Ere wie ere
Oostlaander- en Haders luis
hielden polder eeuwen droog
Oude Bronsmotor in Velserbroekpolder
is aan de
slopershamer ontkomen
Ons land 20
Komité Anti-Voorhaven laat
Nota Voorhaven licht zien
Haven
Markt
i
I
toekomt
t
1
w
24.50
29.95
.•y
|j|lh
1
1
MB M3I' 'WIPWH 1
5
Schoolvoetbal
in Nieuwe Kerk
NA MEER DAN 70 JAAR NOG ALTIJD AAN HET WERK
Gevonden voorwerpen
Kort IJmondnieuws
1
Kiek die kleuren met Kodak film
„Chanterelle” zingt
1 Wis
Kh
Volopkleurop de Keukenhof
WOENSDAG
2 1
APRIL
1976
NIEUWS
IJC
STAD EN STREEK
UIT
SAMEN MET VELSERDIJK OP MONUMENTENLIJST
b
'Vw’rrrn'
Un’ek
e
BOEKHANDEL ERASMUS
f
-
L
De IJmuider Courant houdt u opde hoogte!
Arie van Roon
„Halen Maar"
;t
n
tl
a
•V
„Het Praktische Tuinboek"
Ons land is sinds eeuwen een toevluchtsoord
voor mensen uit alle delen van de wereld ge
weest. Dat weerspiegelt zich heden nog in de enorme schake
ring van geslachtsnamen, voortgekomen uit alle talen en na
tionaliteiten die op de wereld voorhanden zijn. Een beknopte
bloemlezing:
Jan-Willem Thomassen a Thuessink Van der Hoop Van
Slochteren; Top; Snoep; Pot; Smalbil; Duretijds; Minderops;
Westra; Oostra; Insinger; Uitsinger; Voorzanger; Den Dievel;
Den Duvel; Den Engel; Van den Beginne; Van den Ende; Van
Aerdtrijk; Van Hemelrijk; Augurkiesman; Heetebrij; Lote-
rijman; Naaktgeboren; Luier; Koning; Edelman; Knechtjes;
Klop; Klap; Klip en zo voort.
Lees de Burgelijke Stand maar na. Waar? U weet toch:
Kleuren en geuren van zo’n 6 miljoen bollen.
Kom kijken hoe mooi de Keukenhof er bij
staat. Ideetje voor morgen misschien?
dieselmotor uit 1914. Van deze mo
toren zijn er nog maar twee in ons
land over, die na meer dan 70 jaar
nog altijd trouw hun werk doen en
de motor van het gemaal Velser-
broek is er een van.
VELSEN. Een stukje techni
sche archeologie is van de onder
gang gered doordat het door het
ministerie van CRM op de monu
mentenlijst is geplaatst. Het gaat
hier om het gemaaltje van de Vel
serbroekpolder midden in het re
creatiegebied Spaarnwoude aan
zijkanaal B. En als er over het ge
maaltje gesproken wordt, gaat het
niet om het gebouwtje, maar om de
Ja, ik wil op de hoogte blijven via
de IJmuider Courant.
ft®
M Straat
De Keukenhof in Lisse. Een jaarlijks
begrip voor bloemen-en kleurliefhebbers.
>w
rag
St
(ADVERTENTIE)
‘t
(ADVERTENTIE)
L
d
Dinsdag aangekomen schepen;
Naam
Plaats
Machinist-opzichter P. van Huffel bij de
Bronsmotor, die nog steeds zijn werk
doet om de Velserbroekpolder droog te
houden.
VELSEN. Niet alleen het machi
nepark van het gemaaltje in de Vel
serbroekpolder, maar ook twee oude
sluisjes en het deel van de dijk om
de Velserbroekpolder, dat niet aan
het recreatiepark is ten offer geval
len zijn op de monumentenlijst ge
plaatst. De twee sluisjes, de Oostlaan-
dersluis bij het gemaaltje en de Ha-
dersluis, iets noordelijker in de dijk,
zijn zo oud, dat niet is na te gaan,
wanneer ze er precies gekomen zijn.
Ook de Velserdijk dateert van eeu
wen her.
Woensdag vertrokken schepen:
Hagen, Bremen; Teutonia, Kopenha
gen; Naxos, Antwerpen; Vaycach, Le
ningrad; Armadale, Hamburg; Belme-
ken, IJmuiden, Murmansk.
Dinsdag vertrokken schepen:
Konstantin Tsiolkoskiy, Ventspils; La
dy Rosslyn, Thames, IJmuiden; Ursa Mi
nor, R.dam; Gulf Challinger, Cont. Plat;
Gazelle, Boston, Zaandam.
Woensdag aangekomen schepen:
Combrook, Noordbrook; Rosenort, Du-
ala; Elke Kahrs, Antwerpen, IJmuiden.
Andijvie 85-110, bosseldery 25-32, prei
72-83, raapstelen 30-40, rabarber 35-82,
radijs 70-76, spinazie 15-55, sla 30-46.
BEVERWIJK. De noteringen op de
Beverwijkse groenteveiling waren dins
dag als volgt.
Zojuist verscheen de 2e druk van:
-Een boek over de Noordzeevisserij
in de eerste helft van deze eeuw.
t
u
n
iIJmuiden Lange Nieuwstr. 243”
tel. 13144, Santpoort Hoofdstr.
,234, tel. 378371.
tl
g
r
0
e
n
n
n
n
0
e
e
e
e
g
ens-
e
t.
g
d
a
i
‘1
;t
e
n
‘t
s
i,
n
i,
r
e
I
't
Het complete boek voor de tuin
liefhebber met vele*tips, afbeel
dingen en fotpjs
9
Hoe oud de Velserdijk en de beide
sluisjes zijn is niet zeker. Wel blijkt
dat er in stukken uit het jaar 1600 al
sprake is van reparaties aan de sluis
jes. De Hadersluis is helaas met plan
ken afgesloten maar bij de Oostlaan-
dersluis gelegen onder het bruggetje
over het verbindingskanaaltje tussen
het gemaal en zijkanaal B is nog
goed te zien hoe de sluisjes in vroe
ger eeuwen hun werk deden.
Vrijdag 23 april zal in de Wereldwin
kel IJmuiden in de Bloemstraat de No
ta-Voorhaven van het Komité worden
vrijgegeven, terwijl er ook gesproken zal
worden over de nota van milieudefensie
rond de uitbreidingsplannen van Hoogo
vens. De vergadering begint om 20.00 uur.
Waarschijnlijk is de Velserbroek
polder een van Nederlands oudste
polders. Het gebied was zo hoog gele
gen, dat het bij hoog water onderliep
en bij laagwater droogviel. Immers,
in de tijd van de Hollandse graven
stonden Wijkermeer en IJ nog onder
invloed van het getij. Waarschijnlijk
al in de dertiende eeuw is er een dijk
om het gebied gelegd en uit diezelfde
tijd moeten ook de beide sluisjes
dateren. Het zijn zogenaamde getijde-
sluisjes.
De sluisjes zijn ingebouwd in de
dijk en bij laag water in het Wijker-
AUTOMAAT LEEGGEHAALD. In de
kantine bij hoogoven zes is een sigaret
tenautomaat leeggehaald. De buit was
ruim vierhonderd gulden.
En de motor is een bezienswaardig
heid. Het is een ééncilinder Bronsmotor
van 25 pk, gebouwd in 1914 door de
Appingendammer Bronsmotorenfabriek.
Trots ,vertelt machinist Van Huffel: „Ik
heb er nog nooit moeilijkheden mee
gehad,, wat dat betreft alleen al is het
een unieke motor. Deze motoren worden
wel „slapende” motoren genoemd, omdat
ze uiterst langzaam draaien. De motor
van het gemaal maakt maar 240 slagen
per minuut.” De machinist wijst nog op
een andere bijzonderheid, de tank van
de motor ligt hoger dan de cilinder,
zodat er geen brandstofpomp nodig is,
maar de dieselolie vanzelf in de motor
loopt. Het is wat je noemt een zuinige
motor, want met zes liter brandstof kan
i.i; -
van smeerolie is het een slokop.
Het repertoire omvat lichte, populaire
muziek, terwijl het koor zich een zekere
faam verworven heeft in de moderne
religieuze muziek. De begeleiding van
het koor wordt verzorgd door Hans
Punt, piano en Carel van de Wissel, bas.
De jeugddienst, die om 19 uur begint,
staat onder leiding van ds. A. K. Abels-
ma uit Wateringen.
Er was een aanbod van 72.000 kilo
spinazie (12.000 kisten). De aanvoer van
rabarber was 10.000 bos.
Machinist-opzichter Van Huffel volgde
in 1962 de inmiddels overleden C. Wil-
lemse op, die 42 jaar lang de bediening
van het gemaaltje had. En daarvoor nog
was C. Lipman de eerste machinist-
opzichter van de Velserbroekpolder. Van
Huffel vertelt dat hij de baan heeft
gekregen omdat hij als boerenknecht
veel met oud-machinist Willemse om
ging en eigenlijk zo spelenderwijs het
vak heeft geleerd.
VELSEN. Zoals in onze editie van
dinsdag werd vermeld, is de Calvijn-
school winnaar geworden van het voet
baltoernooi voor scholen. Met de ver
melding van de tweede plaats is echter
een fout gemaakt: niet de Jan Ligh-
thartschool speelde de finalewedstrijd,
maar de Jan Campertschool. Dus ere
wie ere toekomt.
In het tijdvak van 10 april tot en met
17 april 1976 werden de volgende voor
werpen als gevonden aangegeven: etui
met 5 sleutels, damespolshorloge, verz.pl.
bromfiets GHB 734, dameshandschoen,
portemonnee met inhoud, hondehals-
band, 3 wielig kinderfietsje, herenpols
horloge, regenbroek, kinderhandschoen,
dameshandschoen, zonnebril, jongenshor-
loge, kinderbril, helm, mapje met sleu
tel, hondepenning, herenhorloge, trai
nings jack, ring met 2 sleutels, ring mei
3 sleutels, spijkerjasje, fietssleutel, ring
met 3 sleutels, fietstas inh. trainingsjack,
e.tuj met 3 sleutels.
VELSEN. Vrijdag 23 april zal het
Komité Anti-Voorhaven de door hen
opgestelde Nota Voorhaven laten ver
schijnen. In de nota heeft het Komité
geconcludeerd dat aan de economische
aspecten van de voorhaven vele bezwa
ren kleven. Volgens hen is de voorhaven
maatschappelijk gezien ongewenst, van
wege het huidige tekort van 2000 wonin
gen in de IJmond. Bovendien, zo stelt
het Komité, is het spoorwegennet van
dit gebied nu al overbelast, terwijl de
wegen „overdonderd” zullen worden met
vrachtverkeer. Mammoetschepen zullen
volgens liet Komité, slechts met veel
moeite de voorhaven binnen kunnen va
ren. „We mogen recreëren op het IJmui-
dense ertsveld en zwemmen in de IJ-
muidense olievlek”, aldus het Komité
Anti-Voorhaven.
Machinist Piet van Huffel bedient nu
al bijna vijftien jaar het gemaaltje en
het is mede aan hem te danken dat de
oude trouwe motor behouden blijft.
„Zo’n jaar of drie geleden, toen men met
Inlichtingen betreffende deze gevon
den voorwerpen zijn te verkrijgen dage
lijks aan het hoofdbureau van politie te
Velsen. De gedeponeerde voorwerpen
zijn te verkrijgen elke dinsdag en vrij
dag van 16.30 uur tot 17.30 uur aan het
hoofdbureau van politie alhier.
IJMUIDEN. Aanstaande zondag 25
april zal het meisjeskoor „Chanterelle”
uit Den Haag medewerking verlenen aan
die jeugddienst in de Nieuwe Kerk. Het
koor is vooral bekend geworden door
het verzorgen van talrijke radio-uitzen-
dingen. Daarnaast werd in 1974 en in
1975 door „Chanterelle” op het Neder
lands Koorfestival de AVRO-wisselbeker
in a cappella zingen gewonnen.
machinist Van Huffel, dat hij voor zijn
oude motor streed. „Je moet er wel een
beetje weg mee weten”, vertelt hij. „Het
is en oude machine en als hij draait
blijf ik er constant bij. Het komt wel
eens voor dat ik dag en nacht bij de
machine sta om de polder droog te
houden.”
kunt mij noteren voor een maandabonnement ƒ13,—
kwartaalabonnement 37.40
jaarabonnement ƒ146,90
Ik krijg de IJmuider Courant de eerste 14 dagen gratis!
Lady Rosslyn, Thames, IJmuiden;
Arctic Shore, Cont. Plat, Velsen; Perla,
Reykjavik; Teutonia, R.dam; Tor Scan
dinavia, Gotenborg; Hai, Wilhelmshaven;
Stad Scotsman, R.dam, IJmuiden; Pass
of Glenclunie, Baglin Bay; Ekfors, Ste-
ningsund; Mercur, R.dam; Gabriella,
Scheveningen; Nan, Sampedro; John
Bluhm, R.dam, IJmuiden.
Het Komité benadrukt dat er niets
meer bij kan in de IJmond op het
gebied van industrie. „We moeten op
merken dat vol voor ons vol betekent!”
Volgens het Komité zit de IJmond wat
uitbreiding betreft aan het plafond. „El
ke verdere aantasting van het leefkli
maat, aan welke zijde van het kanaal
dan ook is in onze ogen onaanvaard
baar”, aldus de Anti-Voorhavenkrant
van 15 april.
Dat het machinepark van het ge
maaltje op de monumentenlijst is gezet
is .nede te danken aan pater Freriks, de
pastoor van Driehuis. Hem had Van
Huffel drie jaar geleden eens verteld,
dat de zaak afgebroken zou worden en
- de pastoor heeft dat zo jammer gevon-
gebryik den, dat hij het doorspeelde aan de
heren R. M. T. Verwer en J. van Vene-
tiën van da Kennemer Oudheidkamer en
aan gemeente-archivaris S. Rolle. En
geattendeerd door de Kennemer Oud
heidkamer en de gemeente Velsen, be
sloot het ministerie dit stukje technische
archeologie, zoals het met een dure term
heet, op de monumentenlijst te zetten.
(gewenste vakje zwart maken en deze bon in een ongefrankeerde open enve-
lop sturen naar Damiate Pers B.V.. Antwoordnummer 416, Haarlem.)
meer gingen de deuren door de wa
terdruk in de polder vanzelf open.
Hoogwater in het Wijkermeer drukte
de deuren weer dicht. Eeuwenlang
was de afwatering van deze oude
polder zo geregeld, totdat men aan
het eind van de negentiende eeuw het
Wijkermeer en het IJ inpolderde.
Daarmee was de Velserbroekpolder
zijn natuurlijke afwatering kwijt, en
moest de polder bemalen gaan wor
den. In 1881 werd een „locomobiel” in
gebruik genomen: een rijdend ge
maal, dat langs de dijk reed en de
polder droog maalde. De capaciteit
bleek echter te klein te zijn en in
1914 kwam het nog altijd in gebruik
zijnde gemaaltje gereed.
Volgens het Komité is hetrecht op
arbeid een maatschappelijk goed. Maar
de werkelozen wonen niet direct in de
IJmond. Amsterdammers die willen
werken hebben recht op arbeid in de
hoofdstad. Een oplossing zou kunnen
gevonden wanneer alle Nederlandse ha
vens nu eens goed met elkaar gingen
samenwerken, waardoor dan een dusda
nige werkverdeling zou ontstaan dat alle
havens krijgen waar ze het meeste ge
schikt voor zijn, aldus het Komité.
de aanleg van het recreatiegebied
Spaarnwoude begon, kwamen er hier
een paar heren, die vonden dat het
ouderwetse gemaaltje met die oude rot
machine maar plat moest”, vertelt hij.
„Toen ben ik even echt kwaad gewor
den, want wat wil je mooier hebben in
een recreatiepark dan een gezellig oud
gebouwtje met een motor, die een be
zienswaardigheid is.”
Machinist Van Huffel laat zien hoe de
motor vlot aanslaat. Via het grote vlieg
wiel, kenmerk varf alle ééncilinders,
wordt de zuiger in zijn hoogste stand
gebracht, waarna die met een luchtdruk
van twintig atmosfeer uit een druktank
naar beneden wordt gedreven. Het vlieg
wiel heeft dan net vaart genoeg om een
tweede slag te maken en vol trots zegt
Van Huffel: „Dan loopt hij ook.” Tijdens
het draaien pompt de machine zelf de
druktank weer op om zo een volgende
start mogelijk te maken. De motor is
voor geen kleintje vervaard. Hij drijft
een ook uit 1914 stammende centrifu-
gaalpomp aan, die 40 kubieke meter per
minuut uit de polder kan malen. En dit
kleine oude gemaaltje is nog altijd in
staat geweest om het hele gebied van de
polder, ongeveer 460 hectare, ook bij
zware regenval, droog te houden.
fan Wse
Betoogt^K
ft de raad|
ft ontbreekt!
fe gemeentjp
>nd is mejr
beschikf A
ferenwerk I Jn
fn aan
F de werkehjl^Shlaste
ng van 1977 komende
/kreeg alleen opgaven van
Jfi. maar in sommige geval-
B’n post ten laste van de
van meerdere jaren) en al
Jwer wat er nog over is van
197? meegenomen zou moe-
klachten heeft de Jeugdraad
/rgelegd in een dik^o^-
f de laatste dagej^^
vooral tijdens av^*^
^kike uren is^r
Het zou Van Huffel erg aan zijn hart
gegaan zijn als de oude machine had
moeten wijken voor een nieuwe. „Ze
hebben het uitgerekend, zegt hij, en een
nieuwe motor zou zeker 75 pk moeten
zijn om hetzelfde werk te kunnen doen.
En deze machine draait zeker nog zo’n
50 jaar.” Het is geen gemakzucht van
De OoStlaandersluis in de Velserdijk op de voorgrond met op de achtergrond het gemaaltje, dat de taak van
het getijdensluisje zeventig jaar ge leden overnam.
l^pPwöbr met name^S^
^ooor vrijwilligers draaieWk
stellingen, vertelt voorzittM
veld „De grotere hebben!
iemand, die tijdens kantoon!
stadhuis kan gaan die weta
wel. Maar vrijwilligers kun
maal moeilijk weg onder wd
Langeveld hoopt dat aid
y heid gegeven wordt vooj^n
leen goede inspraalurüfl
(geval kunnen we oif MO
Z/len dat de gemeent<l K|||
y in staat voelen om\
huidige gegevens zinn&MB
nemen, en dat nu er
verdelen valt en er dv^M
zorgvuldig afgewogen/
den. Zoals het nu BBb
geloot kunnen wt^r
De
steeds op ff
staffunctioi
aan mankrl
Pommerel, l
staffunctionl
beschikt:
^ve rgelijkbara
^kracht opvl
\eft er bijv
Iht” Hg|
Leo Lan/
lat de pnf jigM
A-aad gaaf
betekent/
Si:
o
u
