n
Smith en Nkomo menen dat Engeland moet ingrijpen
Weer beschuldigingen van
Polisario tegen Marokko
Margaret en Tony nu
ook officieel uiteen
Gates volgt
Reagan gevraagd
Bush op
terug te treden
in Peking
Communistische Oost
Westconferentie zou
nu kunnen doorgaan
STRIJD TEISTERT LIBANON OPNIEUW
Weer ontvoering
in Baskenland
■I
Felle verwijten
aan adres van
bisschop Gijsen
Criminaliteit
toegenomen
I
1
Jr
f
Gekibbel om hamer
en sikkel als
Rozenkrans straf
babbelaars
voor
FRANJIEH BESCHULDIGD VAN SABOTAGE BEMIDDELING
■■i
partij-embleem
j
Explosie in Londen
V
„Napalm, vergiftiging en bombardementen”
■■Ei
1
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 76
ZATERDAG
2 O
MAART
Moezorewa
I
Zambia
T
Li’
lub
hip
ptie
and
pet
aar
lot-
Ter
JU)
>ol-
op
leid
29
aar
atie
:cte
itee
roor
;erd
te
live
van
>rig
ecte
pen
isch
Congres in Bonn
Bestuursonbekwaamheid
Onderhandelingen Rhodesische
leiders afgebroken
.'4
REAGAN
LISSABON (UPI). In
oot-
1 19
ubs.
lent
een
hij
sië zou dan ook zeker niet tot een
vreedzame oplossing gevoerd hebben.
gevoerde politieke koers. Voor meer dan
600 afgevaardigden en delegaties uit 31
landen keerde voorzitter Herbert Mies
zich onomwonden tegen de „afwijkende
tendensen” zoals die zich de laatste tijd
in de Italiaanse en Franse communisti
sche partijen hebben gemanifesteerd.
Mies veroordeelde de koers van China,
die hij „anti-Russisch en ontspanning-
vijandig” noemde.
Aan de partijdag neemt ook een dele
gatie van de DDR deel.
De bezettingstroepen, aldus de twee
woordvoerders, voeren talrijke kinderen
uit de Westelijke Sahara weg. Andere
kinderen krijgen wapens in handen en
worden ertoe aangezet hun broeders te
vermoorden.
Het heeft er alle schijn van dat zowel
de koninklijke familie als de Anglicaan
se kerk zich geen starre houding wilden
aanmeten. In elk geval is veel sneller
gehandeld dan men tien jaar geleden
zou hebben gedaan.
ij na
30
den
:rde
nen
■pen
sten
eeft
een
laft,
het
van
blij
ad-
ngs-
ex-
mg-
ige-
;ens
op
een
ma-
jeik
;traf
ten-
zijn
ier-
iag-
igse
l-tal
laar
koe,
men
di'
irke
niet
de
>rdt
ui-
ons
de
Ini-
Bild
dat
iren
x>r-
3UW
iza-
er
iigd
i de
om
sten
het
ge-
de
zijn
nv-
slde
6,75
las-
Er
ek-
van
len,
im-
;en-
de
lijk
en
uit-
iten
de
in
>or-
•aad
adie
iatie
die
de
;aan
uit
:on-
zet-
zing
ceu-
zal
tge-
seks
de
mi-
em-
leer
zou
ilen
j
De verdwenen industrieel is directeur
van een naaimachine-onderneming. De
Baskische nationalistische guerrillaorga-
nisatie ETA ontvoerde in januari bij
Bilbao de zoon van een industrieel en
hield hem 36 dagen vast.
De rijkspolitie heeft versperringen op
gericht op alle wegen van San Sebastian
naar Bilbao, Vitoria en Pamplona, even
als op de wegen naar de Franse grens.
Nkomo, die de gematigde (binnenland
se) vleugel van het ANC vertegenwoor
digt, beschuldigde het regime-Smith er
van geen stap te doen in de richting van
een zwarte meerderheidsregering voor
Rhodesië. Ook hij meende dat Engeland
thans in moet grijpen, desnoods met
militair geweld. In het gemeenschappe
lijke communiqué dat beide partijen na
het afbreken van de onderhandelingen
uitgaven, werd evenwel nog een geringe
mogelijkheid voor voortzetting van de
gesprekken opengehouden.
Als voornaamste nadeel noemde hij
het feit dat de betrokkenen nog steeds
niet helemaal vrij zijn om te doen en
laten wat zij willen, zeker niet bij het
zoeken naar een nieuwe partner. Een
definitieve scheiding kan na twee jaar
worden aangevraagd, maar in kringen
rond het prinselijk paar verwachtte men
niet anders dan dat Snowdon geen
scheiding zou hebben gevraagd. Tony en
Margaret leven immers al vijf jaar zo
goed als gescheiden.
De opnieuw uitgebroken burgeroorlog
heeft volgens een voorlopige balans in
een week meer dan tweehonderd doden
geëist. De schietpartijen bij het eerder
genoemde Druzendorp hebben in de af
gelopen 24 uur tussen de dertig en
vijftig mensenlevens gekost. De verbin
dingen met het noorden van het land,
rillastrijders zich verenigd in de Zim-
babwes Armed Forces (Zimbabwe is de
Afrikaanse naam voor Rhodesië). Zij
zouden popelen om het regime-Smith
definitief en met wapengeweld omver te
werpen.
Dit zijn beschuldigingen die gisteren
in Brussel, op een persconferentie, zijn
geuit door twee vertegenwoordigers van
het Polisario, de bevrijdingsbeweging
van de Westelijke Sahara.
De koninklijke familie heeft langdurig
gesproken over de toekomst van de kin
deren van het echtpaar, de 14-jarige
lord Linley en de 12-jarige lady Sarah,
die respectievelijk zesde en zevende zijn
in de lijn van troonopvolgers.
Ford heeft verklaard, dat zijn keuze
een weerspiegeling is van zijn overtui
ging, dat de betrekkingen tussen de
Verenigde Staten en China van vitaal
belang zijn. Ford zal de Senaat verzoe
ken, Gates de rang van ambassadeur te
verlenen.
NEW YORK. (AP)— Negen van de
dertien Republikeinse gouverneurs van
Amerikaanse staten hebben Ronald Rea-
gen verzocht zijn kandidatuur voor de
Republikeinse nominatie voor het presi
dentschap in te trekken en te werken
aan de verkiezing van president Ford.
Reagan heeft het verzoek onmiddellijk
verworpen, en gezegd dat de negen gou
verneurs werken voor de verkiezings
campagne van de president.
Ondertussen heeft Ford in Washington
gezegd dat hoe langer hij en Reagan
hun strijd in de voorverkiezingen voort
zetten, hoe waarschijnlijker het wordt
dat zij onderlinge strijd in de Republi
keinse partij zullen doen ontstaan,
waardoor de partij bij de algemene pre
sidentsverkiezingen in november schade
zal kunnen ondervinden.
LONDEN. (Reuter)— De ontploffing
die zich gisteren in de buurt van het
Buckingham-paleis in Londen heeft
voorgedaan, blijkt veroorzaakt te zijn
door kortsluiting in een waterverwar-
mingsinstallatie en niet door een bom,
zoals de Londense politie had meege
deeld.
De ontploffing ontstond in een kan
toorgebouw. Drie mensen, die een shock
opliepen, zijn naar een ziekenhuis ge
bracht.
Portugal
is gekibbel ontstaan tussen rivalisre-
rende communistische groeperingen
over de vraag wie de hamer en de
sikkel mag gebruiken als partij-em
bleem. De mogelijkheid wordt niet
uitgesloten geacht dat dit tot uitstel
van de voor 25 april vastgestelde
verkiezingen zal leiden.
„De problemen die nu rijzen over
de legalisering van enkele politieke
partijen kan een uitstel in de verkie
zingen noodzakelijk maken”, zo
schreef het weekblad O Jornal, daar
bij een funtionaris van het ministerie
van binnenlandse zaken citerend die
bij het organiseren van de verkiezin
gen betrokken is.
Het geschil speelt tussen de com
munistische partij en de MRPP, de
beweging voor de reorganisatie van
het proletariaat- De kern van het
geschil ligt in een wet die zegt dat
partijen verschillende verkiezingsem-
blemen moeten hebben om de kiezers
niet in verwarring te brengen.
In Londense rechtskringen wordt be
twijfeld of de gekozen oplossing wel de
juiste is. De nieuwe situatie voor Marga
ret en Tony is eigenlijk geen formele
juridische scheiding. Een vooraanstaande
advocaat in huwelijksaangelegenheden
in Londen noemde het een „zeer onbe
vredigende uitweg”, die tegenwoordig
nog maar zelden wordt toegepast en ook
door de rechters wordt gemeden.
De ontginning van de reserves zal
worden vergroot. Marokko is reeds de
grootste exporteur van fosfaat in de
wereld. Fosfaat wordt gebruikt voor
kunstmest. De fosfaatreserves werden al
eerder geraamd op 1,72 miljard ton. De
mijnen zijn door Spanje ontsloten. Ma
rokko heeft een belang hierin van 65
percent.
BEIROET (Reuter, AFP). In de
straten van Beiroet zijn pantserwagens
van het Libanese leger verschenen die
aan de strijd deelnemen. Het gaat om
voertuigen die in het bezit zijn van de
respectieve groeperingen van het uiteen
gevallen leger. Op de berg ten oosten
van de hoofdstad maken de partijen die
elkaar naar het leven staan gebruik van
snelvuurkanonnen. Het strijdtoneel ligt
voornamelijk bij het door Druzen be
woonde dorp Aley.
Maar het Amerikaanse bureau in Pe
king zal niet tot ambassade verheven
worden, omdat China niet bereid is offi
ciële diplomatieke betrekkingen met de
Verenigde Staten aan te gaan zolang
Washington het nationalistische bewind
op Taiwan als de Republiek China er
kent.
LONDEN (Reuter). De scheiding
van prinses Margaret en lord Snowdon,
die paleis Buckingham gisteren officieel
bekendgemaakt heeft, betekent dat de
twee onafhankelijk van elkaar zullen
leven maar wel getrouwd blijven.
OOST BERLIJN (Reuter). De al
herhaalde malen uitgestelde conferentie
van Oost- en Westeuropese communisti
sche partijen zou, naar doorgaans welin
gelichte Oostberlijnse kringen gisteren
meldden, in beginsel in de maand juni
kunnen plaatsvinden.
I
-i
Nkomo’s invloed in de steden is de
laatste weken enorm teruggelopen ten
gunste van de radicale vleugel van het
ANC onder bisschop Abel Moezorewa,
die op het ogenblik in het Mozambi-
kaanse Mapoeto (het vroegere Louren<;o
Marques) woont. Talrijke aanhangers
van Joshua Nkomo zouden zich de laat
ste dagen bij deze radicale vleugel heb
ben aangesloten.
Zowel Nkomo als bisschop Moezorewa
moeten echter met een sterk groeiende
„derde macht” binnen het ANC rekenen,
namelijk de militaire leiders, die onlangs
in Mozambique een eigen oppercomman
do hebben gevormd. Daarbij is geen
enkele leider van de „oude garde” (Moe
zorewa of ds. Sithole) betrokken.
Een woordvoerder van deze guerrilla-
troepen verklaarde dezer dagen dat het
beter voor de „oude” nationale leiders
zou zijn om zich op „een elegante ma
nier” terug te trekken. Volgens deze
woordvoerder hebben ruim 23.000 guer-
Franjieh dient af te treden „omdat hij
een obstakel is dat elk plan om de crisis
op te lossen tegenhoudt”, zei generaal
Ahdab in êen verklaring die werd uitge-
percent); vergeleken met vijf jaar
geleden bedroeg de toeneming 71 percent
en ten opzichte van 1965 zelfs 169 per
cent. Dit heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek bekend gemaakt.
Per 100.000 inwoners kwamen 3.292
misdrijven ter kennis van de politie (vj-
3.115). Houdt men rekening met de be
volkingsaanwas dan was de stijging ge
durende de laatste vijf jaren 63 percent
en in tien jaar 142 percent.
Onmiddellijk na het afbreken van het
gesprek werden zwaarbewapende politie-
eenheden naar de zwarte woonwijken in
Salisbury gestuurd om bij eventuele on
lusten te kunnen ingrijpen. Het blanke
minderheidsregime-Smith, dat in 1965
eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep en
zich losmaakte van Engeland, regeert
over 5,7 miljoen zwarte Afrikanen. Er
zijn 274.000 blanken.
Reeds donderdag werd duidelijk dat
de besprekingen op een dood punt wa
ren aangekomen, toen Nkomo plotseling
Salisbury verliet om president Kaoenda
van Zambia over de gang van zaken in
te lichten. De laatste dagen hadden zo
wel Zambia als Botswana zware pressie
op Nkomo uitgeoefend om thans defni-
tief met een resultaat voor de dag te
komen.
Men heeft er echter geen rekening
;m^g- gghoudenxdat een groot aantal Sa-
hara-bewoners, die onder de Spaanse
„bezetting” in ballingschap gingen, nu
teruggekeerd zijn naar hun vaderland en
er een gemeenschap van ruim 750.000
mensen zijn gaan vormen, aldus de
twee.
waar zich ook hevige gevechten zouden
af spelen, zijn verbroken.
De hele nacht van donderdag op vrij
dag klonken in het noordwesten van
Beiroet, in het gebied waar de grote
hotels staan, ontploffingen van granaten
en het ratelen van automatische wapens.
Gisteren ging het schieten onverminderd
door-
Sedert eenheden van het leger zich
met hun materieel en munitie bij het
ene of het andere kamp hebben aange
sloten hebben lichte tanks en pantser
wagens overal in Beiroet en ook in de
rest van het land posities ingenomen.
Tanks zijn in handen van troepen die
loyaal zijn aan president Franjieh, ande
re van troepen van het „Libanees Arabi
sche leger” die aan de kant staan van-
generaal El Ahdab, leider van de
machtsgreep van 11 maart. Ook christe-
„De fosfaatreserves in het westelijk
deel van de Sahara worden geraamd op
10 miljard ton met een waarde van
ongeveer 2,15 biljoen gulden in huidige
prijzen uitgedrukt,” heeft de Marok
kaanse staatsescretaris van regionale
ontwikkeling, Tajeb Ben Sjeik, op een
persconferentie in Casablanca bekendge
maakt. Bodemkundig onderzoek heeft
bovendien de aanwezigheid aangetoond
vai. lei-olie en sporen van ijzer, urani
um en kobalt.
WASHINGTON. (Reuter)— President
Ford heeft gisteren de Amerikaanse
oud-minister van defensie Thomas Gates
benoemd tot hoofd van het Amerikaanse
verbindingsbureau in Peking. Gates is de
opvolger van George Bush, die de post
in Peking verliet toen hij leider werd
van de CIA.
zonden door een radiostation dat hem
steunt.
De generaal, bevelhebber van het gar
nizoen van Beiroet, herhaalde dat presi
dent Franjieh geacht wordt te zijn af ge
treden en voegde daaraan toe: „Ik ver
zoek het parlement en onze Syrische
broeders het proces van de verkiezing
van een nieuwe president te versnellen,
voordat het volk naar het paleis trekt
om de president te verwijderen, die
nimmer naar de stem van het volk heeft
geluisterd.”
Hij zei dat de president alles heeft
gedaan om de Syrische bemiddeling te
saboteren en de Syriërs had gewongen
zich terug te trekken uit de gecoördi
neerde commissies die in het leven wa
ren geroepen om toezicht te houden op
de naleving van het bestand in Libanon.
In Bonn heeft de Westduitse commu
nistische partij gisteren haar vierde con
gres geopend met een duidelijke belijde
nis tot de door Moskou en de DDR
MAASTRICHT. Een groep van kri
tische katholieken, verenigd in de Maas
trichtse City-Kerk, heeft de bisschop
van Roermond, mgr. dr. J. M. Gijsen,
„bestuursonbekwaamheid” verweten. Dit
gebeurt in een Open Brief, waarvan
afschriften zijn gestuurd aan onder
meer de voorzitter van de Nederlandse
bisschoppenconferentie, Joannes kardi
naal/ Willebrands,' aartsbisschop van
Utrecht, en aan het hoofd van de pause
lijke congregatie voor onderwijs en op
voeding in Rome, kardinaal Garonne.
Aanleiding tot het schrijven vormt de
houding van bisschop Gijsen ten opzich
te van de hogeschool voor Theologie en
Pastoraat in Heerlen, waarvan hij afge
studeerden niet tot priester wenst te
wijden. Een priesterstudent uit Maas
tricht, Huub Lenders, wilde door bis
schop Gijsen gewijd worden, omdat hij
in het bisdom Roermond werkzaam wil
de zijn. Mgr. Gijsen bleek daatoe niet
bereid. Hij stelde de betrokken kandi
daat de voorwaarde, dat hij twee jaar
theologie zou moeten gaan studeren aan
het groot-seminarie van het Duitse bis
dom Regensburg. Huub Lenders heeft'
dit geweigerd. Hij is van plan zich aan
te bieden aan de bisschop van Den
Bosch of aan die van Breda. Zij accepte
ren wel afgestudeerden van de Heerlen-
se hogeschool.
Tussen instituut en de bisschop van
Roermond bestaat al enkele jaren een
ernstig conflict, dat ertoe geleid heeft
dat mgr. Gijsen een eigen priesteroplei
ding heeft opgericht in Rolduc-Kerkrade
(een groot-seminarie-oude-stijl). Buiten
Huub Lenders heeft de bisschop van
Roermond nog aan meerdere studenten
van de omstreden hogeschool de eis
gesteld, dat zij enige jaren in Regens
burg moeten gaan studeren, alvorens tot
priester gewijd te kunnen worden. En
kele kandidaten zijn wel op de voor
waarde van bisschop Gijsen ingegaan.
DEN HAAH (ANP). In 1975 zijn
448.000 misdrijven ter kennis
politie gekomen tegen 420.000 in 1914
(een toeneming van
7
SAN SEBASTIAN. (Reuter)— Don
derdagavond is de Baskische industrieel
Angel Berazadi verdwenen. Van de zijde
van de politie is verklaard, dat de 56-
jarige Berazadi waarschijnlijk ontvoerd
is.
BRUSSEL (ANP). „Marokkaanse
strijdkrachten bombarderen in de Wes
telijke Sahara vluchtelingenkampen, na
dat ze vorige maand al napalmgebruik-
ten om de bevolking van de P*std|j4(S^
Sahara uit te roeien. Marokkaanse be
zettingstroepen, met een sterkte van on
geveer 40.000 man. vergiftigen de water
putten van de bewoners en doden er het
vee. De Marokkanen worden daarbij ge
holpen door 5000 man uit Mauretanië-”
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY Premier Ian Smith van Rhodesië heeft de Britse rege
ring gisteravond om hulp gevraagd, nadat de dertiende zitting van de
onderhandelingen met de leider van de Afrikaanse Nationale Raad (ANC),
Joshua Nkomo, eindigde met het afbreken van de gesprekken tussen zwart
en blank in Rhodesië. Volgens Smith kan Engeland zich niet langer ont
trekken aan de verantwoordelijkheid die het zegt te hebben voor Rhodesië”.
Nkomo keerde nog dezelfde dag van
uit de Zambiaanse hoofdstad Loesaka
naar Salisbury terug en verklaarde al
leen dat hij en president Kaoenda de
algemene situatie in zuidelijk Afrika
hadden besproken. Welingelichte kringen
menen echter dat Kenneth Kaoenda’s
geduld ten einde is. Dat blijkt ook uit de
toenemend vijandelijke houding van
Zambia tegenover Rhodesië. Bij het
twaalfde gesprek tussen Smith en Nko
mo,' dat woensdag plaatsvond, schijnt de
zwarte leider al gezegd te hebben: „Het
heeit geen zin meer. We kunnen er
beter mee ophouden.”
Inmiddels neemt zowel in Rhodesië
alsook in de buurstaten Zambia, Mozam
bique en Botswana het gevoel toe dat
het probleem alleen nog maar met mili
taire middelen op te lossen is. Volgens
de Rhodesische minister van Defensie,
Pieter van der Byl, die als een fel
tegenstander van een zwarte meerder
heidsregering wordt beschouwd en aan
de laatste besprekingen met de ANC ook
niet meer deelnam, bevinden zich rond
duizend „terroristen” op Rhodesisch ge
bied, terwijl er meer dan 5000 in vroe
gere Frelimo-kampen in Tanzania en
Mozambique worden opgeleid.
Een overeenkomst met Joshua Nkomo
zo menen blanke kringen in Rhode-
Dit compromis is aanvaard op advies
van de advocaten van het koninklijk
huis en koningin Elizabeth zelf. De
Snowdons zijn ermee akkoord gegaan en
beschouwen hun 16-jarig huwelijk als
geëindigd.
Men zou thans overeenstemming heb
ben bereikt over de verklaring die tij
dens de conferentie moet worden aan
vaard. De compromis-tekst, in vergelij
king tot eerdere ontwerpen drastisch
ingekort, zou thans geen enkele ver
plichting tot gezamenlijke Oost-West
aktie bevatten en evenmin een veroorde
ling van maoïstisch China.
De partijen die muurvast op de Sov-
jet-lijn zitten hadden deze punten ingé
bracht, maar de meer onafhankelijk in
gestelde cp’s wilden er niet van horen.
Oorspronkelijk had de communistische
monsterconferentie in de eerste helft
van het vorige jaar moeten worden
gehouden. Door de bovenaangehaalde
fundamentele geschilpunten tussen de
Pro-Moskou partijen en de meer liberale
Partijen, zoals de Roemeense, Joegoslavi
sche, Italiaanse en Franse, moest de
zaak echter herhaaldelijk worden ver
schoven.
Naar in Oost-Berlijn verluidde, ligt
het zwaartepunt van de in beginsel
overeengekomen compromis-verklaring
au op de vraagstukken van vrede en
veiligheid in Europa.
Het compromis is uitgewerkt geduren
de een driedaagse voorbereidende bijeen
komst, waarop 27 Europese cp’s waren
vertegenwoordigd.
Dit is een zogenaamde strafrozen-
krans, te zien op een tentoonstelling die
dezer dageji gehouden wordt in een
stad in de buurt van München. De
rozenkrans werd in de negentiende eeuw
bij wijze van straf omgehangen aan
diegenen, die zich de toorn van de
kerkelijke overheden op de hals haalden
door in de kerk te veel te babbelen.
van de
Generaal El Ahdab, leider van de
greep naar de macht tegen president
Franjieh, heeft het staatshoofd beschul
digd van pogingen de bemiddeling van
Syrië te laten mislukken.
lijke en moslem milities beschikken over
deze oorlogsmachines.
Het dagelijkse leven in Beiroet heeft
het aspect herkregen van de donkere
tijden van de recente bloedige burge
roorlog. Er is geen benzine, bakkers
hebben als gevolg van het wegvallen
van de bevoorrading hun deuren geslo
ten en de stad is opnieuw in tweeën
verdeeld.
