VARA JAARVERSLAG OVER 1975:
Nachtwacht onder 7 mes
een schijn-democratie
met Luitsen Kuiper
Dat ik dit nog mag meemaken
Paulus de boskabouter
Arman en llva
Ferdinand
Programma’s van
radio en televisie
Panda en de vreemde slaap
p
Bi
Ff
„Binnen omroep heerst
«I
Ji
I -31
STRIPBOEKEN
A
NCRV-TV MORGENAVOND:
99
RADIO VRIJDAG
TV VRIJDAG
TV DONDERDAG
fe.Ns
PANDA verhalen
oc
Joegoslavisch
radio
protest bij de NOS
RTV
(Van onze RTV-redactie)
Bewondering
t
jl'HEET
(r
HILVERSUM. Onder de titel
„Nachtwacht onder ’t mes”, zendt
de NCRV morgenavond een docu
mentaire uit over de restauratie
van Rembrandt’s beroemdste
schilderij „De Nachtwacht.”
Nu ook verkrijgbaar
bij de kantoren van
onze krant voor
f 9.- per deel
fijmdatje ee
BEkJi? JE MOET ME
hElOEM KiSHAJj
DONDERDAG 25 MAART 1976
15
(Van onze RTV-redactie)
NEDERLAND I
de
NEDERLAND II
t.
1,
LUKhEDELI ZIT j
MCO zo
1
NEDERLAND I
<1
O
Aanmelden in de Da uw trapstraat 23.
i
6. Terwijl Panda aanbelde bij het
adres dat hij in de krant gevonden had,
las Joris haastig de betreffende adver
tentie door.
„Ik wens u veel geluk toe. baaske,
zet Jons. de krant teruggevend „En
dat zult ge nodig hebben, als ge deze
De versplintering in Hilversum is nu al zo
groot geworden, dat de coördinatieproble
men vrijwel onoplosbaar zijn en de over
zichtelijkheid van de programma’s voor de
kijkers en luisteraars volslagen zoek is.
nisch heeft geïnterpreteerd in het geval
van de VOO.
„Het domme getalscriterium had gezege
vierd boven een beleidspolitieke uitleg van
de wet”, aldus de VARA in het jaarverslag.
fluisterde Paulus. „Ik heb ook nooit
koning van de eikelmannen willen zijn.
Jullie hebben me indertijd gekroond
zonder dat ik het wilde,. Wij niet, zei
de dikkop, „dat waren onze voorgan
gers.
betrekking krijgt Want uw toekomsti
ge werkgever is zeer ongelukkig
Hij raapte zijn voorraad spuitbussen
op en verwijderde zich. Panda verbaast
achterlatend
„Oef - was dat vallen!’’ zei de heer
Vermot naduizelend „Ik heb u toch
niet laten schrikken? Soms heb ik wel
een s moeilijkheden met die losse tra
ploper. ziet u?”
Het is uniek werk geworden dat Luitsen
Kuiper heeft verricht. Voor het eerst in het
bestaan van het schilderij is hij de man
geweest die toestemming kreeg van de
gemeente Amsterdam, eigenares van „De
Nachtwacht”, om de alleroudste vernis
laag van het schilderij te verwijderen. Eer
dere verzoeken, ondermeer in 1911 door de
grootvader van de huidige assistent van
Kuiper gedaan, zijn tot nu toe altijd afge
wezen.
Het programma van Van den Berg, met
goed camerawerk, laat zien hoe de restau
ratie stapje voor stapje vordert en geeft
tevens een klein historisch overzicht van
het schilderij.
Door het aanbrengen van die nieuwe
laag vernis is Rembrandts schilderij wat
lichter geworden. Volgens de heer Kuiper
is er een „nieuwe Nachtwacht ontstaan,
omdat nu een balans tussen het donkere
en lichte gedeelte in het schilderij is ge
komen.”
AL CAULJ STAAT DB. K1SMA BlJ
ILlA uOOB DE DEUB
JA -IUOU. MOET JE UUISTEBEU.1
IKJ HET HUMAiJ BELATIOAJS CAJDEB-
ZOEK CEVnSjM ZITABMAkJ
CEuA\JGEiu,Ek) ik BeKJ EB
TEBk/AuiUEE-MUOD
xOMTSfJA-prJ
MOOI ZO?. HET LIJKT 1
LUELÖF JE HET LEUK
VIIUDLDAT ik ik) MOB-/]
De teruglopende werfkracht van de VA
RA wordt overigens niet alleen door dit
element veroorzaakt, maar ook door de
interne meningsverschillen binnen de ver
eniging („een verdeeld huis”). Het ligt voor
de hand dat een progressief communica
tiemedium als eerste de spanningen, die
uit veranderingen voortvloeien, moet ver
werken. Maar niet alles wat nieuw is, is
goed. De VARA is geen „debatingclub”,
maar een programma-produktiebedrijf,
waarin op de minuut nauwkeurig pro
gramma’s de ether in moeten.
kend helpen bij het regeren. En als u
niet van regeren houdt dan kunnen wij
dikkoppen u ook afzetten. Het is een
kleine moeite en daarna zullen wijzelf
regeren. Wat zegt u daarwel van, sire?”
„Ik ben hier tegen mijn zin gekomen,
40. „Denkers, hernam de eikelman die
zichzelf op een voetstuk had geplaatst,
bestaande uit een opstaande kiezel
steen, „denkers zijn dikkoppen. Omdat
ze veel meer hersens hebben dan gewo
ne eikelmannen, kunnen ze u uitste-
De belangstelling voor de werkzaamhe
den van hoofdrestaurateur Kuiper was
groot. Buitenlandse cameraploegen wer
den naar Amsterdam gestuurd om de ar
beid van Kuiper te volgen. NCRV-
medewerker Gerard van den Berg kwam
op het idee de restauratie op de voet te
gaan volgen en er een documentaire over
te maken.
HILVERSUM IV
NOS: 7 00 (S) Vroeg klassiek. 9 00
Nieuws. 9.02 (S) Stof van eeuwen
10 30 (S) Vocalise. 12.00 (S) Uiteigen
produktie: kamermuziek. EO:
Klankspiegel 14.00 Nieuws. 14.02
Klankbord aktualiteiten informatie
en kommentaar 14.20 (S)lnterregio.
14.45 (S) Woord der Waarheid: Theo
logie naar de HL. Schrift VPRO
15 00-17.00 (S) Muziek op vier: meu
we stromingen in de jazz, blues,
experimentele en modern-klassieke
muziek
Gerard van den Berg: „Ik heb een grote
bewondering voor de heer Kuiper en ik
ben ook blij dat hij ons heeft toegelaten.
Het was soms wel moeilijk. Op een gege
ven moment moesten alle deuren dicht-
blijven en mocht er anderhalf uur geen
geluid meer gemaakt worden en mochten
we ook niet meer praten. Maar dat was
begrijpelijk als je beseft dat die mensen
aan een erg moeilijk karwei bezig waren.”
In de zevende aflevering van VARA’s Seniorenshow „Dat ik dit nog mag meemaken” is
het thema eenzaamheid. Om dat te doorbreken gaan de oudjes blindemannetje spelen,
met alle gevolgen van dien. (Nederland 2 om 19.30 uur). Op de foto Leen Jongewaard met
Adèle Bloemendaal en Wieteke van Dort (links).
DUITSLAND II
18.20 (K) Der Anwalt. tv-serie. 18.55
(K) Die Nibelungen, komische serie.
19.00 (K) Journaal. 19.30 (K) Muziek
programma 21.00 (K) Journaal.
21.15 (K) Filmportret. 22.15 (K) Ein
Streik ist keine Sonntagschule, tv-
spel 23.15 (K) Journaal
De werkzaamheden aan „De Nacht
wacht” duren nu al zo’n zeven maanden en
zijn nog niet geheel voltooid. De kosten
van de restauratie worden geschat op on
geveer 150.000 gulden. Op het moment valt
het schilderij voor publiek te bezichtigen,
voordat men het karwei in mei/juni zal
voltooien. (Morgenavond, Nederland I om
22.25 uur).
DUITSLAND II
18.20 (z/w) Vater der Klamotte. co-
medy-sene. 18.40 (z/w) Manner ohne
Nerven, comedyserie 19.00 (K)
Journaal 19.30 (K) Reportages uit
de hele wereld 20.15 (K) Petrocelh,
tv-film. Aansluitend (K) Spass an
der Freud 21.15 (K) Journaal 21.30
(K) Cabaretprogramma 22.45 (K)
Sport 23.15 (K) Journaal
15.00 EO: (K) Little house on
the prairie, tv-serie
18.15 TELEACfK) Bedreigde
landschappen - 7
18.45 NOS: (K) Toeristische
tips
18.55 (K) Journaal
19.05 EO: (K) Kinderkrant
19.30 (K) The Waltons, tv-serie
20.20 (K) Muziek Motief, muzi
kaal programma
21.05 (K) Focus on wildlife,
natuurserie
21.35 NOS: (K) Journaal
21.50 EO: (K) Nader bekeken
22.20 (K) Ars Musica: klassie
ke muziek
22.50 NOS: (K) Journaal
18.45 NOS: (K) Paulus de bos
kabouter
18.55 (K) Journaal.
19.05 AVRO: (K) Toppop Hit
parade
20.00 NOS: (K) Journaal
20.25 AVRO: (K) Een mens
wil.
22.00 (K) De Gebroeders Ham
mond, tv-serie
22.50 (K) Televizier magazine
23.25 NOS: (K) Journaal.
DUITSLAND I
18.00 (K) Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen. 18.05 (K) Unter einem
Dach, tv-serie. 18.45 (K) Eine ganz
gewöhnliche Geschichte, tv-serie.
19.15 (K) Aktualiteiten 19.45 (K) Hit
um 4tel vor 8.) 20.00 (K) Journaal en
weerbericht 20 15 (K) Bargain Hun
ters Oder Zum Freundschaftspreis,
Engels tv-spel. 21.10 (K) Der 7 Sinn
21.15 (K) Reportage. 21.40 (K) Jour
naal en weerbericht. 21.55 (K) Xala,
Senegalese speelfilm. 23.55-24.00 (K)
Journaal
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het leven
de woord. 7.07 (S) Licht programma
met Hans van Willigenburg. (7.30
Nieuws.) 8.30 Nieuws. 8.36 Gymnas
tiek voor de huisvrouw NOS; 8.45
Spiegel van België. KRO: 9.15 (S)
Licht programma met Anne van Eg
mond (10.30 Nieuws.) 11.59 Bericht
Vastenaktie. 12.00 (S) Licht pro
gramma met Hans van Willigen
burg. (12.30 Nieuws.) 14.00 (S) Licht
programma met Anne van Egmond
(15.30 Nieuws.) 16.00 (S) Jacques van
Kollenburg ontvangt op zijn
Spreekuur Alexander Pola 17 00(S)
Anne van Egmond. voor kinderen.
17.30 Nieuws. 17.32 (S)Echo Magazi
ne. 18.30 Nieuws. 18.41 Marktberich
ten. 18.44 (S) Zomaarstereo 19.30 (S)
Edwin, platen en zingen. 20.00 (S) In
antwoord op uw schrijven, verzoek
platenprogramma 21.30 (S) Radio
Televisie 22.25 Overweging. 22.30
Nieuws. 22.40 (S) Goal, sportpro
gramma. 23.55-24.00 Nieuws.
Öl|
i
Gevaarlijk vindt de VARA ook de roep
om categorale zenders. Dat zijn zenders
die alleen lichte of ernstige muziek uitzen
den. Het zijn „ondingen”, die inspelen op
bestaande voorkeuren en niets bijdragen
aan het wegwerken van achterstand van
sociaal- en cultureel-achtergestelden.
Kuiper spreekt overigens liever niet van
retoucheren, omdat er geen sprake is van
het oververven van bepaalde plekken. Hij
houdt het op „instippen”, omdat er kleine
ontbrekende stukjes verf op de scheuren
werden aangebracht. De schade op het
schilderij zal dan ook altijd enigszins te
zien blijven, niet omdat het onmogelijk is
die geheel te herstellen, maar omdat Kui
per ervan uitgaat dat deze gebeurtenis
toch altijd zichtbaar moet blijven en be
hoort tot de lange geschiedenis van het
schilderij.
1
8.30 en 8.45 Klankbord: aktualitei
ten.) 9.03 (S) De Muzikale fruit
mand: verzoekplatenprogramma.
TROS. (S) Drie draait op verzoek
12.03 (S) De Hugo van Gelderen
show, met de Nederlandstalige Top-
10 en Kwiswijs. NCRV: 13.30 (S)
Pop-Kontakt de Nationale Top-10.
NOS: 16.03 (S) Ritmeesters; de Nati
onale Hitparade en de top-30. 18.03
De Vakaturebank. 18.10 NOS-Maal.
VERONICA. 19.02 (S) Veronica op
3: aktuele pop-informatieshow
VPRO: 20.02 (S) VPRO-op-drie.
23.02 Radio Vrij Belgie. 24.02 (S)
Amigos de musica. AVRO: 1.02-7.00
(S) Continu de nacht door.
HILVERSUM II
NCRV. 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Te Deum lauda-
mus: gewijde zang. 7.54 Vingerwij
zing. 8.00 Nieuws. 8.11 Hier en nu
8.25 Rozegeur en prikkeldraad: het
leven van alledag. NOS. 9.00 ,,De
dokter’’ is verziekt; dokumentaire.
9.35 Waterstanden. AVRO; 9.40
Schoolradio. 10.00 Wat heeft dat
kind?, pedagogische rubriek. 10.15
De taal in je hand rubriek over het
leven in de taal 10.30 Eurolight
11.00 Nieuws. 11.03 Meer of minder
de stem van de sprekende minder
heid. 12.30 Toehsmo: toeristische in
formatie uit binnen- en buitenland.
Overheidsvoorlichting: 12.49 Uit
zending voor de landbouw. NOS
13.00 Nieuws NCRV: 13.10 Hier en
nu. NOS: 13.30 Vonken onder de as:
Nederlandse volksverhalen en
gebruiken. 13.45 Onder de Groene
Linde: oude liedjes en balladen
14.00 Repertorium van de NOS -
koren en -orkesten: klassieke mu
ziek 15.00 Zoeklicht op Nederland
(16.00 Nieuws.). 16.30 Kijk op buiten
land. VPRO; 17.00 Welingelichte
kringen; rechtstreeks debatpro-
gramma. 17.45 SYMBIOSE. 17.55
Mededelingen. 18.00 Nieuws. 18.11
Embargo (18.20-18.30 P P Uitzen
ding van de A R.P.). NOS 20 00
Nieuws. 20.05 (S) NOS-Cultuur
klassieke muziek. 22.30 Gamma van
Alpha en Bèta nieuws uit de wereld
van de wetenschap en technologie
23.00 Met het oog op morgen (23.05
Aktualiteitenoverzicht 23.20 Den
Haag vandaag 23.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM De NOS-radio
zendt zondagavond a.s. een stereo-
radiodocumentaire uit over het
boerenleven in de bergen van het
Joegoslavische Kroatië. Het is een
bewerking van het programma
„Staro Licka Pateticna” (Symfonie
van de oude Licka), dat vorig jaar
de staatsprijs van de Joegoslavi
sche omroep kreeg.
(Van onze RTV-redactie)
DEN HAAG.„De veel geprezen
openheid heeft de grens van het zinvolle
overschreden. Wanneer pluriformiteit er
toe leidt dat geprofileerde omroepen, die
belangrijke stromingen in onze samenle
ving representeren, niet meer tot hun
recht kunnen komen, dan is er sprake van
een schijndemocratie.”
Dit staat in de inleiding tot het jaarver
slag van de VARA over 1975. Het omroep
bestel, aldus de VARA, toont steeds duide
lijker zijn zwakke plekken. De omroepver
eniging koestert de hoop dat de politici
eindelijk in de gaten hebben dat er door de
toelating van de Veronica Omroep Organi
satie (VOO) sprake is van een gevaarlijke
ontwikkeling. Kritiek is er op de Raad va n
State, die de Omroepwet louter wetstech-
„Flinke vertegenwoordiger gezocht
om opzienbarende, nieuwe vinding te
ven grote winst te verkopen, stond er.
De restauratie van „De Nachtwacht”
werd noodzakelijk, toen verleden jaar op
14 september een 38-jarige voormalige on
derwijzer in het Amsterdamse Rijksmu-
seum een mes met een kartelrand over het
schilderij haalde. Drie dagen na het voor
val werden al de eerste maatregelen geno
men om het schilderij te herstellen. Der
tien ongeveer tachtig centimeter hoge sne
den en krassen werden toegebracht aan
het schilderij, maar de deskundigen van
het Rijksmuseum zagen mogelijkheden tot
compleet herstel.
DUITSLAND III
18.00 (K) Blickpunkt Schule 18.30
(K) Schooltelevisie. 19.00 (K) Zand
mannetje 19.05 (K) Programma
voor Joegoslavische werknemers
19.15 (K) Films als hobby, tv-kursus
19.30 (K) Danskursus 19.45 (K)
Nieuws uit Noordnjnland-
Westfaien 20.00 (K) Journaal en
weerbericht 20.15 (K) Deze week
21.00 (K) Weekendforum. Aarwlui
tend (KI Journaal
TJA,DAIU zie IK
Jb TEMMIIUSTê
jutEB EEIUS
Het is een boeiende documentaire ge
worden. waaruit zowel het vakmandschap
van restaurateur Luitsen Kuiper en zijn
team als het vakmanschap van de makers
van het programma blijkt.
Juist dit feit maakt de documentaire zo
interessant, omdat er door Kuiper en zijn
team onder een enorme spanning is ge
werkt. Ook zij waren er niet helemaal
zeker van of de vernieuwing van de oudste
vernislaag op het schilderij een succes zou
worden. Een grote spanning is er dan ook
van het gezicht van de restaurateur te
lezen als hij zwijgend kijkt naar het op
drogen van de nieuw aangebrachte laag.
Staro Licka Pateticna is een film
van geluidsbeelden, soms vloeiend
aaneengeschakeld, soms botweg te
gen elkaar geplaatst. Het gevolg is
dat met louter geluiden en hier en
daar een verklarend woord, een
compleet beeld ontstaat van het
verhaal van het eenvoudige en har
de leven van de boeren in de bergen
van Kroatië en van hun verloren
strijd tegen de plannen van de over
heid dat hoorbaar prachtige land-
schap tot een park te maken met
hotels, campings en jeugdherber
gen. Het gaat om niet meer dan een
dag uit het leven van een boer,
beginnend in de vroege ochtend.
Geluiden van het vee op weg naar
de wei, een boerenwagen, losse ge
sprekjes en opmerkingen, langzaam
groeiend naar een lofzang op het
land en de mensen die er werken,
maar die het veld zullen moeten
ruimen voor het toerisme.
DUITSLAND I
18.00 (K) Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen. 18.05 (K) Intermezzo: Das
Wort had die verteidigung, tv-serie.
19.15 (K) Aktualiteiten. 19.45 (K)
Trick um 4tel vor 8.) 20.00 (K) Jour-
maal en weerbericht. 20.15 (K) In
formatief programma. 21.00 (K) De-
tektiv Rockford: Anruf genügt, mis
daadfilm 21.45 (K) Kultureel maga
zine. 22.30-22.50 (K) Journaal, kom
mentaar en weerbericht.
De eisen die aan zo’n produktiemecha-
nisme verbonden zijn, kunnen onmogelijk
gecombineerd worden met permanente
discussies. Dit zou leiden tot onzekerheid
en verkramptheid. Betreurd wordt, dat er
binnen de VARA gedreigd is met een alter
natieve socialistische omroep, zonder aan
te geven in welke (radicale) zin het roer om
moet. Later is gekozen voor een georgani
seerde oppositie, die de VARA-koers zou
moeten verleggen. De verenigingsraad
heeft bepaalde middelen van zo’n opposi
tie inmiddels veroordeeld. De VARA
hoopt dat de oppositie zich aan deze uit
spraak van het hoogste beleidscollege zal
houden.
DUITSLAND III
18.00 (K) Sesamstrasse. 18.30 (K)
Vrijetijdsmagazine 19.00 (K) Zand
mannetje 19.05 (K) Programma
voor Turkse werknemers. 19 15 (K)
Zur Psychologie des Denkens, stu
die en kursusprogramma. 19.45 (K)
Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen 20.00 (K) Journaal en
weerbericht 20.15 (K) Aktualiteiten
20.30 (K) Reportage 21.00 (K)Repor
tage 21.45 (K) Beljejet parus odino-
kij. Russiche speelfilm 23.05 (K)
Journaal
De VARA noemt zichzelf in het jaarver
slag een van de weinige organisaties die
de inspraak van haar leden serieus neemt.
Maar de instandhouding van zo’n vereni-
gingsdemocratie kost wel jaarlijks 1,5
miljoen gulden, een bedrag dat niet uit de
omroepbijdrage gefinancierd wordt,
maar uit de exploitatie van het program
mablad moet komen. „Een niet onaan
zienlijk nadeel in de concurrentiestrijd”,
aldus de VARA, die vindt dat hierdoor
iedeninspraak eigenlijk bestraft wordt.
HILVERSUM III
EO: 7.03 (S) Gospelsound, pro
gramma boordevol muziek, speciaal
voor jonge mensen. 8.03 (S) Tijd
sein informatie en muziek (8 03.
10.45 NOS/NOT: (K) Schoolte
levisie
18.15 TELEAC: (K) Sociale
Verzekeringen - 2
18.45 NOS. (K) Kortweg:
kunst op komst
18.55 (K) Journaal
19.05 NCRV: (K) Van Nature,
natuurserie
19.55 (K) Farce Majeure
20.20 (K) Kojak, Amerikaanse
politieserie
21.10 (K) Luister van het orgel
21.35 NOS: (K) Journaal
21.50 NCRV: (K) Nee, eerlijk
niet. Engelse tv-serie
22.25 (K) Nachtwacht onder ’t
mes, documentaire
23.10 (K) Tot besluit
23.15 IKON: (K) Oud en wijs
genoeg: positieve aspek
ten van het ouder wor
den.
23.40 NOS: (K) Journaal.
Hij kreeg geen gelegenheid om het ge-
lezene te verwerken - want op dat mo
ment klonk er een luid geraas achter
hem Het was de heer Vermot die van
zijn trap af viel in zijn haast om Panda
open te doen
De heer Luitsen Kuiper tijdens een van de
vele werkzaamheden die derestauratie
van de „Nachtwacht” vergde.
NEDERLAND II
18.45 NOS: (J) Paulus de bos
kabouter
18.55 (K) Journaal
19.05 VARA: (K) Het (niet) zo
intieme leven van de
stadsduif, natuurserie
19.30 (K) Dat ik dit nog mag
meemaken, tv-serie
20.00 NOS: (K) Journaal
20.25 VARA: (K) Achter het
nieuws
20.40 (K) Daar komen
schutters, tv-serie
21.10 (K) Koning Klant, consu
mentenvoorlichting
21.35 (K) VARA.'S Internatio
nale, spelprogramma
22.45 (K) Achter het nieuws
23.20 (K) Gedicht
32.21 NOS: (z/w) Den Haag
vandaag
23.36 (K) Journaal.
X)
