Acht kilo lichter voor Rocky Horror
Hugo Metsers
de mooiste man
de mooiste vrouw
Fantastische Verteller
Musicus
I
Rechtsgeleerde
tSl
o
I
■l III
Het dubbele leven van Ernst
Theodor Amadeus Hoffmann
en
IWM
rd
’0
^4^1
I
I
do r Fransje Drossaers
-*
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
CRM staat wel garant voor een deel van een eventueel verlies. Maar
de gemeente Amsterdam heeft geweigerd een dergelijke handreiking
De Rocky Horror Show in Cinema Royal in Amsterdam houdt op als
er niet nog meer publiek komt. Het zijn spannende dagen voor René
Solleveld die met deze show zijn visitekaartje als theaterproducent
afleverde.
Focusje
Eindexamen
te verlenen. Ais deze week niet gebleken is dat de zaal, niet alleen in
het weekeinde een bezetting heeft van minstens 60 pet., dan moet
Solleveld ermee stoppen. Eigenlijk zou de show tot september moeten
draaien wil bij uit de kosten komen. Musicals zijn geen winstgevende
produkten, al zijn ze nog zo populair. Voor Hugo Metsers die de
hoofdrol speelt in de show is het een ongekend avontuur. Over hem
gaat dit verhaal.
F
rl
- 1
20
50. Tel.
5
is
024
en'
10
sor:
^9.
n
SIM TEUNISSE
em
eparatie
Haarlem.
Tijks en
/d in ons
r uit. Tel.
xiigdhe-
I advies
it stam-
/oor at
en. Tel.
blijven uitstralen. Het sloopt je energie.
Dat kreeg ik niet voor elkaar. Ik kreeg ook
steeds op m’n donder van regisseur Derek
Goldby. Ik heb die man in m’n dromen
vermoord. Pleun heeft ’m ook behoorlijk
de les gelezen in haar droom’’.
„Het is die Engelse manier van werken
waar ik gek van word. Het is trouwens niet
Tl Rally
rev. mo-
traat 19
Het werk bij televisie en film trekt Hugo
Metsers (van oorsprong Hongaars, de fa
milienaam is een verbastering van Mes-
ker; „mijn vader beantwoordde nog he
lemaal aan het beeld van de Hongaarse
zigeuner. Hij liep altijd door het hele huis
viool te spelen en eindigde dan in de bad
kamer”) om de technische kant van het
vak. „Het instrumentje en het focusje trek
ken mij erg aan. Ik zou best eens een heel
jaar continu willen draaien Vroeger was
ik fotograaf. Maar ik zou nooit altijd óf bij
het toneel óf bij de film willen werken Ik
wil juist altijd graag switchen. Maar dat is
niet aan mij. Je wordt tenslotte gevraagd”
„Het gezijk van blij te moeten zijn als je
voor een rol gevraagd wordt, moet ove
rigens ook maar eens afgelopen zijn Ik
heb erg veel toneel gespeeld. Gastrollen bij
het gesubsidieerde toneel vind ik erg pret
tig. Geen sores aan je kop. Tussen de films
door heb ik ook in „Zelfs de bloemen
werden geboeid’ gespeeld van Fernando
Arrabal onder regie van Lodewijk de
Boer. Verschrikkelijk fijn om te spelen’
„En nog niet zo lang geleden „Suiker”
te halen
3NDJE,
315666.
„Twee en een half jaar geleden” zegt
Hugo Metsers, „zaten René en ik in het
vliegtuig naar huis, nadat we een serie
musicals gezien hadden en zeiden tegen
elkaar over de Rocky Horror Show: moe
ten we dat nou wel in Nederland gaan
brengen? Maar met een klein budget iets
met 50 mensen op het toneel zetten, gaat
natuurlijk niet en de Rocky Horror Show
was net geschikt door de kleine cast”
„René zei toen: je moet wel ’n Frank ’n
Furter hebben (de zingende en dansende
biseksuele travestiet, die in dez.e musical
de r 1 van Frankenstein parodieert) en die
loopt waarschijnlijk in heel Nederland
niet rond. Dus dat was van de baan. Een
maal in Nederland kwam hij erop terug en
vroeg: waarom speel je die rol eigenlijk
zelf niet? Toch heeft het nog twee en een
half jaar geduurd. René is ook een paar
keer vreselijk bedonderd. Geldschieters,
die een ton toezegden en als alles in kan
nen en kruiken was, hun geld terugtrok
ken. De subsidie heeft ons gered”
met je heupen wiegt en rond koketteert als
je zelf wilt. Het resultaat is dat je thuis ook
nog wordt uitgescholden voor hoeredop!”
„Ik heb het ontzettend moeilijk gehad
met die rol van die Frank ’n Furter. Het is
zijn huis, waar het zich allemaal afspeelt.
Hij is de baas. Hij vindt zichzelf de mooiste
vrouw, de mooiste man. Dat moet je maar
speelt; dus overdag op de set. 's avonds in
de Horror Show) is dat de agenda s van
Pleuni en hemzelf niet meer gelijk lopen.
Pleuni Touw heeft zondags vrij en Hugo
maandag. Samen met Pleuni’s zoon Tjade
bewonen ze de benedenverdieping van een
Amsterdams grachtenhuis. Hugo’s twee
kinderen uit zijn eerste huwelijk met de
actrice Maartje Seiferth komen ook regel
matig een weekendje over. En gelukkig
kunnen de kinderen erg goed met elkaar
overweg.
de eerste keer dat ik met m werk. Maar hij
heeft me afgebeuld En ik ben dan ook
ingestort na twee weken We hebben deze
produktie in een goeie zes wekenrepete
ren voor elkaar gekregen en daarvan heb
ik eén week op bed gelegen Kan ie na
gaan!’
„Die hoge G die ik moet zingen haalde
ik ook niet Als het er, mei die rock
muziek, flink uitknalt iedere avond, zoals
nu krijg ik ’s middags altijd het gevoel dat
m’n stem niet meer terugkomt Zelf vind ik
het t lekkerst als ik van die melodieuze,
beetje sentimentele dingen kan zingen.
Bijvoorbeeld als ik als Fay-Wray de be
ruchte, beroemde actrice, in King-Kongs
armen hg en op het moment dat de pruik
afgaat. Op de première was het de tweede
keer dat ik ’m afdeed. Ik vond het ontzet
tend eng'
„De eerste keer ging het per ongeluk en
daar heb ik toen op doorgespeeld Dat
hebben we verder zo gelaten. Ik vond het
vreselijk. Daar sta je dan met je plukje
kletsnatte haartjes Er zitten twee aspec
ten aan die zaak. Aan de ene kant zou je
zeggen: je mag de mensen die betovering,
die nep niet ontnemen Aan de andere kant
zegt Goldby: het is eigenlijk de clown, die
zijn masker af doet De mensen willen even
lachen, als het gebeurt. Maar dan denken
ze: nee toch maar niet”.
De première vond Hugo Metsers een
zware klus „Je krijgt een gevoel alsof je
eindexamen moet doen Het was een log
publiek. En daar moet je dan tegenaan
staan hikken. Een enthousiast jong pu
bliek maakt de show veel beter. Als ik een
leuke zaal heb, kan ik een leukere voorstel
ling geven. Als er eentje een gilletje geeft,
ga ik daarop in. Dan betrek je het publiek
erbij. Bij Hair trekken de mensen ook hun
kleren uit. Dus waarom niet?”
„Als je trouwens ziet wat er omgaat in de
jonge scene van deze jaren. Ontzettend
depressief en sloom! De Rocky Horror
Show gaat, over de jaren ’50. Toen wilden
ze nog een taboe doorbreken. Dat is er
helemaal niet meer bij. Maar ik geloof dat
er weer een hele wilde tijd gaat komen. Het
viel me op tijdens het rockfeest na afloop
van de première, dat niemand van de
jongeren ’n behoorlijke rock 'n roll of jive
kon dansen. Dat leerden wij overigens ook
niet. Alleen de stijldansen. Ik herinner me
nog dat ik de eerste keer heel timide een
meisje ten dans vroeg. „Volgende keer
breng ik m’n voetbalschoenen mee”zei ze,
want ik trapte haar behoorlijk op de tenen.
Nou heb ik maat 45. dus dat is ook geen
werk
Het grote bezwaar van zijn huidige over
laden werkprogramma (deze week is Hugo
Metsers begonnen met de televisieverfil-
ming van Hollands Glorie naar het boek
van Jan de Hartog, waarin hij de hoofdrol
i tijd om
maken
314595
koop
rbij. Tel
ais museum ingericht huis zien hoe
bescheiden ’s werelds beroemdste fan
tastische verteller daar vier jaar woon
de. Hoffmann vestigde zijn roem als
dichter met zijn novelle „Rittei Gluck'
toen hij reeds de Mis in d-klein en een
symfonie op zijn naam had staan Hij
voelde grote verering voor Beethoven
van wiens Vijfde Symfonie hij een
meesterlijke analyse gaf
Ritter Gluck is het fantastische ver-
merken,
iwpakket
jebouwd
ten mei.
or 101%
aragede
(Hoofd-
!6.
Speciaal
000
ar. AAN-
rdentrai-
s, boot-
Irijfsaan-
t, Heer-
7-15956
•uim 600
staan
9. inr. en
reu) 11
om alle
art mas-
50. Tel.
flict tussen zijn ongebreidelde fantasie
en de banale werkelijkheid Het was de
verdienste der Romantiek dat men de
innerlijk verscheurde de naar zijn
identiteit zoekende mens ontdekte
Ook maakte zij dankbaar gebruik
van de ontdekkingen van de Weense
arts. Franz Anton Mesmer, die leefde
van 1734 tot 1815 en in enkele van zijn
verhalen heeft Hoffman zich met het
probleem lichaam-ziel bezig gehouden
Ook veel mei dromen terwijl de mario
net voorkomt in zijn „filixiere des reu
tels
Georg Büchner schreef Poppen zijn
wij en de onbekende machten trekken
aan de touwtjes
In .Das Unheimliche’ heeft Freud
zich met Hoffmann s verhaten psycho-
analystisch beziggehouden
Het hoogtepunt van zijn kunnen be
reikte de dichter in zijn Prinses Bram
billa” en ..Meister Floh
Dit laatste verwekte schandaal Poli
tiechef von Kamptz beschuldigde Hoff
mann dat hij met zijn figuui Knarrpan-
ti hem bedoeld had. Hei schandaal zou
de reeds zwaai zieke dichtei zekei heb
ben geru+neerd als deze niet 25 juni
1822 was bezweken, of zoals een tijd
genoot dat formuleerde „Naar zijn
landgoed Meierhof in Atlantis was
geëmigreerd.
„Meister Floh” bevatte een felle aan
val op de Pruissische censuur en van
enkele hoge ambtenaren gaf het grotes
ke karikaturen
Hoffmann inspireerde zich ook op de
17de eeuwse Franse tekenaar Jacques
Caliot in wiens bizkr-lantastische ge
stalten hij de scheppingen van eigen
geest nerkende
Zijn huis was steeds trefpunt van
grote tijdgenoten als Ludwig Tieck
Fichte von Humboldt, von Chamisso
en Varnhagen. Hij was een fascineren
de persoonlijkheid, een trouw vriend,
een strijder voor recht en menselijk
heid. Brandende intensiteit was zijn
kenmerk
Goethe had voor zijn bizarre schep
pingen weinig waardering maai- Bau
delaire noemde zijn werk „een catne-
chismqs dei hoge Esthetiek
Hugo’s trots is dat hij in zijn vijftien jaar
lange, spraakmakende carrière van to
neelspeler en filmacteur toch nooit aan
een bepaald imago is blijven hangen. „Een
mens van goede wil” kwam als een grote
dekmantel over Blue Movie. „En toen ze
zeiden: nou ben je van je bloot-image af,
ben ik lekker weer in de film Frank en Eva
van Pim de la Parra gaan spelen
De rol van Frank ’n Furter in de Rocky
Horror Show durfde Hugo aan, omdat hij
in 1969 musical-ervaring had opgedaan
met de musical Hunka, hunka 1969, naar
het stuk The twelfth Night van Shakes
peare.
„Het is een kwestie van grote zelfdisci
pline en van tranen, gericht op de dingen,
waarvan je weet dat je ze moet kunnen. Ik
had zanglessen gehad. Mevrouw Glastra-
van Loon, een schat van een mens, heeft
me geholpen bij deze rol. Ik heb een ver
mageringskuur gedaan. Acht kilo eraf.
Toen met trainen nog eens twee kilo en ik
kon de korsetjes in. Elke ochtend deed ik
een uur make-up en ik liep de hele dag op
hoge hakken. Die schoenen zijn speciaal
op maat gemaakt in Engeland
„Ik kon natuurlijk niet eerder gaan dan
sen voordat ik die hakken onder de knie
had. Iedereen heeft een ingebouwd
schaamtegevoel. Dat moet je op een gege
ven moment opzij zetten. Als je begint met
op die hoge hakken te balanceren en met
je kont te draaien, moet je door een barriè
re heen. We repeteerden in de Brakke
Grond. Ik had de kreet uitgevonden: wie
kent me kont in de Brakke Grond. Maar
dan komt er een punt dat het je absoluut
niet meer interesseert en dat je net zo hard
Van geen enkele Duitse romanticus heeft het werk zo tot in onze dagen
doorgewerkt als dat van Hoffmann, wiens neurotische en vaak psychopatische
gestalten ons meer aanspreken dan vorige generaties, omdat wij groeiende
verwantschap voelen met een uit het onbewuste en parapsychologische stam
mende thematiek. Zijn spookgeschiedenissen, sprookjes en fantastische vertel
lingen boeien weer de gewone- zowel als de veeleisende lezer
Hoffmann, op het eind van januari 1776 te Koningsberg geboren, geldt nog
steeds als één der beste fantastische vertellers ter wereld, doch bij velen is hij,
slechts bekend door Jacques Offenbach’s lyrische opera „Hoffmann’s Vertel
lingen.”
van Hugo Claus De rol die Guus Hermus
zestien jaar geleden deed Ik ben ondertus
sen ook kalende Dus dat kwam goed uit.
Zelf vmd ik dat ik in de dramatische rollen
mijn grootste kwaliteiten kan ontwikke
len Floppen vind ik ook prima Dan weet
je dat ook weer. Je moet zoveel mogelijk je
mogelijkheden aftasten en zelfonderzoek
doen Als ik m’n extraversie niet kwijt kan,
ga ik schilderen of schrijven Ik móet me
uiten. Dat is absoluut zekei. Joe Cocker
heeft eens gezegd: als ik niet zou zingen,
zou ik een moord plegen. Zo ver zou Het bij
mij wel niet komen, maar het is steeds die
drang, dat je móet”.
„Ik ben er ook wel eens uitgestapt. Na
„Blue Movieheb ik een auto gekocht,
vrouw en kinderen erin gedonderd en ben
ik weggereden Het is verschillende malen
voorgekomen, dat. ik onderweg wel meteen
een vliegtuig had willen nemen om terug te
gaan. En zo is het uiteindelijk ook gebeurd.
In Ibiza kreeg ik een brief of ik wou
overkomen. Toen kreeg ik een rol in „Ze
ven manieren om een rivier over te
steken”
„En zo ben je voor je het weet weer aan
het werk en ook weer gescheiden Dat had
ik niet verwacht. Want ik ben erg senti
menteel. Ik had zo van die ideeën van
trouwen, kinderen krijgen en dan samen
tachtig worden Maar je bent soms zo
egoïstisch in dit vak. Je bent soms zo
behept met waar je mee bezig bent. Voor
een première ben je zo geconcentreerd op
je rol. dat je helemaal geen aandacht hebt
voor je partner. In die periode overdon
dert je dat vele werk. Pleuni en ik zijn wat
dat betreft wel wat volwassener geworden.
We vreten het van elkaar en respecteren
dat ook
NDAPP,
•ortpark-
Muziekliefhebbers zullen vaak ge
boeid hebben geluisterd naar de be
kende „Notenkraker-Suite” van Peter
Iljitsch Tschaikowski, doch weinigen
realiseren zich daarbij dat de grote
Russische componist zich het inspire
ren door een der geniale scheppingen
van de romantische dichter Hoffmann,
wiens veelzijdigheid moge blijken uit
de opsomming der door hem beoefende
beroepen-, komponist, zanger, muziek
leraar- criticus, tekenaar, schilder en
dramaturg; daarbij jurist in Pruissi
sche staatsdienst, met bovendien een
uitgesproken aanleg voor ongelukkig
minnaar.
Hoffmann’s werk had grote invloed
op Russische auteurs als Gogol en Dos-
tojevski, op de Franse dichters de Ner
val en Baudelaire, op Edgar Allan Poe
en op Robert Louis Stevenson, wiens
..Dr Jekyll and Mr. Hyde” een onver
valst Hoffmanneske parabel is.
Met tegenzin studeerde hij rechten,
wat hem niet belette zijn studies op
briljante wijze te voltooien. Van zijn
jeugd wordt gezegd, dat deze hem meer
nam dan schonk. Twee jaar na zijn
geboorte gingen zijn ouders uit elkaar
De vader was drankzuchtig en de moe
der psychopatisch Waarschijnlijk
stroomde door Hoffmann’s aderen
Pools- en Hongaars bloed
Er zijn punten van overeenkomst tus
sen Hoffmann en Kafka. Beiden groei
den onder moeilijke omstandigheden
op en beide gaven blijk van demonische
bezetenheid, zoals ook beiden van ten
gere lichaamsgestalte waren en de gave
bezaten van potsierlijke grappigheid
Weliswaar liep beider metaphysiek
sterk uiteen, doch grote overeenkomst
is er weer tussen Kafka’s Slot; dat de
landmeter K nimmer bereikt en het
prachtige ..Fantasieslot'dat de stu-
Afwisselend werkzaam in Dresden
en Leipzig, waren 1813 en 1814 voor de
dichter onrustige jaren, door de bevrij
dingsoorlog tegen Napoleon. Toch wa
ren zij voor hem vruchtbaar, want hij
voltooide de opera Undine”, een be
roemd thema der Romantiek, waarvan
de la Motte Fouqué- een van Hoff-
mann’s vrienden- de tekst schreef Ook
voltooide hij „De Gouden Pot’ en „Die
Elixiere der Teufels”. In dit laatste ver
haal komt het huiveringwekkende de
waanzin nabij. In de monnik Medardus
rijen wilde hartstocht en de vloek van
een oud geslacht zich tot een adembe
nemende reeks verscnrikkingen
aaneen.
Door en door Duits is Hoffmann s
novelle „Meester Martin de Kuiper en
Zijn Gezellen’ Zij speelt in het Neuren
berg van de laat- 16e eeuw en bevat tal
van toespelingen op namen en gebeur
tenissen uit die tijd: met zijn .Meister-
sanger” feestelijke bijeenkomst der gil
den, de trots van het handwerk
In „Die Serapionsbrüder’ neeft Hoff
mann zijn vrienden, von Chamisso,
Hitzig, von Hippel en anderen geschil
derd. De verhalenbundel bevat onder
andere de door Richard Wagner en
Hugo von Hofmannsthal bewerkte ge
schiedenis van de Falun-mijn, een
prachtig vertelde krimi van de Parljse
goudsmit Cardillac, die zijn scheppin
gen zo afgodisch liefheeft, dat hij de
kopers ervan ombrengt om weer in het
bezit van de kleinoden te Komen.
Opmerkelijk in Hoffmann’s verhalen
is dat zij zoals ook in De Gouden
Pot” midden in de burgerwereld
(hiei van Dresden» beginnen om dan op
geheimzinnige wijze ovei te gaan naar
dat rijk waarvan Goethe in zijn Faust”
beweerde dat de mens het uitzicht daar
op is ontzegd
Het is of Hoffmann in ieder van zijn
verhalen wil aantonen dat dit niet zo is.
Hij toonde in zijn werk dat ook midden
in het dagelijkse leven de romantische
mens de wonderbaarhjkste dingen kan
beleven Scherp commentaar levert hij
op de „Verlichting’ die voor sprookjes
verachting had getoond
In zijn verhalen rond de diligent Jo
hannes Kreislei heeft Hoffmann zijn
eigen lot verwerkt: bekneld m het con-
Deze bijdra
ge heeft onze
medewerker
Sim Teunisse
vlak voor zijn
overlijden ge
schreven.
dent Anselmus in „De Gouden Pot”
begeerlijker lijkt dan het burgerlijk-
banale bestaan van een „Hofrat
De jonge Ernst ontving degelijke mu
zieklessen. Ook kreeg hij teKenles en
bekwaamde hij zich in talen. Reeds als
16-jarige begon hij zijn studies aan de
universiteit van Koningsberg, waar de
beroemde filosoof Immanuel Kant do
ceerde.
Ter aanvulling van zijn bescheiden
financiële middelen gaf Hoffmann mu
zieklessen en als 18-jarige werd hij'
smoorlijk verliefd op zijn tien jaar ou
dere leerlinge Dora Hatt Nog enige
malen zal Hoffmann - geen man om
zich in een banaal huwelijk gelukkig te
voelen hartstochtelijk verliefd wor
den en in vele van zijn verhalen stelt hij
een ideale meisjesfiguur tegenover een
„burgerlijkeexponent van de aardse
liefde.
Als 24-jarige aanvaardde hij zijn eer
ste functie als jurist in staatsdienst te
Posen en begon voor hem dat „dubbele
leven van enerzijds nuchter denkend
rechtsgeleerde en anderzijds bij
vrienden en een goed glas wijn het
leven van bohémien en kunstenaar
Zijn superieuren bleken weinig waar
dering te hebben voor zijn scherpe kari
katuren zodat hei uitliep op overplaat
sing naar een provincienest waar de
dichter het zonder schouwburg en mon
dain leven moest stellen. Later werd
Warschau zijn standplaats, maar bij de
opmars van Napoleon verloor hij zijn
betrekking, omdat hij de eed van trouw
weigerde
Doch in 1808 ging zijn droom een
leven als kunstenaar in vervulling- hij
werd kapelmeester aan het dooi Julius,
graaf von Soden gestichte theater te
Bamberg en nog heden kan men in zijn
haal van de waanzinnig verklaarde mu
sicus die zich uitgeeft voor de in 1787
overleden stichter van de Duitse Opera,
Christoph Willibald von Gluck. In zijn
recensie op Beethoven’s instrumentale
muziek noemde Hoffmann de muziek
„de meest romantische dei kunsten
Uit verering voor de in 179j over
leden Mozart veranderde Hoffmann
zijn derde voornaam Wilhelm in
Amadeus.
