Callaghan waarschuwt Gromiko
voor inmenging in Afrika
GROOT EN UNIEK LEIDER
Geen „vertrek
premie” voor
Surinamers
7
„EER VAN DE KEIZER BEVLEKT”
„MONTY"
HANDKUS UIT DANKBAARHEID
Ski-propello
ROME BLIJKT
ZEKER 200
JAAR OUDER
TE ZIJN
SOLZJENITSIN
Moezorewa wil hulp Cubanen inroepen in Rhodesië
PICASSO-CHAGALL
ANALFABEET
Regering overweegt
extra steun voor
door nico
scheepmaker
Mozambique
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1976
WOENSDAG 24
MAART
(Van onze redacteur in Londen)
I
(Van onze redacteur in Japan,
H. Hymans)
LONDEN De Britse minister
van buitenlandse zaken James Cal
laghan heeft zijn Russische ambt
genoot Andrei Gromiko gisteravond
■steld
htig
ikije
ran-
chap
gens
helft
egen
gaan
van
:oho-
ïilms
Tsje-
tadï-
van
aop
ister
Or-
met
een
dat
n in
leine
trog
2)
en
:re
ien
FA
akt
van
tks-
tie
ke
10
0
te
li-
de
in
‘ft
ag
en
de
•echt
k zes
■egens
rellen
uden-
aogte-
noord
e zijn
geko-
s zijn
or dit
it van
lacht.
ibad
gewaarschuwd voor een rechtstreek
se of indirecte Russische inmenging
in Afrika.
TOKIO. - Niet alleen de Japanse
regering is tot in haar grondves
ten geschokt door de Lockheed-af-
faire, ook de rechts-nationalistische
bewegingen in dit land zijn in be
roering geraakt. Reeds een paar
weken geleden werd de kroongetui
ge in de Lockheed-omkoopaffaire,
de veroordeelde oorlogsmisdadiger
en leider van Japans grootste neo-
fascistische beweging Kodama, door
andere ultra-nationalisten gelast
harakiri (rituele zelfmoord) te ple
gen wegens zijn oneervol gedrag.
Ki
Japanse ultra-nationalisten
vastberaden Kodama te doden
(Vervolg van pagina 1)
Ultrarechtse bewegingen proberen nu
Kodama naar de andere wereld te hel
pen, „omdat hij de eer van de keizer en
speciaal bij zijn feilloze, snelle nachtelij
ke terugtocht uit Leuven. Gedurende de
periode van Duinkerken nam Montgo-
lingen van Kodama’s fascistische bewe
ging. Drie journalisten werden daarbij
gewond. De politie echter stond lachend
toe te kijken.
(Van onze redacteur in Rome, Gerard
Verlinden)
;e ko-
7 juni
irlopig
rgeno-
lieuwe
d, al-
isteri*
aag.
Mos-
ntia-
evol-
gere-
e tot
Dit
■ntia-
de
Td
lid
nk
li-
in
de
een
or-
raf.
.vee
de
lan.
ing
jp-
56-
uit
eek
de
erd
eid
is
erd.
lita.-
>mSt
ioor
Er
j de
;ezel
ar”
la-
ig:
en
ai-
JU-
nen
een
•na-
tdse
rso-
rer-
ge-
iers
Solzjenitsin doet me denken aan een
jongetje dat net een beetje kan lopen,
en nu op bezoek is bij een kinderloos
gezin waar alle glazen, potjes en breek
bare spulletjes binnen handbereik staan,
zodat de kleine man een ravage aanricht
in de zo zorgvuldig gearrangeerde huis
kamer. Hij heeft tien dagen nagenoeg
onopgemerkt door Spanje gereisd, en
van zijn bevinden verslag gedaan op de
Spaanse televisie. U weet niet wat het
communisme is, en u weet niet wat een
dictatuur is, heeft hij gezegd. De Span
jaard heeft de vrijheid zich binnen zijn
land te verplaatsen, hij mag naar het
buitenland, alle belangrijke buitenlandse
kranten worden in Spanje verkocht, ie
dereen kan voor 5 peseta’s een fotokopie
laten maken, en er wordt bij u gestaakt.
Solzjenitsin heeft natuurlijk gelijk, als
hij al die vrijheden van de Spanjaarden
opsomt en ze vergelijkt met de vrijhe
den van de Russen, maar zijn verheugde
verbazing over het feit dat Spanjaarden
vrij mogen reizen en buitenlandse kran
ten kunnen kopen werd door een vrien
din van ons afdoende afgestraft met de
vraag: „Mag hij dat in Zwitserland dan
niet?” Er is weinig reden om Spaanje te
prijzen door het te vergelijken met de
Sovjet-Unie, er zou hoogstens reden zijn
Spanje te prijzen als het de vergelijking
met Nederland of Zwitserland zou kun
nen doorstaan. Spanje telt nog 800 poli
tieke gevangenen. Er zijn door de politie
betogers doodgeschoten. Spaanse analfa
bete boeren kunnen wel The New York
Times kopen, en zelfs de Pravda, maar
ze kunnen hun eigen kranten niet lezen.
Ian Smith heeft deze voorstellen giste
ravond vrijwel onmiddellijk vei-worpen.
Na een kabinetsvergadering in de Rho-
desische hoofdstad Salisbury over de
voorstellen van minister Callaghan zei
Smith, dat de uitlatingen van de Britse
minister van buitenlandse zaken geen
enkele hoop bieden op een werkelijke
vooruitgang in de kwestie-Rhodesië en
dat zijn voorwaarden getuigen van een
weinig realistische kijk op de situatie.
Hij ontkent overigens niet, dat er in
beide gevallen van een dictatuur sprake
is. „Alleen kent de ene dictatuur nu
eenmaal meer vrijheden dan de andere”.
Zijn niet-geleerde broer Gerard Reve
noemt de Sovjet-Unie een totalitair sys
teem, en Spanje een autoritair systeem,
en verklaart dit als volgt (in Hollands
Diep): „Een autoritair systeem is een
systeem dat mensen belet bepaalde din
gen te doen, en een totalitair systeem is
een systeem dat mensen dwingt bepaal
de dingen wél te doen”- Simpeler ge
zegd: in Spanje mag je het Franco
regime niet aanvallen, in Rusland moet
je het Sovjet-regime verheerlijken.
vordt
i ge-
gaat
Een
:hode,
:aliën
»n, is
Het
i van
nstal-
ver-
benut
1 het
Er doen geruchten de ronde in Tokio
dat een zeer fanatieke fascistische bewe
ging, met het hoofdkwartier in de West-
japanse stad Kobe, zelfmoordcomman-
do’s naar Tokio heeft gestuurd om zo
snel mogelijk Kodama uit de weg te
ruimen.
Een woordvoerder van de ultarechtse
beweging The Greatest Japan Patriotic
Society (de Grote Japanse Patriottische
Beweging) verklaarde giseren dat poli
tieke moord een heilig en gerechtvaar
digd middel is om verraders als Kodama
voor eeuwig het zwijgen op te leggen.
„Wij hebben dat voor de oorlog gedaan
en zijn bereid dat ook nu te doen om de
eer van Japan en onze keizer te herstel
len.”
spoe-
over-
J meer
de volgende maatregelen zullen worden
Het verbond van Japanse journalisten
heeft daarop een aanklacht ingediend en
eist dat de politie een grondig onderzoek
instelt naar deze zaak. Het is bekend dat
in het politie-apparaat van Japan zich
veel mensen bevinden die voor en tij
dens de oorlog alle tegenstand tegen het
militairistische bewind in de kiem
smoorden. Diezelfde lieden zijn ook ver
antwoordelijk voor de moord op duizen
den onschuldige burgers in Japanse
kampen in Indonesië en andere door de
Japanse troepen bezette Aziatische lan
den.
Minister Gromiko is in Londen voor
een officieel bezoek van twee dagen aan
Groot-Brittannië. In zijn besprekingen
met minister Callaghan is voornamelijk
de kwestie-Rhodesië aan de orde ge
weest. Minister Callaghan npemde de
Russische of Cubaanse inmenging in Af
rikaanse affaires een bedreiging voor de
wereldvrede.
De waarschuwing van minister Cal
laghan aan het adres van de Russen
volgde onmiddellijk op soortgelijke uit
latingen van de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Henry Kissin
ger. Kissinger had de Rhodesische pre
mier Smith ook gewaarschuwd dat hij
niet op Amerikaanse steun behoeft te
rekenen wegens de dreiging van Russi
sche wapens of Cubaanse troepen.
Zowel de Britse als Amerikaanse re
gering willen dat de Russen hun invloed
gebruiken om een uitbreiding van de
Cubaanse inmenging in Afrika te voor
komen na het succesvolle optreden van
12.000 man Cubaanse troepen in de be
vrijdingsoorlog in Angola.
De dreiging van Cubaanse troepen in
het Rhodesische conflict is urgent ge
worden na een uitlating van bisschop
Abel Moezorewa, leider in ballingschap
van een Rhodesische onafhankelijkheids
beweging, waarin hij zei niet te zullen
aarzelen de steun van Cuba te zullen
inroepen om het regime van de Rhodesi
sche premier Ian Smith ten val te-bren
gen.
Over Montgomery’s militaire talenten
lopen de meningen uiteen. Was hij een
genie of een supervakman? Maar una
niem werd hij geprezen om zijn grote en
unieke leiderschap. Hij was de man die
Engeland naast Winston Churchill op
het militaire vlak hard nodig had, toen
in 1942 de crisis in Noord-Afrika nog
steeds niet was overwonnen, al bouwde
Monty als commandant van het Achtste
Leger voort op hetgeen zijn voorgangers
en superieuren hadden verricht.
De kleine, dynamische Monty, die met
zijn tanige uiterlijk, zijn zwarte baret en
zijn battledress zo weinig op een „echte”
generaal leek, inspireerde vooral de ge
wone manschappen, die steeds voelden
dat hij een van hen was, vooral omdat
hij het gevaar niet schuwde en een
kernachtige, voor iedereen begrijpelijke
taal sprak.
Bernard Law Montgomery werd op 17
december 1887 in Zuid-Londen geboren
als vierde kind van dominee Henry
Montgomery, die bisschop van Tasmanië
werd, zodat het gezin enige jaren in
Australië doorbracht. Zijn vader hand
haafde een Spartaans i-egime.
In 1906 werd de jonge Monty tot de
militaire academie van Sandhurst toege
laten. Hij diende daarna vier jaar in
India.
Luitenant Montgomery landde in de
Eerste Wereldoorlog in Frankrijk gedu
rende de geallieerde terugtocht uit
Mons, en was al meteen onthutst over
de vaak primitieve en ondoordachte wij
ze van oorlogvoering. Herhaaldelijk gaf
hij blijk van grote dapperheid; en hij
lijk aan dat deze eerste, mislukte kami-
kaze-vlucht, andere ultrarechtse groepe
ringen zal inspireren Kodama tegen elke
prijs en met inzet van hun eigen leven
uit de weg te ruimen.
Peter Beigel, een in Duitsland geboren
Pool die ongeveer een half jaar geleden
naar West-Duitsland emigreerde, kust de
hand van bondskanselier Helmut
Schmidt nadat deze hem hulp had be
loofd bij de pogingen om Beigels fami-
De Spanjaarden
vrijelijk naar het
Dat zijn allemaal dingen die in de
Sovjet-Unie onmogelijk zijn. De bood
schap die hij daaraan verbond was, dat
de Spanjaarden in hun behoefte om het
Franco-regime te democratiseren, ervoor
op moesten passen dat zij via het com
munisme niet een nog onverdraaglijker
regime binnenhaalden-
Met dezelfde argumenten slaagt prof,
dr. Karei van het Reve er bij lezingen
en voordrachten altijd in de linkse rak
kers onder zijn gehoor op de kast te
jagen. Hij wijst dan ook altijd even op
het Picasso Museum dat al vele vele
jaren in Barcelona staat, ondanks het
feit dat Picasso tot zijn dood een anti-
Franco-balling en communist is geweest,
en hij vraagt dan hoe lang het nog zal
duren voordat er in Minsk een Chagall
Museum komt. „Toen Franco nog leefde,
kon ik altijd zeggen dat ik hoopte dat de
Sovjet-Unie over dertig jaar net zoveel
vrijheden aan zijn burgers zou toestaan
als Spanje tien jaar geleden al kende,
maar dat argument is mij door zijn
dood uit handen geslagen”, zegt hij ont
goocheld. „Want nu is er geen vergelij
king meer mogelijk. Ze staken, ze beto
gen en de kranten schrijven dingen
waar een Russische journalist alleen
maar van kan dromen. Het verschil is
nu te groot geworden om de ene dicta
tuur nog tegen de andere te kunnen
afwegen”.
Kodama, die tijdens de Tweede Werel
doorlog als een held werd vereerd en
tegen het einde van de oorlog bijna
dagelijks ^toespraken hield voor de Ja
panse troepen n hen aanmoedigde hun
leven voor de keizer en Japan op te
offeren, voelde daar echter weinig voor
en liet zich door zijn huisarts ernstig
ziek verklaren.
In Loesaka werd gisteravond bekend
gemaakt dat de presidenten van Zambia,
Mozambique, Tanzania en Botswana
vandaag in de Zambiaanse hoofdstad
bijeen zouden komen om een nieuwe
strategie uit te stippelen voor de bevrij-
ding van Rhodesië. Ook de Rhodesische
leiders Nkomo en bisschop Moezorewa
zouden aan dit gesprek deelnemen. Vol
gens welingelichte kringen zouden de
presidenten Kaoenda (Zambia), Machel
(Mozarbique), Nyerere (Tanzania) en
Seretse Khama (Botswana) het Britse
plan bestuderen en tevens proberen de
meningsverschillen tussen Nkomo en
Moezorewa te overbruggen.
Minister Callaghan heeft gisteren een
Laatste poging gedaan om de kwestie-
Rhodesië binnen diplomatieke wegen tot
een oplossing te brengen. Hij beloofde
premier Ian Smith van Rhodesië diplo
matieke steun zodra diens regering ak
koord wilde gaan met dc voorwaarden
van een overgang naar een democratisch
gekozen meerderheidsregering voor het
land in plaats van de huidige blanke
minderheidsregering binnen de komende
twee jaar.
Een en ander blijkt uit een gisteren
óoor het minister van Buitenlandse Za
ken uitgegeven memorandum. Zo
mogelijk zal verder ambtelijk
leg worden gevoerd waarbij onder
r
besproken:
Het functioneren van een vacature
bank waardoor potentiële remigranten
beter inzicht kunnen krijgen in arbeids-
mogelijkheden in Suriname.
Maatregelen in Suriname voor bege
leiding van remigranten.
De opleiding in Nederland van poten
tiële remigranten voor in Suriname te
vervullen functies.
De mogelijkheid voor ouden van da
sen om sociale rechten bij remigratie
Haar Suriname gecontinueerd te krijgen.
De financi le consequenties voort
vloeiend uit de laatste drie bovenge
noemde punten zullen door Nederland
Worden gedragen.
kunnen inderdaad
buitenland reizen,
maar de meesten doen dit om als gast
arbeider de armoe thuis het hoofd te
bieden. Solzjenitsin heeft gelijk als hij
Spanje ervoor waarschuwt geen Iberisch
Siberië te worden, maar als hij ook
aanspoort het rustig aan te doen met de
liberalisatie (want weet je wel wat je
hebt en je weet niet wat je krijgt), dan
wordt het dunkt me hoog tijd dat hij
ook eens tien dagen onopgemerkt door
Nederland rondreist.
ROME. De tweelingbroers Re
mus en Romulus hebben afgedaan als
legendarische stichters van Rome.
Recente opgravingen hebben aange
toond dat op de plaats waar later de
„eeuwige stad” zou verrijzen, al een
bloeiend handelsleven ontstond, min
stens 200 jaar voordat de tweeling
aan het Romeinse firmament ver
scheen.
Het polytechnisch instituut in Rusland
houdt zich o.a. bezig met het ontwerpen
wm allerlei sneeuwvoertuigen en techni
sche hulpmiddelen voor wintersporters.
Het laatste ontwerp (foto) is een propel
ler voor skiërs, waarmee een topsnelheid
ven zo’n 50 kilometer per uur bereikt
tal worden. Het ontwerp is vooral be
stemd voor wie per ski lange afstanden
moet afleggen.
Professor Giovanni Colonna, een
van de speurders bij de opgravingen,
vertelt: „De ontmaskering van de
tweeling zal zeker een schok zijn. En
met onze 200 jaar vervroeging van de
Stichting van Rome zijn we nog aan
de voorzichtige kant. Maar de lief-
lebbers van mythen hebben een
troost: Remus en Romulus hebben
ongetwijfeld veel gedaan voor de uit
breiding van Rome. Waarschijnlijk
hebben ze grote groepen bewoners
van het platteland naar de stad we
ten te krijgen”.
Fragmenten van de opgravingen
zijn deze week voor het publiek ten
toongesteld in een museum in Rome,
juist enkele weken voordat Rome
zijn volgens iedereen 2729e
verjaardag zou gaan vieren.
Professor Massimo Pallottino, pre
sident van het instituut voor etrusco-
logie, vertelde dat de jongste opgra
vingen begraafplaatsen en andere
constructies hebben blootgelegd, d ie
helemaal in strijd zijn met de traditi
onele ideeën over Rome’s oudste
bouwwerken. Ook omtrent de tijd
van de „traditionele vestigingsideeën,
de achtste eeuw voor Christus, zijn
belangwekkende vondsten gedaan.
Hier blijkt de ontwikkeling van de
stad veel verder geweest te zijn dan
in een stadium van geboorte: grote
rijkdom, groot vakmanschap bij de
constructie van apparaten en een ge
richte kunstzin blijken uit vele van
de gevonden objecten.
kréég een hoge onderscheiding. Tenslotte
werd hij zwaar gewond.
Als gevolg van zijn verwondingen
keerde hij naar Engeland terug, waar
hij op 27-jarige leeftijd brigade-majoor
werd. Als luitenant-kolonel comman-
In verband met het kamikaze-incident
gisteren, vond er nog een vreemde ge
beurtenis plaats. Toen de huisarts van
Kodama na een medisch onderzoek zijn
villa verliet, werd hij omringd door
journalisten die hem vragen wilden stel
len- Onmiddellijk werden zij aangeval
len door circe 50 zwart geüniformeerde
en met spijkerstokken bewapende volge-
DEN HAAG. De regering over
weegt om Mozambique extra steun te
geven als dit land nadelen ondervindt
van hetonlangs sluiten van de grenzen
en het beëindigen van alle handelsver
keer met de illegale regering van pre
mier Smith van Rhodesië. De Neder
landse regering komt tot deze overwe
ging in haar streven om een eind te
maken aan het regime van Smith die in
1968 de eenzijdige onafhankelijkheid van
de voormalige Britse kolonie Rhodesi
uitriep en een minderheidsregering
vormde. Eind mei vindt het overleg met
Mozambique plaats over de besteding
van de Nederlandse ontwikkelingshulp
die vorig jaar nog tien miljoen gulden
bedroeg.
lieleden, die nog in Polen wonen, naar
Duitsland te laten komen. Dit gebeurde
in Frankfort, tijdens een bezoek van
Schmidt aan een vestiging van» Opel,
waar Beigel werkt.
zijn terugkeer, in Engeland begon hij
zijn oorlogservaringen kritisch te analy
seren. In 1926 werd hij majoor-leraar
aan de militaire stafacademie in Cam-
berley. Hij trok spoedig de aandacht
door zijn progressieve militaire ideeën
en zijn verachting voor verouderde mili
taire conventies.
Zodra de Tweede
brak, ging kolonel
Frankrijk, waar hij
de ultranationalistische beweging” be
vlekt heeft. Zoals wij reeds berichtten
mislukte gisteren de eerse poging om de
voormalige oorlogsmisdadiger te liquide
ren. Een 29-jarige filmsterpiloot met ne-
ofascistische sympathieën, Mitsoeasoe
Maeno, dook met zijn Pipercup-vlieg
tuigje in de op een vesting lijkende villa
van Kodama.
Net als de beruchte kamikaze (zelf-
moord)-piloten in de Tweede Wereldoor
log had de filmster een band met het
embleem van de rijzende zon om het
hoofd gebonden. Hij was gekleed in het
traditionele kamikaze-uniform. Volgens
de verkeersleider van een nabijgelegen
vliegveld riep de 29-jarige piloot: „Lang
leve de keizer”, voordat zijn vliegtuigje
te pletter viel op Kodama’s villa- Met
dezelfde kreet vielen tijdens de oorlog
kamikaze-piloten geallieerde schepen
aan.
Hoewel een deel van de kolossale, 620
m2 metende villa in brand raakte, wer
den noch Kodama, noch leden van zijn
lijfwacht bij de aanval gewond. De pi
loot was echter op slag dood.
Na deze eerste aanslag is het politie-
kordon rond de villa met 40 man ver
sterkt. Ook brandweerwagens zijn in de
buurt geposteerd voor het geval andere
rechtsradicale elementen een nieuwe
aanslag plegen. De politie neemt name-
vaardde de tankbaret als geliefd hoofd
deksel, en sprak met de handen in de
zakken met talloze groepjes manschap
pen. Hij pompte nieuw geloof en energie
in een ontmoedigd leger, benoemde bril
jante jonge officieren, schrapte de oude
defensieve plannen en kondigde als zijn
thema aan: „Geen terugtocht, geen capi
tulatie”.
Monty won in El Alamein het histori
sche woestijnduel met Rommel. Monty’s
naam was op ieders lippen. Hij werd in
de adelstand verheven. De As in Noord-
Afrika werd volkomen gekraakt. Het
Achtste Leger was, zoals Monty had
gezegd, onoverwinnelijk. Hij werd in
Londen als een held ingehaald.
Daarna begon onder Eisenhower Mon
ty’s moeizame Italiaanse campagne. Op 1
januari 1944 nam hij het commando van
de invasiestrijdmacht op zich.
In Engeland sprak Monty de troepen
en de arbeiders in de fabrieken toe en
verwekte overal geestdrift. De „vesting
Europa” werd genomen, waarbij de vij
and niet meer kon doen dan het tempo
van de opmars vertragen. De geallieerde
strategie leidde tot een botsing tussen
Monty en Ike. Monty vond het moeilijk
de tweede viool te spelen, maar was
volkomen loyaal.
Hij was het die de kritieke situatie in
de Ardennen redde, die volgens hem
voorkomen had kunnen worden als Ike
zijn raad had opgevolgd. Zijn grootste
moment was de Duitse capitulatie op 4
mei 1945 in zijn tent op de Lünenburger
Heide.
Na de oorlog bleef Monty een jaar in
Duitsland als opperbevelhebber van het
Britse bezettingsleger en Brits lid van de
geallieerde controlecommissie. Hij was
ook voorzitter van de Commissie van
Opperbevelhebbers van de landen van
het Brusselse verdrag. Nadat de functies
van de defensieorganisatie van de Wes
telijke Unie (Western Union Defence
Organisation) door SHAPE waren over
genomen, werd hij plaatsvervangend ge
allieerd opperbevelhebber van de NAVO.
OEN HAAG (ANP). De Nederland-
|e regering is niet van plan Surinaamse
Nederlanders die momenteel in Neder
land verblijven en naar hun land willen
terugkeren een zgn. „vertrekpremie” te
Seven. Dit is van Nederlandse zijde mee-
sedeeld tijdens ambtelijk overleg de af-
selopen week in Paramaribo. Wei is o.m.
Besproken over een eventuele verlichting
’an studie- en belastingschulden en
overtochtkosten.
mery het bevel over het tweede korps
van generaal Brooke over.
Terug in Engeland kreeg Monty als
luitenant-generaal in 1942 het comman
do over het defensief zo belangrijke
Zuidoostelijke leger. Hij was een aan
voerder die tot het uiterste op discipline
stond. Hij wilde soldaten produceren die
magnifiek waren getraind en voor hon
derd percent fit voor de te wachten
nieuwe beproevingen.
Toen hij in augustus van dat jaar zijn
taak in Noord-Afrika begon, bleek over
welke grote kwaliteiten hij beschikte.
Monty zorgde voor het nauwste persoon
lijke contact met zijn troepen. Hij aan-
Wereldoorlog uit-
Montgomery naar
passief achter de
Maginotlinie moest blijven. Zijn briljan-
deerde hij het 17e bataljon van de Royal te optreden als legerofficier viel op,
Fuseliers. --
Montgomery bleef geruime tijd in
Duitsland met de bezettingstroepen. Na
