Ramalla centrum onlusten
i
WHO verwerpt rapport over
gezondheidszorg Israel in
bezette gebieden
Spinelli: Risico communistische
staatsgreep Italië bestaat niet
Tegenstelling tussen Spaanse premier
en koning Juan Carlos steeds groter
y
*1
I
R -1
Ui
door nico
Ki
GEEN NAMEN
Smith overwegen
In India meer dan
7000 arrestaties
Europees Commissaris geeft toelichting op besluit
VERKNEUKELEN
BELFAST
Rechtse massabetoging in centrum van Madrid verboden
GATEN
Ford zou bespreking
met Vorster en
Chirurg aangeklaagd
wegens dood van
kindermoordenaar
LI
3
1 8
D INSDAG
MEI
19 7 6
BINNEN- EN BUITENLAND
Revisie
*sica
ikal
Invloed
>den
nger
(Van onze redacteur in Barcelona, R. Bosschart)
snda
Joego-Slavië
man
entie
MADRID De Spaanse regering heeft gisteren de rechtse extremisten
verboden om donderdag een massabetoging in het centrum van Madrid
te houden. Aangevoerd door oud-minister Giron, nu voorzitter van een
organisatie van voormalige strijders uit de burgeroorlog, plus neo-fascis-
ten, hadden zij op 20 mei, wanneer een half jaar is verstreken sinds
Franco’s sterfdag, een grote demonstratie aangekondigd. Giron is lid van
de Kroonraad en tegenstander van het democratiseringsproces in Spanje.
JERUZALEM (AP) Tijdens de voortdurende onrust op de westelijke
Jordaanoever is gisteren het negende Arabische slachtoffer gevallen. Het
Israëlische militaire opperbevel heeft een verklaring uitgegeven waarin
wordt gezegd dat een 20-jarige Palestijn door waarschuwingsschoten werd
geraakt, toen een groep demonstranten even buiten Jeruzalem een mili
taire truck bestormden, waarna de twee militairen in de truck uit zelf
verdediging enkele schoten losten.
MK
1“
M|
Niet getraind
'IÉ
"TT—
Opnieuw dode
bij rellen op
Jordaanoever
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redacteur in Brussel)
wegens
KAAPSTAD (Reuter). De Zuidafri-
kaanse minister van buitenlandse zaken,
dr. Hiigaard Muller, heeft gisteren in
het parlement gezegd dat president Ford
van de V.S. de mogelijkheid onderzoekt
van een conferentie met premier John
Vorster van Zuid-Afrika en premier lan
Smith van Rhodesië over het constituti
onele geschil in Rhodesië.
niet eerder vertoond is bij onlusten op
de westoever. In Nabloes en Jenin werd
opnieuw een uitgaansverbod ingesteld,
evenals in Ramalla.
Ook verstrekt hij daarmee de demo
cratische geloofwaardigheid, in contrast
met die van de premier en zijn kabinet.
De koning zou daarmee alsnog het getij
kunnen keren van de gevaarlijke politie
ke radicalisering die de premier heeft
uitgelokt met zijn afwijzende houding
tegenover de oppositie, zijn schoorvoe
tende democratisering en zijn onwil of
onmacht om de rechtse geweldpleging
en plitierepressie aan banden te leggen.
De laatste oppositieleider die in het
paleis ontvangen werd, secretaris-gene-
Na afloop van de discussie gaf de
Israëlische ambassadeur bij de Verenig
de Naties, Eytan Ronn, een persconfe
rentie, waarin hij zeer teleurgesteld ver
klaarde dat nu weer eens bewezen was
dat de Arabische landen er uitsluitend
op uit waren Israel te saboteren.
aagse
ij ding
ddel-
1 aan
aan
inden
jaar
om-
een
dan
'slijn
i de
heeft
abas-
1 een
desië
Afri-
unste
kriti-
'ezig-
Ja.
lrit.se
>resi-
f hij
;er te
een
aken,
spec-
r ons
t ne-
gis-
otsch
istraf
d op
l van
lajce,
i zijn
man-
jrint-
teren
king,
i het
i het
tegen
van
van
van
mdel
l be-
band
agen
i die
elfde
:ven,
>r de
La-
ange-
tidere
Uit
t het
et de
teste-
k bij
i dat
cteur
hram
ident
staan
i die
r de
rpte”.
.eerd,
iten.
GENEVE. De Wereld Gezondheid
sorganisatie (WHO) in Genève heeft het
rapport van de speciale commissie, die
een onderzoek deed naar de gezond
heidssituatie in de door Israel bezette
gebieden, onaanvaardbaar verklaard. De
officiële reden voor het niet willen aan
vaarden, het verwerpen het niet willen
behandelen of bespreken van dit docu
ment is het feit dat de drie commissiele
den onafhankelijk van eklaar, op eigen
gelegenheid, de ziekenhuizen en andere
plaatsen waar medische hulp wordt ver
leend, bezochten.
Vrienden die ten tijde van de laatste
demonstraties in Parijs waren, vertelden
me het laatste technische snufje op het
gebied van spandoeken: gaten in die
spandoeken. Geen symbolische gaten, ge
prefabriceerde kogelgaten, zal ik maar
zeggen, maar gaten om bij tegenwind de
luchtweerstand te verminderen, waar
door de betogers minder moe worden
van het torsen van de spandoeken en
daardoor harder kunnen terugmeppen
als de politie aan het einde van een
vermoeiende mars tosslaat (het doet me
onweerstaanbaar denken aan draaiorgels
die met behulp van motorkracht draai
ende worden gehouden).
verklaren dat ze in de NAVO willen
blijven. Waarom? Is dit een manouevre?
Ik meen dat ze begrijpen dat ze het
evenwicht tussen Oost en West in Euro
pa niet in de waagschaal moeten stel
len”, aldus Spinelli, die nog een „diepere
reden” noemde: Na de dood van Tito, de
leider van Joego-Slavië, komt er een
crisis in het Europese politieke systeem.
Bij de begrafenis van het slachtoffer
van gisteren, die in de namiddag in
Jeruzalem plaatsvond, kwam het op
nieuw tot ongeregeldheden, toen demon
stranten anti-Israelische leuzen riepen
en stenen gooide. Er nwerden een aantal
arrestaties verricht.
Als ik in Belfast woonde, verhuisde ik
met vrouw en kinderen naar een ander
land, uit lijfsbehoud. Ik heb natuurlijk
makkelijk praten, want ten eerste woon
ik niet in Belfast, en ten tweede moet je
voor zo’n landverhuizing over geld be
schikken. Laat ik het dan anders stellen:
als ik in Belfast woonde en ik had de
mogelijkheden niet om (voorlopig) weg
te trekken, dan zou ik in ieder geval
nooit in een pub gaan zitten, want een
vol cafe is kennelijk het dankbaarste
doelwit voor bommengooiers. Hieruit
blijkt overigens weer dat ik geen Noord-
ier ben, want de Noordieren zijn op
twee manieren in tweeën te delen. Ten
eerste in katholieken en protestanten, en
ten tweede in lieden die een bom in een
pub gooien en. mensen die een biertje in
die pub drinken.
En dat terwijl premier Arias blijft
weigeren de oppositieleiders, die hij in
zijn laatste toespraak „staatsgevaarlijk”
had genoemd, als gesprekspartners te
aanvaarden. Deze onhoudbare toestand
van een o penlijke tegenstelling tussen
koning en premier kan alleen opgelost
worden met het ontslag van deze laatste,
hetgeen dan ook op korte termijn wordt
verwacht.
Vorige week ontving de koning op zrijn
paleis leiders van christen-democnaten,
beperkt heeft, hetgeen overigens niet tot
het door hem gewenste resultaat heeft
geleid. Maar de pers heeft natuurlijk
altijd de schuld als de zaken uit de hand
lopen.
De afgelopen drie jaar is Israel ver
oordeeld omdat het weigerde gevolg te
geven aan een resolutie die eiste dat een
onafhankelijke commissie van onderzoek
een bezoek aan de door Israel bezette
gebieden zou brengen. De reden voor de
weigering was het feit dat de commissie
voor tweederde deel was samengesteld
uit landen die geen diplomatieke relaties
met Israel onderhouden (Senegal en In
donesië niet. Roemenië wel).
Een barricade op de westoever van de Jordaan wordt onder het toeziend oog van een
Israëlische soldaat ontmanteld.
Zo zijn buitenlandse media ervan be
schuldigd dat zij demonstraties hebben
geënsceneerd - een beschuldiging die de
autoriteiten overigens niet waar hebben
kunnen maken. Wat wel regelmatig ge
beurt. is dat televisieploegen een tip
krijgen als er demonstraties op komst
zijn. Zowel de politiek van de militairen
als van de voorlichters blijkt aan revisie
toe te zijn.
Het Italiaanse experiment met com
munisten in de regering „ik hoop dat
het goed gaat” zal ongetwijfeld ge
volgen hebben voor andere landen, gaf
Spinelli toe. Zeker zal er invloed uitgaan
op Frankrijk (waar ook een grote com
munistische partij bestaat), maar ook op
Is dat nu „new journalism”, onthul
lende journalistiek, of alleen maar ver
kneukel journalistiek? Het is in ieder ge
val een van de eenvoudigste vormen van
journalistiek, want ik zou u zo, voor de
vuist weg, een tiental onthullende insi-
de-verhalen kunnen vertellen over toe
standen of bekende personen uit „het
wereldje” waarin de kunsten, radio en
televisie en de sportwereld de boventoon
voeren. En dan morgen weer tien andere
verhalen en overmorgen zelfs twintig
nieuwe verhalen, waarvan me er tien
worden overgebriefd door mensen die
me belangeloos behulpzaam willen zijn
bij het verzamelen van zulke inside-
stories vol stukgelopen huwelijken, ge
heime verliefdheden, onderlinge ruzies,
kleine oplichterijtjes, etcetera. Heus, ge
loof me, je moet er weliswaar voor in
de wieg gelegd zijn, maar het is echt
geen kunst.
hoofden bij elkaar. Het zou pijnlijk zijn
de authenticiteit uan het rapport te
betwisten, aangezien de commissieleden
door hen zelf waren gekozen. De enige
oplossing zou zijn, het rapport onaan
vaardbaar, ongeldig, te verklaren en dit
op grond van het feit dat de commissie
leden onafhankelijk van elkaar moesten
reizen.
NIEUW DELHI (Reuter). In het
kader van een krachtige campagne om
de stroom van „onwettige geschriften” in
te dammen, waarin kritiek wordt geuit
op de noodtoestand in India, zijn meer
dan 7.000 mensen gearresteerd. De mi
nister van binnenlandse zaken, Om
Mehta, heeft dat gisteren meegedeeld.
Hij zei dat 34 drukpersen in beslag zijn
genomen.
Sinds de Indiase regering vorig jaar
juni de noodtoestand afkondigde, zijn
tienduizenden mensen gearresteerd,
maar aantallen zijn door de regering
nooit precies bekendgemaakt.
Dit is een gevoelig prestigeverlies voor liberalen
de rechtse extremisten, dat samenvalt
met aanwijzingen dat koning Juan Car
los zelf het heft in handen neemt om
het regeringsbeleid af te stemmen op de
ware politieke verhoudingen in het land.
Het is zeker geen toeval dat de rechtse
betoging verboden werd terwijl de
Spaanse pers volstaat over de audiënties
die de koning verleent aan leiders van
de (officieel nog altijd verboden) demo
cratische oppositie.
Toen het rapport vorige week ver
scheen, staken de Arabische landen de
Onze redacteur in Jeruzalem, Jaap
van Wesel, bericht ons:
De onlusten op de bezette westelijke
oever hebben zich in snel tempo uitge
breid naar een aantal steden. Centrum
van de onlusten was gisteren Ramalla.
dat bezaaid was met brandende banden
en met stenen, op een schaal die nog
Spinelli gaf een toelichting op zijn
besluit zich door de communistische
partij in Italië op een verkiesbare plaats
kandidaat te laten stellen voor een zetel
in het Italiaanse parlement. Als onaf
hankelijk kandidaat is Spinelli niet ge
bonden aan de communistische partijdis
cipline en is hij in het parlement vrij
om te stemmen zoals hij wil.
De Italiaanse Europese commissaris,
wiens portefeuille (industriepolitiek) tij
delijk door een ander lid van de Euro
pese Commissie wordt overgenomen, zei
twee jaar geleden tot de overtuiging te
zijn gekomen dat deelname van de grote
communistische partij in Italië aan de
regering nodig en nuttig is voor het
herstel van de economie en democratie.
Op de regeringen van de andere EEG-
landen deed Spinelli („ik blijf Europe
aan”) een beroep de nieuwe Italiaanse
regering met communisten, zoals alge
meen verwacht wordt, te beoordelen op
haar program. Hij benadrukte dat Italië
de hulp van andere EEG-landen nodig
heeft om kapitaalvlucht en het vertrek
van buitenlandse ondernemingen na een
stembusoverwinning van de communis
ten te voorkomen.
Spinelli, sinds 1970 lid van de Europe
se Commissie, voegde hieraan toe: de
regeringen die dat hebben begrepen,
moeten nu al de noodklok luiden bij
regeringen die nog niet zo ver zijn. Hij
wees erop dat de Italiaanse communisti
sche partijleider Berlinguer heeft verkl
aard dat de toekomst van Italië is gele
gen in een „verdiepte deelname aan de
Europese eenheid”.
Ik noem dus geen namen, maar in dat
ochtendblad, waarvan ik de naam dus
ook niet noem, vermeldt de journalist
wiens naam ik hier weiger te noemen,
uiteraard de beide namen van de gelie
ven in vette letters, inclusief hun foto.
Nu kan je natuurlijk zeggen; eigen
schuld dikke bult, dan had de oud-
minister maar niet verliefd moeten wor
den op een publiciteitsgeil zangeresje,
maar wetend hoe de betreffende journa
list te werk gaat kan het ook heel goed
zijn dat hij via mond-tot-mond-reclame
achter die romance is gekomen en het
zangeresje toen voor het blok heeft
gezet: ik weet er alles van ik ga er over
schrijven, dus als je verstandig bent doe
je je eigen verhaal dan komt het in de
krant zoals je zelf wil
en sociaal-democratische par
tijen. Deze week zijn audiënties voorzien
met socialistische kopstukken. Men zou
haast zeggen dat koning Juan Oarios na
een „presidentiële campagne” (zijn reizen
naar Catalonië en Andalusië, die zijn
persoonlijke populariteit onderstreepten),
nu optreedt als een soort kabinetsforma
teur, die de wensen van de verschillende
politieke stromingen aanihoort en af
weegt.
IK noem geen namen. Maar je geneert
je soms om journalist te zijn en daar
door hetzelfde beroep uit te oefenen als
mensen die zich op formele gronden je
collega mogen noemen. Wat las ik bij
voorbeeld gisteren in een landelijk och
tendblad, in een veelgelezen rubriek van
(ik noem nu eenmaal geen namen) een
veel aan de weg timmerende rubricist?
Een 26-jarig onbekend zangeresje geeft
een 54-jarige oud-minister genegenheid.
Het zangeresje heeft haar hart (al dan
niet) bij het rubricist uitgestort, in een
verhaal dat „De bijzondere liefde van de
oud-minister en de zangeres” wordt ge
noemd. Het bijzondere schuilt minder in
het leeftijdsverschil, dunkt me, maar in
het feit dat de oud-minister nog ge
trouwd is en dat zijn vrouw aan multi
ple sclerose lijdt, maar gelukkig heeft
zijn wettige echtgenote veel begrip voor
de situatie. De zangeres wil intussen wel
trouwen en de oud-minister ook wel,
maar hij heeft te veel respect voor zijn
eigen vrouw om haar zomaar in de
steek te laten en daarom wil hij dit heel
tactisch en voorzichtig regelen
BRUSSEL. „Voor Italië zowel als
voor Europa is de ontwikkeling die de
Italiaanse communistische partij heeft
doorgemaakt, het fundamentele gegeven.
Het risico van een communistische
machtsgreep bestaat in Italië niet.” Dat
zei de 68-jarige Altiero Spinelli, lid van
de Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de Europese Gemeenschap,
gisteren in Brussel.
Zuid-Afrika is hier zeer verheugd
over, aldus dr. Muller. Hij hoopt meer
over dit onderwerp te kunnen meedelen.
Tijdens zijn jongste bezoek aan Afrika
zei de Amerikaanse minister Kissinger,
dat Rhodesië de V.S. tegenover zich zou
blijven vinden, zolang er geen zwart
meerderheidsbewind was in Rhodesië.
Het Witte Huis heeft echter naar aan
leiding van het bericht uit Kaapstad
verklaard, dat president Ford een bij
eenkomst met Vorster en Smith op dit
ogenblik „niet actief overweegt”.
Als in Italië na de verkiezingen een
sterke coalitie, met communisten, maar
ook socialisten, kan worden geformeerd,
zal er beter en krachtiger gewerkt kun
nen worden aan de strijd tegen inflatie
en aan structurele hervormingen in de
economie, aldus Spinelli. De communis
ten hebben begrepen, zo zei hij, dat
economisch herstel niet bestaat uit af
schaffing van het kapitalisme maar uit
afschaffing van bepaalde aspecten hier
van, aldus Spineïli, die erop wees dat
overheidsbedrijven in Italië, die hij „zeer
ongezond” noemde, veelal sterke banden
onderhouden met de christen-democra-
ten die sinds de oorlog onafgebroken
aan de macht zijn geweest.
Ook over de gevolgen van een com
munistische deelname aan de Italiaanse
regering voor de NAVO toonde Spinelli
zich vol vertrouwen: „De communisten
De Israëlische autoriteiten zitten bij
zonder in hun maag met de aanhouden
de onlusten, die geen voorbijgaand ver
schijnsel blijken te zijn, zoals men had
gehoopt. Treedt de Israëlische oproerpo
litie te hard op, vraagt men zich af. Nee,
is het officiële antwoord: de instructies
zijn bijzonder stringent, en er wordt
alleen geschoten als de levens van sol
daten in gevaar zijn.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De dood op de operatietafel
van de 29-jarige Jürgen Bartsch krijgt
nog een gerechtelijke nasleep. Zoals de
advocaat van de gedurende een castratie
overleden kindermoordenaar gisteren
meedeelde, werden bij de operatie fou
ten gemaakt, die zijn cliënt het leven
hebben gekost.
Hij heeft derhalve tegen het hoofd
van de chirurgische afdeling van het
ziekenhuis in Eickelbom, dr. Josef Hol
lenbeck, een aanklacht wegens dood
door schuld ingediend.
Bij de castratie die dr. Hollenbeck
heeft uitgevoerd, was het narcosemiddel
halothan in de verkeerde verdamper van
het narcose-apparaat terechtgekomen.
Daardoor kwam het hart tot stilstand en
bleken latere hartmassages en mond-op-
mond-beademing zonder succes.
De aanklacht tegen dr. Hollenbeck is
overigens niet de eerste van die aard.
Bij de officier van justitie in Arnsberg
werden reeds vier civiele eisen tegen dr.
■’ollenbeck wegens dood door schuld
ingediend. Drie verdere eisen, daarbij
tevens een van dood door schuld, zijn
inmiddels verjaard en kunnen strafrech--
telijk niet meer worden vervolgd.
(zoals onmiddellijk na Franco’s dood al
werd voorspeld) in de benoeming van
een vooruitstrevende generaal tot pre
mier, omdat de Kroonraad geen militair
van prestige kan afwijzen.
De naam die nu het meest in dat
verband wordt genoemd, is die van de
62-jarige generaal Jose Miguel Vega Ro-
driguez. huidig opperbevelhebber van
het militaire district Madrid. Ofschoon
hij door Franco in verschillende top
functies was benoemd, staat hij bekend
als een man van moderne denkbeelden.
Dezer dagen trok hij de aandacht tijdens
een openbare voordracht van de minis
ter van Buitenlandse Zaken, met de
vraag of deze wel had bedacht dat
Spanje’s eventuele toetreden tot de NA
VO bemoeilijkt zou kunnen worden door
het feit dat Franco de politie tot onder
deel van de strijdkrachten had gemaakt,
met alle politieke gevolgen van dien.
Generaal Vega Rodriguez is een van
de „intellectuelen in uniform” in het
Spaanse leger, een man die bijvoorbeeld
van zijn vrije tijd gebruik maakte om
wijsbegeerte te studeren en die met een
glimlach van zichzelf zegt dat hij „door
drenkt is van het humanisme”. Als af
stammeling van een familie van be
roepsmilitairen is h|j er diep van over
tuigd dat de strijdkrachten boven de
politiek moeten staan en zich niet voor
een bepaald karretje (zoals bijvoorbeeld
dat van de rechtse Franco-getrouwen)
mogen laten spannen.
Om uit deze impasse te komen en
derhalve een einde te maken aan de
mythe volgens welke de bevolking in de
bezette geebieden wat betreft medische
zorg te kort schiet, besloot- de Israëlische
regering tot een „compromisoplossing”
en inviteerde alle drie commissieleden
om vrij te enquêteren, met als enige
voorwaarde dat ze onafhankelijk van
elkaar zouden reizen.
Het rapport dat de drie commissiele
den ten slotte gezamenlijk in Genève
opstelden, viel ondanks een paar politie
ke opmerkingen in de trant van „Vol
ledig lichamelijk welzijn in een bezet
gebied is uitgesloten”, en: „Er is een
tekort in de planning van de ziekenzorg
van de gezondheidszorg op lange ter
mijn”. nogal gunstig voor Israel uit. De
eerste conclusie was dat de gezondheids
situatie in de bezette gebieden sinds 1976
langzaam maar zeker vooruit gaat.
Met dat al breekt er onder de Israëli
sche soldaten snel verwarring en paniek
uit als zij met stenen worden bekogeld
en door demonstranten worden aange
vallen. Zij zijn niet getraind op dit -oort
acties tegen demonstranten, omdat de
Israëlische bezetters immers met dit
verschijnsel geen rekening hielden.
Ook de Israëlische voorlichters hebben
het moeilijk: schietende en erop los
timmerende soldaten zijn geen propa
ganda, zeker niet voor het oog van de
alles registrerende televisie. Vandaar dat
minister van defensie Peres de vrijheid
van journalisten in de bezette gebieden
raai Antonio Garcia Lopez van de soci
aal-democratische partij (PSDE), ver
klaarde ons nadien: „Het gesprek over
tuigde mij ervan dat het de koning
menens is met de democratisering.” Gar
cia Lopez heeft nu de indruk dat de
dagen van Arias als premier zijn geteld.
Deze sociaal-democraat, die zeer goede
internationale betrekkingen heeft, ver
trok kort na de audiëntie naar Washing
ton. Koning Juan Carlos gaat daar in de
eerste dagen van juni een staatsbezoek
afleggen dat, gezien de grote strategi
sche, politieke en economische belangen
van de erenigde Staten in Spanje, zijn
invloed op de besluitvorming van Juan
Carlos niet zal missen.
Met ruggesteun van Washington zou
de koning bij zijn terugkeer in Madrid
de tijd rijp kunnen achten om persoon
lijk in te grijpen. Natuulijk rekent
premier Arias nog altijd op het mon
sterverbond van conservatieve, economi
sche en politieke belangen, dat hem na
Franco’s overlijden in het zadel hield
door de benoeming van een nieuwe pre
mier via de Kroonraad te verijdelen.
Toen durfde de koning het nog niet aan
om terug te vallen op zijn aanhangers
onder de enige groep waartegen dat
monsterverbond niet opgewassen is: de
militairen.
Zoals Garcia Lopez nu ook onder
streept: „De koning staat sterker dan hij
zelf durfde te geloven”. De oplossing van
het politieke probleem ligt inderdaad
Gevaren voor de democratie bestaat
overigens niet alleen in Italië, aldus
Spinelli. Ze bestaan altijd, ook in Frank
rijk of Engeland.
bijvoorbeeld West-Duitsiand, waar vol
gens Spinelli vreemde ideeën bestaan
over de mogelijke deelname van com
munisten aan de regering in Rome.
Spinelli gaf toe dat er gevaren voor de
democratie bestaan in deelname van
communisten aan de Italiaanse regering.
Om zijn geloof in het democratisch ge
halte van de Italiaanse communisten te
demonstreren maakte hij een vergelij
king met de socialisten die vijftig jaar
geleden in Europa ook werden gewan
trouwd toen ze voor het eerst in een
regering kwamen.
