Vaak gespeelde nummers klinken nog steeds fris
Zweedse justitie
trekt aanklacht
tegen
Bergman in
Balans van Brecht-project
slaat uit naar Kurt
Weill
Max Heymans - toujours Max Heymans
Margreet Honing vertolkt
Franse lied smetteloos
s»
I fill
E,
Miff "J F
ELSEVIERS
Aanslag 10 miljoen
Met Lex Barten in Kadens
Ierse miljonair brengt
collectie in stichting
11
19 7 6
KUNST
MAART
2 2
maandag
10
IN INTERESSANT PROGRAMMA
LEX VEELO LEIDT RESIDENTIE-ORKEST
bel 020 - 6 3156 toestel 142
dan weet U het
iedere week zeker!
U moet het zélf weten!
neem
DEN HAAG Paul Hindemith
en Kurt Weill hadden qua instel
ling met Bertold Brecht gemeen,
dat zij hun kunstenaarschap niet in
de ivoren toren wilden beleven,
maar hun creativiteit in groter, so
ciaal verband trachten te plaatsen.
Van deze twee componisten bena
derde Weill zonder twijfel het
dichtst de doelstellingen van
Brecht, om via een soort verhalend
theater de sociale bewustwording
van het publiek aan te wakkeren.
Ff
r.
1:
Oil
ABW F MHe*
Fats Domino: genoeglijke sfeer
1“
1“
(Van onze correspondent)
van
(Foto Gijsbert Hanekroot).
(ADVERTENTIE)
gecompliceerde rol van de in dit
JOHAN VAN KEMPEN
In de hoofdstad ging de zaal reeds
plat voordat Domino ook nog maar ten
tonele was verschenen: voorprogramma
en een korte orkestrale opening hadden
hun baanbrekende werk voor de Fats
met succes voltooid. Voorwaar een suc-
De verzameling blijft in het buiten
en zal voor publiek toegankelijk zijn.
WEEKBLAD MAGAZINE
niet vlekkeloos. Maar wat geeft het als
je komt voor een Hello Josephine, een
Jambalaya, I’m Walking, Let the four
winds blow Blue Monday, Blue Heaven,
I want to walk you home of het even
eens niet voor de eerste keer gespeelde
Blueberry Hill. Dan word je toch op je
wenken bediend met zo’n concert.
CEE SSTRAUS
IS MAX HEYMANS TOT NU
toe vrijwel altijd de hekkesluiter
van de halfjaarlijkse Amster
damse couturefestijnen geweest,
dit seizoen beet hij evenwel het
spits af met de presentatie van
zijn verfijnde voorjaars- en zo
mercollectie in zijn traditie
getrouw bomvolle salon.
Domino kwam met een behoorlijk
grote begeleidingsband: een blazerskwin-
tet, twee gitaristen, een basgitarist en
een alles omverspelende drummer wiens
spel het podium gemiddeld twintig cen
timeter per nummer opzij deed schui
ven. Op de blazerssectie wordt een ruim
beroep gedaan om de juiste stemming te
scheppen, hetgeen met minutenlange
maar nooit vervelende soli, swingende
heupen, malle toeren en veel grappen
ook inderdaad kan lukken- Soms lijkt
Fats Domino zelf bij dit muzikale en
visuele geweld in de verdrukking te
raken, maar hij weet dat het publiek
tenslotte voor hem is gekomen en rea
geert navenant.
Show krijgt bij deze optredens meer
aandacht dan de muziek. De twee trom
pettisten lieten onder het grapj esmaken
menige steek vallen en ook de saxofo
nisten bleken in de meeste chorussen
Rechts: prachtige zuiver zij
den jersey japon met bijpas
sende turban in de tint „ta
bac blond” uit de voorjaars-
en zomercollectie van Max
Heymans.
staande uit een wijdvallende japon,
op zijn plaats gehouden door slechts
één schouderband, en een bijpassende
mantel van zuivere zijde met lui-
paard-dessing. Organza werd ver
werkt in een romantische avondjurk
met een in vele lagen en punten
gesneden rok. De bruid verscheen
eveneens in organza, onschuldig wit,
en het jeugdige slanke lijf was er als
het ware spiraalsgewijs mee omhuld;
het einde van een bijzonder boeiend
modeschouwspel
Hindemith’s „Lehrstück” (1929)
DE TAILLEURS VAN HEYMANS
zijn altijd even verrukkelijk van uit
voering en dit keer waren ze te
bewonderen met heuplange en zeven
achtste jasjes op nauwe rokken, doch
AMSTERDAM Genoeglijkheid
kenmerkt de sfeer waarin de optredens
van Fats Domino zich afspelen. De ge
zellige en goedlachse pianist-zanger die
al bijna 30 jaar geleden met zijn rhythm
and blues een popmusicus avant la let-
tre was, weet met weinig moeite de zaal
voor zich in te nemen, vaak zonder dat
hij een enkele rijkberingde vinger op de
toetsen heeft gezet. Dat bleek weer dit
weekeinde toen Antoine „Fats” Domino
een drietal concerten in ons land gaf,
een nachtelijk optreden in Den Haag en
twee goed bezochte avondconcerten in
het RAI-Congrescentrum in Amsterdam.
cdsvol concert voor de thythm and blues
en boogie woogie waarvan een meren
deels op middelbare leeftijd gearriveerd
publiek met ruime teugen kon genieten.
Het spel van Fats Domino begeeft zich
sedert jaren langs veel betreden paden.
Nieuwe nummers worden zelden opge
nomen, het geijkte repertoire nog
steeds met een duidelijke New Orleans-
achtergrond klinkt elke keer dat hier
gespeeld wordt. Maar typerend voor Do
mino is het dat. hoe bekend de songs
ook zijn en hoe groot de herkenning is,
hij ze speelt zonder dat ze tot cliché’s
vervallen. Z’n inzet is zo vitaal dat er
dadelijk een vonk kan overvliegen die
het meest nuchtere publiek overeind kan
krijgen. Zijn muziek heeft door des win-
gende stampende inbreng een dwangma
tig karakter: je moet je eraan overgeven
of anders maar weggaan, want leuk
wordt het in dat geval nooit.
artistiek absoluut trefzeker. Samen met
de perfect begeleidende pianist Rudolf
lansen, die uiteraard een uiterst belan
grijke rol speelde bij de totstandkoming
van de vertolkingen, heeft zij voor een
intense muzikale belevenis gezorgd.
De bariton Lex Barten heeft vooral in
de laagte een goede stem. Hij lijkt in
zijn zuivere zang een maximum aan
uitdrukking na te streven, hetgeen zich
laat merken in een wat overmatig aan
wenden van mimiek en gebaar, waar
door het „ingeleefd zijn” wel eens tot
een pose dreigt 'te worden. Misschien
mede door die opgeschroefde expressie,
krijg je soms juist de indruk van een
tekort aan innerlijke beleving en ont
staat het gevoel dat alle verschil in
uitdrukking, door een „manier van
doen”, genivelleerd wordt.
Overigens heeft Barten waarschijnlijk
neer artistieke kwaliteiten dan in het
door hem gekozen programma tot hun
recht konden komen. Want terwijl je bij
zijn type zou zeggen: „niet te zwaar, niet
te diep, niet te duister”, koos hij zich
drie sombere liederen van Brahms en
verder evenmin opgewekte literatuur
van Beethoven, Ignace Lilien, Ton de
Leeuw (uit diens eerste periode) en Leon
Orthel. Orthels Klein Drieluik, op tek
sten van Adriaan Roland Holst, waarin
door beknopte muzikale formulering de
poëzie volledig onaangetast is gebleven,
werd speciaal voor Lex Barten gecom
poneerd.
De hierboven bij Barten gesignaleerde
artistieke hoedanigheden daargelaten, le
verde deze zanger met zijn volstrekt
betrouwbare begeleidster Henny van
Tongeren, genuanceerde en goed op el
kaar afgewogen verklankingen van alle
liederen.
DUBLIN. De diamantmiljonair
sir Alfred Beit schenkt zijn 18de-
eeuwse buiten (met honderd kamers)
in het Ierse graafschap Wicklow, met
zijn beroemde schilderijenverzame
ling, aan een Ierse stichting. Een van
de schilderijen is de briefschrijvende
vrouw van Vermeer, dat op zes mil
joen dollar wordt geschat.
Links: „Dans le jardin”
noemde Max deze creatie,
waarin vele meters witte
mousseline de soie zijn ver
werkt.
Volgens zijn vrienden is Bergman van
plan met enkelen van zijn medewerkers
naar Italië te verhuizen. Dit zou voor
Zweden op cultureel gebied een enorm
verlies betekenen.
Bekende Zweedse acteurs, zoals Max
von Sydow en Harriet Andersson, ston
den bij deze firma onder contract. Mil
joenen guldens zijn daardoor aan de
Zweedse belastingen onttrokken, hoewel
Bergman c.s. blijven volhouden onschul
dig te zijn.
De officier van justitie in Stockholm
die de aanklacht heeft ingetrokken,
heeft Bergman echter wel te verstaan
gegeven dat zijn laatste aanslagbiljet
met een bedrag van tien miljoen gulden
zal worden verhoogd.
Het conflict rond Bergmans belastin
gen is inmiddels uitgegroeid tot een
strijd tussen de beste juristen van het
land, de zogenaamde culturele elite; hele
pagina’s in de Zweedse dagbladen wor
den gevuld met de debatten over de
brutale behandeling van Bergman door
de politie. Zo werd Bergman letterlijk
van het toneel gesleurd tijdens repetities
in de Koninklijke Opera. Hij heeft enige
tijd met e en shock in een ziekenhuis
gelegen. Sinds een paar dagen is Berg
man weer thuis
WE HADDEN HET IN HET begin
van dit journaal over tradities en
daartoe behoort bij Max Heymans
ook om tijdens zijn coutureshows al
vast enkele ontwerpen te tonen uit
zijn Collection Diffusion. Hierbij zij
dan aangetekend dat die modellen al
voor de volgende winter zijn bedoeld;
eer; collectie die door Plaza wordt
geconfectioneerd. Daarbij zag ik voor
u onder andere een uitstekende
bruin-witte tweed mantel en een
grijs Shetland pakje bestaande uit
een slank gesneden jurk met kort
jasje. Max laat ons onder geen beding
in de kou staan.
HAARLEM. Het slotconcert in de
vocale serie van Kadens een van de
recitals die voor radio-uitzending wor
den opgenomen gaf zondagmiddag
weer twee vocale solisten te beluisteren.
Het waren de sopraan Margreet Honig
(als vervangster van de wegens ziekte
verhinderde Catrien Patriasz) en de ba
riton Lex Barten, die aan de piano
werden begeleid door respectievelijk Ru
dolf Jansen en Henny van Tongeren.
Uiterst rechts: harembroek
met omslagrok, gepaillet-
te e top en meterslange
shawl zijn de componenten
van een creatie die Heymans
de naam „Dansez mainte-
nant” meegaf.
een rechtstreeks sociaal appl inhoudt en
„Die sieben „Todsünden” eigenlijk meer
een schildering van de moderne samen
leving is; Weill’s werk nog steeds indrin
gend en boeiend blijkt en Hindemiths
Hindemith’s nog slechts een curiositeit
is.
Weill wint trouwens op alle fronten.
Want als Hindemith er. strikt muzikaal
gezien op sommige plaatsen in het
„Lehrstück” tegen aan gaat, is het onin
teressante, super-Duitse kost, die in een
ritmisch recht-twee-averecht een soort
dwingende laarzengeest oproept die al
leen maar een nog sinisterder stemming
teweeg brengt dan het wrange gegeven
al in zich heeft- De ingebouwde clowns-
scène, waarin degene die zich boven de
massa verheft een kopje kleiner wordt
gemaakt, benadrukt op symbolische wij
ze de kern van het onderwerp, maar
verzwakt tegelijkertijd het geheel door
een gebrek aan organisch verband met
de rest.
En als bij de door Hindemith groten
deels vrijgelaten instrumentatie het vol
ledige Residentie Orkest constant blijkt
te zijn ingeschakeld, heeft dat alleen
maar een toespitsing van de bombasti
sche, macabere en (laat Hindemith het
niet horen) haast nazistische aandoende
geest tot gevolg.
Daartegenover staat dan het raffine
ment waarmee Weill zijn ironisch getin
te partituur realiseert; in de uitvoering
een ónmogelijke opgave voor amateurs,
maar functioneel tot en met. Want de
uitkomst geeft aan de tekst een uitdruk
kingskracht die het publiek en Brecht
indertijd moet hebben overrompeld en
diie nog steeds zijn uitwerking heeft.
De Duitse (musical)-zangeres Doris
Bierett, die de beide Anna’s uitbeeldt die
ten behoeve van hun familieleden in de
grote stad gaan werken, is precies het
juiste type voor dit soort werk. Intelli-
gent-muzikaal en werkelijk volkomen
overtuigend van voordracht heeft zij
deze prestatie geleverd, hetgeen terecht
enthousiaste reacties bij het publiek te
weeg bracht.
STOCKHOLM. Onder druk van
het buitenland heeft de Zweedse jusititie
besloten de aankladht tegen de Zweedse
filmregisseur Ingmar Bergman in te
trekken. Bergman had in Zug (Zwitser
land) een zogenoemde „brievenbus-fir-
ma” opgericht en daardoor volgens de
Zweedse fiscus miljoenen guldens aan
belasting ontdoken.
OVER TRADITIES GESPROKEN:
Al is een show van Heymans immer
een feest, twee irritante tradities
moet hij nu maar eens voor de
geëngageerde toeschouwers over
boord gooien. Ten eerste die onzinnig
lange pauze en ten tweede om vooral
tijdens die onderbreking vervelende
sigarettenjongens met gratis rokerij
te laten leuren, waardoor je na af
loop als een soort van in de nicotine
gedoopte, gerookte paling naar buiten
komt. De tranen staan je in je ogen
van ellende. Milieuvervuiling van de
eerste orde, terwijl onze goede vriend
Max toch de opperste schoonheid
prefereert, in het bijzonder als het
om zijn creaties gaat.
De i
cabaret-achtige werk optredende familie
van de Anna's, was toevertrouwd aan
een mannenkwartet bestaande uit leden
van het Nederlands Vocaal Ensemble,
dat uitblonk door zekerheid van intona
tie en een treffende karakterschildering.
ex Veelo’s directie gaf geen kans op
enige twijfel bij de uitvoering en het
spel van het Residentie Orkest was ron
duit voortreffelijk. De blazers leverden
evenzeer op plooirokken. Grijs was
onder meer vertegenwoordigd in een
charmant geheel, bestaande uit een
mantel met korte mouw en los cape-
je in pied de coq met bijpassende rok
en effen grijze jumper. Japonnen van
zuiver zijden jersey en mousseline de
soie waren een lust voor het oog. Ter
completering van al zijn creaties
geeft Max zijn mannequins altijd
weer de beeldigste hoofdbedekkingen:
van turbans tot kleine en grote hoe
den en meestal vervaardigd van het
zelfde materiaal als zijn ontwerpen.
POUR LE BATEAU JA, BIJ
Max gaat nu eenmaal alles in het
Frans bedacht hij een beeldschone
lange ottoman zijden mantel, waar
van het interieur in hetzelfde gedessi
neerde linnen was uitgevoerd als het
broek-ensemble eronder. Het ontlokte
een mevrouw achter mij de diep uit
haar hart komende spijtige opmer
king, dat deze combinatie voor haar
BM toch minder geschikt was. Maar
ja, Max denkt in zo’n geval dan wel
aan iets omvangrijkers.
ERG MOOI VOOR HET CHAM
PAGNE uurtje was een complet be-
EN DIE CREATIES, BESTE mode-
vriendinnen, die Heymans ten tonele
voerde waren weer adembenemend;
vervaardigd van de meest fraaie ma
terialen, prachtig van kleur en com
binaties van kleuren. Max Heymans
toujours Heymans meti Chanel-
pakken aangekondigd als Chanel
toujours Chanel en het vele wit
voor het komende seizoen, geïntrodu
ceerd als le blanc toujours le
blanc en dat alles in aanwezigheid
van la presse toujours la presse.
Wit in combinatie met le tabac blond,
vergelijkbaar met de kleur van Virgi
nia tabak neemt in de collectie een
voorname plaats in. Dat tabaksblond
in combinatie met marine ook iets
moois kan opleveren zag ik bijvoor
beeld bij een pantalon met blazer in
tabac, waarvan de bijbehorende blou
se en het interieur waren uitgevoerd
in zuiver zijde van Bianchini met een
dessin van marine, tabac en wit.
Margreet Honig maakte met haar fij
ne stemgeluid veel indruk door haar
indringend-muzikale presentatie van
franse liedkunst. Al zijn Fauré en De
bussy in zekere zin eikaars tegenpolen
wat betreft de behandeling van materi
aal en uitdrukkingsvormen, hun liederen
rijn even rijk aan subtiliteiten. Bij Fau-
rë geen grote contrasten, maar verras
sende modulerende wendingen binnen de
duidelijke vormgeving, met een voortdu
rende weerkaatsing tussen hetgeen in de
solostem en in de begeleidingen gebeurt.
Debussy vindt zijn vorm gaandeweg,
paarmate hij zijn ontroering en zijn
indrukken transponeert in muziek, het
geen niet zoals bij Fauré in een duidelij
ks melodie resulteert, maar in een op
bouw van talrijke interpretatiedetails.
Zowel het meer klassiek geaarde tem
perament van Faurë, als het op het
gevoelsmoment aankomende Debussy-
aanse lied: beide werden bij Margreet
Honig en haar begeleider als ten volle
begrepen ervaren. Ook de grillige sfeer
tekening in Ravels exentrieke Cinq Mé-
iodies Grecs werd door hen beiden raak
Betroffen.
Margreet Honigs heldere sopraanstem
is in alle registers, die zonder breuk in
elkaar overgaan, smetteloos. En haar
interpretatiekunst is zowel technisch als
Sir Alfred Beit kwam twee jaar gele
den in het nieuws door een opzienba
rende schilderijendiefstal uit zijn bui
ten. Voor die diefstal is de Engelse
miljonairsdochter Bridget Rose Dug-
dale veroordeeld tot negen jaar ge
vangenisstraf. Haar vrijlating werd
geëist door Eddy Gallagher en Mari
on Coyle, de ontvoerders van de Ne
derlandse zakenman dr. Tiede Herre-
ma. De schilderijen werden later on
beschadigd teruggevonden in een
boerderij
Bij Hindemith lag het accent meer op
het sociale aspect van het musiceren
zelf. Hij wilde de verwijdering die in de
muziekwereld als gevolg van het virtuo
zendom van de negenentiende eeuw ten
opzichte van de niet-specialist, de niet-
vakmusicus was ontstaan, ongedaan ma
ken door op alle mogeliijke manieren de
amateurs, het publiek in zijn totaliteit
weer geheel in de muziekbeoefening te
betrekken.
Het is daarom interessant dat het
Residentie Orkest een Brecht-project
heeft opgezet, waarbij in die zin Hinde
mith en Weil'l naast elkaar worden ge
plaatst, zodat een vergelijkend beeld kan
worden verkregen. Zaterdagavond wer
den in dat kader in het Congresgebouw
en als
tweede werk „Die sieben Todsünden der
Kleinburger,, (1933( van Weill uitge
voerd. Overtuigend kon daarbij worden
vastgesteld dat de eenheid die Weill
bereikt tussen het didactische en muzi
kale element, bij lange na niet wordt
benaderd in het werk van Hindemith.
Sterker nog: dat terwijl het „Lehrstück”
een opmerkelijke prestatie en het orkest
als geheel, inclusief de hier zo raak
toegepaste banjo en piano, bewoog zich
op heel natuurlijke wijze in deze -
jazz-elementen doorspekte muziek.
Minder publieke waardering voor 'Hin
demith, ondanks de toegevoegde poespas
als diaprojecties. Eigenlijk wordt de
stemming bijvoorbaat bij voorbaat be
dorven door de enigszins frikkerige ma
nier waarop Veelo de concertbezoekers
probeert te bewegen tot het netjes re- i
produceren van de (door een koortje van
Haagse conservatoriumstudenten) voor
gezongen refreinen, als een soort open
bare les.
De verfijnde inleiding van het
ehrstück is dan even een verademing,
maar al gauw vervalt Hindemith in het
reeds omschreven, kleurloze klankge-
middelde, dat slechts hier en daar door
de kopergroep wordt doorbroken. De
koorpartijen, gezongen door het Ton-
kunstkr en De Stem des Vlks, waren
bovendien niet overal even toonvast,
waardoor de troosteloosheid van deze
muziek werd onderstreept.
Doris Bierett, hier in de functie van
spreekster, alsmede Anton Trommelen,
tenor, en Henk Smit bas, in de solisti
sche zangpartijen kweten zich op vak
kundige wijze van hun ondankbare taak.
JOHAN VAN KEMPEN.
Fats Domino tijdens zijn optreden gisteravond in het RAI-Congrescentrum
in Amsterdam.
