o
o
o
o
o
o
o
I Father I
L Brown 1
Vanavond
dus zet de kaas
uit het vuistje
maar klaar!
tl
c A C -
i
[HUVK
Animatie op basis van ritme in „Between the lights”
0
0
9
Ife
Miele
er is geen betere
»l
Truck Henry
Sherlock Holmes
Nachtvoorstellingen
The lost ones
Vrouwenfilm
Filmmuseum
The Balance
y (22.00-
KRONed. 1) 1
WA.
1
lllll
VRIJDAG
19 7 6
9
APRIL
FILMS
19
Korte films
106
n bo-
n
3
EMA
EUR
(sterdam
I r
K.
IN DE MARGE van Nederlandse
filmimport heeft „Fugitive Cinema’
zich in korte tijd een naam ver-
worven als een van de belangrijk
ste importeurs en distributeurs van
meest 16 mm-films die door hun ex
perimenteel of politiek karakter
buiten de exploitatiemogelijkheden
I van de gewone bipskopen vallen. De
vraag naar films die niet louter uit
amusementsoverwegingen zijn ont
staan is groeiende op scholen en vor
mingscentra en in filmhuizen die in-
gesteld zijn op politieke en sociale
informaties per film waarover later
dan gediscussieerd kan worden.
T
U
E3
de directeur
B
(ADVERTENTIE)
g een
(ADVERTENTIE)
Zij staan in voor Miele
Zanussi die door zijn venijnige land
genoot en collega Zaluski als bourgeois-
filmer en de lieveling van de Parijse
avantgarde gekarakteriseerd is, is door
Gelukkig dat er dan The Movies is,
niet alleen om de film naar ons land te
brengen maar bovendien om regisseur
Zanussi als gast bij deze première uit te
nodigen.
De Poolse regisseur Zanussi (met hand aan zijn hoofd) en zijn regie-assistente mej.
Holland bij de opnamen voor de film Iluminacja die drie jaar geleden tot stand
kwam.
ennis
uits -
e kan
j van
0
ZIENEMA OKTOPUS op de Keizers
gracht no. 138 in Amsterdam heeft april
uitgeroepen als de maand van de vrou
wenfilm. Zaterdag a.s., morgen dus, gaat
20 en 22 uur twee Nederlandse films
over problemen d ie de vróuwen aan
gaan, n.l. „Abortus doe je niet zomaar”
van Hillie Molenaar en „Een Manier van
Opvoeden” van Juri Voogd, beide keren
gevolgd door discussie.
Donderdag werd om 20 uur Marguéri-
te Duras „Nathalie Granger” en om 22
uur „Dëtruire dit-elle” van dezelfde
filmmaakster vertoond. Vrijdag zijn bei
de voorstellingen gewijd aan het werk
van de Hongaarse Judith Elek, respectie
velijk met de films „Hongaars Dorp” en
„Een eenvoudige Geschiedenis” die al te
zien waren op het recent Film Internati
onal Festival in Rotterdam. Inleidingen
bij deidë films door Erika Dedinsky.
Barbara Meter leidt op zaterdag om 20
uur., de discussie naar aanleiding van
haar film „Huisvrouwen Film”, waarna
op video een intervieuw volgt met de
Belgische regisseuse Chantal Akerman
ter inleiding van haar eveneens in Rot
terdam vertoonde „Jeanne Dielman”, een
imposante film van 3 uur en 3 kwartier.
Le Monde, naar aanleiding van zijn, ook
hier vertoonde. „Family Life” omschre
ven als de perfecte personificatie van
een jongeman uit een gegoede familie
die bezig is aan een succesvolle loop
baan. Daarmee waarschijnlijk suggere
rend dat hij straks de weg zal volgen
van Polanski, Skolomowski en Borpwc-
zyk die in het buitenland het internatio
naal succes van hun Poolse debuten
getracht hebben - en soms met succes -
te prolongeren.
Marta keert dus terug naar haar man
en kind, wat vplgens Zanussi geen ne
derlaag is, maar integendeel een over
winning. Paralel met deze intrige is op
het kantoor van Marta een zakelijke
tussenbalans de oorzaak van het ontdek-
persoonlijkheid heeft kunnen realiseren
en dat zij, gekweld door dedoodsge
dachte, nog eenmaal intens wil liefheb
ben. Zij is haar man,enige tijd ontrouw,
maar komt tot de' ontdekking dat de
tijdelijke winst van een verhouding met
een andere man nietl opweegt tegen het
gevoel mislukt te zijn als een menselijk
en moreel wezen. Waarmee bewezen is,
aldus een Poolse critica, dat Zanussi de
hoogste prioriteiten toekent aan de mo
rele waarden van de mens.
om de zoon yan de rijke Sir Anthony
Ross terug te vinden die in het Noord-
poolgebied is verdwenen. Hij wordt na
veel avonturen ontdekt op een verloren
gewaand Vikingeneiland dat paradijs
achtig zonder last van ijs en sneeuw
binnen de Poolcirkel blijkt te liggen.
Een fantastisch en in zijn gerjre voor
treffelijk gemaakte film voor alle leeftij
den.
Zanussi hoort bij de jonge garde van
Poolse filmers, waartoe ook Roman Za
luski en Marek Piwowski gerekend kun
nen worden, terwijl daarnaast de „oude”
garde, Wajda, Has en Kawalerowicz
door blijven werken. Andrzej Wajda’s
„Land of Promise” is, om dit te bewij-
zen, door de Mini Movies ter aanvulling
I deze week opnieuw op het programma
genomen.
i
i
o.
a
t
t
t
t
t
t
c
D
C
0
c
o
o
o
o
91
Een feit is dat de perfect Engels
sprekende Zanussi alles mee heeft om
overal ter wereld de deuren voor zich
open te vinden. Maar misschien om alle
schijn te willen vermijden dat hij alleen
maar geïnteresseerd is in het wel en wee
van de gegoede Poolse burger, zoals zijn
eerder werk wel eens deed vermoeden,
heeft hij ditmaal in „The Balance” zijn
dramatische stof gezocht in een eenvou
dige familie van man, vrouw en zeven
jarig zoontje, wonend in een driekamer
flat die slechts aangehouden kan worden
als man en vrouw buitenshuis de hele
dag werken.
Er gebeurt in feite niet veel in „The
Balance”, een weinig zeggende titel die
beter vervangen kan worden door het
Duitse Zwischenbalanz. Er is in de film
op twee niveaus sprake van een „tussen
balans”. Het huwelijk van de vrouwelij
ke hoofdpersoon Marta (Maj a Komo-
rowsky) is op een punt gekomen dat zij
een balans van haar leven moet opma
ken en tot de ontdekking komt dat, hoe
gelukkig haar huwelijk ogenschijnlijk
geweest mag zijn zij niet haar volle
Waarom in deze gevallen de Engelse
titels zijn aangehouden, is eén onbegrij
pelijke zaak. „The Balance” heeft zelfs
een Engelse ondertitel meegekregen
„The Refuge in the Madness of Passion”
die nergens op slaat en alleen maar
verwarrend werkt.
EEN FRANSE KLUCHT van Claude
Zidi, „Wie niet weg is, is gezien” (La
Course a l’Echaloten) met de komiek
Pierre Richard in Cineac Damrak en een
misdaadfilm van José Giovanni, „Vlucht
Vogelvrije, vlucht” met lain Delon als
een opgejaagde misdadiger in Rem-
brandtplein Theater zouden de weinig
opvallende aanwinst van het Amster
damse filmprogramma hebben uitge
maakt als niet The Movies gekomen was
met „The Balance” van de Poolse regis
seur Krzysztof Zanussi, een subtiel hu
welijksdrama dat door zijn structuur en
emotionele geladenheid blijkbaar niet
past binnen de programmering van de
grote première-theaters.
STUDIO OPENT na enige weken we
gens verbouwing gesloten te zijn ge
weest met een vrolijke detective-parodie.
„The Adventure of Sherlock Holmes
smarter Brother”.
Gene Wilder, ster uit de kluchten van
Mel Brooks, is bij deze avonturen van
Sherlock Holmes’ broer, Sigerson Hol-
‘mes, opgetreden als scenarioschrijver en
regisseur en blijkt veel van de dolkomi
sche kanten van zijn leermeester Brooks
overgenomen te hebben. Zelf speelt hij
bovendien Sigi die door zijn oudere
broer Sherlock met een ingewikkelde
zaak van gestolen politieke documenten
belast wordt. Van Sherlock Holmes een
list om de vijandige buitenwereld (de
schurkachtige dr. Moriarty) op een
dwaalspoor te brengen. Want terwijl de
aandacht op de speuractiviteiten van
zijn broer gericht wordt, kan hij onge
stoord met vriend Watson de zaak oplos
sen.
VAN Mel Brooks heeft Gene Wilder
geleerd personen en handelihgen tot
groteske vormen aan te dikken en dat
geeft vaak aanleiding tot theatrale over
drijving, maar er valt ook veel te la-
1 chen, vooral ook door de aanwezigheid
van Marty Feldman in een bijrol als
Orville Sacker. Decor-ontwerper Terry
Marsh zorgde voor mooie achtergronden
anno 1900 en het levendige camerawerk
is van Gerry Fisher.
LIDO VERTOONT dez; week een
avonturenfilm van Robert Stevenson, de
huisregisseur van de Walt Disney Studios
die de speelfilm-jifdeling voor zijn reke
ning neemt. Ditmaal verfilmde hij een
bewerking van „The lost Ones” van lan
Cameron, zijnde de beschrijving van
een speurtocht per luchtballon in 1907
Na de wat zware serie van Anthropolo-
gische Films begint het Filmmuseum
dinsdag een reeks hoogtepunten uit de
zwijgende en strekende film met een
Buster Keaton-programma dat de grote
zwijgende en nooit lachende komiek in
twee films uit het begin van de jaren zo
laat zien. „The frozen North” uit ’22
begint met Keaton, oprijzend uit een
uitgang van de New Yorkse ondergrond
se en terechtkomend in èen sneeuwwil-
dernis, waarin hij de absurditeiten van
de wildwestfilm uit die jaren op heel
eigen manier parodieert. „Our Hospitali
ty” die daarna volgt stamt uit 1923 en is
praktisch een familie-aangelegengeid ge
worden: Keaton’s vrouw, hun zoontje
Joseph en zijn broer Joe deden mee,
terwijl er ook een rolletje in zat voor
Oliver Hardy. De film weYd op locatie
opgenomen en wordt op een lijn gesteld
met „The General”, een der hoogtepun
ten uit .Keaton’s carrière.
Een Miele is tot en met gekeurd. Streng gekeurd. Door neutrale instanties. Op doelmatigheid,
betrouwbaarheid en veiligheid. Neem bijvoorbeeld de Miele wasautomaat en trommeldrogen
De enige die in Nederland onderscheiden zijn met de keurmerken van
èn Kema èn Wolmerk èn de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen.
vertoond
kroond.
De tweefilmers werken volgens het
animatie-principe, het suggeren van be
weging via de montage van opeenvol
gende foto’s of tekeningen. Zij „filmen”
dus niet in de traditionele zin van het
„DE SEX-SHOCK” oftewel „Beyond
the Valley of The Dolls” is een onnozele
kwasi-pornofilm van Russ Meyer die in
Amerika doorgaat voor een gedurfd fil
mer. De avonturen van driermeisjes die
in de showbusiness terecht komen en
daar vreemde ontmoetingen hebben met
lesbiennes, gigolo’s, nymfomanen, enz.,
drug- en drank- en liefdeservaringen
opdoen en tot de werkelijkheid geroepen
worden als er in haar omgeving een
drievoudige moord plaats vindt, dit alles
en nog veel meer dient regisseur Meyer
ons op met het gezicht van de man die
weet wat er in het leven te koop is. In
Frans Hals.
Lido brengt in nachtvoorstelling „Por-
nosex in Bangkok” en Palace eeti spag
hetti-western met een angstwekkende ti
tel. Ten Days Wonder” („La Décade
prodigieuse”) is een Chabrol van enkele
jaren terug, niet zijn sterkste film, maar
met acteurs als Orson Welles, Anthony
Perkins, Michel Piccpli en Mariene Jo-
bert blijft er altijd aan acteursprestaties
nog veel af te zien. Piccoli als docent
aan een universiteit wordt door Perkins
te hulp geroepen nadat deze uit een
nachtmerrie ontwaakt met bebloede
handen. Picolli vergezelt hem naar het
ouderlijk huis, waar vader Welles met
zijn jonge 'vfouw (Mariene Jobert) voor
verdere verwarringen zorgen, die eindi
gen met de dood van Perkins en Jobert.
Een bloedig melodrama met diepere be
tekenissen. (Luxor).
ken van fraude op haar afdeling. Als
naar aanleiding daarvan een vrouwelijke
collega ten onrechte ontslagen wordt,
opponeert Marta als vertegenwoordigster
van de vakbond, fel tegen
zonder acht te staan op de gevolgen .die
deze onverzettelijke houding voor haar
kan hebben. Ook op dit niveau behoudt
zij dus haar morele intégriteit.
Een scène uft Ten days wonder mef van links naar rechts Anthony Perkins, Mar-
léne Jobert en Michel Piccoli.
Beide menselijke processen worden door
Zanussi mooi met elkaar verweven en
zonder al te dramatische accenten ver
werkt in een vloeiend geheel van ge
beurtenissen, kort gehouden scènes die
tegelijk feilloos de betrokken karakters
ontleedt. Voor de west-Europeaan is het
tegelijk interessant op de achtergrond
geconfronteerd te worden met stukken
alledaags Poolk leven dat overeenkom
sten vertoont mei en tegelijk sterk af
wijkt van ons levenspatroon. En op
nieuw kan de vraag gesteld worden
waarom niet hier een dergelijk eenvou
dig en ook weer gecompliceerd gegeven
door onze scenarioschrijvers uitgewerkt
kan worden. Hoewel, men moet dan
kunnen beschikken over een veelzijdig
gctrice als Ma ja Komorowska, niet be
paald een sex-symbool, maar een zo
intens levende en menselijke vrouw dat
Prolongaties in Luxor (Poseidon Ad
venture), Roxy (Once upon a Time in
the West), Frans Hals (Battle of the
Bulge) en een reprise in Palace, waar de
uit ’67 daterende spaghetti-western
„Hang ’em High” weer eens aan bod
komt.
de rol van Marta haar op het lijf
geschreven schijnt. Wat trouwens in
werkelijkheid ook gebeurd schijnt te
zijn want Zanussi had haar in gedachten
toen hij zijn vrouwelijke hoofdpersoon
ontwierp, in het door hem geschreven
scenario voor Bilans kwartalhy”.
„TRUCK HENRY”, zoals de film in
Rembraiidt heet, is de naam van een
gewetenloze neger die met zijn vriend
Jerry jaagt op ex-gevangenen die op
borgsom zijn vrijgelaten. Hij doet dit in
opdracht van de banken die het geld
voor de borgsom geleend hebben en hun
geld niet op tijd terug krijgen. Een
bedacht scenario dat aanleiding geeft tot
veel en zinloos moorden, waarbij Truck
Henry door regisseur Jonathan Kaplan
ten onrechte als held gepresenteerd
wordt.
Jacques Verbeek en Karin Wiertz namen de korte animatiefilm Between the lights op waaruit deze foto komt.
bewegingen overwogen kan worden.
Het filmpje van Jacques Verbeek en
Karin Wiertz is in het experiment blij
ven steken, Wat misschien ook de bedoe
ling was. Die bedoeling kan zijn geweest
de mogelijkheden van het „animeren”
vair onbewegelijke objecten te onderzoe
ken. Door hèt intekenen van verander
ende schaduwpartijen wordt een bewe
ging in belichting gesuggereerd, terwijl
door het achter elkaar monteren van de
bewegingsfasen die een lopende vrouw
doorloopt ook in de vrouwefiguur leven
wordt ingeblazen. Het resultaat is niet
schokkend of nieuw maar bewijst, overi
gens ten overvloede, dat animatie een
vorm van filmen is met verschillende
mogelijkheden, waarvan het uiteindelijk
effect slechts vastgesteld kan worden als
die vorm een Ibepaalde inhoud helpt
over te brengen naar de toeschouwer.
Dat het systeem niet nieuw is, bewijst
een redaktioneel hoofdartikel in „Hol
land Animation Bulletin” dat zijn derde
jaargang is ingegaan, van de hand van
Nico Crama onder de kop „De tekenfilm
is dood, leve de animatiefilm”. Daarin
zegt hij o.m.: „Ik schrijf dit vanuit
Canada, het land waar dank zijl dë
„National Film Board” sinds het begin
van de Tweede, Wereldoorlog de anima
tiefilm een belangrijk middel is geble
ken bij het uitbeelden en overbrengen
van ideeën en gevoelens. En ik bén deze
dagen opnieuw overtuigd geraakt van de
grote mogelijkheden van de animatie
film die in zijn gecomprimeerde, visuele
vormgeving minstens evenveel zeggings
kracht heeft als'de „live action” film die
doorgaans zo afhankelijk is van het
gesproken woord.”
Fugitive Cinema geeft kans aan
niet-commerciële experiment
NA EEN VASTE werkbasis gecreëerd
te hebben met deze 16 mm-distributie, is
„Fugitive Cinema” er al in ’74 toe over
gegaan zich met het maken van korte
films bezig te houden, een streven dat in
juni ’75 resulteerde in een tweede stich
ting, „Stichting Fugitive Film Producti
ons” met als uitsluitend doel het distri
bueren en promoten van de niet-kom-
merciële 16 mm film in Nederland.
Daarbij wil de Stichting mét een min of
meer vaste gröep van Nederlandse film
makers aan bepaalde projecten gdan
werken die vallen binnen haar doelstel
lingen. Die groep filmers bevat namen
als Anette Apon, Johan van der Keuken,
Jacques Verbeek en Karin Wiertz, ter
wijl in de scónario-commissie Wouter
van Leeuwen, Han Meyer, Hille Mole
naar, Rolf Orthel en Frank Zaagsma
zitting hebben. Inmiddels zijn „Zipsto-
nes” van Rob Bongers, „Het nieuwe
Paradijs” van Tom d’Angremond en
„Een manier van Opvoeden” van Juri
Voogd gereed gekomen en in roulatie
gebracht en stond er voor 1976 een
ambitieus plan van zes produkties ge
reed, waarvan „Between the Lights” de
zer dagen voor belangstellenden in The
Movies vertoond werd.
Dit filmpje van 9 minuten werd ge
maakt door Jacques Verbeek en Karin
Wiertz, beiden achter in de twintig die
elkaarleerden kennen op de Academie
voor Industriële Vormgeving in Eindho
ven en met z’n tweeën,' te beginnen in
’71, een zevental filmpjes gemaakt heb
ben. Daarvan werden er twee, „Slippery
Slope” en „Time takes a Cigarette” tij-
dehs de Arnhemse Filmweek van 1973
en met de Van der Rijn be-
woord, maar bereiken d,e indruk van
beweging door het samenvoegen van op
zichzelf staande bewegingsfasen.
„Animatie”, zo schrijven zij in een
inleiding op hun film, „is Voor ons een
volwaardige vorm van filmmaken,
waarbij we de mogelijkheid tot beheer
sing van het beeld hebben] door de
exacte reproduceerbaarheid van -dé gege
vens."
De gegevens van „Between the Lights”
zijn een bedachte ruimte, èen soort pati-
o, bestaande en opgetrokken uit tegel
vloeren en pilaren, uitgevoerd in ma
quette en gedeeltelijk in losse elemen
ten, zoals pilaren en tegels. In die ruim
te is een vrouwefiguur aanwezig. De
gegevens worden op film' vastgelegd,
waarna aan de hand van de‘opnamen de
duur van ieder „beeld”, het ritriie, de
overvloeiers en suggesties van kamera-
Woensdag 14 april is gereserveerd
voor „Die Liebe der Jeanne Ney” van G.
W. Pabst uit 1927. Pabst ging uit van
een roman van de Russische schrijver
IIja Ehrenburg die zich echter onmid
dellijk distantieerde van de film omdat
deze buiten zijn weten om gemaqkt was
en geen enkel verband met de bedoelin
gen van zijn roman vertoonde. Niette
min een boeiende speelfilm met prachtig
camerawerk van Fritz Arno Wagner en
mooie rollen van Fritz Rasp en Vladimir
Sokolov.
In Roxy tenslotte „Morgan, a suitable
Case for Treatment”, waarin David
Warner een miskende kunstschilder
speelt van wie zijn rijke vrouw wil
scheiden, waarna hij met zijn kinderlij
ke en onvolwassen fantasie de vreemd
ste dingen gaat uithalen om haar van
dit voornemen af te brengen. Zijn ge
drag brengt hem tenslotte in een zenuw
inrichting. De regie is van Karei Reisz,
een van Engeland’s bekendste regisseurs,
Vanessa Redgrave.
Donderdag worden de eerste geluids
films voor den dag gehaald, natuurlijk
„The Jazz Singer” met Al Jolson die in
1927 gemaakt werd door Alan Crosland
en verder een Duitse documentaire over
de eerste geluidsexperimenten in dat
land, waar op het eind van de twintiger
jaren door de natuurkundige Dr. Joseph
Engl, de smid Joseph Masollen en de
instrumentmaker Hans Vogt het Tri-
Ergon-systeem werd ontwikkeld.
Aan die vraag wil „Fugitive Cinema”
zo goed mogelijk tegemoet komen en in
de catalogus van september ’74 komen
naast titels üit het werk van Johan van
der Keuken, Adriaan Ditvoorst, Jan
Vrijman, George Sluizer en Nikolai van
der Heyde vooral films voor over (en
uit) Afrika, Zuid-Amerika en Z.O.-Azië
en sociaal of politiek geëngageerde films
uit West-Duitsland („Die Wollands”,
„Lohn und Liebe”), Frankrijk (Godard)
en Italië (Bellochio’s „I Pugni in Tasba”).
Machine Wasbaar
Superwash
I
