Internationaal
Prins Card Hugo toegang tot land ontzeg d
energieprogram
nu van kracht
Nu ook Healey in race
om opvolging Wilson
Deelneming van
Staat in winning
Noordzee-olie
Thailand
Moeilijkheden
in
Hoechst is nu
het grootste
chemieconcern
achtergrond
„Italië losser
w J
„Gaatje” in beslissingsbevoegdheid
bij inzetten Amerikaanse kernwapens
L
feu liutf
van Vaticaan”
ij)enis fLuxy
JLNki
tl
3
COMMERCIE
BOOMCHIRURG
Christen-democraten:
WAGENZIEKTE
ALFABETISCH (2)
■BEXKK?
door mco
scheepmaker
va
5^ "It IW
w
lil
I
b
BINNEN- EN BUITENLAND
VRIJDAG
MAART
1976
1 9
1
n
Geen soelaas
Dollars
oneren
bussen
is over-
ne auto-
Oosten
in twrichl
rgrondse.
leschip
Franse
iroteste-
de hon-
eren de
zet. Het
t en ligt
ste actie
sar lang
ezet ge
le twee
"e Dame
keer de
en treb
le natio-
ncorde
P-alarm
duistert
Signaal
in staat
raar niet
aten, ko-
i als ai
en nood-
spiege
el roepen,
Cornelis-
<VP. Zij
i Verkeer
igd hier-
i.
e kind
wegers
Lbortus
n eisen’
demon
in Am-
hiermeJ
abortus
maar in.
ng over
monstra-*
idersteu-
amberts-
egen de
met del
■■“I itfOiA
Int
Carel Hugo
„Net”
laspoort
T
Verbod op politieke partijen
Spanje ingetrokken
anarchistische
(Van onze redacteur in Londen)
Italiaanse
partijcongres,
Bij hetzelfde Koninklijk
(Van onze medewerker Jaap van Ginneken)
I
r
V
vervangen door een oude
haar kleren.
kreeg ik nu
de elfjarige
een la-
•ft inge
len met
dat de
niet of
le oner-
i maakt
worden
zijn.
Zouden de gelegaliseerde partijen bij
stakingen echter gaan „posten”, dan zou
dit ook onder de herziene wetgeving
strafbaar zijn-
Zijn aarzeling om zich al direct kandi
daat te stellen wordt in Londense poli
tieke kringen uitgelegd als een gevolg
van zn eigen twijfels om die opvolgings-
strijd te kunnen winnen en van zijn ob
sessie over de Britse begroting, die op 8
april wordt ingediend.
Healey zal er weinig voor voelen op dit
beslissende moment zijn post te verlaten
om het premierschap op zich te nemen.
Aan de andere kant is hij een Labour-
politicus die moet kunnen rekenen op
De meeste G.I.’s verdienden onge
veer 30.000 gulden per jaar, een ge
middelde Thai daarentegen 300 gul
den per jaar. Geen wonder dan ook
dat er binnen de kortste keren 35.000
mee hij zijn democratische beloften kon
bevestigen. De journalisten hebben hem
in dat geval op zijn wenken bediend,
want de demonstratie verliep vlekkeloos.
In spreekkoren eisten de journalisten
onder andere de invrijheidstelling van
hun collega José Maria Huertas Claveri-
a, die al meer dan negen maanden in
voorarrest zit, op verdenking van con
tacten met de Baskische onafhankelijk
heidsbeweging ETA. Zij eisten ook af
schaffing van de perswet.
dan 43 partijen aan deel, waarvan er
overigens maar 22 een of meer zetels
in het parlement, de Nationale Ver
gadering, haalden. Daarvan steunden
er 17 de nieuw gevormde regering, al
beschikken zij slechts over 140 van
de 269 zetels. Eerste minister wordt
prins Koekrit Pramoj, wiens Sociale
Actiepartij overigens slechts 17 zetels
heeft. Hij schipperde behendig tussen
alle politieke klippen door, maar ver
wezenlijkte niet de uiterst noodzake
lijke sociale en economische hervor
mingen.
Het programma, dat het bureau giste
ren in Parijs heeft gepubliceerd, heeft
ten doel de afhankelijkheid van de IEA-
landen van de invoer van olie te ver
minderen, de wereldmarkt voor olie te
stabiliseren en haar functioneren te ver
beteren. Het is verder een aanvulling op
de al eerder afgesproken regelingen voor
een olieverdelingsstelsel in noodsituaties
en voor vergroting van de doorzichtig
heid van de oliemarkt door middel van
verplichte uitwisseling van gegevens.
Hoechst heeft verder meegedeeld dat
de buitenlandse markten de pijlers van
haar afzet zijn geweest. De omzet in het
buitenland steeg 5,1 procent tot 13,6
miljard mark, terwijl de binnenlandse
omzet 5,8 procent daalde tot 6,8 miljard.
mensai
uur en
t Weense
heeft e
gemaakt,
sas sinds
France
met de
’ashing,
retour-
it voor-
wat zal
veek in
ilarmsys-
fenoemde
dat twee
ng staan
slachtof-
oorbeeld,
maan een
e uitvin-
eem, dat
t met als
indingen
jkspolitie
pennin-
van Vei-
7000 te
ien 700
ereniging.
ster was.
ijds ver
leven in
t>ek is hij
een stemmenverbrokkeling op kan treden
die de beide linkse kandidaten, Tony
Benn en Michael Foot, in de kaart kan
spelen.
Kwade tongen verzekeren dat de nieu
we gouverneur van Barcelona zat te
springen om een „nette betoging”, waar-
ib krijgt
dat een
/oorspel:
en derdr
ildus de
sgezond-
van het continentaal plat,
as deze staatsdeelneming
de winning van aardgas.
■rs voor
n, heeft
Verkeer
>n vraag
(WD).
inleiding
osumen-
gebleken
andere
Is argu-
andere
’appara-
ring van
is onge-
t binnen
Konsu-
genomen
i en tien
Soms, als ik naar de radio luister,
word ik door grote twijfel overvallen:
ben ik nu gek of zijn zij het? Al
autorijdend viel ik in de praatstonde
van Hilversum 4, waarin het onderwerp
Ster-spots en kinderen werd besproken.
Een onderwijzer meende dat de kinde
ren deze televisiespots wel als reclame
zagen, maar in veel gevallen niet het
verband met de commercie zouden leg-
genè Daar geloof ik niets van, dacht ik
meteen, kinderen zijn tegenwoordig toch
niet meer net zo achterlijk als wij
vroeger? Hoe kan zo’n onderwijzer zoiets
nu zeggen?
Wij wonen momenteel in Duitsland.
Als wij naar Nederland gingen, was ik
altijd wagenziek, en ik slikte van die
pillen tegen wagenziekte, maar dat hielp
niet. Toen lazen wij in uw rubriek dat
het een goed idee was om een krant op
je buik te doen. Dus, de volgende keer
toen wij naar Nederland gingen, deed ik
een VN op m’n buik. En waarachtig het
hielp (waar VN al niet goed voor is).
Hartelijk dank voor uw advies”.
Thailand staat op springen. Het leger is gisteren in staat van alarm
gebracht. De regering heeft aan de buurlanden en aan de oppositie
beloofd dat de laatste Amerikaanse troepen het land vandaag zullen
hebben verlaten. Maar er zijn nog steeds 4500 Amerikaanse soldaten
en de V.S. is niet van zins zijn top-geheime bases voor elektronische
spionage tegen Indo-China en China over te dragen. Vandaar dat
vanaf morgen moeilijkheden kunnen worden verwacht.
Dit college overweegt een resolutie
in te dienen, waarin stelling wordt
genomen tegen een eventuele „eerste
atoom-klap” door de Verenigde Sta
ten.
De economische toestand verslech
terde, de politiee spanning nam toe.
al in oktober 1973 dwongen massale
studentendemonstraties de toenmalige
militaire regering tot aftreden. In de
loop van 1974 verbonden de studen
ten zich met andere ontevreden groe
pen van de bevolking. Met de boeren
bijvoorbeeld, waardoor een landher-
vormingsprogramma werd afgedwon
gen. En met de arbeiders, waardoor
vakbanden ontstonden en een eerste
algemene staking plaatsvond.
Toch slaagden zij er niet in greep
te krijgen op de partijpolitiek en
evenmin op het overheidsapparaat
dat bestaat uit maar liefst 800.000
ambtenaren en steunt op 350.000 mi
litaire politiemannen.
In die chaotische, onduidelijke situ
atie vonden in januari 1975 verkiezin
gen plaats. Er namen niet minder
De communistisch geworden buur
landen (Laos, Vietnam en Cambodja)
zullen waarschijnlijk als represaille
hun steun aan Thaise opstandelingen
opvoeren. Dat geldt vooral in het
Noordoosten, waar een derde van de
bevolking leeft. De boeren daar zijn
ontevreden over de mislukte landher
vorming, de communisten hebben er
guerrillahaarden gevormd en een
aanzienlijke minderheid van Laotia-
nen zoekt aansluiting bij het moeder
land. Maar ook de oppositie in de
hoofdstad zal ongetwijfeld van zich
laten horen. Met name de radicale
studenten van Bangkok, die al eerder
een regering ten val hebben gebracht.
LONDEN. De Britse minister van
financiën, Denis Healey, heeft zich na
een dag lang aarzelen ook gestort in de
strijd om het premierschap die is uitge
broken na de beslissing van premier Ha
rold Wilson eerder deze week om af te
treden. Healey moet worden beschouwd
als een van de grote kanshebbers in de
verkiezingen, die maandag binnen de
parlementaire Labour-fractie zullen be
ginnen en die vermoedeljjk tegen het ein
de van de volgende week een nieuwe
Britse premier zullen opleveren.
Frankfort (DPA). Het Hoechst-con-
cern heeft het er in het jaar van de
economische inzinking 1975 tamelijk
goed vanaf weten te brengen. In tegen
stelling met de algemene vermindering
van de bedrijvigheid bij de chemische
ondernemingen is de wereldomzet van
Hoechst verleden jaar met 1,2 procent
toegenomen tot 20,4 miljard mark.
Hoechst nam aldus de eerste plaats over
van BASF, die in 1974 de chemische
maatschappij met de grootste omzet ter
wereld was maar die vorig jaar niet
verder kwam dan 20,1 miljard mark.
prostituées waren en eenzelfde aantal
werk vond in hotels, café’s en restau
rants. Tegenover nog geen 20.000 ver
pleegsters en onderwijzeressen om
maar eens een vergelijking te maken.
WASHINGTON (UPI). De be
voegdheid tot het gebruiken van
kernwapens ligt in de Verenigde Sta
ten bij de president. Gisteren heeft
een vice-admiraal buiten dienst ech
ter onthuld dat er op deze regel één
kleine uitzondering is.
De Spaanse autoriteiten hebben giste
ren de toegang geweigerd aan prins
Carel Hugo, de in ballinschap levende
leider van de Carlistische beweging die
aanspraak maakt op de Spaanse troon.
Toen de echtgenoot van prinses Irene
per vliegtuig uit Parijs op de Madrileen-
se luchthaven aankwam, werd hem te
verstaan gegeven dat hij met het eerste
het beste vliegtuig naar de Franse
hoofdstad moest terugkeren.
De algemeen secretaris van de Carlis
tische partij, José Maria de Zavala, die
de prins vergezelde, verklaarde dat de
politie geen reden had opgegeven voor
de weigering om de prins toe te laten.
Onze redacteur in Barcelona, R. Bos
schart, meldt ons:
Bijna alle Barcelonese journalisten
namen gistermiddag, omstuwd door en
kele honderden sympathiserende voor
bijgangers, deel aan een demonstratie
voor de persvrijheid. Het was de eerste
protestbetoging in 40 jaren die er in een
grote Spaanse stad was goedgekeurd.
Archibald Strohalm, Babbitt, Cécile,
Dik Trom, Eline Vere, Foma Gordejev,
Gargantua en Pantaguel, Huckleberry
Finn, Iskander, Joachim van Babylon,
Kees de Jongen, Lolita, Max Ha velaar,
Nils Holgerssons wonderbare reis, Olivia,
Pallieter, Quichote (Don), Robinson Cru
soe, Sebastian Knight, Tijl Uilenspiegel,
Ulysses, Voerman Henschel, Werther
Nieland, Xerxes, Yerma, Zarathustra.
Plus 26, min O.
MADRID (Reuter). De Spaanse regering heeft gisteravond besloten
het wetboek van strafrecht te herzien en het verbod op de vorming van
politieke partijen op te heffen. Wel verboden blijven echter de commu
nistische partij en anarchistische en separatistische groeperingen.
JV^n. PjRije redacteur, in. Jionie,^.
Vertinden)
Tegen de studenten worden knok
ploegen van scholieren ingezet en te
gen de socialisten worden aanslagen
georganiseerd. De leider van de partij
is enkele dagen geleden al uit de weg
geruimd. En als de chaos compleet is,
zullen de militairen vermoedelijk op
nieuw in de verleiding komen om de
macht te grijpen. Vanaf dit punt ligt
de weg dan open naar een nieuw
Vietnam. Steeds meer onderdrukking
en steeds meer verzet.
Het is in Thailand ook allemaal
begonnen met Vietnam. Om precies
te zijn aan het begin van de zestiger
jaren, toen de Amerikanen er hun
aandeel in de burgeroorlog begonnen
uit te breiden. In tien jaar groeide
hun aantal uit tot 500.000 in Vietnam.
Velen van hen trachtten het front te
vergeten door het weekend door te
brengen in het naburige Bangkok.
Raad van
landen,
ngesloten.
anderhalf
urtenland
s” uit te
gestelde
ijfers als
;stoestand
ger ziek-
tgenomen.
■rwijssys-
nder land
te verge-
En dat is nog niet alles. Over twee
weken, op 4 april, moeten in dit
gespannen klimaat nieuwe verkiezin
gen worden gehouden. De traditionele
politieke partijen zijn volledig in
handen van kleine belangengroepen
en zijn niet bereid de noodzakelijke
hervormingen door te voeren. Daar
entegen is er enige tijd geleden een,
overigens zeer gematigde, socialisti
sche partij opgericht. Maar tegen de
mobilisatie van links is nu ook de
rechterzijde in het geweer gekomen.
Met dit besluit wil de Spaanse rege
ring meer vaart zetten achter de hervor
mingen in de richting van een democra
tie. De vertragingen die op dit terrein
waren ontstaan, dreigden te leiden tot
een scheuring in de boezem van de
regering.
Door twee liberale generaals te benoe
men op sleutelposten deed het kabinet
voorts een concessie aan de progressieve
elementen binnen de strijdkrachten. Ge
neraal Jose Vega Rodriguez is bevelheb
ber van het belangrijke eerste militaire
gebied rond Madrid geworden en gene
raal Manuel Gutierrez Mellado kreeg de
functie van bevelhebber van het zevende
militaire district, dat Valladolid tot cen
trum heeft.
Krachtens de huidige bepalingen, wor
den alle politieke partijen als onwettig
beschouwd. De enige toegelaten politieke
groepering is de „Moviemento” (bewe
ging), waarin wijlen Franco de vroegere
Falange met andere extreem-rechtse be
wegingen had samengesmeed.
De voorgestelde revisie van het wet
boek van strafrecht moet nog worden
goedgekeurd door de Cortes, het „parle
ment” dat men van Franco heeft geërfd.
De revisie houdt in dat straks partijen
zoals de socialistische of de christen
democratische, kunnen bijeenkomen en
hun doelstellingen uitdragen zonder dat
zij kunnen worden beschuldigd van ille
gale propaganda of onwettige bijeenko-
mensten.
Alweer een tijdje geleden meldde Ik
dat Servische boeren zich op lange bus
tochten langs de vaak kronkelige wegen
in Joego-Slavië tegen wagenziekte wape
nen door een krant op hun borst onder
hun trui te stoppen. Het nichtje van een
Joegoslavische vriendin van ons, bij wie
wagenziektepillen geen enkele baat had
den gebracht, had nooit meer last gehad
sinds zij op haar dagelijkse bustocht
heen en weer van Kranjska Gora naar
Ljubljana de pillen van de dokter had
krant onder
Esther Lucio, werkzaam bij William
Hill, „bookmakers” in Londen, schrijft
het rijtje kandidaten voor de opvolging
van Wilson op, waaruit blijkt dat James
Callaghan de grootste favoriet is.
Naar aanleiding hiervan
het volgende briefje van
Miranda Grondijs, die woont in Ram-
stein Air Force Base in West-Duitsland:
„Geachte Mijnheer Scheepmaker. U
kent mij niet, maar misschien kunt u
zich mijn vader wel herinneren. U heeft
samen met hem in Harderwijk gediend,
bij de SMID. Wat het precies betekent
weet ik niet, maar het zal wel weer
belangrijk zijn geweest. Maar nu terza
ke.
PARIJS (DPA). De achttien leden
van het Internationale Energiebureau
(IEA), een instelling van de Organisatie
voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO), zijn het eens ge
worden over samenwerking op het ge
bied van energie op langer termijn- Het
desbetreffende programma, waaraan het
bestuur van het bureau op 30 januari
zijn goedkeuring hechtte, is nu voor alle
aangeslten landen bindend van kracht
geworden.
Later op de dag kwam ik de radio
binnen op het moment dat een intervie
wer zei: Eh, u heeft geloof ik een heel
speciaal beroep?” „Ik ben boomchi-
rurg”, antwoordde de aangesprokene.
„Bóóm-chirurg?”, zei de interviewer met
een stem waarin hij 50 percent verba
zing, 30 percent ongeloof en 20 percent
idiotie verwerkt had, hoewel die mede
deling voor hem toch niet als een don
derslag bij heldere hemel moet zijn
gekomen. „Ja, boomchirurg”, zei de an
der inschikkelijk, en toch ook enigszins
verbaasd over het feit dat Doornstruikje
blijkbaar uit een jarenlange winterslaap
ontwaakt was en daardoor wat verrast
werd ddijr dii Tdoh I a F -viOtf bekende
beroep. „En betekent dat nu dat u eh
met een witte jas bij eh bomen eh...”.
Voor wie worden zulke programma’s
gemaakt? Voor bomen met een laag IQ,
dus struikgewas?
geweest van de groep stafofficieren
van de drie strijdmachtsonderdelen
die zich bezighoudt met het definië
ren van strategische doelen. Hij werd
gisteren gehoord door de commissie
voor internationale veiligheid van het
Huis van Afgevaardigden.
Al enkele maanden geleden vertel
de men mij in Bangkok dat de Ame
rikanen door hun optreden in Indo-
China hard hebben gewerkt aan de
vervulling van hun eigen domino
theorie. De Amerikaanse interventie
in Vietnam heeft aanzienlijk bijge
dragen tot de toename van sociale
spanningen in Thailand. Als Was
hington geen leergeld heeft betaald,
staat een nieuw Vietnam voor de
deur.
In januari 1976 volgde dan ook een
nieuwe politieke crisis. Eerst trachtte
Pramoj haar op te lossen door een
18e partij in zijn regering op te
nemen, maar daarna besloot hij het
parlement te ontbinden en nieuwe
verkiezingen voor april uit te schrij
ven. Hij rekende daarbij op een ver
dubbeling of verdrievoudiging van
het zetelaantal van zijn eigen partij,
maar ook een dergelijke stembuso
verwinning zal in de huidige situatie
geen soelaas bieden.
mandant „op korte termijn” van zijn
nucleaire bevoegdheid te ontheffen.
De vice-admiraal verzekerde dat de
beslissingsbevoegdheid voor het ont
ketenen van een grootscheeps kern-
wapengebruik „vast in handen is van
de civiele autoriteiten”, met als enige
uitzondering het geval van de Norad-
bevelhebber.
Miller zei dat deze slechts beschikt
over wapens „met beperkte kracht en
bestemd voor een strikt defensief
doel” De bevoegdheid om ze te ge
bruiken treedt pas in werking bij een
vijandelijke aanval, dus onder de fac
to oorlogsomstandigheden”, aldus
Miller.
Besluit zijn
ook de financiële voorwaarden gewij
zigd. Minister Lubbers wil, dat de Staat
meeprofiteert van de hogere marktwaar
de, die gas en olie door de sterke
prijsstijgingen hebben gekregen. De
nieuwe regelingen moeten daarin voor
zien.
DEN HAAG (ANP). Bij Koninklijk
besluit is de mogelijkheid geschapen, dat
de Staat ook gaat deelnemen in de
winning van olie in het Nederlands deel
Tot nu toe
beperkt tot
In dezelfde tijd werden ook 50.000
Amerikanen in Thailand zelf gele
gerd, voor bombardementsvluchten
en spionagedoeleinden. Zij hadden op
hun beurt nog eens 50.000 Thais in
dienst die wederom een dubbel aantal
anderen aan werk hielpen. Maar aan
alles kwam een eind, zelfs aan de
Vietnamese oorlog. In februari 1973
werden de Akkoorden van Parijs ge
tekend en begonnen de dollars weer
uit Bangkok weg te stromen. Toen
bleek al snel dat men verder van
huis was dan ooit tevoren.
Het partijcongres, dat tot zondag
voortduurt, moet een antwoord geven op
de vraag met wie de christen-democra
ten een nieuwe regering zullen vormen;
met dê socialisten van De Martino ol
met Berlinguers communisten. Zaccagni-
ni’s waarschuwing aan het adres van de
kerkelijke leiders is een direct gevolg
van de geringe politieke speelruimte die
het Vaticaan de christen-democraten
laat door zijn harde stellingmane in de
twee hete hangijzers van de Italiaanse
politiek. Het heeft z;ch gekant tegen
elke vorm van abortus en moet niets
hebben van communisten in een Itali
aanse regering.
Zaccagnini gaf echter niet aan, in
welke richting de christen-democraten
het nu zouden moeten zoeken. Rege
ringssamenwerking met de communisten
sloot hij uit, maar de christen-democra
ten zouden wel bereid moeten zijn tot
samenwerking met de communisten als
een „loyale oppositiepartij”-
De socialisten vormen voor Zaccagnini
ook geen ideale regeringspartners: „Een
centrum-linkse coalitie is in de huidige
crisissituatie in de Italiaanse economie
geen oplossing”, verklaarde hij. In Zac-
cagnini’s rede stond één zaak als een
paal boven water: de christen-democra-
tische angst voor vervroegde verkiezin
gen.
Vandaar dat de christen-democrati-
sche partijsecretaris toch nog een ver
zoenende hand naar de socialisten uit
stak, en hen opriep het christendemo
cratische noodkabinet-Moro te onder
steunen.
In de uitzending werd meteen de
proef op de som genomen bij enkele
kinderen, kennelijk van een lagere
school. Waarom denk je dat die recla
mefilmpjes op de televisie worden ver
toond. werd aan de eerste gevraagd?
„Omdat ze dan die dingen beter denken
te verkopen”, was het antwoord. Dezelf
de vraag werd aan een tweede kind
voorgelegd. „Ja, omdat ze dan meer
verkopen, en ook om de naam van het
merk bekend te maken”. De interviewer
pakte het bij de derde anders aan. „Het
zijn ook vaak filmpjes, die leuk zijn
voor de kinderen. Waarom denk je dat
ze dat doen?” „Nou, dan hopen ze dat
die kinderen tegen hun moeder zeggen:
dat en dat moet je kopen”. Zo’n onder
wijzer leert je toch elke dag wat bij...
RMOME. De partijsecretaris van de
Italiaanse christen-democraten. Benigne
Zaccagnini. is op de eerste dag van het
christen-democratische partijcongres fel
uitgevallen tegen het Vaticaan. In een
drie uur lange redevoering over de nati
onale en internationale politieke lijn van
de christen-democraten, wees hij elke
„vorm van bevoogding door het Vati
caan” van de hand.
Miller zei overigens begrepen te
hebben dat men op het ministerie
van Defensie bezig is de Norad-com-
L
Als de V.S. in oorlog zijn, aldus
vice-admiraal Gerald Miller, kan de
opperbevelhebber van de noordelijke
luchtverdedigingssector (Norad) op ei
gen initiatief, dus zonder uitdrukke
lijk verlof van de president, een be
perkte inzet van kernwapens gelas
ten.
Miller is tot 1974 onderdirecteur
een groot gedeelte van de steun van de
parlementaire Labour-fractie volgende
week.
Het linkerblok binnen Labour on
geveer eenderde van de 317 fractieleden
is niet ontevreden met de beslissing
van Healey alsnog mee te doen aan de
strijd om het leiderschap. Men gelooft
in die kringen dat er nu zoveel kandida
ten rechts van het midden zijn, dat er
//jjï
i®i!l
