Jan Mulder in
veelbelovend debuut
Ze zeggen:
Wat weet
jij er nu
eigenlijk van?’
Hughes zou voor Feyenoord
zeker niet de slechtste zl|n
J
R
Een van de grootste
door Marc Semé
y
sm
zijn allemaal zaken waaruit je zou kunnen concluderen dat
het met Van Hanegem allemaal wat minder gaat.
Grote mond
Andere generatie
Eenmaal geconfronteerd met deze visies windt de alles in
het voetbal meegemaakt hebbende Van Hanegem zich niet
op. Wel spreekt hij zorgvuldig: „Het is pas afgelopen als ik
mijn voetbalschoenen heb weggegooid. Eerder niet. Ik weet
wel zeker dat ik nog steeds bruikbaar ben voor een topclub.
En dan niet als Ausputzer. Op die plaats kun je nog spelen
als je vijftig bent. Als je eenmaal vrije verdediger gaat
spelen dan is het pas werkelijk met je afgelopen. En wat het
Nederlands elftal betreft: Ik heb nu 47 interlandwedstrij
den gespeeld. Daar komen er nog wel een paar bij.
Willem van Hanegem verkeert in de nadagen van een heel
grote voetbalcarrière. Dat betekent niet dat de 32-jarige
middenvelder plotseling gedevalueerd is tot een middelma
tige speler, maar bet valt toch niet te ontkennen dat een
aantal ontwikkelingen dit seizoen zijn imago van één van
de beste voetballers ter wereld danig beeft aangetast. Zijn
plotselinge verwijdering, na de voor Oranje zo desatreus
verlopen interland in Katowice tegen Polen, uit het Neder
lands elftal, de belangstelling van een nauwelijks aan
spreekbare vereniging als FC Den Bosch voor hem en het
feit dat Ernst Happel zeer recent nog zelfs vanuit Brugge
opmerkte dat bij in staat is om uit Van Hanegem nog
minstens twee seizoenen het maximale rendement te halen,
Sunday Times
Han Berger
Nieuwe Cruijff?
•w
at
in
]oe-
e
e
Jan Mulder van voetballer nu schrijver
Er valt een parallel te trekken met
de teruglopende prestatiecurve van
Feyenoord en de verrichtingen van
Van Hanegem. De legendarische
middenvelder bleek dit seizoen min
der in staat om in zijn eentje Feye
noord over een dood punt heen te
tillen. Geen beste zaak voor de vere
niging uit Rotterdam-zuid, want
daardoor werd ook het automati
sche overwicht dat Van Hanegem op
het meerendeel van de uitgebluste
selectie had wat minder. Vanwege
zijn ambitie, enorme werklust en
unieke klasse eiste Van Hanegem in
de afgelopen seizoenen van minder
getalenteerde voetballers bij Feye
noord een topprestatie. Als ze de
kantjes er af liepen dan konden zij
rekenen op zijn genadeloze kritiek
en vernedering. Iets wat die „slach
toffers" tandenknarsend slikten om
dat zij zich realiseerden dat het elf
tal niet buiten Van Hanegem kon.
Vooral dit jaar is daar een kentering
in gekomen.
geniale kind in de trainerswereld, dat
maar naar je hoeft te kijken of je hebt
een tackle met een binnenwaartse cur
ve. Han Berger leek me een jonge trai
ner, die het wel zal redden in de toe
komst; wat nog urgenter is: in het
heden!
Ja, er zijn een aantal spelers bij ons
die de UEFA-cup hebben gewon
nen. Maar als je daar tevreden mee
bent
Het contract van Van Hanegem
loopt aan het einde van dit seizoen
af. Zowel vorig jaar als het seizoen
daarvoor had de Kromme nog een
fantastisch aanbod van Nice. Tot
twee keer toe vroeg Feyenoord een
bedrag van 900.000 gulden. Waar
Van Hanegem echter volgend sei
zoen speelt weet hij nog niet. Waar
schijnlijk toch gewoon weer bij Fey
enoord al zal hij nooit een lager
contract accepteren.
Van Hanegem: „Dat is ook een
mooi verhaal. Ik heb drie jaar gele
den een contract afgesloten. Dat is
echt niet zoveel meer waard omdat
alles in die tijd veel duurder is ge
worden. Er zijn nu zeker vier, vijf
spelers die een beter basiscontract
hebben dan ik bij Feyenoord. Wim
Jansen, De Jong, Kristensen, Nico
Jansen en zelfs Dick Schneider. Dat
vind ik niet zo erg. Ik heb het zelf
goed en dan mag een ander van mij
zoveel verdienen als hij wil. Ik kan
wat dat betreft de zon wel in het
water zien schijnen. Ik kan prima
leven met mijn gezin en dat is het
voornaamste. Maar ik ben wel zo’n
jongen die anderen laat meeprofite
ren. Ik heb Wim Jansen mijn con
tract laten zien. Ik heb toen gezegd:
Jongen als jij je contract gaat ver-
En verder filosoferend over deze
theorie: „Ik zeg ze ook wel eens: Vijf
jaar geleden kwamen jullie hier nog
niet eens de kleedkamer binnen.
Maar het is net alsof je tegen een
muur praat. Ze hebben een grote
mond en roepen uit van: Wat weet jij
er nou eigenlijk van en krijg de
zenuwen. Daarom bemoei ik me er
nauwelijks nog mee. Ze zoeken het
allemaal maar uit. De clubleiding,
de trainer en de spelers. Ik heb pas
één jonge speler ontmoet die wel
bereid was om te luisteren. Vorig
jaar voor de interland tegen Zweden
heb ik anderhalf uur zitten praten
met Jan Peters. Hij klaagde erover
dat hij met NEC in de eerste divisie
voetbalde en dat hij iedere week de
nodige schoppen moest incasseren.
Ik heb toen geantwoord: Wat klaag
je toch? Dat is de beste leerschool
die er is. Wees blij dat je in die eerste
divisie zit. Straks doe je er je voor
deel mee. Hij heeft dat echt van mij
aangenomen en daarom zal dat nog
één van de weinige spelers van de
nieuwe voetbalgeneratie zijn die het
wel redt”.
Wat Feyenoord betreft is Van Ha
negem somberder gestemd: „In feite
moeten we met dit elftal zo kampi
oen van Nederland kunnen worden.
Maar als je dan in de groep zit en
zegt: De trainer is nu ontslagen, we
beginnen helemaal overnieuw. Als
iemand kritiek heeft laat hij dan nu
zijn mond opendoen dan hoor je
niemand. Ik word daar moedeloos
en ziek van. Na slechte kritieken kan
ik mij nog dagen opwinden. De an
dere spelers niet. Dat begrijp ik niet.
Als ik bijvoorbeeld de leeftijd en
capaciteiten van een Theo de Jong
zou hebben dan zou ik wel de beste
middenvelder van Nederland zijn.
Ik heb hem vaak gevraagd: Wat wil
je nou eigenlijk? Wil je op mijn
plaats spelen? Alles vind ik best.
Omdat hij de capaciteiten heeft.
Maar dat geldt voor meer Feye-
noorders. Het komt er alleen ge
woon niet uit."
Van Hanegem is duidelijk een spe
ler van een andere generatie. Dat
blijkt niet alleen uit zijn fabelachti
ge staat van dienst maar ook uit zijn
mentaliteit. Alleen de top telt voor
deze vedette. De rest is surrogaat.
Van Hanegem: „Er wordt wel eens
gesteld dat het logisch is dat deze
Feyenoord-ploeg zo uitgeblust is
omdat een groot aantal spelers al
alles heeft meegemaakt. Maar wie
hebben bij Feyenoord nu alles mee
gemaakt? Dat zijn Wimpie Jansen
en ik. Wij hebben een echte Europa
cup en wereldbeker gewonnen. Wij
hebben in die finale in München met
het Nederlands elftal meegedaan.
lengen, dat moet je het zo en zo
aanpakken. Hij heeft dat toen ge
daan en nog een veel beter basiscon
tract gekregen dan ik. Ik vind Jan
sen een beste jongen. Hij woont twee
blokken bij mij vandaan. Ik kan
prima met hem opschieten, maar
één bedankje heb ik nooit gehad. Hij
zit ook in de spelersraad en als er
dan door het bestuur weer eens over
mij geluld wordt dan houdt Jansen
zijn mond dicht. Het is echt niet zo
dat ik hem dat hardgrondig kwalijk
neem maar ik zou zulke dingen toch
helder mogelijk Nederlands op. Vaak
ook in toerbeurt. Als ik het goed heb
uitgerekend, is Leo Hom al aan zijn
derde ghostwriter bezig (spookschrij-
ver, als ik het even letterlijk mag verta
len), en Frans Derks zijn column werd
eerst geschreven door Wil van der
Smagt, daarna door Rob van den Dob
belsteen. Momenteel gebeurt het door
Rob Nieuwenhuys, en volgend seizoen
zal Dick van Gangelen het van hem
ovememen.
De meeste journalisten beschouwen
deze anonieme bezigheid niet als een
dankbare klus, en dat is het natuurlijk
ook niet. Eerst moeten ze de Beroemde
Persoon op ideeën brengen, daarna
moeten ze hem een mening over de door
hen aangedragen actuele problemen
zien te ontfutselen, vervolgens moeten
ze hem behoeden voor onvoorzichtige,
onnozele of onjuiste opmerkingen, en
tenslotte moeten ze het stuk ook nog
helemaal schrijven. Heeft het dan een
maal in de krant gestaan, dan krijgen
ze van lezers te horen dat deze de
sportpagina knap waardeloos vinden,
behalve dan die leuke stukkies van
Frans Derks (of wie dan ook): „De
enige man die bij jullie een behoorlijk
stuk kan schrijven!" wordt er dan aan
toegevoegd.
Niet dat ik het erg vind dat een
beroemde voetballer of een beroemde
scheidsrechter zijn meningen door een
vakman in de juiste vorm laat gieten,
want tenslotte is voetballen een vak
apart, is scheidsrechteren een vak
anders benaderen. Zo is mijn karak
ter nu eenmaal. Ik sla mezelf echt
niet op de borst van: Wat ben ik een
nobel mens. Maar de spelers hebben
domweg veel aan mij te danken. Er
zijn een aantal voetballers bij Feye
noord die zo tachtig duizend gulden
in het handje krijgen zonder dat ze
één bal hebben aangeraakt. Dat is
hun basissalaris. Dan is het toch
schandalig dat ze op zondag zo lo
pen te lanterfanten in het veld. Ik
.schaam me als er 17000 toeschou
wers op de tribune zitten. Ik schaam
me voor een wanprestatie. De mees
te van die toeschouwers die Feye
noord nu nog steunen moeten zich
wel de hele week in het zweet wer
ken voor een loontje waar die voet
ballers schamper om lachen. Zes
gulden voor een kaartje is veel voor
die mensen. Maar daar denken onze
„sterren" niet over na”.
Als variant op de vader die op de
bruiloft van zijn dochter in arren moe
de uitroept: „Ik heb een dochter verlo
ren, maar er een zoon bijgekregen!’’,
zou je kunnen zeggen dat de voetbal
sport in Nederland een topspeler heeft
verloren, maar er een veelbelovend
sportjournalist bij heeft gekregen. Dat
slaat dan op Jan Mulder, die deze week
in het weekblad De Tijd een pagina
vult over FC UtrechtAjax: goed en
behendig geschreven, en met die extra
„informatie" die de eredivisievoetbal-
Ier wèl kan geven en zelfs de best
geïnformeerde voetbaljoumalist net
niet. Bijvoorbeeld dat de „diepe” doe
len in het stadion van FC Utrecht, die
de grote „hokken" bij Benfica, waaro
ver ik vorige week schreef, enigermate
nabij komen, zo uitnodigend zijn voor
een voorhoedespeler om er op los te
knallen.
Van Hanegem: „Ze mogen me best
uitschelden voor oude man. Ze mo
gen ook best kritiek op mij hebben.
Ik heb tenslotte zelf ook nooit mijn
mond gehouden. Dan kun je zoiets
terug verwachten. Ik wind me alleen
op als mijn eigen spelers, mij voor
de voeten gooien dat het een aflo
pende zaak met mij is. Dan zeg ik
wel eens: Wie zijn jullie eigenlijk wel
met jullie grote smoel? Als ik mezelf
nu nog zie voetballen en ik zie wat
jullie er van terecht brengen dan
moet ik alleen maar erg hard lachen.
Zo bedroevend is jullie kwaliteit.”
Maar er zijn meer zaken die Van
Hanegem mateloos irriteren.
In het hele Nederlandse voetbal is
de situatie dermate uit de hand gelo
pen dat middelmatige voetballers
toptransfers vertegenwoordigen,
dat nauwelijks gemotiveerde en ma
tig getalenteerde spelers een bedrag
verdienen, dat in geen enkele ver
houding staat tot de prestaties die zij
leveren. Iets wat Van Hanegem ook
bij Feyenoord constateert. Van Ha
negem: „Dat houd ik ze regelmatig
voor. Ik vertel de spelers vaak: Dat
jullie nu zoveel kunnen verdienen
komt omdat wij vijf, zes jaar gele
den voetbal van wereldklasse speel
den en een Europa-cup en wereldbe
ker hebben veroverd. Toen hadden
we een elftal waarin ieder zijn plaats
wist. Niemand had een grote mond
maar iedereen werkte naar de capa
citeiten die hij had. Nu denkt iedere
jonge speler die hier binnenkomt
dat hij een soort Cruijff, Keizer of
Beckenbauer is. Als het allemaal
Het aardige is bovendien dat Jan
Mulder zijn stuk zelf geschreven heeft,
wat zoals bekend een hoge uitzonde
ring is bij al die columns die van de
handtekening van sportvedetten wor
den voorzien. De enige columnist uit de
vedettenwereld die zijn column zelf
schrijft, is voor zover mij bekend Hans
Kraag in NRC-Handelsblad een
leesbare, maar vrij behoedzame ru
briek, waarin hij Ajax sinds zijn ver
trek nooit onder de loep heeft genomen
(terwijl dat toch vooral de laatste we
ken heel verleidelijk moet zijn ge
weest).
Ook onze schrijvende scheidsrech
ters, Leo Hom en Frans Derks in res
pectievelijk Televizier en Het Parool,
zijn niet meer dan de dirigenten van
hun rubriek: zij vertellen wat ze op hun
hart hebben en een employé van de
sportredactie schrijft dat dan in zo
apart en is schrijven een vak apart.
Winston Churchill dicteerde een groot
deel van zijn oeuvre aan zijn secreta
resse en liet het door haar uitwerken,
maar kreeg toch de Nobelprijs voor
literatuur, dus zo’n werkwijze kan
blijkbaar toch tot goede resultaten lei
den, althans tot de Nobelprijs voor
literatuur.
Alleen begrijp ik niet dat geen van
die sportvedetten als voorwaarde voor
zijn medewerking aan zo’n „persoonlij
ke column" de eis heeft gesteld dat
behalve zijn naam ook de naam van de
journalist die alles opschrijft erbij
komt te staan. Mijn trots zou mij ver
bieden zonder blikken of blozen met
andermans veren te pronken en boven
dien zou ik niet graag de volle verant
woordelijkheid dragen voor alles wat
een ander uit mijn mond heeft opgete
kend. Het zal vaak genoeg gebeuren
dat de ondertekenaar van zo’n rubriek
pas leest wat hij gezegd heeft als hij de
krant opslaat.
Maar zoals gezegd. Jan Mulder heeft
zijn stuk zelf geschreven en kan mijns
inziens een tweede carrière opbouwen
in de journalistiek. De Tijd had voor
deze speciale gelegenheid ook een foto
graaf naar Galgenwaard gestuurd om
een foto te maken: „Jan Mulder in
actie!” Jan Mulder had met de hem
onbekende fotograaf afgesproken dat
hij zo en zo laat voor de uitgang van
het station in Utrecht zou staan, waar-
Ik was na afloop van FC UtrechtA-
jax een beetje benieuwd naar het „op
treden” van Han Berger, de 25-jarige
trainer van FC Utrecht. Opvolger van
Jan Rab. De jongste trainer in het be
taalde voetbal en misschien wel jonger
dan het merendeel vart de spelers in het
betaalde voetbal. Na een kwartiertje
kwam hij naar buiten, samen met een
der spelers. Het verschil was inderdaad
niet merkbaar, ze waren allebei onge
veer even oud en droegen allebei het
uniform van FC Utrecht: donkerbruin
colbertjasje en beige broek. Onder zijn
jasje droeg hij een bruine coltrui, zijn
haar zou ik omschrijven als „gedekt
lang”. Hij kauwde kauwgom en begon
met een caballero op te steken.
„Heren! Wat kan ik vooru doen?”, zei
hij zo nonchalant mogelijk, met een
waterdicht Utrechts accent. Wel, de
heren wilden zijn mening en die gaf
hij: dat doelpunt van Ajax vlak voor
het eind zat er wel in, de organisatie
viel een beetje weg, de gewone lulkoek,
zal ik maar zeggen. Ik bedoel: het was
niet zo dat ik opeens dacht dat hier de
Cruijff onder de trainers stond, het
Geen nieuwe Cruijff dus onder de
trainers, maar school er dan misschien
een nieuwe Cruijff onder de spelers, bij
FC UtrechtAjax? Rinus Michels had
de Deen Amesen op de midvoorplaats
gezet, een 19-jarige jongen die in het
C-elftal enkele uiterst veelbelovende
wedstrijden schijnt te hebben ge
speeld. Zou hij de nieuwe Cruijff zijn?
Hij had zijn postuur mee: het type
Franse Thijssen, snel en gretig overal
induikend, mager figuur, lange benen,
een beetje gebogen lopend, typische
voetballer. Maar ja. Cruijff is Cruijff
en Amesen is Amesen and never the
twain shall meet, om Kipling even te
variëren.
Ik denk dat Amesen een hele grote
kan worden, maar niet „de” grootste,
zoals Cruijff. Daarvoor mist hij toch
die onmiddellijke brutaliteit die
Cruijff vanaf zijn eerste wedstrijd als
17-jarige in het eerste van Ajax ten
toonspreidde. nog af gezien van het feit
dat ernaast enkele interessante passes
ook veel mislukte passjes bij zaten. Hij
viel voor mij pas goed door de mand,
toen hij tegen het einde, toen Ajax
grote haast had, de zekerheid van een
ingooibal prefereerde door de bal over
de zijlijn te laten uitlopen, in plaats
dat hij de bal binnenhield en er zelf
mee op avontuur ging. Cruijff zou dat
gedaan hebben. Amesen deed dat niet.
Daarom zal hij nooit de grootste wor
den, ook al toonde hij één belangrijke
positieve eigenschap: oog voor het vol
gende moment. STOPPER
De manager van Celtic, het elftal
dat in 1970 in de finale voor de
Europa-cup in Milaan door Feye
noord aan flarden werd gespeeld,
Jock Stein, heeft Van Hanegem ge
roemd als één van de grootste voet
ballers die er ooit hebben rondgelo
pen. Zelfs tijdens de wereldkampi
oenschappen in West-Duitsland, na
de wedstrijd Nederland-Bulgarije,
vertelde Stein: „Ik heb tijdens het
hele toernooi nog niet zo’n actie ge
zien als vanmiddag. Van Hanegem
gaf over veertig meter een pass naar
Rep die zo nauwkeurig was dat het
me de adem benam. Ik begrijp niet
dat Van Hanegem niet altijd in het
zelfde rijtje genoemd wordt waarin
ook Keizer, Cruijff, Pele, Muller,
Beckenbauer, Charlton en Di Stefa
no thuishoren”.
Inderdaad is Van Hanegem één
van de meest geraffineerde spelers
ter wereld. Hij kan overtredingen
maken die geen scheidsrechter ziet.
Gehard in de jungle van het Europa-
cupvoetbal is hij werkelijk uitge
groeid tot één van de grootste spe
lers, die Nederland ooit gehad heeft.
Een voetballer ook die maar met
weinig trainers echt kan samenwer
ken. Van Hanegem: „Happel is na
tuurlijk een kei. Met hem kon ik
over voetbal praten. Ik hoefde ook
nooit iets aan hem uit te leggen want
hij begreep alles direct. In de grote
tijd van Ajax zei ik altijd tegen Hap
pel: Je moet Suurbier en die kleine
(Cruijff red.) kopen. Dein trek je de
gif angels bij Ajax er uit. Happel zag
zulke dingen direct. Cruijff verte
genwoordigde de klasse en Suurbier
is op grond van zijn mentaliteit de
ideale prof. Als Feyenoord Cruijff
had gekocht dan was het nu nog
steeds de eerste club van Europa
geweest. Ook Michels vind ik een
fantastische trainer.Ook daar kon ik
tijdens de WK prima mee samen
werken. Er wordt nog veel gepraat
over het feit dat hij mij in die finale
op Höness heeft gezet. Natuurlijk is
Höness veel sneller dan ik. Maar
zolang hij mij op zijn eigen helft
voorbij sprint maakt dat natuurlijk
weinig uit. Höness is in die finale
nauwelijks gevaarlijk tegen mij ge
weest. Bonhof tegen Neeskens was
veel erger.
Maar weet je wat volgens mij ook
wel een goede trainer voor een top
club zou zijn? Barry Hughes. Je
hoort vaak dat hij tactisch niet sterk
zou zijn maar bij een topclub hoef je
de spelers geen voetballen meer te
leren. Het belangrijkste is sfeer en
mentaliteit. En dat lukt Hughes wel
met zijn geschreeuw. De ene trainer
is als een muis zo stil en Hughes
schreeuwt toevallig. Dat bestempelt
hem nog niet tot een slechte trainer.
Integendeel zelfs. Ik geloof dat Hug
hes voor Feyenoord niet de slechtste
is. Hoewel Happel natuurlijk de al
lerbeste voor ons zou zijn.”
na de fotograaf hem in zijn auto mee
zou nemen naar het stadion.
Jan Mulder heeft tien minuten staan
wachten, alsmaar rondkijkend, zag wel
een jongen in een geparkeerde auto
zitten, maar omdat deze geen blijk van
herkenning gaf, nam hij maar aan dat
dit hem niet kon zijn. Tenslotte nam
hij maar een taxi naar het stadion.
Later verscheen daar ook de fotograaf.
Het was die jongen in de auto. Hij gaf
toe dat hij Jan Mulder wel voor de
uitgang had zien ronddrentelen, maar
hij had besloten dat dit in geen geval
de ex-Ajax-speler kon zijn, omdat hij
een Engelse krant in zijn zak had (The
Sunday Times)!
Willem van Hanegem zet
jongeren op hun nummer
niet zo treurig was zou het om te
gillen van het lachen zijn.”
WWW
