N
Prijzenbedragen vliegen
omhoog bij proftennis
Het grote gelijk
van Rudi Glöckner
d!
IT
Lucratieve
zaak voor
iedereen
JM
Amateurfederaties verloren greep op de top
r»
door Pieter Mui
Compromis
Niet alert
L
Wimbledon-boycot
l/reemde hobby
Geen gesjacher
22
s
John Newcombe
in
luiken
ir. Tel
Lamar Hunt
Manuel Orantes
Jimmy Connors
n in
ciale
hebt
an
ch-
iederet
Rod Laver
lag
lur.
an
id
ing,
en
De legendarische Rod Laver vestigde nog maar vijf jaar
geleden een fameus record. De Australische proftennisser ser
veerde, volleyde en smashte in een jaar tijds een prijzenbedrag
van 290.000 dollar bijeen. Destijds bijna 900.000 gulden en dat
alleen in de vorm van beloningen aan het eind van meestal
gewonnen toernooien. Over reclamecontracten voor rackets,
kleding etcetera praten we nog niet. De fabelachtige Laver,
geboren in Rockhampton vandaar zijn bijnaam Rocket, hield
dat record drie seizoenen vast. De ontwikkeling van het proften
nis in de volgende jaren bracht weliswaar ook Nastase, Smith (in
73), Newcombe, Connors en Vilas (in 74) over de tweehonderd
duizend dollar-grens maar Rodney Laver was toch onaantast
baar prijsjager nummer één gebleven.
Tot in 1975 ongelooflijke bedragen over de toonbank gingen.
Arthur Ashe mocht dat jaar de sterren van de hemel spelen (en
daarvoor 340.000 dollar incasseren), de grootste klapper maakte
zijn 22-jarige landgenoot Jimmy Connors. De man die verleden
jaar alle belangrijke finales verloor (w.o. Wimbledon tegen Ashe,
Forest Hills tegen Orantes) en dus sportief gezien minder aan zijn
trekken kwam, die man veroverde in twaalf maanden tijd ruim
600.000 dollar. Zo’n anderhalf miljoen gulden. In toernooien
verzamelde de ex-verloofde van Chris Evert een kleine 160.000
dollar. De rest van zijn prijzengeld haalde Connors binnen in
welgeteld drie partijtjes tennis.
Als u de Duitse televisie kunt ont
vangen. hebt u misschien Benfica te
gen Bayern München zien spelen in
WTT lijkt de wind toch in de zeilen
te krijgen want voor dit jaar en
komende seizoen werden onder
meer als nieuwe aanwinsten Chris
Evert (130.000 dollar per jaar), Nas
tase en Rod Laver (180 000 dollar
per seizoen) vastgelegd. Sommen
gelds die allemaal mogelijk gewor
den zijn door de groeiende populari
teit van tennis in de VS. Sinds 1970
nam het aantal beoefenaren met
tien miljoen toe tot dertig miljoen
mensen. De omzetten lopen in de
honderden miljoenen dollars. WCT
verkoop haar product al jaren aan
de televisiemaatschappij NBC die
op haar beurt de inkomsten weer
peurt uit de reclamespots tijdens de
tenniswedstrijden.
Voor de beste tennissers op de
ranglijst aan het eind van het WCT-
circuit heeft een broekenconcern
een bedrag van 115.000 dollar ter
beschikking gesteld. Een sigaretten
fabrikant heeft voor de beste dub-
“~l
toernooien (Rome, Parijs, Wimble
don en Forest Hills) ging de traditio
nele organisatie ter harte.
komt erop neer dat zij de dienst
uitmaken. Zoals bijvoorbeeld over
de plaatsingen voor alle evenemen
ten wordt beslist door computerlijs-
ten van de ATP.
Begin 1974 deed zich alweer een
nieuwe ontwikkeling voor met de
stichting van WTT, letters die staan
voor World Team Tennis. Daarach
ter staat een groep van Amerikaan
se zakenlieden die Van mei tot en
met augustus (met een onderbre
king van een maand) een steden
competitie in de VS organiseert.
Drysdale wilde er aanvankelijk niet
aan maar van een boycot kon geen
sprake zijn omdat zeker dertig tot
veertig ATP-leden tekenden voor
WTT. Het eerste seizoen had de
nieuwe organisatie al bijna de gehe
le damestop (inclusief Betty Stöve)
gecontracteerd en zeventien van de
25 topspelers. Tom Okker koos voor
zekerheid en tekende een contract
voor vijf jaar dat hem naar verluidt
800.000 dollar oplevert.
Het WTT-initiatief wordt onder
meer gesteund door stadiondirecties
die van hun adviseurs te horen kre
gen dat ze iets moesten organiseren
in hun leegstaande complexen. Dat
was altijd goedkoper dan leegstand
zonder evenementen. WTT met Lar
ry King (echtgenoot van Billy-Jean)
en George MacCall aan het hoofd,
draaide het eerste jaar niet best. Het
nogal spectaculair opgezette geheel
leed verliezen en in 1975 werd het
aantal teams ingekrompen van zes
tien naar tien. Een overeenkomst
met de ILTF liet eigenlijk alleen de
toernooien van Wimbledon en For
est Hills ongemoeid.
B
4_J
worden. In september vond de op
richting van de Association of Ten
nis Professions! (ATP) plaats. Ashe
en Drysdale behoorden tot de initia
tiefnemers. De Zuidafrikaan be
zette als eerste de voorzitterszetel.
Toen hij twee jaar later zijn hamer
overdroeg aan Arthur Ashe zei
Drysdale: „De tennisbonden mogen
nooit vergeten dat zij honderd jaar
de tijd hebben gehad aantrekkelijke
toernooien te organiseren. Dat nu
ondermeer in Europa de beste ten
nissers in competitieverband te zien
waren danken we aan de Amerika
nen. En niet aan de nationale bon
den of de ILTF." Om dicht bij huis
te blijven: nog bij het eerste WCT-
evenement in Rotterdam (eind ’71)
distantieerde de KNLTB zich volle
dig van het gebeuren.
De ATP boekte in de zomer van
'73 een groot succes met de Wimble
don-boycot. Pilic was geschorst
door de ILTF, de ATP accepteerde
dat niet en 68 betaalde tennissers
zeiden het topevenement gedag. Van
de besten was er maar één die zich
niet aan de boycot hield: Nastase,
wie anders. Twee maanden tevoren
was Stan Smith de eerste Ameri
kaan geweest die de WCT-titel pakte
via een zege op Ashe. Dat jaar had
WCT zijn „spelerspakket” uitge
breid van 32 naar 64 (twee groepen
speelden elf toernooien). Smith en
Lutz pakten de eerste wereldtitel in
het dubbelspel. Het jaar daarop ging
de Hunt-organisatie zelfs over op 84
spelers in drie groepen. Het wereld
kampioenschap in Dallas was voor
Newcombe die de jonge ster Borg
klopte.
Na enige tijd had de ATP (de
spelers betalen 500 dollar contribu
tie) met de ILTF samen een Grand
Prix-comité ingesteld waarin verte
genwoordigers van de twee partijen
èn van de toernóoidirecties waren
opgenomen. In die commissie zijn
de ATP-mensen de full profs en het
Een week geleden werd het voor
lopige hoogtepunt in deze krankzin
nige dollardans bereikt. In het su-
perkapitalistische Las Vegas ram
melde Connors in een revanchepar-
tij voor Forest Hills de Spanjaard
Orantes van de baan. Op de mat in
het hotel Caesars Palace verdiende
de Amerikaan daarmee 250.000 dol
lar. Hij en zijn opponent ontvingen
daarenboven een deel van de televi-
sieopbrengsten. De ontwikkeling
naar zo’n enorme beloning vond
plaats in acht jaar proftennis op
grote schaal.
Madison Square Garden in New
York was de plaats waar al vijftig
jaar terug voor het eerst geld ver
diend werd met tennissen,,Zo nieuw
is dat dus allemaal niet. Nieuw is Wel
de zakelijke opzet van fors formaat
met rondreizende groepen tennis
profs. In de jaren zestig had George
McCall al zijn National Tennis Lea
gue waarin betaalde spelers vere
nigd waren. Daarvoor trok Jack
Kramer al met een stel spelers rond
die minachtend als „tenniscircus”
bejegend werden. MacCall had het
grootste deel van de koek ruim tien
jaar terug terwijl zakenman Dave
Dixon uit New Orleans het met wat
erwtjes moest doen plus een aantal
vers gecontracteerde amateurs. De
eerbiedwaardige International
Lawn Tennis Association organi
seerde wel wat „open" toernooien
voor profs en amateurs maar dat
hield niet over.
De reacties op het ontstaan van
een hechte groep spelers waren fu
rieus. Dixon die meer kleur en show
in het deftige tennis bracht deed zijn
„handel” over aan ene Lamar Hunt
uit Dallas. Hunts grootvader was
rijk geworden in de oliebusiness en
Hunt investeerde in allerlei richtin
gen om met geld meer geld te ma
ken. Hij nam ook wat tennissers van
George MacCall over en bij de eer
ste acht gecontracteerde prof spelers
wan zijn World Championshio of
De Verenigde Staten zijn al een
jaar of vijf tennisgek aan het wor
den en in 1975 resulteerde dat in de
vondst van tweekampen tussen de
beste tennisprofs ter wereld met als
inzet een gigantisch bedrag. Con
nors speelde in alle drie de ontmoe
tingen die dat jaar aangericht wer
den en evenzo vele keren bleek de
jonge krachtpatser de sterkste. Ging
het eerste potje nog om 100.000 dol
lar, de allernieuwste ontwikkeling in
het proftennis duidt op winstbedra-
gen die tot nu toe in de sportwereld
slechts voor figuren van het formaat
Mohammed Ali bleken weggelegd.
Zo zou die Colombiaan het bij het
kampvuur vertellen, en zo vertelt Leo
Horn het blijkbaar ook. want ik las dat
hij na afloop gezegd heeft: „Als Glöck
ner in Europa nummer één is. dan is
Leo van derKroft een god. Deze man is
zwaar overschat. of hij had een volko-
men black-out. Hij heeft zijn beste tijd
gehad, fini. Die strafschoppen, och, dat
is een kwestie van taxeren, maar een
scheidsrechter die op af gezakte kousen
let en een scheidsrechtersbal laat rol
len. ongelooflijk. Glöckner heeft daar
door het duel naar beneden gehaald'
V kent mijn grote respect voor Leo
Horn, ik vind hem na Leo van derKroft
En dan die scheidsrechtersbal. Daar
had hij geen geluk mee. Hij liet de bal
voor de voeten van een Engelsman val
len, maar die stónd er niet-begrijpend
naar te kijken. Ik verwachtte zeker dat
Glöckner eerst een Hagenaar en een
Londenaar bij zich zou roepen om dan
het gevecht om de bal in het leven te
roepen, maar hij legde hem voor die
Engelsman neer, misschien omdat de
Engelsen in het bezit van de bal waren
toen hij het spel onderbrak. Die Engels
man was echter verdoofd door de drie
goals van Mansveld en reageerde niet.
Schoenmaker wel, ik heb al beschreven
dat West Ham ook nog de laatste hand
aan de kans legde die Schoenmaker
benutte, en ja. dat kwam toen wat.
ongelukkig uit. maar die Engelsen wa
ren gewoon niet alert genoeg. Wat kan
je daar verder aan doen?
Het jarenlange bekvechten ging
zowel WCT als de ILTF de keel
uithangen en Lamar Hunt benader
de Heyman (afgetreden in septem
ber ’74) over mogelijke oplossingen
van het conflict. In het voorjaar van
1972 sloten beide partijen een com
promis. WCT zou geen spelers meer
onder contract stellen, zodat de ten
nissers weer onder de zeggenschap
van hun nationale bonden vielen.
Anderzijds wees de ILTF data toe
aan de Amerikaanse betalende or
ganisatie zodat haar toernooien
geen concurrentie konden ondervin
den. Wimbledon moest het die zo
mer nog zonder de WCT-profs doen
maar op Forest Hills was iedereen in
augustus present.
Intussen was onder de tennissers
het bewustzijn ontstaan dat het weg
vallen van de contracten met WCT,
waardoor de bonden hen weer kon
den dirigeren, door een ander
machtsinstrument vervangen moest
Lissabon. Het werd 0-0. Daaruit bleek
wel, dat een groter „hok” nog kniet
automatisch meer doelpunten be-
tekent. De doelen in het stadion van
Benfica beantwoordden namelijk wer
kelijk aan hun bijnaam „hok” („de
rechtsbuiten gooide de bal hoog voor
het hok. maar de keeper kwam bijtijds
zijn hok uit om de bal te onderschep
pen”). Uiteraard was het doelvlak het
zelfde als overal in de wereld, maar het
„huisje” achter die ingang was zeker
dubbel zo groot als we het bij ons
gewend zijn. Ik schat dat het net min
stens drie en een halve meter achter het
eigenlijke doel over een viertal palen
was gehangen, waardoor het doel de
afmetingen had gekregen van een door
zichtig schuurtje.
De voordelen zijn tweeëlei. Ten eer
ste is het nagenoeg onmogelijk dat een
bal nu nog van een strakgespannen net
of de staander in het veld terugspringt,
waardoor verwarring wordt gezaaid, en
nog belangrijker lijkt me. dat de keeper
of de achterspeler nu enkele meters
aanloopruimte heeft als een vrije schop
op de rand van de doellijn moet worden
genomen. En dat moet vaak, als de
opspringende keeper onjuist is aange
vallen. Je vraagt je af waarom dat
„achterland” van het doel niet al veel
eerder dubbel zo groot is gemaakt. Elk
stadion kan die extra twee meters ach
ter het doel makkelijk missen, en die
paar tientjes extra voor een groter net.
moet elke club toch kunnen bekosti
gen. Bovendien is zo’n groot hok veel
uitnodigender om er ballen in te schie
ten, al bleek dat dan nog niet uit de
uitslag van Benfica-Bayem München.
STOPPER
de beste scheidsrechter die we ooit
gehad hebben, maar hij is helaas geen
goede scheidsrechterskenner. Ik geef
toe, die opgetrokken kousen zijn een
vreemde hobby van Glöckner. maar het
is niet uitsluitend zijn hobby, het is een
Oosteuropese regel neem ik aan. waar
hij zolang ik hem al heb zien fluiten,
steeds de hand aan heeft gehouden. Ik
wed dat Boskov dat wist. Hij had zijn
spelers uitstekend geïnstrueerd, zij
hadden hun kousen opgehesen, ze pro
testeerden niet na beslissingen, ze ac
cepteerden de leiding volkomen, ze
hadden Zich de waarschuwingen van
Boskov kennelijk goed ingeprent.
De fout van West Ham-manager Ron
Greenwood is geweest, dat hij tevoren
wél FC Den Haag is gaan bekijken,
maar niet Rudi Glöckner. want anders
had hij dat geweten. Hij had dan ook
geweten dat Glöckner niet, zoals het
overgrote deel van de scheidsrechters,
het strafschopgebied eigener beweging
een metertje aan alle kanten „in
neemt”, als een te wijd uitgevallen
jurk. Binnen het strafschopgebied is
binnen het strafschopgebied. De ge
wiekste overtreders in de achterhoede
speculeren erop dat de meeste scheids
belspelkoppels 40.000 Amerikaanse
munteenheden uitgetrokken.
Naast WCT en WTT is de verzeke
ringsmaatschappij Commercial
Union de derde organisator in het
tenniswezen. De toernooien van de
nationale bonden, ruim twintig tot
en met het eind van het kalender
jaar, zijn opgenomen in het Grand
Prix-circuit van ILTF en Commerci
al Union. De nummer één op die lijst
Uit het feit dat u dit nu zit te lezen
maak ik op dat u een Nederlandse
voetballiefhebber bent. Dat houdt bij
na automatisch in. dat u weet wie Rudi
Glöckner is: een Oostduitse scheids
rechter. die in Mexico de finale om het
wereldkampioenschap floot, die Johan
Cruijff uit het veld stuurde in een
wedstrijd tegen Tsjechoslowakije. en
die bekend staat als de beste, de minst
intimideerbare, de onomkoopbaarste
arbiter van de hele wereld. Het tegen
deel van een sjacheraar, het tegendeel
ook van een home-referee een man
die altijd consequent is in zijn beslis
singen.
Maar stel nu dat u een Colombiaan
was geweest, op doorreis in Den Haag,
die op uitnodiging van zijn ambassa
deur aanwezig was bij FC Den Haag-
West Ham United. Wat moet zo'n
man gedach t hebben van Glöckner. van
wie hij uit dommigheid nooit gehoord
had? Hij zou zijn thuisgekomen met
een indianenverhaal over de meest
schaamteloze home-referee die hij ooit
van zijn leven gezien had; en reken
maar dat hij erin Colombia al heel wat
had meegemaakt! De man gaf aan de
thuisclub een penalty wegens een nau
welijks zichtbaar handsballetje toen
de bal tegen de onderarm van de strak
tegen het lichaam gehouden arm van
een Engelsman terecht kwam, op het
moment dat deze net iets binnen de
rand van het strafschopgebied stond
Kort daarop gaf hij weer een penalty
aan de thuisclub, nu omdat een speler
die wilde doorbreken ten val kwam
over het uitgestoken been van een ver
dediger, wiens been misschien een de
cimeter binnen het strafschopgebied
die valpartij veroorzaakte Elke norma
le scheidsrechter zou. zeker nadat hij
Tennis (WCT) waren mannen als
Newcombe, Pilic, Tony Roche en
Cliff Drysdale. Tussen ’68 en ’70
kwamen daar ondermeer Ken Rose-
wall en Rod Laver, die in ‘62 en in ’69
de vierde klassieke toernooien van
de ILTF had gewonnen (zogenaamd
Grand Slam), bij. De overkoepelen
de tennisorganisatie zag met lede
ogen toe hoe de room van de tennis
top werd afgeschept en bezweek
voor de duizenden dollars.
In november ’71 zette WCT voor
het eerst een strijd om de wereldtitel
op poten in Dallas, de vestigings
plaats van Lamar Hunt en WCT. De
competitie als aanloop naar de titel
strijd telde toen 32 spelers. Na twin
tig toernooien was ondermeer Tom
Okker bij de „acht azen” die in
Texas om de wereldtitel vochten.
Rosewall, die nooit Wimbledon heeft
kunnen winnen, veroverde de eerste
wereldtitel door Rod Laver te ver
slaan. In mei ’72 deed hij dat op
nieuw want de nieuwe opzet hield in
dat WCT zijn seizoen zou laten
plaatsvinden in de eerste vier maan
den van het jaar. Dat stemde in
ieder geval Allen Heyman, sinds
september ‘71 voorzitter van de
ILTF, enigszins tevreden want met
name de bescherming van de grote
rechters „bihnen het strafschopgebied”
interpreteren als ..ruimschoots binnen
het strafschopgebied”. Glöckner heeft
daar al jaren in de wedstrijden onder
zijn leiding een eind aan gemaakt: wie
een speler ten val brengt of hands
maakt binnen het strafschopgebied,
krijgt onder alle omstandigheden een
penalty tegen zich, zelfs als zijn team
kort tevoren ook al een penalty heeft
moeten incasseren.'
Daar komt bij dat „arendsoog”
Glöckner alles ziet. Hij bewees dat
bijvoorbeeld toen hij West Ham door
liet spelen, nadat zijn grensrechter (ten
onrechte) voor buitenspel had gevlagd:
hij had het beter gezien dan zijn grens
rechter.' Hij zag bij die twee penalty's
ook. dat de Engelsen er in beide geval
len voordeel uit putten: de bal zou bij
de vrijstaande Schoenmaker terecht
zijn gekomen als dat versluierde
handsballetje niet zou zijn gemaakt.
(Schoenmaker appelleerde ook met
een), en Van Vliet stond op het punt
door te breken en alleen voor de keeper
te komen toen hij werd neergelegd. Ik
wou dat alle scheidsrechters in zulke
gevallen zonder gesjacher de spelregels
toepasten, en niet altijd de vals spelen
de verdedigers bevoordeelden door..ge
nade voor recht” te laten gelden. Ze
laten toch ook nooit genade voor recht
gelden ten voordele van een voorhoe
despeler, omdat hij maar een metertje
buitenspel stond? „Ja, hij stond wel
een metertje buitenspel, maar ik vond
het te zwaar om daarvoor af te fluiten
nu hij daardoor zo’n mooie kans
kreeg!” Heeft u dat een scheidsrechter
ooit horen zeggen?
ontvangt de lieve premie van 100.000
dollar. De beste acht strijden boven
dien samen om de verdeling van een
zelfde bedrag in het afsluitende
Masters-toernooi. Nogmaals, alle ge
noemde inkomsten slaan uitsluitend
op toernooiprijzen. De honderddui
zenden dollars van reclame overeen
komsten zijn buiten beschouwing
gebleven omdat daarover geen
openheid bestaat.
Volgens John McDonald van WCT
vormen die nieuwe tweekampen om
enorme bedragen geen bedreiging
voor WCT of WTT. „De belangstel
ling in Amerika voor tennis groeit
nog steeds. Sommige van onze toer
nooien komen niet in de gunst van
de bezoekers maar de sponsor doet
het dan gewoon om zijn vrienden en
hun vrouwen mee te nemen naar de
tennissterren. De tv toont onvermin
derde belangstelling. Als andere or
ganisatoren willen knokken met ons
dan zullen we het gevecht niet mij
den. Dit jaar was ons prijzenbedrag
voor 54 gecontracteerde spelers
2.240.000 dollar. Voor volgend jaar
gaan we nog verder omhoog.” De
ILTF heeft in deze revolutionaire
ontwikkeling haar greep op het
„spel” allang verloren. De dollar re
geert en ATP, WCT, WTT. en Com
mercial Union zullen dat regiem
trouw steunen.
al een penalty voor een randgeval had
toegekend aan dezelfde partij, met een
vrije schop op de rand van het straf
schopgebied hebben volstaan, niemand
zou daar dan gek van hebben opgeke
ken, maar nee, hij moest zo nodig een
tweede penalty aan de thuisclub geven.
En dan het vierde doelpunt. Hij had
op het middenveld het spel onderbro
ken voor een bierflesje dat op het veld
geworpen was. Hij liep terug naar de
plek waar de bal weer in het spel moest
komen, legde de bal neer voor de voeten
van een klaarstaande Engelsman, die
stond hem met open mond en vragende
blik aan te kijken, een sluwe Hagenaa r,
die door de toeschouwers Lexie werd
genoemd, had dóór dat de scheidsrech
tersbal al gegeven was, snelde toe. pik
te de bal op, rende ermee naar het doel,
had de mazzel dat hij hem na een
foutief passje terug kreeg van een West
Ham-verdediger. en knalde keihard in:
4-0 voor Glöckner!
•''yZy-z.,.,
