Communisten en socialisten wijzen poging van Christen-democraten af
Pauselijke voetwassing
Zambia erkent
Twee dissidenten in
Angola nu ook
Rusland veroordeeld
Israëlische oud-stafchef
Kritiek Schmidt op
David Elazar overleden
bewering Kissinger
GRIEKEN NIET AL TE ENTHOUSIAST
OVER DEFENSIEVERDRAG MET VS
iWïTTOT^B
s_.._
amsterdam
I
i
19 april geopend van W-I7uur
nederlands grootste interieurverzorgingscentrurn
piet klerkx b.v.
9^
NIEUWE TURKS-
Geart en Frearkje
CYPRISCHE
ONDERHANDELAAR
I
Driemaal ja
KISSINGER GAAT
Als
PRATEN MET
VRIJHEIDSSTRIJDERS
Alf (7 en 8)
„WESTEUROPESE DOMINOTHEORIE”
door nico
scheepmaker
1
Twerdoehlebov en Dzemiljov
V R IJ D A G
1 6
APRIL
19 76
BINNEN*
EN BUITENLAND
3
>d
N
is
in
>8
K*
Decreet
worden. Waarschijnlijk zullen de verkiezingen half juni plaatsvinden.
ATHENE De Amerikaanse en Griekse ministers van Buitenlandse
Zaken Kissinger en Bitsios hebben gisteravond na drie dagen onderhan
delen een overeenkomst ondertekend met richtlijnen voor een later te
sluiten defensie-akkoord tussen beide landen. Dat akkoord vervangt de
defensie-overeenkomst van 1953. De Amerikaanse bases op Grieks grond
gebied zullen, in het kader van het NAVO-verdrag, blijven functioneren
onder Grieks commando, met Grieks personeel (ongeveer 50 percent) en
voor operaties die vooraf Griekse toestemming moeten hebben. Inlichtin
gen die via deze installaties worden verkregen, zullen aan beide landen
bekend moeten zijn.
(Van onze redacteur in Rome G. Verlinden)
ROME Zowel de Italiaanse socialisten (PSI) als de communisten heb
ben gisteravond besloten niet in te gaan op de laatste pogingen van de
christen-democraten om het christendemocratische minderheidskabinet te
redden. Vervroegde verkiezingen in Italië zijn hierdoor onvermijdelijk ge
Nevenaspect
Óiii
t
Italië half juni naar de stembus
:n
’d
n
lit
sn
in de
DAVID ELAZAR
Hiertegen uitte Schmidt zijn bezwa-
?n
ust
id
700
(ADVERTENTIE)
id
weteringcircuit, (weteringschans 165), tel. 020-246766
SS.
n-
de
en
in
Voor de normalisering van de betrek
kingen tussen Angola en Zambia is het
gebruik van de Benguela-spooriijn een
belangrijk punt. Deze spoorlijn vormt de
verbinding tussen de Zambiaanse koper
mijnen en de Angolese kust.
bracht en elke dag daarvan telt, volgens
Russisch gebruik, voor drie.
Terwijl het aannemen door het Ame
rikaanse Congres van het akkoord met
Griekenland nauwelijks aan twijfel on
derhevig is, lijkt dat van het Ameri-
kaans-Turkse verdrag nog afhankelijk te
president Giovanni Leone. Volgens het
decreet zou het referendum op 13 juni
gehouden moeten worden.
zeker
West-
ïft
LL
rd
de
)|it
lit
LS-
en
is
n-
ar
na
an
in
'lg
m
tij
?n
o-
is
jn
sn
e-
b-
id
os
et
ge
m
Je
ar
ië
>k
f-
ht
ik
in
an
iw
an
in.
;rs
re-
’ie
en
en
ot
al
dé
ze
üt
?n.
?n
te
st
en
n-
o-
in
?n
d,
ie
a-
in
e-
is
or
de
e-
'io
in
te
n-
>ij
g-
7-
w
?n
1-
Inmiddels meldt het persbureau Reu
ter dat de secretaris-generaal van de
Italiaanse kamer van afgevaardigden.
Francesco' Cosentino, gisteren zijn ont
slag heeft genomen vanwege door hem
als „lasterlijk en eerrovend” beschreven
geruchten over hem. Volgens deze ge
ruchten, in Italiaanse kranten gepubli
ceerd, zou Cosentino zijn betrokken bij
het schandaal van de Lockheed-steek-
penningen.
De Italiaanse ministerraad heeft giste
ren niettemin het decreet goedgekeurd
dat voorziet in het houden van een
volksstemming over de abortus. Het de
creet moet nog getekend worden dooi
Elazar nam in 1974 ontslag als staf
chef nadat een regeringscommissie, die
moest onderzoeken door welke oorzaken
Israel werd verrast door de Egyptische
en Syrische aanval op 6 oktober 1973,
zijn voorbereidingen voor een oorlog had
gekritiseerd.
De commissie had hem er met name
van beschuldigd te hebben nagelaten een
week voor het uitbreken van de oorlog
de Israëlische strijdkrachten gedeeltelijk
te mobiliseren. Verder had hij volgens
de commissie geen goed verdedigingsplan
voor het geval van een aanval opgesteld.
De in Joego-Slavië geboren generaal
heeft er verklaard onrechtvaardig
behandeld te zyn door de commissie,
daar zij slechts op de negatieve aspecten
had gelet, en geen aandacht had gehad
voor het strijdgedrag in het algemeen.
Elazar was sinds zijn ontslagname hoofd
van de Israëlische scheepvaartmaat
schappij Zim. Hij stond bekend als des
kundige op het gebied van de tankoor-
log.
TEL AVIV (Reuter, UPI). Luite-
nant-generaal David Elazar, Israels staf
chef in de oktoberoorlog van 1973, is
aan een hartaanval overleden, zo hebben
functionarissen gisteren van het ministe
rie van defensie meegedeeld. Elazar is 51
jaar geworden.
Een begeleidend, maar belangrijk ne
venaspect van de vervroegde verkiezin
gen is, dat het referendum over de
abortus nu niet meer in 1976 gehouden
kan worden: een volksstemming en al
gemene verkiezingen mogen grondwette
lijk niet binnen een jaar plaatsvinden.
Als die Oostenrijker die penalty van
die Nederlander tegen die Joegoslaaf
niet had weggewuifd, had die Joegoslaaf
niet al die kopballen van die Zweed
hoeven te stoppen om die Fransen in
plaats van die Nederlanders in de finale
te brengen.
Het besluit van de PSI is in die zin
dramatisch, omdat nu nog drie maanden
lang elke praktische constructieve arbeid
in de regering van het snel kelderende
Italië onmogelijk is.
op het „daadwerkelijk en zonder voorbe
houd tegengaan” van strevingen, hetzij
van Turkije, hetzij van Griekenland, tot
militaire oplossingen van de meningsver
schillen betreffende de Egeïsche Zee-
Wat Cyprus betreft, verwijst Kissinger
naar zijn vroegere, in Turkije inderdaad
slecht gevallen VN-rede, waarin hij zei
dat de huidige afbakening op Cyprus
niet permanent mag zijn. Hij belooft
ook al zijn invloed te zullen blijven
aanwenden tot een rechtvaardiger oplos
sing van de problemen daar.
Dit is meegedeeld aan Westerse jour
nalisten, die het proces niet mogen bij-
wonen, door de moeder van Twerdochle-
bov. De plaats waarnaartoe hy
zal worden verbannen werd niet bekend
gemaakt. De verbanning houdt in dat hij
op vrije voeten zal blijven, maar dat hij
zich niet buiten een bepaalde stad of
streek mag begeven. Twerdoehlebov had
tot maximaal drie jaar gevangenisstraf
kunnen worden veroordeeld.
Woensdag weiden de bekende dissi
dent en Nobelprijswinnaar Sacharov en
zijn vrouw in Omsk enige tijd vastge
houden, omdat zij rechtbankpersoneel
bij het proces van Dzjemiljov zouden
hebben geslagen. Mevrouw Sacharov
verklaarde gisteren tegen vrienden van
haar in Moskou dat zij en haar echtge
noot door de politie zijn geslagen tijdens
het verhoor.
In Witmarsum hebben ze een veel
plezieriger systeem ontwikkeld. In het
zaaltje met de wapens van de dorpen
van Wonseradeel staan bruin houten ta
fels in een rechthoek opgesteld, met
stoelen erachter. De ambtenaar zit ach
ter de korte kant van de rechthoek, het
bruidspaar zit zo ver mogelijk naar
achteren tegenover hem, en links en
rechts tussen bruidspaar en ambtenaar
in zitten de familieleden en vrienden,
die dus in staat zijn de bruid en de
bruidegom in de ogen te kijken bij zulke
plechtige momenten als het jawoord, het
tekenen van de processen-verbaal, en de
uitleg van de betekenis van de namen
van het bruidspaar door de ambtenaar.
Op hun beurt hebben bruid en bruide
gom het gevoel te midden van hun
vrienden en familie tez itten, waardoor
het niet langer een onderonsje is tussen
hen beiden en de ambtenaar (met als
achterland wat publiek dat onzichtbaar
blijft), maar e en trouwhappening van
vrienden onder elkaar. Zo hoort het. De
ambtenaar in Witmarsum heeft boven
dien nog een mooie variatie in de plech
tigheid ingevlochten, die ik elders in
Nederland nog nooit ben tegengekomen
maar ik loop natuurlijk niet iedere
dag overal alle trouwplechtigheden af.
Geart en Frearkje gaven elkaar de hand.
Eerst moest Geart zeggen dat hij haar
tot vrouw nam: „Ja”, daarna moest Fre
arkje zeggen zij hem tot man nam: „Ja”,
en daarna moesten zijn elkaar nog eeu
wige trouw en wat dies meer zij belo
ven, en allebei gelijktijdig nog een derde
keer „Ja” zeggen. Geen wonder dus, dat
in Witmarsum gesloten huwelijken
doorgaans een lang leven beschoren zijn.
Hij zal slechts twee jaar van zijn straf
hoeven uit te zitten vanwege het feit dat
hij, in afwachting van zijn proces, al
een jaar in voorarrest heeft doorge-
weken koortsachtig naar acceptabele
kandidaten voor ministersposten aan het
zoeken geweest.
Het zwaartepunt zal door de oppositie
echter worden gelegd op het feit dat
Kissinger onvoldoende gevolg heeft ge
geven aan het Griekse verlangen tot
Amerikaanse garanties dat de aan Tur
kije te leveren wapens niet tegen Griek
se eilanden in de, door Turkije omstre
den, Egeïsche Zee zullen worden ge
bruikt.
Gisteren zijn Geart Wind en Frearkje
Katstra getrouwd. Hij komt uit Penjum
en zij uit Boalsert, en ze trouwden in
het raadhuis van Wytmarsum, de hoofd
stad van Wonseradeel. Geen wereld
nieuws misschien (hoewel, je weet het
maar nooit; toen de vader van Mata
Hari met de moeder van Mata Hari
trouwde, dacht ook iedereen dat dit geen
wereldnieuws was), maar wel goed
nieuws, al was het alleen maar omdat
het mij de gelegenheid geeft de loftrom
pet te blazen over de wijze waarop in
Witmarsum de huwelijksplechtigheid
plaatsvindt (ik kan het weten, want ik
ben er ook getrouwd).
Waarom is het daar leuker en gezelli
ger dan elders? U weet hoe het meestal
gaat. De ambtenaar van de burgerlijke
stand zit met een of twee vleugeladju
danten achter een tafel, en voor hem, in
twee stoelen die voor- en achteruit ge
schoven kunnen worden, zitten bruid en
bruidegom. De getuigen zitten meestal
opzij van de tafel van de ambtenaar, of
op het eerste rijtje van de „publieke
tribune”, en daarachter zitten de fami
lieleden, vrienden en kennissen van het
bruidspaar. De familie en vrienden kij
ken bruid en bruidegom dus meestal in
de rug, en bruid en bruidegom moeten
echt achterom kijken om hun aanhang
tijdens de plechtigheid te kunnen zien;
en als je één ding niet doet tijdens een
trouwplechtigheid, dan is het wel achte
rom kijken.
NICOSIA (UPI). Umit Suleiman
Onan, vice-president van de Turks-Cy-
prische constituerende vergadering, is
benoemd als nieuwe Turks-Cyprische
onderhandelaar bij de besprekingen tus
sen de gemeenschappen op Cyprus. Dit
heeft de Turks-Cyprische Radio-Bayrak
gisteren meegedeeld.
LOESAKA (Reuter)- Zambia heeft
gisteren bekendgemaakt dat het de
volksrepubliek Angola officieel heeft er
kend. Zambia is een van de Afrikaanse
landen die lange tijd gewacht hebban
met erkenning van de Angolese regering.
Het land, dat een 1.000 kilometer lan
ge grens met Angola heeft, heeft gedu
rende de burgeroorlog faciliteiten ver
leend aan een van de door bepaalde
westerse landen gesteunde rivalen van
de nu regerende MPLA.
Aambeien, blaasontsteking, cacaovergif-
tiging, darmklachten, eelt, fijt, geelzucht,
hamertenen, ingewandsstoornissen,
jeugdpuistjes, kanker, looporen, maag
zweer, niersteen, oogstront, pijn, quaalt-
jes, roos, schoolziekte, tering, uitslag,
voorhoof dsholteontsteking, wasdwang,
examenvrees, ijlkoorts, zwaarlijvigheid.
Plus 26, min 0.
Hij ontvouwde zijn Westeuropese „do
minotheorie”, waarmee hij bedoelde dat
de andere Westeuropese landen het
voorbeeld zullen gaan volgen van Italië.
in het voorafgaand schriftelijke over
leg tussen Kissinger en de Griekse mi
nister Bitsios, dat nu ook openbaar is
gemaakt, schrijft de Amerikaanse minis
ter Slechts dat zijn politiek gericht blijft
Paus Paulus verrichtte gisteren in de Romeinse basiliek van Sint Jan van Lateranen
een voetwassing. Daarbij kuste hij de voeten van twaalf priesterstudenten, gelijk
Jezus aan de vooravond van zijn dood de voeten van zijn discipelen kuste. Paus Pau
lus kreeg een ovationeel welkom in de basiliek. Een groep Franse gelovigen riep:
„Recht voor de Paus’’, in een reactie op berichten, als zou de Paus een homofiele rela
tie met een Italiaans acteur gehad hebben.
Het Vaticaan en de tot conservatieve
partij gereconstrueerde christen-demo
craten onder Fanfani zullen een on-
waarschynlyk sterke eenheid moeten
bereiken om de communistische bedrei
ging het hoofd te kunnen bieden. Bij de
eerste reacties van andere politieke par
tijen bleek dat de republikeinen zich
met waardering achter de christen-de
mocraten hebben geschaard.
De woordvoerders van de andere Itali
aanse politieke partijen waren gistera
vond echter pessimistisch over de kan
sen van de christen-democraten om hun
30-jarige traditie als grootste partij van
het land voort te zetten.
WASHINGTON (Reuter). De Ame
rikaanse minster van Buitenlandse Za
ken Kissinger wil op zijn op 23 april
beginnende reis door Afika leiders van
Afrikaanse bevrijdingsbewegingen ont
moeten.
e-:-:-:-:-
RW
ih
ig
Ook in het Russische Omsk, in Siberië,
is gisteren een dissident veroordeeld. De
Krim-Tartaar Moestafa Dzjemiljov
kreeg wegens belediging van de staat
tweeëneenhalf jaar arbeidskamp.
Andries Angbrenghoff uit Leeuwarden
stuurde me een alfabetisch op (hij
spreek van een alf, wat ik graag van
hem overneem), die hij als verpleegkun
dige aan het ziekenhuiswezen heeft ont
leend, terwijl Coot van Doesburgh uit
Amsterdam op de dag dat zij in het
ziekenhuis moest worden opgenomen,
geïnspireerd werd tot een alf die daar
mooi bij aansluit. Eerst die van Andries:
Apotheek, beddencentrale, chirurgie,
dialyse, E.E.G.-afdeling Fysiotherapie,
Gynaecologie, Hartbewaking, Internie,
Jeugdafdeling, Keukencentrale, Labora
torium, Mortuarium, Neurologie, Opera
tiekamer, Polykliniek, Quarantaine-afde-
ling, Radiologie, Schoonmaakdienst,
Technische dienst, Urologie, Verloskun
dige afdeling, Wasserij, IJzeren-
longkamer, Ziekenhuis. Plus 25, min 1
(met X-ray room mee plus 26, min 0).
Die van Coot luidde als volgt:
BONN (DPA). In een vraaggesprek
op de Westduitse televisie heeft bonds
kanselier Helmud Schmidt kritiek uitge
oefend op de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Kissinger. Deze
waarschuwde woensdag voor een ge
vaarlijke ontwikkeling in West-Europa
op de lange termijn, als de communisten
mee gaan regeren.
Als tegenprestatie garanderen de VS
Griekenland wapenhulp voor een t< -
mijn van vier jaar, ter waarde van 700
miljoen dollar en bemiddeling bij finan
ciële transacties- Het verdrag kan na
vier jaar door een of beide partijen
worden opgezegd; zo niet, dan wordt het
automatisch verlengd.
De Griekse minister van Buitenlandse Zaken Bitsios, wordt door zyn Amerikaanse
ambtegenoot Kissinger voorgesteld aan senator Humphrey. Het geschiedde tijdens
een ontvangst op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington na de onder
tekening van het militair akkoord tussen de VS en Griekenland.
zijn van voorafgaande Turkse concessies
op Cyprus, waartoe niet alleen Kissinger
pressie uitoefent, maar ook de Westduit
se regering, die namens de EEG in
toenemende mate een bemiddelende rol
lijkt te spelen in dit conflict.
ren. Hij vond dat Kissinger terughou
dender zou moeten zijn, ook al is hij de
minister van buitenlandse zaken van de
grootste en belangrijkste mach
wereld.
Het bezoek dat de Westduitse kanse
lier Schmidt in mei aan Turkije gaat
brengen, zou weleens van beslissende
betekenis kunnen zijn.
Inmiddels worden zowel in Athene als
op Kreta (waar zich de grootste Ameri
kaanse marinebasis bevindt, en tevens
een NAVO-station voor oefening met
geleide raketten) massale demonstraties
voorbereid tegen het voortbestaan van
de buitenlandse bases op Grieks grond
gebied.
Dzjemiljov, die 31 jaar oud is, heeft al
een groot aantal jaren van zyn leven
in gevangenissen en werkkampen door-
gebrahcten. Hy is een fervent activist
van de beweging die de Krim-Tartaren
terug wil laten keren naar hun ge
boortegrond.
Volgens het radiostation ging de con
stituerende vergadering eenstemming
akkoord met de aanwijzing van Onan.
De 50-jarige Onan vervang Rauf Denk-
tash, die na het aftreden van zijn
Grieks-Cyprische gesprekspartner Glaf-
kos Clerides zei dat hij niet bereid was
te onderhandelen met de opvolger van
Clerides, Tassos Papadopoulos, de vice-
voorzitter van het huis van afgevaardig
den op Cyprus.
Twerdoehlebov heeft toegegeven ver
klaringen over beweerde schendingen
van de rechten van de mens in de
Sovjet-Unie te hebben verspreid. Hij be
toogde echter dat hij misdrijf geen
misderijf heeft begaan.
MOSKOU (AP). De 35-jarige Russi
sche dissident Andrei Twerdochlobov.
mede-oprichter en secretaris van de af
deling van Amnesty International in zijn
land, is gisteren tot vijf jaar verbanning
binnen de Sovjet-Unie veroordeeld we
gens het belasteren van de staat.
Het verdrag is in grote trekken gelijk
aan het defensieakkoord dat vorige
maand werd gesloten tussen Kissinger
en zijn Turkse collega Caglayangiil. Dat
verdrag verwekte toen veel opschudding
in Griekenland, omdat het „het militair
evenwicht” tussen Griekenland en Tur
kije dreigde te verstoren.
Kissinger heeft dit plan bekendge
maakt aan zwarte leden van het Ameri
kaanse Congres, die woensdag een ge
sprek met hem hadden over de „Afri
kaanse toernee”. Charles Diggs, een
woordvoerder voor de zwarte Congresle
den, zei dat er aandrang op de minister
was uitgeoefend leiders van bevrijdings
bewegingen te ontmoeten.
Een hooggeplaatste functionaris in
Washington lichtte gisteren toe dat het
vooral gaat om leiders van bevrijdings
bewegingen die bij de kwestie-Rhodesië
betrokken zijn.
De belangrijkse kandidaat voor een
ontmoeting met Kissinger is Nkomo.
Ook zou Kissinger de Mozambicaanse
presdient Samora Machel ontmoeten.
Al 24 uur voor het besluit van de
socialisten hadden de christen-democra
ten zich op een zeer veelbetekenende,
reactionair-rechtse vleugel teruggetrok
ken: woensdag haalden, zoals gemeld, de
christen-democraten hun „old-man”
Fanfani, vorig jaar als partijleider in
ongenade gevallen, weer terug, ditmaal
in de functie van voorzitter van de
partij. Hiermee trok de partij een harde
conservatieve lijn, als bolwerk tegen de
communisten, die zichzelf weliswaar nog
niet gereed achten voor een taak in de
regering, maar die ongetwijfeld de
grootste partij in Italië gaeat worden.
De communisten zijn de laatste twee
De anti-Amerikaanse en anti-Turkse
stemming in Griekenland lijkt nog
geenszins voorbij. Deze stemming zal
zich nu ook richten tegen de regering-
Karamanlis, die gisteren het verdrag
toejuichte omdat het „Griekenland recht
deed wedervaren, en niet alleen gevaren
ophief, maar ook de Griekse positie
versterkte”.
In het grote debat dat het Griekse
parlement zaterdag aan deze zaak zal
wijden, zal dit laatste door de kwantita
tief overigens onmachtige oppositie on
getwijfeld worden bestreden. Zij zal er
op wijzen dat niet alleen Griekenland
300 miljoen dollar minder krijgt dan
Turkije (het gaat om vier Griekse bases
tegen 26 Turkse), maar dat die 700
miljoen over vier jaren ook minder zijn
dan wanneer het huidige peil van 200
miljoen dollar per jaar zou worden ge
handhaafd.
maar dat die
De bondskanselier acht het
niet voor onmogelijk dat er in
Europa regeringen zullen worden ge
vormd onder grote invloed van de com
munisten. Hij voegde daar echter aan
toe, dat zijns inziens de rol van de
communisten in Westeuropese regerin
gen van voorbijgaande aard is. Daarbij
Portugal hij Portugel en NAVO-bondge-
noot Ijsland, waar ook communisten in
de regering zitten.
