Rapport voor
FESTIVAL KRIJGT STEUN VAN BANKEN
CRM over
artotheken
Nederlands
filmsucces
Raad voor Kunst wil
Onderzoek bepleit naar relatie
moderne aanpassingen
boekenverkoop en uitleningen
teistotó
5
O Westland Utrecht
„TWEEHONDERD JAAR AMERIKA” GEKOZEN ALS THEMA
Zoekt u
kleur?
ralstonaverf
BAND
1
Beeldje gestolen
NLBC GAAT IN OP KLACHT UITGEVERSWERELD
Afronding wetsontwerp blijkt noodzakelijk
Mogelijk Franse
film over leven
ENGELENBERG
„Kruidendokter”
I
DONDERDAG
1
APRIL
19 76
KUNST
15
Heilige huisjes
Of Mice and men
Tegen verhoogde afgifteprijs
Jazz en pop
1
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie in Den Haag)
Holland Festival gaat tapdansen
in
(ADVERTENTIE)
Zes soorten drop
(ADVERTENTIE)
De uitgevers baseren hun klacht vol-
ADVERTENTIE)
I9lansvert
ENGELSE
Mr. Mazzola, die een en ander woensdag in Den Haag bü de presentatie
van het HF-programma voor dit jaar (van 1 tot en met 23 juni) bekend
maakte, was het helemaal met HF-directeur Hans de Witte eens dat het HF
nooit zou toelaten, dat het bedrijfsleven het programma gaat bepalen. Hjj
maakte deze opmerking naar aanleiding van het feit dat voor de eerste maal
in de geschiedenis van het festival twee bankinstellingen bü een tweetal
manifestaties voor de financiële rugdekking („sponsoring”) zorgen, namelijk
het openingsconcert in Den Haag op 1 juni door het New York Philharmonic
Orchestra onder leiding van Leonard Bernstein, en een drietal voorstellingen
van „Henry V” in Amsterdam, op 22, 23 en 24 juni door het beroemde gezel
schap Royal Shakespeare Company.
een
ver-
Ga maar eens kijken bij uw Ralston
dealer. Hij laat u kiezen uit vele
kleuren.
en nog acht andere lekkernijen
van Red Band.
In royale familiezak.
nisten die te beluisteren zullen zijn:
George Antheil, John Cage, Aaron Cop
land, Duke Ellington, Carlisle Floyd, Ge
orge Gershwin, Charles Ives, Cole Por
ter, Steve Reich, Richard Rogers, J. Ph.
Sousa, Igor Strawinsky en Samuel Bar
ber. Uitvoerenden zullen zijn: binnen-
en buitenlandse ensembles, orkesten en
solisten.
(Van onze correspomdent)
EINDHOVEN. Het leven van de
50-jarige Willem van de Mosdijk, be
ter bekend als „de kruidendokter van
Casteren” wordt hoogstwaarschijnlijk
ap film opgenomen. Een Franse
maatschappij heeft hierover met Van
ie Moosdijk en zijn advocate, me
vrouw J. van Plas-Klut, contact
opgenomen. Over het bedrag van de
filmrechten werden nog geen mede
delingen gedaan.
De Kon inklgke Nederlandse Uitgevers
bond zegt te vrezen dat door de daling
van het aantal verkochte boeken het
DEN HAAG. Er wordt, ook bü het ministerie van CRM, niet over gedacht
het Holland Festival op te heffen. Dat Is de overtuiging van mr. W. Mazzola,
voorzitter van het HF. Dat ook het Holland Festival in het kader van de
bezuinigingsvoorstellen van het kabinet de komende jaren niet zal ontkomen
aan het „terugnemen van gas”, ligt, aldus de HF-voorzitter, daarentegen
voor de hand. „Wij zün nu zelf bezig de kostenstroom door te lichten. Wü
zullen, als dat noodzakelijk is, zelf zorg dragen voor bezuinigingen. Maar dat
minister Van Doorn (CRM) bü zijn inkrimpingsplannen op de eerste plaats dit
festival op het oog heeft, is niet waar”.
ZWOLLE. Een bronzen beeldje van
Titus Leeser voorstellende een paard, is
in de nacht van dinsdag op woensdag
gestolen van de gevel van het Land-
bouwhuis in Zwolle. Onbekenden hebben
het van hei stenen plankje, waarop het
stond, afgeschroefd.
In het Landbouwhuis is de Overijssel
se landbouwmaatschappij gevestigd.
Het is voor het eerst sinds de oprich
ting in 1960 van het eerste uitleenbureau
voor beeldende kunst in Amsterdam, dat
het ministerie materiaal in handen
krijgt over deze vormen van kunstuit
leen en kunstverkoop. De artotheken
bestaan sinds 1973. In dat jaar werd in
Den Haag de eerste opgericht. De uit-
leenbureaus worden door het ministerie
gesubsidieerd en stellen kwaliteitsnor
men aan de werken die in leen worden
aangeboden, de artotheken doen dit niet.
Een van de de gevolgen hiervan is dat
het ministerie wel enig inzicht heeft in
het reilen en zeilen van de dertien
uitleenbureau’s die er inmiddels in Ne
derland zijn, maar dat men vrijwel niets
weet over de artotheken.
gens het NBLC op een onzerzoek van de
stichting speurwerk, maar in dat onder
zoek is geen enkele verband aangetoond
tussen verkopen en uitlenen. Het
NBLC stelt daartegenover een onderzoek
van enkele jaren geleden dat de univer-
siteit van Leuven heeft verricht, waaruit
bleek dat het lenen van boeken wel
degelijk een stimulerende invloed heeft
op het kopen. Uit een onderzoek van
CRM blijkt dat leden van bibliotheken
per jaar meer boeken kopen dan niet
Door de keuze van het Amerika-the-
ma zal het gezicht van het HF er
minder „klassiek” dan gebruikelijk uit
zien. „Gemotiveerd entertainment en
lichtere kunst”, zoals De Witte het uit
drukte, zullen een grotere plaats inne
men. Hoogtepunt belooft te worden de
Cotton Club Gala door de La Mama-
groep uit New York, een met veel tap
dans gelardeerde knipoog-revue, gewijd
aan de beroemde nachtclub in Harlem,
waar groten als Louis Armstrong in de
jaren ’30 hun triomfen vierden. Jazz
speelt in deze show een grote rol.
00/ Pandbriefbiljetten
Veilig beleggen in de waardestukken van de
ffev.. BÊtgB BH 5 jaar. Hoofdsom plus rente ook
w Haarlem, t-rederikspark i/Hoek of 10.100.-(rendement 7,78%)
H VDOtheekbank nv Houtplein. 023-319154 Verkrijgbaar bij adviseurs voor
verzekeringen of belastingen en
onze kantoren
DEN HAAG (ANP). Het ministerie
van CRM laat door de Boekman Stich
ting onderzoek doen naar het funtione-
ren van artotheken en uitleenbureau’s
voor beeldende kunst. De resultaten van
dit onderzoek worden volgende maand
verwacht.
Doelstraat 29 Tel. 023
312206 - Haarlem
Kijk - Kies - Koopcentrum
„RUWA" bootlakken. Alle
verven en systemen in voorraad.
Regisseur Nicolai van der Heijde en
acteur Jules Croiset (resp. links en mid
den op de foto) hebben gistermiddag in
Den Haag prijzen ontvangen voor hun
aandeel in de film „Help, de dokter
verzuipt” naar de gelijknamige bestseller
van Toon Kortooms. De film werd op
het festival van werkende mensen in
Tsjecho-Slowakije bekroond en loopt
met veel succes in een twintigtal steden
in dat land. De prijzen werden overhan
digd door de Tsjechoslowaakse ambas
sadeur in Nederland, Mikulas Galan.
zijner tijd als afdeling moet kunnen
opgaan.
Wat de formule voor de samenstelling
van de nieuwe raad betreft: deze moet
de mogelijkheid bieden meer recht te
doen aan de eisen van representativiteit
en deskundigheid. De nieuwe raad kan
zijn inrichting en werkwijze zelf bepa
len. Als belangrijke aspecten staan daar
bij openheid en openbaarheid voorop.
De commissies van de nieuwe raad
vormen het eigenlijke draagvlak. Tot
deze commissies kunnen alle organisaties
er groepen uit de kunstwereld direct
toegang hebben. Een werkgroep die de
zaak heeft voorbereid, denkt aan drie
afdelingen: media en létteren, muziek en
theater, en beeldende kunsten en bouw
kunst. De afdelingen houden zich voor
namelijk bezig met het ontwerpen van
algemene beleidslijnen. Ze stellen werk
programma’s op voor hun terrein en
coördineren het werk van de commis
sies.
Een ontwerp voor een beschikking, die
de minister van CRM moet uitvaardigen,
vermeldt twintig organisaties van kun
stenaars die alleen of gezamenlijk voor
drachten kunnen doen voor benoeming
van negentien leden van de raad. Zeven
tien organisaties en instellingen op het
gebied van de kunst en aanverwante
terreinen van deze cultuur kunnen dit
doen voor nog eens achttien leden.
OP 2 JUNI START de Europese tourl
nee van de Cotton Club Gala in het
Amsterdamse Carré. Maar ook An
Evening of Comedy, een „comedy-act”-
combinatie van het duo Edmonds and
Curley en het trio Divided we Stand. De
twee groepen zijn afkomstig uit respec
tievelijk Chicago en New York, maken
in de Verenigde Staten furore en zijn
voor het HF in een speciaal programma
samengebracht. De premiè re is op 7
juni, eveneens in Carré. Er zullen, zo
wordt verwacht, talrijke Amerikaanse
heilige huisjes omver worden getrapt.
De Amerikaanse muziek die tijdens dit
HF ten gehore wordt gebracht, zal voor
namelijk van 20e-eeuwse componisten
zijn. De „lichte sector” (filmmuziek, mu
sicals en jazzmuziek) zal de boventoon
voeren, hoewel volgens Jo Elsendoorn,
programmaleider muziek, in Amerika de
grens tussen lichte en klassieke muziek
veel moeilijker te trekken valt dan in
Europa.
Een greep uit de Amerikaanse compo-
Te gek al die leuke kleuren van
Ralston om de dingen in uw huis 's
met verf een opfrissertje te geven.
U kunt b.v. kiezen uit:
saffraangeel
indiaanrood
pauwblauw
pikzwart
lentegroen
berebruin
koninklijkoranje
olifantsgrijs
citroengeel
staalblauw
kastanjebruin
hagelwit
gifgroen
koraalrood
etc. etc.
Het is teleurstellend dat deze kwestie,
die in redelijk overleg tussen producen
ten. boekhandel en bibliotheken had
kunnen worden besproken, nu zo eenzij
dig in de openbaarheid is gekomen. De
bibliotheken of zelfs de boekhandelaren
zijn niet gehoord. De sfeer wordt daarbij
zeker niet verbeterd door ’t dreigen met
noodmaatregelen zoals een lid van de
uitgeverscommissie deed. Hij suggereerde
dat de uitgevers pas drie tot zes maan
den na verschijning boeken aan biblio
theken leveren of dat voor de bibliothe
ken drastische prijsverhogingen moeten
gelden. Dat zulke noodmaatregelen voor
geen van de betrokken partijen een
oplossing brengen maar de situatie eer
der zullen verslechteren behoeft geen
betoog, meent de NBLC.
Op dergelijke voorstellen past volgens
het NBLC de titel van het boekenweek
geschenk wonderwel: snikken en smart
lappen.
Beide zeer kostbare produkties zouden het HF voor onoverkomelüke bud
gettaire hindernissen hebben geplaatst, ais niet door deze commerciële instel
lingen was ingesprongen. Directeur De Witte benadrukte overigens dat het
contact met de twee banken op toeval berust. „Wij’ hebben niet aangeklopt”,
aldus De Witte, die meende dat ook bij verdere bezuinigingen in elk geval
geen regelmatige medewerking van het bedrijfsleven zal worden gevraagd.
DEN HAAG (GPD, ANP) De Raad
voor de Kunst, het advieslichaam van
minister Van Doorn (CRM) voor cul-
tuurzaken, beklaagt zich erover dat zij
onvoldoende is toegerust om haar taak
goed uit te oefenen. De samenstelling en
inrichting van de instelling zijn ontoe
reikend om op een snelle en juiste
manier op de veranderde verhoudingen
en nieuwe ontwikkelingen in de kunst
wereld en in breder maatschappelijk
verband te reageren.
ER ZULLEN TIJDENS dit 29e HF
geen speciale kinderprogramma’s worden
uitgevoerd. Ook het aandeel van ama-
teur-kunstenaars, in groten getale
DEN HAAG (ANP). Nog nooit is in
Nederland onderzocht of vastgesteld dat
er verbanden bestaan tussen het toene
men het aantal uitleningen in biblio
theken en het dalen van de verkoop
van boeken. Dat zegt het Nederlands
Bibliotheek en Lektuur Centrum
(NBLC), een overkoepelende organisatie
van de openbare bibliotheken in een
persbericht als reactie op de klacht van
de Nederlandse uitgevers dat door de
stormloop van 500.000 nieuwe lezers op
de bibliotheken de verkoop is teruggelo
pen met twee miljoen boeken.
DEN HAAG. Het thema dat het
29e Holland Festival heeft meegekregen,
is „Amerika”. Voor een belangrijk deel,
namelijk 90 van de 160 voorstellingen, is
het gewijd aan Amerikaanse muziek,
theater en dans, allemaal ter gelegen
heid van het 200-jarig bestaan van de
Amerikaanse onafhankelijkheid. Ter ere
van deze Bicentennial wordt met dit
eerste thema-festival uitvoerig aandacht
aan muziek van meer dan 50 Ameri
kaanse componisten besteed.
Dit verklaart de voorzitter van de
Raad voor de Kunst, de heer L. J. de
Ruiter, in een voorwoord bij het jaar
verslag van de Raad-1974. De Ruiter
vindt dat de Raad dringend moet wor
den aangepast aan de eisen, die in deze
tijd aan haar gesteld worden. „Een paar
jaar al is de hoop gevestigd op de
nieuwe wet, die dit mogelijk zal maken.
De herstructurering laat jammer genoeg
langer op zich wachten dan was voor
zien. Zij zal echter op korte termijn
haar beslag moeten krijgen, wil de Raad
niet ernstig tekort gaan schieten als
beleidsvoorbereidend orgaan”. Aldus De
Ruiter, die benadrukt dat een spoedige
afronding van het ontwerp voor de
nieuwe wet, dat eind augustus 1974 bij
de Tweede Kamer is ingediend, meer
dan ooit noodzakelijk is.
De laatste tijd is het bureau van de
Raad sterk onderbezet geweest door het
vertrek van algemeen secretaris Van
Riemsdijk en door langdurige ziekte van
enkele stafleden. Het uitdiepen van be
leidskwesties kwam meer nog dan routi-
newerkzaamheden zeer in de knel.
Voor de inrichting en werkwijze van
de nieuwe Raad voor de Kunst houdt de
huidige raad 3 april in Centrum Belle
vue in Amsterdam een vergadering met
betrokken en geïnteresseerde organisa
ties, groepen en instellingen.
De nieuwe Raad voor de Kunst heeft
volgens het wetsontwerp een grotere
reikwijdte. Zij zal ook andere ministers
adviseren dan die van CRM. Hij moet
letten op de verhouding van het lande
lijk kunstbeleid tot het beleid op regio
naal en plaatselijk niveau. Zij moet
voorts aandacht schenken aan de plaats
van het kunstbeleid binnen het gehele
cultuurbeleid. Deze raad moet worden
gezien als een overgangsfase naar een
raad voor de cultuur, waarin hij te
Men” van Carlisle Floyd, naar de gelijk
namige roman van John Steinbeck. De
wereldpremiè re van „Of Mice and Men”
vond in januari ’70 in Seattle plaats.
Floyd heeft op basis van Steinbeck’s
beroemde werk over een primitieve, ge
welddadige jonge Amerikaanse maat
schappij, bevolkt door landverhuizers en
avonturiers, een aantrekkelijk en zeer
toegankelijk stuk muziek geschreven.
Het buitenlandse ballet wordt verte
genwoordigd door het Londense Ballet
Rambert (voor de eerste maal in Neder
land) en de Martha Graham Dance
Company uit New York. Ook geven het
Nationale Ballet en het Nederlandse
Danstheater uit eigen land opnieuw acte
de présence. Bovendien is er weer Poe
try International in Rotterdam, waaraan
tal van beroemde dichters hun mede
werking verlenen. Uit eigen land zijn
Bernlef, Buddingh’, Campert, Elburg,
Judith Herzberg, Gerrit Kouwenaar en
Riekus Waskowsky te verwachten.
DE NEDERLANDSE Operastichting
draagt dit jaar twee 20e-eeuwse opera’s
aan het HF bij„Der Rosenkavalier”
van Richard Strauss en „Of Mice and
titelaanbod beperkter zal worden en de
verscheidenheid in gevaar komt. Met de
verscheidenheid aan titels blijkt het zo’n
vaart niet te lopen, aldus het NBLC.
Alleen over Amsterdam bijvoorbeeld,
verschenen in 1975 23 verschillende ti
tels. Het is de vraag of wat meer
coördinatie de uitgeversresultaten niet
zou verbeteren, vindt het NBLC.
Per 1 juli werd de contributie van
bibliotheken voor jongeren beneden de
achttien jaar af geschaft. „Het is niet erg
waarschijnlijk dat deze nieuwe lezers,
voor wie 3,50 kennelijk een financiële
drempel vormde, als kopergroep bij de
boekhandel werden
daartegenover niet
door het lenen in
nieuwe lezers eigen
bibliotheekleden.
Het NBLC meent dat er snel
onderzoek moet komen naar het
band tussen lenen en kopen van boeken.
Het NBLC wil aan zo’n onderzoek graag
meewerken, aldus wordt gesteld in het
persbericht.
Het boek moet concureren met alter
natieven op het gebied van ontspanning
en informatieverschaffing zoals bijvoor
beeld grammofoonplaten, radio en tele
visie. Daarnaast zullen ongetwijfeld de
zeer sterk gestegen boekenprijzen en de
veranderende distributiekanalen als wa
renhuizen, supermarkts en vooral de
boekenclubs, een rol van betekenis spe
len, aldus het NBLC.
Mr. Mazzola accentueerde nog eens dat de rüksbüdrage aan het HF (in
1970 ruim vüf ton, in '75 ruim negen ton) niet met de trend is meegegaan.
De gemeentelüke subsidies zün dat nog in mindere mate. Vooral de loon
kosten gaan een steeds aanzienljj’ker deel van de totale HF-financiering voor
zich opeisen. Dit jaar gaat er aan gemeentesubsidies en recettes zo’n 2 miljoen
gulden bü het festival om. Als daarbij de subsidies van de kunstinstellingen
die aan het HF meewerken, zouden worden opgeteld, dan komt men op een
totaalbedrag van zo’n 5 miljoen.
IN HET KADER van het Amerikaanse
thema worden twee jazz-festivals en een
folk-festival georganiseerd. Het jazzfesti
val speelt zich in de Rotterdamse Doelen
af. Tevens wordt een jazzweek gehouden
in Amsterdam, in samenwerking met de
Stichting Jazz in Nederland eh de Bond
van Improviserende Musici (BIM).
De pop in het HF is vertegenwoordigd
door Leonard Cohen, Genesis, Alquin en
Solution. Omdat de basis van veel Ame
rikaanse folk-music ligt in de authentie
ke Keltische volksmuziek uit Bretagne,
Ierland, Schotland en Wales, wordt een
driedaags folkfestival aan deze muziek
soort gewijd (meer dan 60 musici, bar
den en zangers komen uit genoemde
streken en landen naar Rotterdam).
Een bijzondere produktie is het actue
le muziektheater-evenement De Knop,
geschreven door Harry Mulisch, gecom
poneerd door Willem Breuker en geregi-
seerd door Lodewijk de Boer. Het wordt
uitgevoerd door het Nederlands Blazers
ensemble. Evenmin aan het Amerikaan
se thema gebonden zijn de verschillende
concerten die gewijd zijn aan de barok
muziek.
Wat het toneel-aandeel in het HF
betreft, kan worden gewezen op voor
stellingen van The Other Theatre and
The Shaliko Company uit New York
(Woyzeck), het American Place Theatre
(The Old Glory), de Toronto Workshop
(Ten Lost Years) en Bernard Droog met
solotoneel (Een grappige oude Man).
CRM heeft opdracht gegeven voor het
onderzoek omdat men nu na zestien jaar
wetenschappelijk onderbouwde conclu
sies wil hebben over het nut van deze
instellingen. Ook hoopt men aan gege
vens te komen over de groepen die langs
deze weg kunst kopen of lenen.
Op het ministerie bestaat de indruk
dat slechts tien procent van de neder-
landse bevolking wel eens een galerie
bezoekt en daar wat koopt. Men hoopt
met het rapport in de hand te kunnen
bekijken of via de artotheken en de
uitleenbureaus voor beeldende kunst de
werken van Nederlandse kunstenaars
onder een groter deel van het volk
kunnen worden gebracht
weggelokt. Is het
waarschijnlijk dat
de bibliotheek de
leesgewoonten zul
len ontwikkelen en daardoor toekomsti
ge kopers worden”, vraagt het NBLC
zich af. „De ervaring bij bibliotheken
leert dat deze nieuwe lezers veelal uit
kansarme milieus komen waar niet of
weinig wordt gelezen”.
Den Haag (de stad waar het festival
wordt geopend) voorhanden, is tot een
minimum beperkt. „Willekeurige ama-
teurprodukties achten wij niet zo zinvol.
We moeten waken voor kwaliteitsverla-
ging en branche-vervaging”, aldus direc
teur De Witte.
Bij de samenstelling van het program
ma, dat meer nog dan andere jaren op
de Randstad is gericht en minder op de
regio, heeft men, vooral wat Den Haag
betreft, voor obstakels gestaan, veroor
zaakt door de grote zalen-nood in de
Residentie. De Joninklijke Schouwburg,
het HOT-theater en het Kurhaus blijken
van de zomer niet beschikbaar te zijn.
Het educatieve element in het Holland
Festival wordt gevormd door een week
end op Queekhoven met Amerikaanse
muziekcritici.
De sluiting van het festival vindt
plaats in de Rotterdamse Doelen met
een American Salute door het Residen-
tie-Orkest en met de apotheose van het
driedaagse folkfestival Celtic Event.
American Salute is een populair-Ameri-
kaans concert, met veel musical-muziek
en een speciaal opgesnorde tapdanser
die razend goed „partituur” kan dansen.
