Oppassen met snoeien
in gezondheidszorg
Veel makelaars
hadden moeilijke
jaren
Nutricia: Geen
herstel van
rentabiliteit
Gif brandde
Na fors koersherstel volgde
als fakkel
duidelijke afbrokkeling
V
EBEURS
HU
O Riikspostspaarbank
reffflp
BF
1
Een degelijk huis?
Dan ook een degelijke
RPS-hypotheek!
ft
i
MENING TWEE OVERHEIDSECONOMEN:
r
0
w.
A uw nationale spaar- en hypotheekbank
Afzet leer teruggelopen
O
7?
11
ECONOMIE
19 7 6
ZATER DAG
1 5
MEI
(Van een medewerker}
,tv-
II
:ar.
7
V
- J
lw
AMSTERDAM Het was op
zuiver technische gronden dat het
Damrak de nieuwe week inging
met een fors koersherstel, nadat de
vorige week de vermogensaanwas-
delingperikelen nogal wat koers-
schade hadden aangebracht. Maar
langer dan twee dagen duurde het
feest niet. Al spoedig zakte de ani
mo om te kopen en bleef het koers-
niveau steken, waarna zich in de
tweede helft van de week een dui
delijke afbrokkelingstendens inzette.
(Door Bert Donia, directeur van Konsumenten Kontakt)
DEN HAAG. Het jongste prijsindexcijfer, dat een stijging liet zien
van 2,1 percent, is voorpaginanieuws. Daar is ook alle aanleiding voor,
want dit cijfer betekent zogoed als zeker dat de geraamde prijsstijging
van 7,5 a 8 percent voor dit jaar niet haalbaar zal zijn. Minister Lubbers
heeft dit inmiddels ook erkend en duidelijk gesteld dat alleen door een
snelle daling van met name voedingsmiddelen de prognose nog gehaald
zal kunnen worden.
Uitgesteld
Overheid zelf mede schuldig aan
artin
en
’am-
be-
and-
Bel-
;oto-
tate
:art-
atie
ider
Jan
Zo-
iK)
eter
den
K)
jng
(ADVERTENTIE)
ien-
j
oe,
de-
,4
n weM
n en
Heen
k en
d als
tuele
ig 30
me
zer-
len-
van
ing
ijke
ïlm
sar.
van
dse-
>zen
de),
BILTHOVEN (ANP)- Daar de per
soneelskosten sterker zijn gestegen dan
de omzet had ruim een kwart van de
makelaarskantoren in ons land een ne
gatief resultaat. Dit is gebleken uit een
bedrijfsvergelijkend onderzoek over 1972
en 1973, dat leerde dat het economisch
resultaat van de makelaardij in onroe
rend goed weliswaar steeg met 8,8 pet.,
maar gerelateerd aan de omzet met 2,5
pet. terugliep.
Aldus bleek uit een gisteren versche
nen verslag over de jaren 1972-1975 van
de Nederlandse Bond van Makelaars in
onroerende goederen.
Een gunstig teken is, dat nu ook de
bestedingen sterk aantrekken en vooral
de duurdere verbruiksgoederen in toene
mende mate worden gekocht. Met de
auto’s was dat al geruime tijd het geval.
Maar ook televisietoestellen en huishou
delijke apparaten vinden in versnelde
mate hun weg naar de gezinshuishou
dingen.
Nog altijd blijkt men in Amerika niet
gerust te zijn op de rente-ontwikkeling.
Want geen enkele grote bank heeft ge
reageerd op het voorbeeld van de City
Bank de rente op grote leningen te
verlagen.
ier-
dse
rons.
drie
orde
zich
voor
Am-
uk is
?rha-
>aald
eden
aats-
ieve-
ibeth
Wf
net
•nt-
un-
sis-
ali-
r 8.
•ht.
ne-
na.
ps-
1.30
.50
(K)
Bij deze opsomming is soms niet eens
rekening gehouden met allerlei andere
maatregelen, zoals verhoging van de mo
torrijtuigenbelasting. legeskosten, de in
voering van onroerend-goedbelasting en
nog wat van deze zaken die niet tot
uitdrukking komen in het prijsindexcij
fer. maar uiteraard wel in de portemon
nee van de consument merkbaar zijn.
De verwarring is volgens hen te ver
klaren uit de -iijze van premieheffingen:
de premies zijn loonkosten en dus van
belang voor de bedrijfsrendementen. De
verzekerden ervaren daardoor de pre
miebetaling ook niet als een inkomens-
besteding. wat het volgens beide schrij
vers van het artikel wél is.
voor de ziekenfondsen, en AWBZ en de
andere ziektekostenverzekeringen wor
den verlaagd in verband met de algeme
ne economische situatie en de bestrijding
van de werkloosheid, aan de andere
kant is de gezondheidszorg juist één van
de weinige sectoren waarin nog volop
werkgelegenheid is, een bevredigende
werkkring kan worden geboden en ook
nog groeimogelijkheden zijn gezien de
aanwezige behoeften.
Het waren dan ook wel bijzonder nare
berichten en uitlatingen, waarmee de
beurs geconfronteerd werd. Vooral het
tarieven belangrijk hebben verhoogd. Zo
gingen de gasprijzen gemiddeld 19 per
cent omhoog, voor drinkwater 12 per
cent en voor elektriciteit 21 percent. KK
rekende uit diat een gezin voor deze drie
posten in 1976 230 gulden meer moest
betalen dan in 1975.
1975 gaf over het algemeen een toena
me van de vraag te zien, vooral naar de
van oudsher al gangbare woningen- Dit
is naar alle waarschijnlijkheid veroor
zaakt door een samenstel van oorzaken:
een zekere inhaal-vraag na de oliecrisis
en de periode van hoge rentestand, ge
makkelijker financieringsmogelijkheden
en de in het algemeen sinds jaren groei
ende belangstelling voor het eigen-wo-
ningbezit- Tegenover de groeiende vraag
kwam een nog weinig krimpend aanbod
te staan- Wel vond het aanbod sneller
zijn weg. De mogelijkheid is aanwezig
dat vraag en aanbod zich in tegenover
gestelde richting blijven ontwikkelen.
Dit zou kunnen leiden tot fricties, die
zich onder andere uiten in snellere
pri jssti j gingen
Een en ander leidt tot een zekere
tweeslachtigheid, zo stellen zij. Aan de
ene kant moet de groei van de premie
ZOETERMEER (ANP). Hoewel het
tweede halfjaar van 1975 een aanzienlij
ke verbetering van het resultaat te zien
gaf verwacht de Raad van Best»ur van
Verenigde Bedrijven Nutricia voor 1976
nog geen herstel naar het vroegere ren-
tabiliteitsniveau. In de toekomst zal het
uit te keren dividend meer dan in het
verleden het geval was worden afge
stemd op het verloop van de resultaten,
aldus het jaarverslag.
Zij concluderen dat de gezondheids
zorg beoordeeld dient te worden aan de
hand van het totaal der sociaal-econo-
mische doelstellingen van de regering in
plaats van louter in het licht van de
bezuinigingen op de sociale verzekerin
gen. Dan komen de eigen karakteristie
ken van de gezondheidszorg beter tot
hun recht.
ting en werktijdverkorting en voor de
rest van het lopende boekjaar duidelijke
reserves aan de dag legt.
Wall Street sprak deze ontwikkeling
wel aan, want het koerspeil kon daar
door weer ééns vlot over de duizend
springen. Maar opnieuw trad een forse
vertraging boven dat niveau op en de
1010 kon opnieuw niet worden doorbro
ken. Ook de Newyorkse effectenbeurs
geraakte na enkele dagen van forse
koersstijgingen weer in de fase van
afbrokkeling en terugval in omzet, die
opnieuw een val door de duizend deed
vrezen.
Een tegenvaller was ook het continue
ren van de zware verliessituatie bij het
papierconcern Van Gelder tot diep in
het lopende boekjaar, waarop het be
stuur blijkens de deze week gehouden
jaarvergadering rekent. Het kostte het
aandeel prompt 3 gulden. Maar zoals
reeds gesteld lijkt hulp vanuit het bui
tenland niet denkbeeldig. In de Verenig
de Staten gaat het in elk geval duidelijk
beter. Er treedt in dat land een toene
mend vertrouwen op in het economisch
herstel. Sommige semi-officiële instellin
gen van economen en financiële advi
seurs spreken zelfs van een krachtig
economisch herstel tot diep in 1977.
Ook het prijsindexcijfer van februari
ondervindt nog invloed van deze verho
gingen. In het aprilcijfer laat de over
heid zich wederom niet onbetuigd. Aller
eerst de huurverhoging met een invloed
van 0,7 percent, de accijnsverhoging
voor benzine en niet te vergeten de
briefport.
DEN HAAG. De Nederlandse le
derwarenindustrie heeft in 1975 twintig
percent van haar afzet moeten afstaan
aan buitenlandse concurrenten. De
werkgelegenheid in deze bedrijfstak is
met circa zeventien percent teruggelo
pen. Dat staat in het jaarverslag over
1975 van het Bedrijfschap Lederwaren
industrie.
Een zo’n forse aanslag op de positie
van de Nederlandse lederwarenindustrie
is nog niet voorgekomen, aldus het ver
slag. Het aantal bedrijven liep minder
sterk terug omdat een groot aantal er
van bleef voortbestaan met een kleinere
bezetting en omdat in een aantal geval
len na sluiting van bedrijven de produk-
tie opnieuw werd voortgezet door een
kleine groep vaklieden uit het betrokken
bedrijf.
De ruim 300 bedrijven in de lederwa
rensector die minder dan 100. maar
meer dan tien personeelsleden hebben,
vormen een blijvende kern met poten
tiële groeimogelijkheden, maar in hoe
verre een hernieuwde groei mogelijk zal
zijn, is sterk afhankelijk van de ruimte
die de invoer laat. Bij handhaving van
de bestaande open markt, die geen enke
le grens stelt aan de omvang van rela
tief goedkope importen, zal verdere in
krimping in de lederwarenindustrie on
vermijdelijk worden, aldus het jaarver
slag.
Ook op recreatiegebied heeft de over
heid, in dit geval de gemeente, invloed.
De stijging van de campingprijzen, ook
in aprilcijfers verwerkt, wordt namelijk
niet alleen veroorzaakt door camping
eigenaren, die er een extra schepje bo
venop leggen, maar bovendien doordat
gemeenten vaak voorschrijven dat be
paalde voorzieningen op campings moe
ten worden getroffen. Voorzieningen die
geld kosten; de kosten worden pijlsnel
doorberekend aan de recreant.
Als dus op dit moment bij de betrok
ken ministeries een zekere mate van
machteloosheid bespeurbaar is ten aan
zien van het prijzenbeleid, dan geldt dit
niet voor de tarieven waarop zij zelf
rechtstreeks invloed kunnen uitoefenen.
Bij de mogelijke maatregelen die de
overheid wellicht gaat nemen mag zij
zichzelf vooral niet buiten schot laten.
DEN HAAG. De verleiding is groot
bij de bezuinigingsoperatie alle sociale
voorzieningen over één kam te scheren.
Men gaat dan echter voorbij aan de
verschillen in karakter tussen de ver
schillende sociale wetten. Bezuinigingen
op de ziektekostenverzekeringwetten
kunnen averechts werken, omdat deze
wetten een bedrijfstak, de gezondheids
zorg, die veel mensen kwalitatief hoog
waardig werk biedt financieren. Bezui
niging hier tast die bedrijfstak aan.
AMSTERDAM (ANP). De advies-
koersen (aan- en verkoopprijzen) voor
buitenlands bankpapier luiden:
Amerikaanse dollar 2,65-2,75, Engelse
pond 4,86-5,16, Belgische fr. (100) 6,60-
6,90, Duitse mark (100) 104,50-107,50, Ita).
lire (10.000) 27,00-31.00 Portugese esc.
(100) 7,50-950, Canadese dollar 2,71-2,81,
Franse fr. (100) 56,50-59,50, Zwitserse fr.
(100) 107,25-110,25, Zweedse kroon (100)
59,75-62.75, Noorse kroon (100) 47,75-
50.75, Deense kroon (100) 43,50-46,50,
Oostenr. sch. (100) 14.70-15,00 Spaanse
pes. (100) 3,88-4,18 Griekse drachme
(100) 7,10-8,35, Finse mark (100) 68,75-
71.75, Joegosl. dinar (100) 14,00-16.25.
Een felle brand in een loods van een
expeditiebedrijf aan de Schiehaven in
Rotterdam heeft gisteren de Rotterdam
se politie en brandweer een uur lang in
spanning gehouden. Als gevolg van de
snel om zich heen slaande brand ont
stond een rookwolk, die mogelijk giftig
zou kunnen zijn. In de loods lagen
namelijk 800 dozen met spuitbussen in
secticiden en andere chemicaliën opge
slagen. De wolk dreef in de richting van
de Westzeedijk en de Jobshaven. Aan
vankelijk bestonden er plannen om en
kele wegen in de buurt af te zetten.
Men zag daar van af toen geen klachten
binnen kwamen, die duidden op de aan
wezigheid van giftige stoffen in de wolk.
Wel werd het publiek om veiligheidsre
denen op flinke afstand van de brand
gehouden. Deskundigen van de Rijn
mond hebben nog wel metingen ver
richt, maar deze wezen geen giftige
concentraties in de lucht aan. Door de
brand werd een groot deel van de loods,
die eigendom is van het bedrijf Kuehne
en Nagel verwoest.
De eerste beursreactie was er dan ook
een van een duidelijke teleurstelling.
Hoewel minder grof dan bij de Konink
lijke Shell die bijna 2 gulden verloor.
Hier waren de verwachtingen dan ook
wel bijzonder hoog opgeschroefd. Voodal
in Wall Street, waar beleggingskringen
winstschattingen hadden opgesteld varië
rend van 25 percent tot 50 percent. In
feite is die winststijging beneden de 20
percent gebleven en indien er rekening
wordt gehouden met de sedert eind vo
rig jaar opgetreden waardedaling van
het pond, is er zelfs helemaal geen
winststijging opgetreden. Een tegenvaller
dus die zwaar werd aangerekend.
scherpe prijsstijgingen
Een weinig rooskleurig vooruitzicht,
ook al lijkt die hulp uit het buitenland
niet denkbeeldig. In het buitenland ont
wikkelt de economie zich met uitzonde
ring van Italië en Engeland zeer behoor
lijk. Vooral in Frankrijk, West-Duits-
land en Amerika. Een nadeel voor ons
land is echter het sterk gestegen prijs
peil waarvan ieder deze week zichtbaar
schrok. In een maand tijd is hier ruim 2
percent bijgekomen, waardoor de kosten
van de gezinscomsumptie dit jaar vanaf
midden december al met 4,6 percent zijn
gestegen. Het zal daarbij nog moeilijker
worden de looneisen binnen de perken
te houden en de vakbonden een integra
le prijsstijgingsvergoeding uit het hoofd
te praten.
Gestreefd wordt naar herstel van het
rent/abiliteitsniveau door opvoering van
de omzet en een hogere effioiency-graad
met een zo gering mogelijk verlies aan
arbeidsplaatsen-
Het eerste halfjaar 1975 gaf een bij
zonder teleurstellende resultaten ontwik
keling te zien met een positief saldo van
maar 149000- De nettowinst in geheel
1975 daalde van 7,8 mln. tot 6,9 mln.
of met 12,3 pet. Voorgesteld is het divi
dend te verlagen van 3 tot 2,50 per
aandeel van 20.
De omzetontwikkeling van chocomel
stemde opnieuw tot tevredenheid. Markt
aandeel en omzet bereikten nieuwe
hoogtepunten. De warme zomer zorgde
ook voor een gunstige omzetontwikke
ling van vruchtesappen. De verkopen
van babyvoeding vertoonden een ver
heugende stijging.
Naast de briefport was normaal ge
sproken op 1 april ook een tarief wijzi
ging voor de telefoon doorgevoerd (abon
nementsprijsverhoging van 22 naar 24
gulden per maand). Gelukkig is mede
dankzij de activiteiten van KK deze
laatste stijging uitgesteld tot 1 augustus.
Gebleken was namelijk dat de PTT de
aangekondigde tariefstelling voor 1976
had gebaseerd op oude, inmiddels ach
terhaalde cijfers, zoals een loonkosten
stijging met 12 percent. Berekeningen
toonden aan dat de loonkostenstijging
Voor het verscherpen van de maatre
gelen is het van belang te weten waarop
deze gericht dienen te worden. Een glo
bale analyse van de tot nu toe geïncas
seerde prijsstijging (vanaf half december
tot half april 4,6 percent) leert dat de
overheid hierbij een forse partij heeft
meegeblazen. In het prijsindexcijfer van
januari speelde op dit vlak de accijns
verhoging voor alcohol een rol. Daar
naast het instellen van de minimumprijs
voor een aantal alcoholhoudende dran
ken.
Maar van veel belangrijker invloed op
de prijsindex zijn in deze maand de
verhogingen voor gas, water en licht
geweest. Een recent onderzoek van Kon
sumenten Kontakt heeft aangetoond dat
de openbare nutsbedrijven in 1976 hun
bij de PTT met circa 10 percent zouden
stijgen. Dit betekende een meevaller var.
56 miljoen gulden, die naar de mening
van KK tot uitdrukking moest worden
gebracht in de tarieven.
Dit schrijven twee aan het ministerie
van Volksgezondheid en Milieuhygiene
verbonden economen, drs. H. G. van
Gemert en drs. F. J. M. Werner, die het
blad Economisch-Statistische Berichten
van deze week.
Bezuinigingen die de regering nodig
acht (de zogenaamde 1-percentsoperatie.
waarbij als gevolg van de teruglopende
economie de collectieve sector de ko
mende jaren met niet meer dan één
percent per jaar mag groeien) moeten
voor een groot deel worden verwezen
lijkt in de collectieve sector. Volgens
beide economen moet daarbij echter
goed worden opgelet dat de ziektekos
tenverzekeringswetten als de zieken
fondswet, de IZA- en IZR-regelingen
voor ambtenaren en de algemene wet
bijzondere ziektekosten in feite via de
premies de financiering van een be
drijfssector, namelijk de gezondheids
zorg, regelen. Dit in tevenstelling tot
andere sociale wetten, waarbij actieven
volgens het uitgangspunt van' onderlinge
solidariteit premie opbrengen om niet-
actieven een uitkering ten behoeve van
liet levensonderhoud te kunnen ver
strekken (voorbeelden: de aow, de ziek
tewet, de wao. de werkloosheidswetten
en de algemene bijstand wet).
Met de premies van de ziektekosten
verzekeringen wordt een bedrijfssector
betaald waar ongeveer 250.000 mensen
werkzaam zijn, betogen beide economen.
Daardoor wordt in aanzienlijke mate
bijgedragen aan de werkgelegenheid en
verder aan de investeringsactiviteiten, de
toeleveringsbedrijven en daarmee, in het
algemeen, aan de economische groei. In
een aantal aspecten wijkt de gezond
heidszorg niet af van andere productie
sectoren als banken, de automobiel- of
de levensmiddelenindustrie.
En dat is ook alweer volgens het
Centraal Planbureau een hoofdvoor
waarde, wil de werkloosheid volgend
jaar beneden de 200.000 terecht komen.
Officieus lijkt dit cijfer in de vorige
maand al te zijn bereikt. Maar als
officieel met het normale seizoenspa-
troon rekening wordt gehouden, blijft
het cijfer op ruim 220.000.
Allemaal geen prettige berichten, zo
dat het snelle uitblussen van de beurs
opleving in het begin van deze week wel
begrijpelijk was. Daarbij kwam, dat in
feite de eerste winstberichten van de
grote multinationals over het eerste
kwartaal van dit jaar wat teleurstelden.
Philips kon weliswaar 20 percent meer
opzetten dan een jaar geleden en ruim
70 procent meer verdienen, maar de
vergelijking werd sterk geflatteerd door
een bijzonder slecht eerste kwartaal
1975. Daarbij komt, dat het concern ook
thans nog altijd kampt met onderbezet-
Deze kans lijkt, gezien de stijgende
prijzen op de grondstoffenmarkten, vol
strekt uitgesloten. De regering staat
thans voor de vraag, ofwel de zaak te
laten zoals die is, waardoor van een
ombuiging van de prijsspiraal dit jaar
niet of nauwelijks sprake zal zijn, ofwel
verscherpte maatregelen te nemen, ten
einde zo veel mogelijk overeind te
houden van de doelstellingen.
Centraal Planbureau was deze week
nogal actief met voorspellingen en het
weergeven van meningen. Zo zou vol
gens dit eerbiedwaardige college het
economische herstel in ons land vastlo
pen en kan dit jaar geen verdere stimu
lans van binnenuit verwacht worden om
verdere conjuncturele verbeteringen te
bewerkstelligen. Alleen het buitenland
zal moeten zorgen voor nieuwe orders
boven het huidige niveau, zodat de ver
dere economische ontwikkeling in ons
land gelaten moet afwachten wat ed
verder gaat gebeuren.
Inmiddels zijn behalve de abonne
mentsprijs wel een aantal andere tele
foontarieven verhoogd. De overheid is
nooit zo kinderachtig met verhogingen,
want deze stijgingen varieerden van 11
tot 50 percent. Al met al is uit dit relaas
duidelijk geworden dat in de afgelopen
maanden de prijsstijgingen mede werden
veroorzaakt door de overheid zelf.
Informeer eens naar de aantrekkelijke rente. Bel gratis 0017. Haal een folder in het
postkantoor. Schrijf - zonder postzegel - naar de RPS, Amsterdam.
I
