Radio moet uitstervend
volkslied helpen redden
Paulus de boskabouter
Arman en llva
Panda en de vreemde slaap
Ferdinand
Programma’s van
radio en televisie
1
I
cro-
het
len.
ten
oor
Van
f
Jii
STRIPBOEKEN
w
Cupfinal op tv
RADIO VRIJDAG
TV VRIJDAG
TV DONDERDAG
3?
f
ATE DOORNBOSCH ..ONDER DE GROENE LINDE
- -)
Mi
DIRECTEUR TELEAC
MET PENSIOEN
I
Tweeduuster
Linnenkastarchieven
Bronnen
AMSTERDAM Elke vrijdag
kwart voor twee: het oudste radio
programma van Nederland gaat
eruit. Driehonderdduizend luiste
raars zitten aan hun toestel. Velen
zullen reageren. Zo gaat het al
achttien jaar. Eerst voor de VA
RA, later voor de NOS. „Onder de
groene linde” is een door en door
vertrouwde naam geworden Ate
Doornbosch is de beroemdheid op
de achtergrond. Een bescheiden
onderzoeker, die met de bandre
corder naar afgelegen boerderij
en reisde, met stokoude mannen
of vrouwen sprak, geduldig luis
terde naar hun .verhalen over
vroeger om na een paar uur de
recorder te kunnen aanzetten
Want dan begon zijn gastvrouw te
zingen met bevende zenuwachtige
stem. Oeroude liedjes, soms maar
een brokstuk, soms van onduide
lijke melodie. Sinds een jaar ver
leent Marleen van Winkoop-
Deurvorst assistentie. Twee men
sen, moeizaam bezig de uitster
vende volksliedschat van Neder
land voor de ingang van het graf
weg te slepen.
Daim* 2 of 3 complete
mRUA verhalen
Nu ook verkrijgbaar
bij de kantoren van
onze krant voor
f 9.- per deel
'llf
ao I
wij
:un
y o
A TE DOORNBOSCH
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM 1
NEDERLAND I
10.25
10.30
18.15
18.45
23.10
18.45
20.45
22.35
HILVERSUM IV
HILVERSUM 11
23.26
NEDERLAND II
23.21
18.15
OH-
19.45
21.45
NEDERLAND I
15.(Ml
18.15
18.45
EO-
19.30
HILVERSUM 111
20.35
pip
0520
„Ik was radiomedewerker op de muziek
afdeling van de VARA en interesseerde
me voor volksmuziek. Uit mijn eigen Gro
ningse achtergrond wist ik dat er nog een
en ander onder de mensen leefde. Achttien
jaar geleden stelde ik de VARA voor om
een korte serie programma's daaraan te
wijden. Maar hoe begin je. Je hebt geen
authentieke opnamen. Ik had geluk. De
grootmoeder van mijn vrouw logeerde bij
ons. Toen ze van mijn plan hoorde begon
ze meteen te zingen. Tot drie uur in de
nacht. En ik maar opnamen maken. Nu
hadden we materiaal. We maakten in de
35. De piloot had de opdracht van
Panda om zijn toestel om te keren zó
letterlijk opgevat, dat hij het vliegtuig
nu alle mogelijke wendingen liet ma
ken. Dat was natuurlijk helemaal niet
prettig voor zijn passagier want die
zat bovenop een doos vol spuitbussen
en toen het toestel met een omrol
bezig was, werd Panda door het zware
gewicht uit zijn zetel geduwd. Hij wist
Zelfs vooi Johs Goedbloed was deze
metalen regen teveel. Hij begreep dal
van zijn plan niéts meer terecht zou
hoorde men het geknars van veel touw
werk, het piepen van katrollen, het
kraken van hout tegen hout en het
steunen van vele eikelwachters. Het
was duidelijk dat het hek van de oli
fanten werd opgehesen.
(Herhaling van het in onze vori
ge editie gepubliceerde pro
gramma)
toire gespeeld. Bij internationale ontmoe
tingen werd dan gevraagd om Nederlands
repertoire te spelen. Dat zijn ze gaan doen.
Er zijn mensen die zelf verzamelen en
serieus in de literatuur duiken. Voor aan
vullende gegevens stappen ze naar het
radio-volkskundig bureau, dat wordt be
heerd door Henk Kuijer. Op dat bureau
wordt het materiaal toegankelijk gemaakt
voor uitvoerende groepen, met vooral de
Belgische muzikantengroep ,,'t Kliekske”
met wie wij sinds 1972 samenwerken. Het
bouwt zijn eigen repertoire op uit de liede
ren die het verzamelt en heeft daarmee een
eigen inbreng in ons programma, maar
voert daarnaast reconstructies uit van
door ons opgetekende liederen
20.99
20.25
18.55
19.95
Hij wilde er geen misverstand over laten
bestaan, dat de open school niet van plan
is zich te beperken tot het lager beroepson
derwijs en het MAVO, waarmee de Open
School begint ook het onderricht aan ou
deren wil de open school, later, ter hand
gaan nemen. Dat is het terrein waarop
Teleac ervaring heeft, en de commissie
open school zal het gesprek met Teleac
daarover niet willen en kunnen missen, zo
zei de heer Veringa. Hij voegde er aan toe.
dat het verschil van inzicht tussen Ster
man en hem niet lag „bij de omschrijving
van ons beider ideaal", hetgeen Sterman
onderschreef
Op de afscheidsbijeenkomst zei de heer
Sterman teleurgesteld te zijn dat datgene
waarvoor Teleac zich altijd had ingezet
van start zou gaan in een nieuwe organisa
tie. Sterman doelde daarmee op de open*
school, waarmee begin volgend jaar expe
rimenten zullen beginnen
29.90
20.25
22.35
23.30
18.55
19.05
lUÊÊÏ" JIJ,
NOS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Vroeg
klassiek. 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Stof
van eeuwen. 10.30 (S) Vocalisme:
Oratorium en operetteverzoeken
12.00 (S) Uit eigen produktie: piano
recital: klassieke muziek. EO: 13.00
Klankspiegel: concertgebeuren uit
heden en verleden. 14.00 Nieuws.
14.02 Klankbord. 14.15 (S) Interre-
gio: Hattem (Gld). 14.45 (S) Woord
der waarheid. VPRO: 15.00-17.00 (S)
Muziek-op-vier: nieuwe stromingen
in de jazz, de blues en de experimen
tele en modern-klassieke muziek
DUITSLAND 11
17.40 (K) Aktualiteiten en muziek
18.20 (K) Der Anwalt, tv-serie. 18.55
(K) De Nibelungen, komische serie.
19.00 (K) Journaal. 19.30 (K) Amuse
mentsprogramma. 21.00 (K) Jour
naal. 21.15 (K) Politiek magazine
22.15 (K) Unternehmen Nordkohl.
tv-spel. 23.10 (K) Journaal.
21.00
21.25
21.35
21.50
UC U/CfcT AULÊÊkJ
De LVfcG M4A12DE
M£T MAAB DE
SYMPATHIZES
jOHK) MICcEIS
JUIST DEGEKJE DE
met moeteiu
TE&EWCOMEW
(K) Achter het nieuws.
(K) Gedicht.
NOS: Den Haag van
daag.
(K) Journaal.
23.00
23.01
ver-
ara-
:hte
gel-
gst.
am-
at u
Van
18.55
19.05
Ie-
ili-
4z.
im.
jk-
an
ds-
>rd
jor
js:
21.35
21.50
18.55
19.05
20.40
21.35
:ro-
van
)hm
lige
rige
i en
Van
ma-
oel-
itie-
600
nu
en-
fre-
)ro-
:ien
ge-
na-
oor
b
studio een reconstructie en die zijn we
gaan uitzenden".
„Er kwamen veel reacties. Een voortdu
rende stroom en die is nooit, opgehouden.
We zijn in het Noorden begonnen. Van
daar uit breidden we ons werkgebied uit:
Drente, Twente, Salland. West-Friesland,
Zeeland. Walcheren en nu vooral Brabant
en Limburg. Langzamerhand zijn gebie
den waar we achttien jaar geleden be
gonnen aan het verstommen. De bronnen
verdwijnen. Dat betekent dat we op het
nippertje zijn geweest om volksliederen
voor uitsterven te behoeden”.
„De mechanisatie. Vroeger zong men in
groepen op het land. Aan boord van een
schip werd het anker opgewonden door al
zingend de bewegingen ritmisch te coördi
neren. Net als nu nog met wandelen ge
beurt. Gemeenschappen zijn verdwenen.
Het isolement is opgeheven door het ver
beterde vervoer, ook door radio en later
televisie. Mensen zijn niet meer op elkaar
aangewezen voor hun amusement. Maar
de belangrijkste factor is de komst van het
elektrisch licht. Dat hoor je steeds weer en
overal. Vroeger werd er gezongen in de
huiskamer als het buiten te donker werd
om te werken en het nog te vroeg was om
de dure olielamp aan te steken. Dat was
het beroemde tweeduuster. de scheme
ring. Dat was het laatste bolwerk waar het
volkslied zich nog handhaafde, het gezin jn
de schemering".
Iets wat opvalt is dit: soortgelijke ge
meenschappen hebben in verschillende
streken een soortgelijk repertoire gehad.
De spinsters van Twente bijvoorbeeld
hadden hetzelfde repertoire als de spin
sters van Drente. Terschelling of de Peel.
Ik heb eens de opera „De spinkamer” van
de Hongaarse componist Zoltan Kodaly
gehoord. Het viel mij op dat het repertoire
van de spinsters daarin dezelfde klank
kleur heeft. Men zat overal in dezelfde
situatie en had behoefte aan korte vrolijke
liedjes”
voor jonge mensen 8.03 (S) Tijd
sein: muziek en informatie <8.03,
8.30, 8.45 Aktualiteiten). 9.03 <S) De
muzikale fruitmand: verzoekplaten-
programma van en voor zieken
10.03 (S) Te Elfder Ure: non-stop
muziekprogr amma. TROS: 11.03 (S)
Drie draait op verzoek. 12.03 (S) De
Hugo van Gelderenshow. met de
Nederlandsetalige top-lü en K wis
wijs. NCRV: 13.30 (S) Pop-Kontakt:
de Nederlandse tip-30. NOS: 16.02
(S) De Hitmeester: de Nationale Hit
parade met de Top-30. 18.02 De Va-
katurebank. 18.10 (S) NOS-maal.
VERONICA: 19.03 (S) Veronica-op-
drie: aktuele pop-informatie-show.
VPRO: 20.02 (S) VPRO-op-drie.
23.02 Radio Vrij België. 0.02 (S) Ami
gos de musica. AVRO: 1.02-7.00 (S)
Continu de nacht door.
Ate Doornbosch en zijn assistente zijn
nu medewerkers van het Instituut voor
dialectologie, volks- en naamkunde van
het Koninklijk Instituut voor Wetenschap
pen. De radio, die eens de volkszang ver
nietigde, helpt nu mee haar te reconstrue
ren, te bewaren en tot herleving te brengen
op een algemener vlak. Verschillende
groepen in Nederland en België zingen,
spelen en dansen het oeroude repertoire
en sommige maken zelfs gebruik van oude
muziekinstrumenten als vlier, noordse
balk, doedelzak om het lied zijn oorspron
kelijke klank terug te geven. Deze voor-
UTRECHT (ANP) De directeur van
de stichting Teleac (Televisie Academie),
de heer A A Sterman, heeft afscheid
genomen omdat hij met pensioen gaat.
Sterman was sinds 1969 directeur van
Teleac Hij wordt opgevolgd door de heer
I H. .1. van Schalkwijk
komen en daarom zocht ook hij een
goed heenkomen.
Gelukkig weid piloot Buitelaar door
de vele wendingen van zijn toestel
weer wakker en omdat hij een be
kwaam vliegeniewas, kon hij dt ma
chine recht trekken voordar hij een
hooiberg raakte. De enige die nu een
noodlanding maakte, was Panda, die
zij rs houvast verloor...
(K) Genezen van haat.
(K) Tenslotte.
(K) Journaal
VPRO: (K) Machiavelli,
of hoe het in de wereld
toegaat.
NOS: (K) Journaal
Bl ITSI.AND 1
18.00 (K) Nieuws uit Noordrijn*
]and-Westfalen. 18.05 (K) Intermez
zo: Verhalen. 19.15 (K) Aktualitei
ten. 19.45 (K) Hit um 4tel vor 8.).
20.00 (K) Journaal en weerbericht.
20.15 (K) Wenn der Hahn kraht, boe
renkomedie. 21.55 (K) Der 7. Sinn.
22.00 (K) Reportage. 22.25 (K) Jour
naal en weerbericht. 22.40 (K) Sport.
23.05 (K) Zapis Zbrodni, Poolse
speelfilm 0.30-0.35 (K) Journaal.
DUITSLAND II
18.20 (z/w) Vater der Klamotte,
comedy-serie. 18.40 (z/w) Manner
ohne Nerven, comedy-serie. 19.00
(K) Journaal. 19.30 (K) Reportages
uit het buitenland. 20.15 (K) Einöd,
speelfilm. 21.40 (K) Journaal. 21.55
(K) Wie lang 1st kurz, korte film
22.30 (K) Die Strassen von San
Francisco, tv-serie. 23.15 (K) Pro
gramma t.g.v. 1 Mei. 0.00 (K) Jour
naal.
DUITSLAND I
18.05 (K) Intermezzo: Das Wort
hat die Verteidigung, tv-film. 19.15
(K) Aktualiteiten. 19.45 (K) Tip um
4tel vor 8.) 20.00 (K) Journaal en
weerbericht. 20.15 (K) Economisch
magazine. 21.00 (K) Einsatz Manhat
tan, misdaadfilm. 21.45 (K) Spuren,
tv-serie. 22.30-22.50 (K) Journaal,
kommentaar en weerbericht.
NEDERLAND II
i NOS: (K) Paulus de
boskabouter.
(K) Journaal.
VARA: (K) t Spant er
om, kinderspelshow.
NOS: (K) Journaal.
VARA: (K) Achter het
nieuws.
(K) Beryl’s lot, tv-serie.
(K) De Ombudsman.
22.00 (K) Terug naar de natuur,
tv-serie.
22.30
23.00
23.06
Dt ITSLAND 111
18.00 (K) Blickpunkt Schule, in
formatief programma. 18.30 (K)
Schooltelevisie. 19.00 (K) Zandman
netje. 19.05 (K) Programma voor
Joegoslavische werknemers. 19.15
(K) Film als hobby, tv-kursus. 19.30
(K) Danskursus. 19.45 (K) Nieuws
uit Noordrijnland-Westfalen. 20.00
(K) Journaai, kommentaar en weer
bericht. 20.15 (K) Reportage. 21.00
(K) Diskussieprogramma- Aanslui
tend- (K) Journaal
zichtige revival-is gebaseerd op bet speur
werk van Ate Doornbosch en een aantal
nijvere amateurs in den lande, alsmede op
het radio-volksliedarchief. dat inmiddels
enkele duizenden liederen of onderdelen
daarvan bezat.
„Er zijn nog linnenkastarchieven en lied-
schriften, die in de gezinnen werden bijge
houden en opgeborgen in de koektrommel
of achter het linnengoed. Je informeert
naar achtergronden van een lied in ge
meenschappen. die de traditie jarenlang
bewaarden, schippers, vissers, bagge
raars. bessenplukkers, in de dorpsgemeen
schappen, op veenderijen, bij spinstersa-
vonden. Je vindt een brokstuk van een
lied, stelt er vragen over en dan duurt het
soms een hele tijd voordat je een nieuw
spoor vindt”.
„Als je het spoor van een lied naar het
verleden volgt kom je terecht bij moeder
of grootmoeder. De schriftelijke bronnen
lopen dood. Aan het begin heeft misschien
een volksdichter of zanger gestaan. Waar
en wanneer is niet meer te achterhalen.
Onze oudste bronnen zijn van 1509 om
precies te zijn 1499”.
„Er is enigszins sprake van een opleving.
Hier en daar zijn activiteiten gericht op het
weer gezamenlijk zingen en dansen. Ande
re groepen hebben lang buitenlands reper-
reo
jke
000
kzij
'ekt
en-
uw
dijk
hts
68. Terwijl de twee vogels met de
heks worstelden was Zwabberbol in
eeti grasspriet geklommen en gilde:
,.Dat moet u ook doen, majesteit, voor
de olifanten hier zijn.” „Zijn ze dan
wer weg?” vroeg Paulus angstig.
Sterman reageerde met deze opmerking
op de toespraak van Teleac-voorzitter dr
G H Veringa, die tevens voorzitter is van
de commissie Open School. Dr. Veringa
zei geen definitieve uitspraak te willen
doen over de toekomstige samenwerking
tussen Teleac en de open school. „Maar
dat van samenwerking sprake zal zijn, zal
voor iedereen duidelijk zijn", aldus
Veringa
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het leven
de woord. 7.07 (S) Licht programma
met Hans van Willigenburg. 8.30
Nieuws. 8.36 Gymnastiek vooi de
huisvrouw. NOS: 8.45 Spiegel van
België: muziek en nieuws van onze
Zuiderburen. KRO: 9.15 (S) Licht
programma met Anne van Egmond
Cl 0.30) Nieuws). 12.00 (S) Lunchpro-
gramma met Hans van Willigenburg
(12.26 Mededelingen. 12.30 Nieuws).
14.00 (S) Gevarieerd programma
met Anne van Egmond. (15.30
Nieuws). 16.00 (S) Jacques van Kol
lenburg ontvangt op zijn spreek
uur. 17.00 (S) Kinderprogramma.
17.30 Nieuws. 17.32 (S) Echo
magazine. 18.30 Nieuws. 18.41
Marktberichten. 18.44 (S) Zomaar-
stereo. 19.30 (S) Edwin, platen en
zingen. 20.00 (S) In antwoord op uw
schrijven. 21.30 (S) Radio-Televisie.
22.25 Overweging. 22.30 Nieuws.
22.40 (S) Goal: programma vanuit
en rondom de sport. 23.55 Nieuws.
'Ët-J LuE MQE'EM
DE I HW eeus
1
i NOS: (K) Felicitatie
Minister President.
(K) Défilé Paleis Soest
dijk.
TELEAC: (K) Sociale
Verzekeringen (7).
NOS: (K) Kortweg:
kunst in de komende
week.
(K) Journaal.
VARA: (K) De dood van
een berggids, tv-film.
(K) Hof van Holland, co-
medy-show.
NOS: (K) Journaal.
VARA: (K) Haagse krin
gen.
(K) Oscar Peterson pre
senteert.
(K) Gedicht.
IKON: (K) t Broertje
dood aan zich schikken,
studiogesprek.
NOS: (K) Journaal
EO: 7.02 (S) Gospelsound: pro
gramma boordevol muziek speciaal
DUITSLAND UI
18.00 (K) Zandmannetje. 18.30 (K)
Jeugdprogramma, f9.00 (K) Zand
mannetje. 19.05 (K) Programma
vooi Turkse werknemers. 19.15 (K)
Betriebswirtschaft für Kleinbetrie-
be, kursusprogramma. 19.45 (K)
Nieuws uit Noordyjnland-
Westfalen. 20.00 (K) Journaal en
weerbericht. 20.15 (K) Aktualiteiten.
20.30 (K) Reportage. 21.00 (z/w) Fei-
genblatt für Kuhle Wampe, Oost-
duitse film. 21.45 (z/w) Die roteLein-
wand, tv-serie. 22.15 (z/w) Kuhle
Wampe, Duitse speelfilm. 23.25 (K)
Journaal.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Te Deum Lauda-
mus: gewijde muziek. 7.54 Vinger
wijzing. 8.00 Nieuws. 8.11 Hier en
nu. 8.25 Rozegeui en prikkeldraad.
NOS: 9.00 Deelnemen is winnen, re
portage. 9.35 Waterstanden. 9.40
Grammofoonmuziek. 10.00 Wat
heeft dat kind, pedagogische ru
briek. 10.15 De taal in je hand, ru
briek over het leven in de taal. 10.30
Eurolight. 11.00 Nieuws. 11.03 Meer
over minder: de stem van de spre
kende minderheid. 12.30 Toerismo:
toeristische informatie. Overheids
voorlichting: 12.49 Uitzending voor
de landbouw.-13.00 Nieuws. NCRV:
13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken
onder de as: Nederlandse volksver
halen en -gebruiken. 13.45 Onder de
Groene Linde: oude liedjes en balla
den. 14.00 Repertorium van de NOS-
koren en -orkesten. 15.00 Zoeklicht
op Nederland: regionaal nieuws.
(16.00 Nieuws). 16.30 Kijk op buiten
land. VPRO; 17.00 Welingelichte
kringen: rechtstreeks debatpro-
gramma. 17.45 Symbiose. VPRO:
17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws.
18.11 Embargo. (P.P.): 18.20-18.30
Uitzending van de Anti Revolutinai-
re Partij). NOS: 20.00 Nieuws. 20.05
(S) Concertgebouw Orkest en piano,
klassieke muziek. 22.30 Gamma van
Alpha en Beta: nieuws over weten
schap en technologie. 23.00 Met het
oog op morgen. (23.05 Aktualiteiten-
overzicht Radio-TV). 23.20 Den
Haag vandaag) 23.55 Nieuws.
i NOS: (K) Samenvat
ting défilé op Soest-
dijk.
(Ki) Paulus de boskabou
ter.
(K) Journaal.
AVRO: (K) AVRO’s
Toppop presenteert de
nationale hitparade.
NOS: (K) Journaal.
AVRO: (K) AVRO’s Wie-
Kent-Kwis.
(K) De Gebroeders Ham
mond.
(K) Televizier magazine.
NOS: (K) Journaal.
zich nog mau net aan een vleugel vast
te houden maa t de lading spuitbus
sen kon hij niet tegenhouden. Die viel
buitelend door de lucht naai het tuin
feest toe. en de gasten draafden alle
kanten uh om niet get rofjen ie worden.
..Vlakbij’ schreeuwde Zwabberbol.
„Als ze de kooi openzetten, dan Op
dit moment vernamen ze de stem van
de renbode, die zo hard hij kon brulde:
„Bevel van de grootmeesteres: laat de
olifanten los!” Onmiddelijk daarop
JliA
EO: (K) Van hart tot
hart.
TELEAC (K) Bedreigde
landschappen (11).
NOS: (K) Toeristische
tips.
(K) Journaal.
EO: (K)
Kinderkrant.
(K) Holland ze zeggen-
Groningen, streek-
programma.
(K) Focus of Wildlife, se
rie: Patterns of colour,
informatief programma
HILVERSUM TROS-sport zal
aanstaande zaterdag een rechtstreekse
reportage verzorgen van de Engelse
Cupfinal, die dit jaar wordt gespeeld
tussen Manchester United en South
ampton.
De reportage die wordt uitgezonden
vanuit het Wembley-stadion in Lon
den, begint om 3 minuten voor 3 en zal
duren tot 17.05 uur Het commentaar
bij de wedstrijd is van Theo Koomen.
U-68
