement
dat de koning van Franco erfde) te
omzeilen en de „waarachtige uitdruk
king van de volkswil” mogelijk te ma
ken met een partijendemocratie.
„Hij maakt een fysiek krachtige in
druk. Hij is 1.75 of 1.78 meter lang, en
zowel kleiner als jonger dan j e zou
verwachten. Hij droeg een zwart pak
met vier knopen van voren en een wit
overhemd met een parelgrijze das die
grotendeels achter zijn baard schuilgin
gen. Zijn zwarte schoenen glommen. Hij
droeg een polshorloge met een effen
bruin bandje, een bril in zijn borstzakje,
en twee ballpoints en wat stukjes papier
in de rechterzak van zijn jas. De duim
van zijn rechterhand bleek verbrijzeld.
Zijn haar is dun, zandkleurig en terug
wijkend. Zijn gelaatskleur is blozend, de
baard is zwartgrijs. Hij is een zware
roker en werkt aan één stuk door; zijn
leven bestaat uit wandelen (hij begint de
dag gewoonlijk met een wandeling) of
werken. Hij houdt van houthakken en
heeft een gruwelijke hekel aan winke
len. Toen iemand hem vroeg of hij
televisie had gekeken, hief hij bij de
gedachte alleen al zijn handen vol af
grijzen omhoog.
die in
•s bij-
s. een
Hij is
„Hij had zich zojuist gekleed voor zijn
rijtoer, en droeg een blauwe uniformjas,
van voren open, over een wit vest, zo
lang dat het zijn tonronde buikje bedek
te, een witte leren rijbroek, die strak om
de dikke, korte dijen sloot, en hoge
laarzen. Zijn korte haar was blijkbaar
net geborsteld, maar een lok hing over
het midden van zijn brede voorhoofd.
Zijn mollige, witte nek stak scherp af
tegen de zwarte kraag van zijn uniform
en hij geurde naar eau de cologne. Van
zijn volle gezicht, vrij jong nog, met de
vooruitstekende kin, ging een welwillen
de en majestueuze uitdrukking van vor
stelijk welkom uit.
Hij trad levendig binnen met een
rukje bij iedere stap en zijn hoofd
lichtelijk achterover gewropen. Zijn he
le, korte corpulente figuur met de brede,
dikke schouders, en met opzet vooruitge
stoken borst en buik hadden het impo
sante en statige voorkomen, dat men ziet
bij mannen van veertig, die het er goed
van nemen. Hij was die dag zichtbaar in
zijn nopjes”.
Rhodesische veiligheidstroepen op
trouille in het grensgebied van
Mozambique
Als resultaat van de staking van
vrachtwagenchauffeurs voor lagere we
genbelasting en benzineprijzen is giste
ren het aanbod van vruchten, groenten
en vis op de Madrileense markt sterk
beperkt. Vakbondsleiders kwamen dins
dag overeen de staking stop te zetten,
maar veel chauffeurs negeerden dit en
sneden de banden kapot van vrachtwa
gens die reden.
Leiders van de stakende chauffeurs
spraken regeringsberichten tegen als zou
de staking aan kracht verliezen. De
ALGIERS (Reuter) In het proces in
Algiers tegen zeven mensen, beschuldigd
van verraad en het plegen van bo
maanslagen, zijn drie verdachten ter
dood en vier tot gevangenisstraffen ver
oordeeld.
Zambia juicht Mozambiques besluit
toe en zal volledig samenwerken met de
Mozambikaanse regering. Dit heeft een
Zambiaanse presidentiële woordvoerder
gisteren verklaard.
President Ford maakt zich zorgen
over de toestand in Zuidelijk Afrika en
houdt de ontwikkelingen daar nauwlet
tend in de gaten”, aldus heeft de woord
voerder van het Witte Huis, Ron Nesse,
gisteren meegedeeld.
Hij zei dat de president hoopte dat
alle politieke veranderingen in dat ge
bied vreedzaam tot stand konden wor
den gebracht en zonder dat men tot
gewelddadigheden meende te moeten
overgaan.”
vraaggesprek aangekondigd dat „de her
vorming van het juridisch statuut van
de politieke verenigingen in de eerste
helft van maart aan de Cortes (parle
ment) wordt voorgelegd”.
Dit, aldus minister Van der Byl, is
niet i n strijd met het internationale
recht. Hij beschuldigde president Samora
Machel van Mozambique van steunver
lening aan „benden terroristen” die ’s
nachts de grens met Rhodesië over
schrijden om „te doden en te plunde
ren”.
Mohamed Smail Medjerber (alias
Claude Rousseaux), Jay Salby en Noël
Cherif (alias Ignacio Tedesco) kregen de
doodstraf. De gevangenisstraffen varië
ren van zes maanden voorwaardelijk tot
levenslang.
Tot dusver konden leden van het Ierse
Republikeinse Leger (IRA) die in Noord-
Ierland werden gezocht, naar Ierland
uitwijken zonder dat de autoriteiten
daar hen konden uitwijzen.
LISSABON (Reuter) De verkiezin
gen voor de eerste vrij-gekozen wetge
vende vergadering van Portugal in een
halve eeuw zullen om technische rede
nen waarschijnlijk niet op 25 april
plaatshebben, maar een week of twee
later, zo heeft minister van binnenlandse
zaken Vasco Almeida Costa gisteren in
Lissabon meegedeeld.
Tegen Amerikaanse zakenlieden zei
Almeida dat de nieuwe grondwet in het
kader waarvan de verkiezingen zullen
worden gehouden, niet op tijd klaar zou
kunnen zijn.
In de staatscourant van woensdag
stond het decreet van president Franci
sco da Costa Gomes dat de verkiezings
datum bepaalt op 25 april. Als inderdaad
uitstel plaatsheeft, zal het decreet moe
ten worden veranderd.
Het Portugese ministerie van arbeid
publiceerde gisteren voorstellen voor
nieuwe, vrijere stakingswetten, klaar
blijkelijk gericht op het „stoom-afbla-
zen” van de industriële spanningen voor
de verkiezingen.
Majoor José Sanches Osorio, naaste
medewerker van ex-president Antonio
de Spinola en ex-leider van de Portuge
se christendemocratische partij, heeft
zich gisteren op de grens overgegeven
aan de Portugese autoriteiten, zo heeft
een militaire woordvoerder in Lissabon
bekendgemaakt.
Tegen Sanches was een aanhoudings
bevel uitgevaardigd sinds de militaire
autoriteiten hem ervan beschuldigen dat
hij betrokken was geweest bij eenpro-
Spinola-coup op 11 maart van het vorig
jaar.
De Baskische afscheidingsbeweging
ETA heeft gisteren de verantwoordelijk
heid voor de moord op een busconduc-
teur, die drie dagen geleden werd ge
pleegd in de buurt van de badplaats San
Sebastian, opgeëist. De ETA meldde dit
aan het radiostation „Radio Francia-
Internacional”. De afscheidingsbeweging
heeft de laatste drie weken drie mensen
om het leven gebracht.
De Spaanse minister van Arbeid, José
Solis Ruiz, heeft in een gisteren in het
Spaanse dagblad „Hoy” gepubliceerd
onder vrijwel hopeloze omstandigheden
een nood-begroting voor de stad te heb
ben opgezet, werd deze begroting met
behulp van de oppositie goedgekeurd,
met 64 tegen 14 stëmmen.
Daarbij komt nog dat ’s lands hoofd
stad Rome de komende lente een com
munistisch stadsbestuur zal krijgen op
grond van de verkiezingen van de lang
zamerhand legendarisch geworden 15e
uni, die de communisten landelijk tot
op een percent achter de christen-demo
craten brachten (34 tegen 35) maar in
vele steden, zoals Rome en Napels, met
veel groter verschil lieten winnen
van hun tegenstanders.
„Wij, socialisten, hebben al voor 15
