Schmidt in Setters
Israëlische maatregel:
Rel rond
Leipziger
Messe
Staatsgreep in Niger mislukt
Begroting India
Times
rapport in
Stilte
Spaanse storm
voor
I
Egyptische parlement
verbreekt verdrag
met Moskou officieel
,NA VO weet niets van
F.
1
fa
t BB
NAÏEF
ZEEHONDENJACHT
IS WEER OPEN
DANK
VOLGENS BEKENDMAKING MINISTER VAN DEFENSIE:
DANKBETUIGING
FASCINEREND
I
door mco
scheepmaker
D’66: Geen aparte
pensioenregeling
voor politici
„Vader’’ van Franse
atoombom overleden
verrassingsaanval Warschaupact
i geen
ten in I
z
1
fa
3
BINNEN-
BUITENLAND
DINSDAG 16
EN
MAART
1976
I
Areilza
filter
i val
renen
1
ogels
jerva-
snoot-
s een
rkers
;ident
ie op
lentie
tploft
:zoek
d zal
in het
n in
Vught
woon-
ïn die
leven
g het
scher-
T
achtergrond
ifeurs
lagen
tugal
n gis-
ansla-
ïio en
Te over
(Van onze redacteur in Barcelona, R. Bosschart)
MADRID In Spanje heerst een onrustige stilte voor de storm.
De uiterlijke kalmte op de straten en de meeste arbeidsplaatsen
wordt gelogenstraft door de onzekerheid achter de schermen, waar
tegenstrijdige geruchten de ronde doen.
route
r een
route,
ruime
t een
t tien
e van
e rou-
lan te
route
Veel
geheel
n dat
k is. 1
chort
:e he
se op-,
raanséi ALGERIJE (Reuter, UPI,AFP).
Uitgaansverbod
3D
in deel bezet
West-Jordanië
Onze hartelijke dank aan al de vrienden
en kennissen van Piet voor de liefde en
warmte die zij hem in zijn leven hebben
gegeven. Fam. Louwe, Bergen.
Onze Piet is heengegaan
Daar hebben wij bij stil gestaan
Zoveel bloemen en lieve mensen
Piet had niet mooier kunnen wensen
Ik dacht, dat hij daar zo vredig lag
Ik dacht, er was ’n engel en die zei
Kom Piet wij gaan op reis
Piet dacht direct aan Purmerend
En was vlug uit zijn bed gerend
Maar toen, toen is hij heengegaan
Hij ruste in vrede Amen.
van
p een
grens
i met
Het
ducht
cs uit
werk
leven
een in
ledriji
i tien
Krant,
r voor
ran de
1 ver-
'Jeder-
werk-
id be-
werd herdacht, verliep rustig. Gisteren
deden zich echter weer ongeregeldheden
voor.
De grote man achter de machtsgreep
noemde hij majoor Bayere Moussa. Zijn
medeplichtigen waren een kapitein en de
secretaris-generaal van de enige vak
bond van Niger. Moussa werd bij een
kabinetswijziging in februari ontslagen
als minister van landbouw.
van
een
van
De afgelopen dagen ontving de ko-
ning juist de liberale ministers van
binnenlandse zaken (Fraga) en bui
tenlandse zaken (Areilza) voor lange
gesprekken ten paleize. Zijn kandi
daat zou minister Areilza zijn, die hij
reeds onmiddellijk na Franco’s dood
premier had willen maken, hetgeen
toen verhinderd werd door de conser
vatieven in de Kroonraad.
BRUSSEL
loofdkwartier
3
Het Westduitse ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren een bericht
in de Egyptische pers tegengesproken,
waarin werd gezegd dat de Bondsrepu
bliek Cairo zou helpen bij de uitbreiding
van de Egyptische wapenindustrie.
Het aanbod hiertoe zou worden ge
daan als president Sadat eind maart een
officieel bezoek brengt aan Bonn.
In Libië zijn verscheidene Egyptische
groepen voor spionage en ondermijning
ontdekt, zo heeft Radio-Tripoli gistera
vond bekendgemaakt.
Deze groepen, die opereerden in steden
als Tripoli, Benghazi en Garian, stonden
onder leiding van Egyptische officieren.
regen.
heer
;schap
s JEd
lor.
Bird
izzard
■acock
en de
rou is I
-jarige I
n een
'sloten
1. Hij
ver
legens
kans
ian in
n aan
i zijn
14.366
en de
lentie.
d Zol-
een
ch zal
an de
•od in
roaten
ar cel
itische
e par-
r van
en het
Dertig
>tig
in een
twee
n het
in het
izijns-
opge-
:uliere
d be-
ionaa]
NEW DELHI (Reuter) India gaat
belangrijke investeringen doen om de
economische groei van het land te be
vorderen. Er zullen recorduitgaven
worden gedaan voor landbouw, energie,
kunstmest en staal. Dit heet de Indiase
minister van Financiën, Soebramaniam,
gisteren bekendgemaakt bjj de indiening
avn zyn begroting voor 1976-1977.
Een naïeve schilder is iemand die,
zonder enige scholing, zander enige weet
van stromingen, richtingen en stijlen en
zonder rekening te houden met wat „de
anderen” er wel van zullen vinden, van
uit zijn gevoel schildert wat hij ziet.
lit de
Xngola Achterhalen wat de herkomst is van een
i met
iw
rijver-
iffeurs
swerkt
glopen
«richt in de Londense Times, waarin
in laat dat de troepen van het Warschau-
act in staat zijn zodanige verrassings
inval te lanceren tegen West-Europa
lat tactische kernwapens nutteloos wor-
len.
Hier toont hij een portret van bonds
kanselier Schmidt.
Bij de staatsgreep van 1974 verdreef
Kountsje president Hamani Diori, die
aan de macht was geweest sedert Niger
in 1960 onafhankelijkheid verkreeg.
In Niger, een van de Sahel-landen,
wonen ongeveer vijf miljoen mensen.
Het beschikt over zeer grote voorraden
uraniumerts.
Josef Abel,
uit Frankfort, geeft toe dat hij niet zo
best schildert, maar de portretten die
hij maakt, zijn net zo goed gelijkend
als die van andere artiesten. Alleen is
hij een stuk vlugger, want hij maakt
zijn portretten niet met verf, maar met
de letter „M” van zijn schrijfmachine.
De formele verbreking kwam 24 uur
nadat Sadat tegenover het parlement
had verklaard dat het verdrag voor 15
jaar, dat in 1971 is getekend, „een stukje
papier zonder betekenis” is geworden als
gevolg van recente Russische handelin
gen.
Gisteren werden zijn bezwaren door
de Egyptische minister van buitenlandss
zaken Fachmi tegenover de commissie
voor buitenlandse aangelegenheden her
haald. De commissie gaf haar goedkeu
ring aan een voorstel om een parlemen
tair genootschap voor vriendschap tussen
Egypte en China op te richten.
Het Russische persbureau Tass heeft
in een formele verklaring over het ver
breken van het verdrag door Egypte
president Sadat beschuldigd van een
„onvriendelijk beleid” ten opzichte van
Moskou en waarschuwde dat Egypte de
gevolgen van zijn handelingen moet dra
gen-
<n ge
il Ro-
n een
els.
Beide oplossingen voor de huidige
crisis gaan nu in Madrid van mond
tot mond. Volgens de rechtse theorie
zou de koning de huidige premier
aanhouden, en zou deze de liberale
ministers vervangen door dezelfde
„schijn-liberalen” waar Franco al in
de zestiger jaren gebruik van maakte.
Volgens de linkse theorie zou de
koning (die kortgeleden persoonlijk
herinnerde aan zijn constitutionele
recht om in kritieke situaties achter
de rug van Kroonraad en parlement
om te handelen) daarentegen de hui
dige premier ontslaan en een van de
liberale ministers op deze post benoe
men.
Vorige week hebben dr. Beyers Naudé,
directeur van het Christelijk Instituut in
Zuid-Afrika, en de leider van het Zuid-
afrikaanse Thuisland Kwazoeloe, Boe-
thelezi, een gezamenlijke verklaring uit
gegeven, waarin zij investeringen in
Zuid-Afrika onder de huidige omstan
digheden „immoreel” noemden. Een nog
al opzienbarende verklaring. Des te fa
scinerender was het om te zien welke
Nederlandse kranten dit „hot news”
hebben verdonkeremaand, alsof het
nooit bestaan had (ik kan er zo drie
opnoemen, als u wilt)- Ook word ik
buitengewoon gefascineerd door de men
sen en kranten die omkoping, steekpen
ningen en dergelijke opeens goedpraten,
als iets dat je als „mannen van de
wereld onder elkaar” nu eenmaal dient
te accepteren. Het Zijn tot mijn grote
verrassing vaak dezelfde mensen en
kranten die zich altijd buitengewoon
bezorgd hebben gemaakt over het mis
bruik van de ww. Mensenkinderen, wat
zit het leven toch ingewikkeld in elkaar!
Een vergelijking met Portugal in
april 1974 is niet van toepassing.
Franco was een generaal die tot in de
kleinste details op de hoogte was van
hetgeen er onder zijn strijdkrachten
leefde, en er heel goed zorg voor
droeg dat de sleutelposten in handen
De naïeve schrijfkunst valt nog het
best te bestuderen in de ingezonden
stukkenrubrieken in de kranten, en in
de gelegenheidsverzen die ter opluiste
ring van bruiloften en partijen worden
gemaakt door de meest getalenteerde
ooms en tantes. Soms ook worden de
standaardclichés in rouwadvertenties
omzeild met een persoonlijke ontboeze
ming of een persoonlijk rijmpje, die het
kenmerk vertonen van de ware naïef:
ongekunsteld, ongeschoold, recht uit het
hart, uit een behoefte tot een persoon
lijk woord. Een heel kras voorbeeld
daavan liet mijn collega Rob van den
Dobbelsteen me zien,die het had aange
troffen in de Alkmaarse Courant van 12
maart 1976. Je kan erom lachen, je kan
hoofdschuddend zeggen „dat je zoiets
toch niet doet, althans niet op die ma
nier”, maar het is onmiskenbaar een
uiting van naïeve schrijfkunst, waarin
gepoogd is de afgesleten formules
(„Langs deze weg willen wij allen dan
ken die.te vermijden, en op een
alledaagse manier, met een grapje er
tossen door, iets van de geest van de
overledenen over te brengen. Tenminste,
dat neem ik aan. Er stond boven:
TEL AVIV (UPI, Reuter) De Israëlische autoriteiten hebben gisteren
een volledig uitgaansverbod afgekondigd voor Ramallah in het bezette
westelijke deel van Jordanië. In deze plaats, evenals in andere steden in
West-Jordanië, doen zich vrijwel dagelijks ongeregeldheden voor sinds op
29 januari een Israëlische rechtbank bepaalde dat joden mogen bidden op
de Tempelberg in Jeruzalem. Op deze berg ligt de Al Aqsar-moskee, op
twee na de heiligste plaats van de Islam.
De Israëlische militaire gouverneur
van het bezette gebied liet weten, dat hij
het uitgaansverbod had afgekondigd,
omdat Ramallah herhaaldelijk het to
neel is geweest van ordeverstoringen.
Het weekeinde waarin de viering van de
geboorte van de profeet Mohammed
in dat dit een onhoudbare toestand is.
Er zijn twee uitwegen mogelijk: een
rechts kabinet dat het wèl met de
Kroonraad en het parlement zou
kunnen vinden, en dus weer op dicta
toriale wijze zou regeren, of een
vooruitstrevend kabinet dat het ver
trouwen van een meerderheid van de
Spanjaarden zal winnen en derhalve
langs Kroonraad en parlement heen
zou kunnen regeren.
CAIRO (AFP, AP). Het Egyptische
parlement heeft gisteren met een over
weldigende meerderheid besloten het
vriendschapsverdrag met de Sovjet-Unie
te verbreken, zoals dit zondag door pre
sident Sadat was voorgesteld. Van het
360 leden tellende parlement stemden
307 leden voor verbreking en slechts 2
tegen.
Hij bereidde de eerste Franse atoom-
>roef voor, die op 13 februari 1960 te
«ggane in de Sahara werd genomen,
had hij de leiding bij de eerste
ktef met een Franse waterstofbom op
augustus 1968 in het zuiden van de
dille Oceaan.
I In antwoord op vragen over het Ti-
nes-bericht, dat gebaseerd zou zijn op
en geheim rapport van het NAVO-
pperbevel, antwoordde een NAVO-zegs-
nan in Brussel: „Eerlijk, wij hebben er
tooit van gehoord”.
1 Volgens NAVO-zegslieden gaat het ze-
:er niet om een officieel NAVO-rapport.
let militair comité, het hoogste militaire
«■gaan van de NAVO, had een dergelij-
:e studie niet ontvangen, en het is ook
liet bekend bij vertegenwoordigers van
ie nationale strijdmachten in Brussel.
Volgens de Times staat in het rapport
lat de Russen binnen 48 uur aan de
lijn kunnen staan, terwijl de westelijke
trijdmachten meer tijde nodig hebben
»m tot een tegenoffensief over te gaan.
In een commentaar op het bericht in
le Times citeert het Russische Persbu-
eau Tass een eerdere uitspraak van
i partijleider Leonid Breznjev, dat er geen
jSovjet-dreiging” bestaat, noch in weste-
ijke, noch in oostelijke richting”.
De studie zou van de hand zijn van
,een officier in een NAVO-lidstaat.” De
ipsteller van het rapport werkt niet bij
iet NAVO-hoofdkwartier in Brussel, en
•ok niet in het Europese militaire
I loofdkwartier, zo is nog welingelichte
Hon in Brussel vernomen.
antwoorden met de dreiging van een
staatsgreep (bepaalde geruchten in
Madrid willen dat de UMD aan ko
ning Juan Carlos liet weten dat haar
leden alleen nog geduld zouden oefe
nen indien hij nu werkelijk en snel
eerst zou maken met de democratise
ring in Spanje) lijkt zeer onwaar
schijnlijk.
Ten eerste hebben woordvoerders
van de UMD al herhaaldelijk verze
kerd dat zij een staatsgreep zinloos
achten, omdat men daarmee geen en
kele oplossing voor Spanj es vele pro
blemen garandeert, en daarentegen
het risico van een burgeroorlog op
zich neemt. Ten tweede menen waar
nemers dat de UMD, zelfs als zij dat
zou willen, geen staatsgreep zou kun
nen uitvoeren. Haar kleine ledental
(432, plus een iets groter aantal sym
pathisanten) is duidelijk onvoldoende
om een officierskorps van meer dan
28.000 man achter een staatsgreep te
brengen.
ST. ANTHONY (NEWFOUNDLAND
(AP). Sinds gisteren is de jacht op
zeehonden weer open en zeven Canadese
en vijf Noorse schepen met jagers zijn
daartoe die dag aangekomen ter hoogte
van de noordkust van Newfoundland.
Zijn hand schildert wat zijn hart ziet,
kan je zeggen (de eerste zo danige
herkende naïeve schilders werden behal
ve zondaigsschilders ook wel „de Schil
ders van het Heilige Hart” genoemd).
f
Behalve de inmiddels gecatalogiseerde
en officieel erkende naïeve schilder
kunst, kennen we ook een naïieve beeld
houwkunst, en, minder officieel, bepaal
de vormen van naïeve schrijfkunst. Deze
zijn minder makkelijk te herkennen,
omdat de verschijning in druk van een
naïeve tekst over veel schijven loopt, die
allemaal geneigd zullen zijn kleine „ver
beteringen” of aanpassingen aan te
brengen. Maar ik heb wel eens een
manuscript in handen gehad van een
Jordaanse op leeftijd, dat na ampel»
overwegingen door de uitgeverij toch
niet voor een uitgave in boekvorm ge
schikt werd geacht, maar dat alle ken
merken vertoonde van de onbevangen,
ongekunstelde nïef die over het leven in
haar straat vertelde-
Studenten hielden enige tijd de uni-
versiteit van Bethlehem bezet. Ook
richtten jongeren wegversperringen op
langs de weg van Ramallah naar Na
bloes. Zij gooiden stenen naar Israëli
sche auto’s die uit jeruzalem kwamen.
Ook werd in Jericho een Israëlische
autobus bekogeld, terwijl eveneens ste
nen werden geworpen naar Israëlische
militairen in Jenin.
De Israëlische autoriteiten zijn tegen
het vonnis inzake de Tempelberg gekant.
Zij hebben verklahrd dat Zij zich erte
gen zullen blijven verzetten dat joden
massaal gaan bidden op deze berg.
Toch ziet de Arabische bevolking
het bezette gebied het vonnis als
nieuwe „onderdrukkingsmaatregel”
de Israëlische autoriteiten. De burge
meester en de gemeenteraadsleden van
vier plaatsen zijn uit protest tegen het
vonnis afgetreden. Op 12 april worden in
16 plaatsen in het bezette Jordaanse
gebied gemeenteraadsverkiezingen ge
houden.
Japan en Jordanië hebben gisteren een
beroep op Israel gedaan, alle Arabische
gebieden te ontruimen om de weg te
effenen voor een „rechtvaardige en
duurzame” vrede in het Midden-Oosten.
Dit deden zij in een gemeenschappelijk
communiqué aan het eind van een be
zoek van een week van koning Hoessein
aan Japan.
bleven van conservatieve generaals.
Bovendien kende het Spaanse leger
niet, zoals het Portugese, een kolonia
le oorlog die majoors en kapiteins
met snelle bevorderingen tot de
daadwerkelijke bevelhebbers van de
troepen maakte, en hen bovendien
„blootstelde” aan linkse theorieën.
Spanje heeft generaals van het oude
stempel te over om de barakken
onder controle te houden, en linkse
literatuur zoekt men daar tevergeefs.
In Spanje hebben veel eerder de
rechtse officieren (generaals en kolo
nels, rangen waarin democratische
ideeën heel wat minder oor vinden
dan onder de na-oorlogse generatie
van majoors en kapiteins) de moge
lijkheid om in de politiek in te grij
pen. Geruchten in die zin ontbreken
dan ook niet in Madrid, en woord
voerders van de UMD verklaarden
meerdere keren dat zij het eerder als
hun taak zien een rechtse coup te
dwarsbomen.
De onenigheid over de vraag in
welke mate Spanje moet democrati
seren, tussen de liberale ministers en
de oude Franco-getrouwen in de re
gering, verlamt reeds wekenlang de
mogelijkheid van een politieke oplos
sing. Zolang dit kabinet, al is het
maar in theorie, op een democratie
aanstuurt, wordt het bovendien nog
tegengewerkt door de Kroonraad en
het zogenaamde parlement dat Fran
co achterliet. Daardoor zijn de vele
democratische beloften van het kabi
net nu, bijna vier maanden na Fran
co’s dood, nog altijd niet in praktijk
gebracht.
Koning Juan Carlos ziet natuurlijk
BONN (Reuter). De Westduitse re
gering heeft gisteren gedreigd met re
presaillemaatregelen in verband met de
Oostduitse weigering drie Westduitse ra
dioverslaggevers toe te laten tot de
Leipziger Messe.
Regeringswoordvoerder Klaus Bölling
veroordeelde de Oostduitse houding, die
hij in strijd achtte met het verdrag
tussen beide landen inzake de vrije
nieuwsgaring en het verdrag van Helsin
ki van vorig jaar.
Welke maatregelen genomen zouden
worden zei Bölling niet. In elk geval zal
Bonn niet overgaan tot het uitwijzen
van Oostduitse verslaggevers.
Gistermorgen keerde de Westduitse
minister van economische zaken, Hans
Friderichs, de Leipziger Messe de rug
toe nadat hij een uur lang had onder
handeld met zijn Oostduitse ambtsge
noot, Horst Sölle, om de verslaggevers
alsnog toe te laten.
Friderichs nam zijn besluit in overleg
met bondskanselier Schmidt en minister
van buitenlandse zaken Genscher. Een
bestuurslid van de CDU, de Nedersaksi-
sche minister Walter Leisler-Kiep, ver
liet in navolging van Friderichs ook de
Jaarbeurs.
(Reuter). Het NAVO-
in Brussel probeert te
een gepensioneerde man
DEN HAA G (ANP). De Tweede-
Kamerfractie van D’66 is van mening,
dat als de Tweede Kamer voor politieke
ambtsdragers speciale pensioenregelingen
wil, zij bereid moet zijn alle andere
Nederlanders ten principale dezelfde
mogelijkheden toe te staan.
Deze opvatting is neergelegd in een
memorandum aan minister De Gaay
Fortman van Binnenlandse Zaken. Deze
vroeg de Tweede-Kamerfracties hun
oordeel te geven over een mogelijk-
ifeuwe opzet van de politieke pensioe
nen.
„Terwijl voor wethouders en gedepu
teerden een aansluiting kan worden ge
acht bij de ambtelijke regelingen, dient
'oor Kamerleden en ministers eerder
lansluiting te worden gezocht bij wat
'oor de bevolking mogelijk wordt ge-
icht”, aldus de fractie van D’66.
De geruchten van een linkse staats
greep berusten voornamelijk op de
frustraties die de veroordeling van
negen vooruitstrevende officieren
verleden week heeft veroorzaakt.
Twee van hen, de kapiteins Garcia
Marquez en Ruiz Cilleros, die tot drie
jaar of minder veroordeeld waren,
zijn inmiddels op vrije voeten gesteld
overeenkomstig de beperkte amnestie
die verleden jaar november was aan-
gekondigd. Zaterdag werd echter op
nieuw een officier gearresteerd op de
beschuldiging dat hij deel uitmaakte
van hun klandestiene beweging, de
„Democratische Militaire Unie”
(UMD).
De arrestaties bewijzen dat de con
servatieve leiders van het leger zich
sterk genoeg voelen, of de UMD
zwak genoeg achten, om hun „hek
senjacht” op democratisch gezinde of
ficieren voort te zetten. Dat de demo
cratische officieren hierop zouden
Niger, een Afrikaans land zonder uit
weg naar zee, werd in 1960 onafhanke
lijk van Frankrijk. Volgens de bekend
making vag majoor Arouna is de situa
tie nu WSsr normaal.
De staatsgreep was( mislukt door tus
senkomst van alle legereenheden in de
hoofdstad Niamey, samen met de gen
darmerie en de republikeinse garde.
Het huidige staatshoofd van Niger, de
45-jarige luitenant-kolonel Seyni
Kountsje, kwam zelf bij een militaire
staatsgreep in april 1974, toen het land
door droogte werd getroffen, aan de
macht-
PARIJS (AFP). Jacques Robert die
dccld n de jaren 1960-1970 het hoofd was van
afdeling „militaire toepassingen” van
•et Franse bureau voor kernenergie, is
maandag na een langdurige ziekte over
leden.
Dat er sprake is van een militair
ingrijpen in de politiek, wijst volgens
waarnemers in Madrid minder op
daadwerkelijke voorbereidingen in
die zin, dan wel op de onmacht van
de regering om een overtuigend be
leid te voeren: daardoor wordt bij
veel Spanjaarden de wens (dat de
militairen de knoop zouden doorhak
ken) de vader van de gedachte.
n on- Volgens het Algerijnse persbureau APS
o per- heelt de minister van defensie van Ni
ger, Idrissa Arouna. in een radiobood-
prino schap gezegd dat de mensen achter de
mislukte staatsgreep van gistermorgen
stenen zijn gearresteerd,
e pre-I
n. De*-
sr had
