Franse minister in conflict met rechters
Toenemende pressie na dood van jonge Arabieren
GISCARD
IN DE VS
Unctad: „Goede hoop
Premier Finland
trekt ontslag in
ronde-tafelconferentie
Splitsing kabinet over leverantie Zuid-Afrika
Secretaris-generaal
J
„Links-Libanon” wenst
Tankerongeluk
aderlating
assuradeuren
99
ki
1
Pato communistische
Overplaatsing substituut-ofticier van justitie aanleiding
kandidaat Portugees
presidentschap
door nico
M M| scheepmaker
9
RESOLUTIES
Nederlanders delen optimisme niet
Libische premier beëindigt bezoek
JAPANSE TV
REVOLUTIE
Vertraging presentatie nota
H
„één-percentoperatie”
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 76
WOENSDAG
1 9
MET
2
c
(1)
(2)
(3)
i tin
ouia
geld
enig
K 1
t het I
1WW
niet-dodelijke wapens uitrusten
De voorgaande twee dagen waren een
Abdel-Salam
(Vervolg van pagina 1)
Heelt Wim Klinkenberg, vice-voorzit-
ter van de Nderlandse Vereniging van
Journalisten, zich inderdaad op het con
gres van de Wereldfederatie van Journa
listen in Wenen fel verzet tegen een
veroordeling van de personderdrukking
in Oost-Europa, terwijl wel de persbrei
del in Chil: in een resolutie werd ver
oordeeld, zoals een van de ochtend
bladen meldde?
sinds
1 met
j het
ont-
chter
sn de
mee
een
het
id de
aan.
rening
avaar-
it alle
toeten
iet de
lediger
com-
verra-
mare-
angen.
helft staat echter onder zo’n zware druk
van de protesterende achterban, dat het
politiek haast niet denkbaar is om de
regering toestemming te laten geven.
Na deze manoeuvre zette het bedrijfs
leven het kabinet onder sterke druk om
deze „onschuldige” order gewoon te la
ten doorgaan. De progressieven zijn daar
tegen. Hun motivering: Wie geen pisto
len wil leveren mag ook niet in holsters
handelen om het schietgerei in op te
bergen.
Het kabinet heeft zich in de nacht van
vrijdag op zaterdag uitvoerig met de
De Israëlische radio meldde dat groe
pen Arabieren ’s morgens bijeen waren
gekomen op de Tempelberg en dat zij
zich later over de stad verspreid hadden
om te demonstreren.
De zaak die Ceccaldi in handen
had, gaat tegen zeven grote oliemaat
schappijen die illegale prijsafspraken
zouden hebben gemaakt. Tot dusver
heeft het onderzoek al ruim 40 con
crete aanklachten opgeleverd.
De zaak kwam vijf jaar geleden
aan het rollen, toen een Marseillaan-
Een Israëlische politieman tracht een Arabische jongen onder bedwang te krijgen in
Jeruzalem. De jongen was betrapt op het gooien van stenen naar politiemannen.
BEIROET (Reuter, AFP). De pro
gressieven in Libanon hebben alle bij de
burgeroorlog betrokken partijen voorge
steld deel te nemen aan een rondetafel
conferentie om tot een algemeen politiek
De 59-jarige admiraal Azevedo heeft
nog geen partij achter zich gekregen.
akkoord te komen en de huidige crisis
op te lossen.
■teren
egeld
taan-
lie in
bui-
d. De
iader
teren
amer
volgt
die
heer
1973
iruari
efen-
toen
f jaar
uw in
Dit
msten
CBS
te 100
huwd,
an de
tellj ke
t-oeps-
.andig
ercent
t mee
imbas-
jdbare
lopen
Zuid-
t is in
’atieve
n.
i van
rolling
ruim
lager
derde
niveau
oplei-
:nt op
hoger
Het gaat om een exportkredietgarantie
aan een Nederlandse combinatie van be
drijven waartoe Rijn-Schelde-Verolme,
het ingenieursbureau Comprimo en de
bouwmaatschappij Bredero behoren. De
ze combinatie wil samen met Brown-
Boveri (Zwitserland) en General Electric
uit de VS twee kernreactoren leveren
aan Zuid-Afrika. Daarmee is ongeveer
900 miljoen gulden en werkgelegenheid
voor minstens 3000 Nederlanders gedu
rende een vol jaar gemoeid. Deze order
is in kannen en kruiken, wanneer de
regering ermee instemt dat de Neder
landse combinatie haar aandeel gaat le
veren.
nsdag
it wa
in en
dder-
derde
veken
twee
tolen.
rzoek
>ij nu
in tin
De ongeregeldheden van gisteren wa
ren de ergste sinds maanden. Boven de
binnenstad van Jeruzalem hing een dik
ke zwarte rookwolk, die veroorzaakt
werd door een wegversperring van bran
dende autobanden.
ureur-
ir een
tussen
ie In-
id. De
Zuid-
voet
unnen
eigen
ien te
laders
en de problemen van de minst ontwik
kelde landen.
Ondanks verdeeldheid komt men ge
woonlijk toch tot elkaar aan het einde
van dergelijke internationale bijeenkom
sten, aldus Corea, verwijzend naar de
grote kloof die nog gaapt tussen de rijke
en de arme landen over het grondstof
fenvraagstuk en de schuldenkwestie, de
beide belangrijkste agendapunten.
B-ij de Nederlandse delegatie, die toch
dagelijks zittingen van de onderhande-
lingsgroep over de overdracht van tech
nologie aan de ontwikkelingslanden bij
woont. is echter niets bekend over de
„goede vorderingen”, waarvan secretaris
generaal Corea spreekt. Integendeel, ook
op dit, overigens minder belangrijke,
punt is geen vooruitgang te bespeuren zo
zei men.
f jaar
land-
ïrheid
nende I
i drie 1
juiten I
en de
in de
rvoer.
eerste
1, die
lelijks
met
Ten aanzien van bepaalde belangrijke
kwesties houden de diverse oniderhande-
lingspartijen nog troeven aehher, zei hij
in een gisteren gepubliceerd vraagge
sprek met een Keniase krant. Volgens de
heer Corea worden er wel goede vorder
ingen gemaakt bij de onderhandelingen
over de overdracht van technologie aan
de ontwikkelingslanden, de samenwer
king tussen de ontwikkelingslanden zekf
ft
Ik heb het kantoor van de NVJ opge
beld, en kreeg Nico Schuit aan de tele
foon, die deel had uitgemaakt van de
Nederlandse delegatie naar Wenen en
verbaasd was over dit bericht. Er zijn,
vertelde hij, drie resoluties in stemming
gebracht. Eentje over de uitvoering van
het verdrag van Helsinki, waarin werd
vastgesteld dat de westelijke correspon
denten nog altijd moeilijkheden onder
vinden in de Oosteuropese landen, dat er
ook geen verbetering valt te constateren
van de verspreiding van buitenlandse
kranten in die landen. Deze resolutie
werd door de Nederlandse delegatie ge
steund.
Het laatste slachtoffer van Arabisch-
Israelische botsingen was de 21-jarige
Machmoed Koerd, die werd doodgescho
ten toen een groep soldaten zich vech
tende een uitweg verschafte uit hun
door 50 Arabieren belegerde wagen-
LISSABON (Reuter). De Portugese
communistische partij heeft besloten
Octavio Pato kandidaat te stellen voor
het presidentschap van de republiek. Pa
to is lid van het centrale comité van de
partij. Hij wordt beschouwd als de com
munistische „nummer twee”.
“a
Afrika voor de PPR onaanvaardbaar is,
maar dat haar bewindslieden in dat
geval niet zonder meer uit het kabinet
hoeven te treden. De PPR zou zich over
het laatste te zijner tijd zonodig wel
opnieuw beraden, zo werd aangekondigd.
Minister-president Den Uyl heeft in
oktober meegedeeld dat de regering niet
bij voorbaat afwijzend staat tegenover
levering van reactorvaten. Hij wees er
toen op dat het gaat om een leverantie
van onderdelen aan Zuid-Afrika, en niet
om investeringen in dat land. De pre
mier was overigens van mening dat
terecht ernstig in discussie is of deze
levering geoorloofd is, omdat de moge
lijkheid van misbruik onder ogen moet
worden gezien.
Door deze complicatie is het zeer de
vraag geworden of het kbinet de bezui
nigingsoperatie deze week nog klaar
krijgt. Den Uyl had afgelopen vrijdag
nog de bedoeling om de Kamer donder
dag of vrijdag via een nota te informe
ren over de voorgenomen wijzigingen op
financieel en sociaal-economisch terrein.
Gisteravond verwachtte politiek Den
Haag echter dat de nota van Den Uyl en
de ministers Duisenberg (Financiën),
Lubbers (Economische Zaken), en Boers-
ma (Sociale Zaken) op zijn vroegst vol
gende week maandag wordt aangeboden.
Gaston Deferre, de socialistische
burgemeester van Marseille, betitelde
Ceccaldi’s overplaatsing naar het
kleine Noordfranse stadje Hazebrouck
als een „samenzwering” waarmee de
regering dubieuze handelspraktijken
van de oliegiganten in de doofpot wil
stoppen.
De beroepsorganisatie van het pro
gressieve deel van de rechterlijke
macht, het „Syndicat de la Magistra-
ture”, zag Ceccaldi’s overplaatsing
eveneens als vuil spel en dreigde op
een inderhaast bijeengeroepen verga
dering met harde tegemaatregelen,
waarbij ook het woord „staking” viel.
Dit ondanks het feit dat de Franse
rechters geen stakingsrecht hebben.
Minister Lecanuet dreigde met dis
ciplinaire maatregelen tegen de pro-
PARIJS (AFP, DPA). De Franse
minister van justitie, Jean Lecanuet,
is in conflict geraakt met een meer
derheid van de 4500 rechters in zijn
land. Inzet is de zaak Etienne Ceccal
di, een substituut-officier van justitie
in Marseille die kortgeleden werd
weggepromoveerd na enkele grote
Franse oliemaatschappijen wegens in
breuk op de anti-trustwetgeving te
hebben vervolgd.
betrekken bij de levering van de kernre-
actorvaten. De socialist Ter Beek stak
daar vorig jaar herfst echter een stokje
voor door in de Tweede Kamer (met de
hakken over de sloot) een meerderheid
te verwerven voor een afkeurende uit
spraak over zo’n leverantie.
Eerder hadden progressieve ministers
zich onder leiding van de PPR-bewinds-
lieden in het kabinet fel verzet tegen
Nederlandse medewerking aan deze or
der.
Volgens progressieve kringen hebben
de bovengenoemde combinaties van be
drijven onlangs echter een „wisseltruc”
toegepast. Deze komt erop neer, dat het
Nederlandse bedrijfsleven nu nog slechts
zijdelings bij de order wordt betrokken.
Het leveren van wat op kernwapens
lijkt kan ons land daardoor niet meer
verweten worden.
JERUZALEM Reuter, AP) In
Israel wordt toenemend pressie uit
geoefend op de legerleiding op de
westelijke oever van de Jordaan ge
stationeerde troepen uit te rusten
met traangasgranaten en andere
niet-dodelijke anti-oproerwapens.
Dit naar aanleiding van het dood
schieten van weer een jonge Ara
bier.
Ansicht gekregen uit Japan van Cees
Nooteboom, dichter en schrijver. Hij
kijkt er blijkbaar veel televisie, want hij
schrijft: „Elke dag kijken en nooit we
ten wie de Duyzen, de Bouwmans, de
Wibo’s en de Listen zijn een meta-
physische ervaring.”
se brandstoffenhandelaar zijn fiallise-
ment weet aan „wurging door de
grote oliemaatschappijen”. Door on
derlinge prij afspraken en een weige
ring hem te leveren zouden deze
maatschappijen hem kapot hebben
gemaakt.
Sommige mensen hebben een soort
leven achter de rug waardoor hun doods
oorzaak al bij voorbaat vaststaat. Ik
doel nu even niet op straffe rokers, of
autocoureurs, maar op mensen als Ulri-
ke Meinhof en Panagoulis. De voorge
schiedenis van Panagoulis (aanslag ge
pleegd op dictator Papadopoulos, marte
lingen overleefd, na de val van de junta
parlementslid) maakte, dat hij in de
ogen van het Griekse volk nooit kon
verongelukken, verdrinken, aan een hart
aanval overlijden, zijn nek breken, zelf
moord plegen of neerstorten, want men
zou altijd geloven dat het moord was.
Zo geloven op zijn minst haar geestver
wanten niet, dat Ulrike Meinhof zelf
moord heeft gepleegd; ze moet vermoord
zijn door de justitie. Had ze immers niet
gezegd, dat ze NOOIT zelfmoord zou
plegen? Was ze op de laatste dag van
haar leven niet juist erg actief geweest?
Toch is het allerminst ondenkbaar dat
Ulrike Meinhof, om de door haar gehate
Westduitse maatschappij een laatste loer
te draaien, alles gedaan heeft om zelf
moord onwaarschijnlijk en moord waar
schijnlijk te maken, om daarna zelf
moord te plegen. Want zo maak je
revolutie.
Minister Lubbers en zijn KVP wijzen
daarentegen op het belang voor onze
werkgelegenheid. Zij staan echter wat
zwakker, nu door de genoemde wijziging
in de uitvoering van de order Rijn-
Schelde-Verolme een wat minder om
vangrijke taak toebedeeld schijnt te zijn.
De rol van de AR-ministers is nog wat
onduidelijk. Bij de bespreking van deze
kwestie door de Tweede Kamer bleek
vorig jaar dat men in Antirevolutionaire
kring de zaak nogal principieel benadert.
Voor een aantal Kamerleden betekende
dit dat zij er hard over denken de
progressieven bij te vallen.
De kerngroep van de PPR heeft in
oktober een motie aangenomen, waarin
wordt verklawd dat medewerking aan
de bouw van kerncentrales in Zuid-
MADRID (UPI). Meer dan twintig
Spaanse verzekeringsmaatschappijen zul
len gezamenlijk een rekening gepresen
teerd krijgen van ongeveer 167 miljoen
gulden als gevolg van het ongeluk met
de olietanker Urquiola, die vorige week
bij La Coruna, aan de noordwest-kust
van Spanje, op de rotsen liep en in
brand vloog.
De Franse president, Valery Giscard
d’Estaing (foto), heeft gisteren in Was
hington zijn geloof in de ontspanning
uitgesproken, een groot vertrouwen in
de Verenigde Staten uitgedrukt en Fran
krijks steun bij de verdediging van de
Westerse idealen toegezegd. Giscard, in
de Verenigde Staten voor een zesdaags
staatsbezoek, leek tegelijk echter in zijn
rede tot het congres de Verenigde Staten
te kritiseren wegens een gebrek aan
vertrouwen in Frankrijk. De Franse
president, die maandag in de Verenigde
Staten aankwam om de 200ste verjaar
dag van zijn gastland luister bij te
zetten en de Frans-Amerikaanse betrek
kingen nieuw leven in te blazen, ver
klaarde zich openlijk voorstander van
een politiek van ontspanning met de
Sovjet-Unie. Maar hij waarschuwde dat
de keuze voor ontspanning niet beteken
de „dat wij afzien van ons waardestelsel
of van onze wens onze overtuigingen te
verbreiden en onze levenswijze te bewa
ren.” Frankrijk, zo zei hij, was bereid
voor zijn idealen te vechten. Het zou
zijn verplichtingen nakomen, en „blijven
bijdragen tot de doeltreffendheid van
het Atlantisch verbond.
Uc 'l
NAIROBI (ANP). De secretaris-ge
neraal van de Unctad. Gamani Corea,
heeft, ondanks de grote verdeeldheid op
de wereldhandelsconferentie in Nairobi
over belangrijke punten als het gr>nd-
stoffenvraagstuk en de schuldenlast van
de arme landen, hoop dat er aan het
einde van de conferentie toch een goed
resultaat zal worden bereikt.
Anderzijds heeft de Portugese pre
mier, Jose Pinheiro de Azevedo, „infor
meel” zijn kandidatuur voor het presi
dentschap aangekondigd. Grootste kans
hebber in de presidentsverkiezingen, die
volgende maand plaatsvinden, is leger -
chef Antonio Ramalho Eanes. Deze heeft
de steun van de drie sterkste politieke
partijen, als ook van de commandanten
van de vier militaire districten.
Naar in politiek Den Haag vannacht
verluidde is de helft van het kabinet
(vier KVP’ers, twee AR’ers en de socia
listen Van der Stoel en Vredeling) wel
te porren voor medewerking. De andere
kwestie beziggehouden. Men is er toen
niet uitgekcmen. In het weekeinde zijn
de leiders van de verschillende in he
kabinet vertegenwoordigde fracties inge
licht en geraadpleegd. Daarbij werd dui
delijk dat de progressieven er absoluut
niets voor voelen om al dan niet recht
streeks mee te werken aan versterking
van het apartheidsregime in Zuid-Afri
ka. Dit bezwaar geldt te meer nu het
erom gaat dit land aan enige omstreden
kernreactorvaten te helpen.
„Israëlische oproertroepen met
Dit is gisteravond bekendgemaakt aan
het slot van een langdurige bijeenkomst
van de leiders van de progressieve par
tijen onder leiding van Kamal Joem-
blatt.
In een communique beklemtonen de
Libanese progressieven „de noodzaak
hun positie te preciseren voor de vier-
partijenbijeenkomst te Riad” (Syrië,
Egypte, Saoedi-Arabië en Koeweit), die
vandaag moet beginnen.
De Libische premier,
Jalloud, heeft gisteren een verrassings-
bezoek van 24 uur aan Beiroet afgeslo
ten, na de Libanese linkse groeperingen
opnieuw steun toegezegd te hebben.
Links-Libanon wordt al door Libië van
wapens voorzien.
Jalloud, die maandag vanuit Damascus
in Beiroet aankwam, verklaarde voor
zijn vertrek dat Libië, met al zijn kracht
de nationalistische beweging, het Liba
nees-Arabisch leger en het Palestijnse
verzet steunt”, aldus Radio Beiroet. Het
Libanees-Arabisch leger staat achter het
verbond van links-georiënteerde partijen
en Palestij nen.
De Libische premier sprak echter ook
van de noodzaak van een verzoening
tussen links en Syrië, dat wordt be
schuldigd van een poging links te beteu
gelen door de wapen toe voer af te snij
den en zijn troepen in Libanon in te
zetten.
Volgens Jalloud zou die verzoening tot
stand gebracht moeten worden door „de
Libanezen in staat te stellen hun eigen
problemen op te lossen”. Dit wijst erop
dat Libië neigt naar de linkse eis dat
Syrië zijn militaire aanwezigheid in Li
banon beëndigt, zo menen waarnemers.
Intussen werden de gewelddadigheden
tussen linkse en rechtse strijders, welke
de laatste twee dagen ten minste 300
mensen het leven heeft gekost, ook gis
teren voortgezet.
gressieve rechters. Dezen kregen
maandag zijdelings steun van hun
conservatieve collega’s, georganiseerd
in de „Union Syndicale des Magi
strals”, die Lecanuet verwijten dat
hij met zijn dreigement de affaire op
de spits drijft.
Als substituut in het arrondisse
ment Marseille kreeg Ceccaldi de
zaak in handen. Hoewel hij zelf wel
om promotie had verzocht beschouwt
hij de overplaatsing naar Hazebrouck
door het tijdstip ervan zijn onder
zoek was nog niet rond als een
motie van afkeuring.
Verder werd er een resolutie inge
diend, waarin de samenwerkingsovereen
komst tussen de (Westeuropese) IFJ en
de Oosteuropese IOJ werd toegejuicht.
Tot deze samenwerking tussen de „west-
blokjournalisten” en de „oostblokjouma-
listen” werd vorig jaar op Capri beslo
ten. De Oostenrijkse delegatie wilde aan
die resolutie een zin toevoegen, waarin
werd uitgesproken dat de IFJ protest
aantekende tegen de onderdrukking van
de persvrijheid in de Oostbloklanden,
maar dit voorstel werd met vrij grote
meerderheid verworpen. Tot de tegen
stemmers behoorden, behalve Nederland,
ook bijvoorbeeld België, Denemarken,
Finland en Noorwegen. Het argument
van de tegenstemmers was, dat een sa
menwerkingsverband over de scheidslij
nen heen nuttig kon zijn.
En ten slotte werd er ook nog een
resolutie aangenomen (ook Nederland
stemde voer) over de persvrijheid, waar
in melding werd gemaakt van het rap
port van Amnesty International waarin
17 landen worden genoemd die journa
listen gevangen houden, terwijl in die
resolutie nog apart melding werd ge
maakt var. Chili, de USA, India en
Zwitserland.
„Zwitserland?” vroeg ik enigszins ver
baasd (hoewel, ik heb ze nooit ver
trouwd, die horlogemakers). Ja, er was
in Zwitserland een wet aangenomen
waarin de privacy van de particulier
naar het oordeel van de verzamelde
journalisten net iets te drastisch werd
gewaarborgd. „En ik mag toch aanne
men dat Chili en India ook al in het
rapport van Amnesty International wer
den genoemd. Waarom werden die dan
wel nog eens apart vermeld en bijvoor
beeld de Sovjet-Unie niet?” Eh, ja, dat
weet ik eigenlijk ook niet, zei Nico
Schuit. Maar voor de rest was het dus
niet zo alarmerend als die ene krant het
deed voorkomen.
De socialistische partij, de grootste
van het land, heeft ingestemd met een
compromisvoorstel van president Kekko
nen, dat de communisten toestaat in de
regering te blijven hoewel zij tegen de
betasting verhoging stemmen. De andere
regeringspartners hadden het compromis
al eerder goedgekeurd.
Aanvankelijk was het de bedoeling
van de genoemde combinatie van bedrij
ven om de Nederlanders rechtstreeks te
L
HELSINKI (Reuter). Premier
Martti Miettunen van Finland heeft gis
teren het ontslag ingetrokken dat hij
vorige week indiende na verdeeldheid in
de regering van vijf partijen over ver
hoging van de omzetbelasting.
student en een 17-jarige scholiere dood
geschoten, waarmee het Arabisch verzet
tegen de Israëlische bezetting van de
westelijke Jordaanoever werd aange-
wakkerd.
Maandag hebben de soldaten opdracht
gekregen slechts te schieten als hun
leven in gevaar kwam. Volgens militaire
zegslieden is gisteren een onderzoek in
gesteld naar het gebruik van niet-dode
lijke wapens voor de rellenbestrijding.
Hieronder vallen traangasgranaten, rub
ber kogels en elektrische wapenstokken,
die een schok geven, maar niet dodelijk
zijn.
Het blad „Ha’Aretz” schreef gisteren
dat de autoriteiten moeten onderzoeken
hoe rellen kunnen worden beteugeld
zonder slachtoffers te maken. Het blad
wijst erop dat in andere landen met
succes niet-dodelijke middelen worden
aangewend.
Het Israëlische leger heeft in verschei
dene steden en Palestijnse vluchtelin
genkampen op de bezette Jordaanoever
gisteren een avondklok ingesteld, in een
poging moeilijkheden te voorkomen. Ook
zijn honderden arrestaties verricht.
