Festival in marge theater en muziek
Clown Fan*asio
overleden
Bertolucci’s „Novecento” briljante
Israël weg
politiek geëngageerde publiekfilm
uit Cannes
Comedy Acts bij
sluiting
Landjuweel
NEDERLANDSE DAG IN CANNES
1
Zoekt u
kleur?
w
ralston-verf
j
FM»
MH
Valse kaarten voor
ALLERLEI SPEKTAKELS TIJDENS FILMFESTIVAL VAN CANNES
Wegens anti-semitisme
I
I
I
I
I
.1
Rollios» Stones
lil
Tl
V R IJ D A G
2 8
M E I
19 7 6
KUNST
25
(Van onze kunstredactie)
Door Pieter van Lierop
Familiedrama
Fluitconcerten
„Mr. Klein” grote film
Omzwaai
eral.
saffraangeel
indiaanrood
pauwblauw
pikzwart
lentegroen
berebruin
koninklijkoranje
olifantsgrijs
citroengeel
staalblauw
kastanjebruin
hagelwit
gifgroen
koraalrood
etc. etc.
Dw'wljck in
AMSTERDAM Gelijktijdig
met het Holland Festival draait in
Amsterdam in Shaffy, Melkweg en
Paradiso het Festival of Fools. Geen
tegenhanger van het Holland Festi
val, maar bedoeld als een aanvul
ling. Het Festival of Fools richt zich
vooral op een jeugdig publiek en op
publiek dat interesse toont voor het
randgebeuren op theater- en mu
ziekgebied. De leiding van het Fes
tival of Fools meent dat het Hol
land Festival niets of niet veel
doet voor deze categorie belang
stellenden en presenteert daarom
een grote groep artiesten die toch
voor stimulering van een levend
kunstaanbod onontbeerlijk zijn. Ar
tiesten die in het Holland Festival-
programma geen plaats konden vin
den.
■BW
De Amerikaanse Friends in glitterkostuum. Zij brengen
soort geïllustreerd reisverhaal in geïmproviseerde voorstellingen,
avond, zoveel magelijk
(ADVERTENTIE)
5'
(Van onze kunstredactie)
'60
een
Nola Rae, vroeger bij de Friends, is nu te zien bij de London Mime Company, een
afsplitsing van de Friends. L.M.C. komt met magische revues en mime.
laten horen. Een muzikale trekpleister is
de vermaarde blueszanger Jimmy Wi
therspoon met zijn band.
Ga maar eens kijken bij uw Ralston
dealer. Hij laat u kiezen uit vele
kleuren.
lente voor de bevrijding en de voorlopig
utopische dageraad van de socialistische
revolutie.
sprong genomen op de sociaal-politieke
bewogen filmers als Pasolini, door n.et
„Novecento” werkelijk „kunst voor het
volk" te maken. Zoals Hugo's „Les Mise-
rablesDepardieus vergelijking is erg
aardig getroffen.
Zij komen uit de Verenigde Staten en
zullen optreden tijdens de sluiting van
het Nationaal Landjuweel in tie Graven
zaal, op zaterdag 12 juni. Tijdens die
sluiting zal het juryrapport bekend ge
maakt worden en zullen de prijzen wor
den uitgereikt.
I 1
De crematie is maand.)
uur in het cremator .im
Ut echt-Overvecht.
HAARLEM. In samenwerking met
het Holland Festival is het Haarlems
werkcomité voor het Nationaal Landju
weel er in geslaagd „Edmonds and Cur
ley” naar Haarlem te krijgen.
Edmonds and Curley” brengen zoge
naamde comedy acts. Ze doen dat in een
verbijsterend tempo, met veel humor en
afgewisseld met volksliedjes. Ze komen
12 juni ’s morgens in Nederland aan,
treden ’s middags in Haarlem op en
geven 's avonds een voorstelling in Rot
terdam. in het kader van het Holland
Festival.
Novocento is een meesterwerk. Berto
lucci's afdaling uit de ivoren toren van
de intellectuele esoterie is een gebeurte
nis waarmee filmgeschiedenis wordt ge
schreven- Zelf zed hij daar tijdens een
persconferentie over: „In de jaren
was ik een soort cinefiele vechtjas met
sadomasochistische aanleg in mijn rela
tie tot het publiek. Aan de ene kant
onderwierp het publiek zich willig aan
films die nauwelijks nog voor hen te
begrijpen waren. Aan de andere kant
vroeg ik er met mijn hermetische werk
stukken om, te wonden gelyncht. Ik ben
nu tot het inzicht gekomen dat niet te
worden geaccepteerd door het publiek,
inhoudt dat je terechtkomt in een zieke
situatie. Ik heb nu het publiek willen
bereiken”.
Te gek al die leuke kleuren van
Ralston om de dingen in uw huis ’s
met verf een opfrissertje te geven.
U kunt b.v. kiezen uit:
Bob Bleijcnberg was een van de oud
ste clowns van ons land. Hij was ook
tekstdichter. Het succesnummer van
hem werd in het begin der jaren vijftig
het door Heleentje van Capelle gezongen
liedje „De Speeltuin”
Verder had deze nijvere instantie die
hier de Nederlandse filmbelangen be
hartigt, de verst van het festivalpaleis
verwijderde bioscoop afgehuurd voor
een marathon van films uit de lage
landen. Een luttel aantal autochtonen
is ernaar komen kijken; de entree
was gratis.
UTRECHT (ANP). De muzikale
clown Fantasio, Bob Bleijenberg, Is don
derdag op 70-jarige leeftijd in Utrecht
overleden. Zeven jaar geleden moest hij
aan zijn keel worden geopereerd, waar
door hij niet meer kon optreden. Hij
wend toen medewerker van Let Utrechts
Dagblad, waarvoor hij tot aan zijn ziek
bed een vaste rubriek onder de naam
„Gijs" verzorgde.
Maxim Hamel. Elly van Stekclen-
burg, Wim Kouwenhoven, Wil van
Seist, Eric Beekes. Eddie Constantine
(als priester) en José Deschamps.
Belcampo's short story uit de bun
del De Zwarte Dahlia gaat over een
club vampiers, die wordt aangevoerd
door de baas van de Amsterdamse
bloedtransfusiedienst. Dat gegeven
had best iéts kunnen worden in de
kluchtstijl van Polanski's Met jouw
tanden in mijn Nek, maar het is
neergekomen op een ongeinig doodge
boren kindje. Gofile.x denkt De
Bloedbank in het najaar uit te bren
gen, maar naar die gebeurtenis hoeft
u niet reikhalzend uit te zien.
lag om
De diepe indruk die „Novecento" (die
niet aan de competitie deelneemt) ge
maakt heeft, kreeg zijn weerslag op wat
er min of meer aansluitend ter verto
ning is gekomen. Het lijkt erop alsof het
Cannes-publiek in een keer hyperkri-
tisch geworden is. In de Quinzaine werd
de film „Le Diable au Coeur” massaal
voor stront uitgekreten. De matige
Spaanse film „Pascal Duarte” werd on
genadig uitgefloten omdat er met dolk
stoten een muilezel wordt afgemaakt.
Op een stevig fluitconcert werd ook
„Dandy, the all American Girl” getrac-
teerd- En ja, dat is dan ook een soort
veredeld inpikken en wegwezen, heel
wat minder indrukwekkend dan „Scare
crow’-, de film waarmee Schatzberg, de
maker van „Dandy”, in ’73 de Gouden
Palm wist te grijpen. Maar zelfs een
onschuldig voorfilmpje over weekdieren
werd uitgejoeld. En de maker van een
animatiefilmpje over botsende biljart-
-»ballen is luidkeels uitgemaakt voor fa
scist.
Hoofdrolspeler Depardieu verklaart:
„Bernardo Bertolucci heeft zich ontwik
keld tot een van de heel groten. Hij is
een formidabel dichter, vergelijkbaar
met Victor Hugo. Hij heeft een voor-
.Schatten der Engel” is gemaakt door
de Zwitserse regisseur Daniel Schmid
naar een draaiboek van de Westduitse
filmer-auteur Rainer Fassbinder.
De film gaat over een joodse make
laar, die zich via saneringsplannen en
kaalslag van stadswijken arglistig ver
rijkt. Het verhaal speelt in West-Duits-
lianid.
Fassbinder is in eigen land al door
diverse persorganen voor „anti-semiet”
uitgemaakt- Hij ontkent die aantijging
echter met de stelling dat hij ondermeer
heeft willen aantonen dat bepaalde
krachten in West-Duitsland zich tegen
kritiek op kwalijke praktijken kunnen
indekken door zich te verschuilen achter
een joodse medeplichtige. Vanwege het
post-nazistische trauma in de bondsre
publiek. zo meent Fassbinder, durft nie
mand openlijk kritiek te hebben op
mensen van joodsen bloede. Juist dat,
zegt Fassbinder, is een geïnverteerde
vorm van anti-semitisme.
Met een verwijzing naar hum eerdere
argumentatie hebben Schmid en Fass
binder de Israëlische kritiek woensdag
van de hand gewezen. Israel had geen
eigen flilm naar Cannes gestuurd, maar
was wel met een officiële afvaardiging
vertegen woordlgd
Het zullen wel voornamelijk de
Nederlanders zijn die het gemerkt
hebben, maar Cannes heeft een Ne
derlandse dag gehad. De Rijksvoor-
lichtingsdienst had 600 groene harin
gen en een forse partij jenever laten
overvliegen voor een receptie waar
iedereen, iedereen bleek te kennen.
CANNES. Wat hebben we nu al
aan stakingen gehad tijdens twee weken
in Cannes? Hotelpersoneel dat hoger
loon wil. Journalisten die uit protest
tegen het stagneren van CAO-onderhan-
delingen het bijltje er een dag bij neer
hebben gelegd. Franse filmproducenten
die dreigden de vertoningen van hun
films te staken uit protest tegen de
kwaliteit van de projecties. Franse film
producenten die hier te horen krijgen
dat hun technisch personeel bij de opna
men elders in het land plat zijn gegaan
uit protest tegen hun salariëring en
werkomstandigheden. Mais 1c spectacle
continue
heid van mr. Klein aantonen, zit deze al
gevangen in een goederenwagon richting
Duitsland-
De film is grandioos getrofffen in een
Kafka-achtige sfeer van nerveuze drei
ging, identiteitstwijfel en absurdistisch
noodlot. En voor Losey zijn doen onge
woon fel als getuigende cinema.
Losey is ook nog van leer getrokken
tegen de projectiekwaliteit in Cannes:
„Cannes is ’sv.erelds belangrijkste film
festival; hier behoort men over de beste
outillage te beschikken, maar dat is -niet
het geval.
Mevrouw Zetterling riep om steun
voor een actie om volgend jaar in Can
nes evenveel vrouwen als mannen in de
jury te krijgen en evenveel films van
vrouwen als van mannnen. In de Quin-
zaine worden handtekeningen vergaard
onder een protest tegen het gevangen
zitten van cineasten in Chili. En de zich
in Cannes onrechtvaardig behandeld
voelende Russen (geen Russische film in
de competitie) hebben uit protest nu
daadwerkelijk ook hun tien films uit de
marche teruggetrokken. De Oostduitsers
hebben uit solidariteit ook hun winkeltje
gesloten. Mais le spectacle continue.
Stilistisch is Novecento een mengvorm
van de Russische volksspelen en de op
individualisme toegespitste sterrenfilm
van Hollywood. De verpakking heeft de
vorm van een ISte-eeuws familiedrama,
afgestampt met te krasse co-inciidenties
die evenwel als een briljant vlechtwerk
de Italiaanse tragedie gedurende de eer
ste helft van deze eeuw samenvat in de
microcosmos van een Parmezaans groot
grondbezit. Hereboer Burt Lancaster
zwaait daar de scepter als er anmo 1900
twee jongens worden geboren: de een de
kleinzoon van een landeigenaar, de an
der de kleinzoon van een landarbeider
De jongetjes groeien samen op in een
haat-liefderehatie. Tot ze op latere leef
tijden dan gestalte gegeven door Ro
bert de Niro en Gerard Depardieu
definitief uit elkaar groeien als gevolg
van tegengestelde politieke belangen. De
Niro als een liberaal van het slag dat uit
eigenbelang het fascisme in de kaart
heeft gespeeld. Depardieu als overtuigde
communist. Tussen hen in zit op emotio
neel niveau Dominique Sanda en op
ideologisch niveau Donald Sutherland,
als een fascist wiens diabolische kwaad
aardigheid slechts denkbaar lijkt in
treurspelen van Shakespeare of in ope
ra’s. Maar Novecento heeft ook alles
met Shakespeare en met opera's te ma
ken.
Van de Nederlandse bijdragen ver
dient Funhouse van Rob van Houten en
Rob Krot beslist aandacht, een clownesk
duo in een kleurige grappenshow. Vier
danseresjes en twee muzikanten staan
Funhouse terzijde. Een tussenvorm van
beeldende kunst en theater, zo noemt
Dogtroep, ook een Nederlands gezel
schap, zijn werk dat voornamelijk geba
seerd is op improvisaties. Hauser Orka-
ter, geregeld bespeler van Shaffy, is in
het festivalprogramma ingepast. Een va
riërende show van theater geïntegreerd
in muziek. Zij hebben een afgerond
programma dat Famous Artists heet.
Naast de theateractiviteiten zijn er
verschillende workshops. Daarbij wordt
geprofiteerd van de ervaringen van de
optredende groepen.
Het Festival of Fools is zo georgani
seerd dat voor de verschillende theaters
een eenheidsprijs per gebouw geldt. In
hetzelfde gebouw zijn dan meer voor-
Nlet weggehoond, maar wel beloond
met een heel zuinig applausje werd
gisteravond „Mr. Klein” van Joseph Lo
sey. Een schitterende film desondanks.
Maar het gebrek aan enthousiasme bij
het toch nog altijd overwegend Franse
publiek zal wel ten nauwste verband
houden met het feit dat de Amerikaan
Losey een film gemaakt heeft over de
wijze waarop de Fransen hun joodse
landgenoten verkocht en verraden heb
ben aan de nazi’s. Men vindt het pijn
lijk, te worden herinnerd aan de gebeur
tenissen die Losey 35 jaar na dato opra
kelt en waarvan Losey tijdens zijn pers
conferentie nog even vertelde dat het in
Nederland precies zo gegaan is. En dat
volgens hem antisemitisme aan
nieuwe bloeiperiode begonnen lijkt.
„Mr. Klein” is een heel knap gemaak
te film op basis van een briljant scena
rio van Franco Sqlinas. Alain Delon
speelt de rol van zijn leven als meneer
Klein, een kunsthandelaar die per onge
luk als jood te boek komt te staan en
bij zijn pogingen de onjuistheid daarvan
te bewijzen, zichzelf alleen meer ver
dacht gaat maken. Op dat moment dat
Michel Lonsdale, als zijn advocaat, over
de papieren beschikt die de raszuiver-
De Japanners vierden intussen ook
feest en nog wel met een Nederlands
onderdaan als middelpunt. Omstuwd
door een beangstigende kluit fotogra
fen, nam Sylvia Kristel een wanstal
tig beeldje in ontvangst als bewijs
dat ze in Japan tot de populairste
filmactrice is uitgeroepen. En nog een
Hollandse nieuwe: Herbert Curiel
heeft zich weten te verzekeren van
de medewerking van de Franse actri
ce Bernadette La font aan het toe
komstige filmproject Infernable Love.
Tijdens die Nederlandse marathon
heeft heimelijk de wereldpremiere
plaatsgevonden van Wim Lindners
film De Bloedbank, met rollen van
AMSTERDAM (ANP). - Bij een on
bekende drukkerij blijken ettelijke d(j -
zenden valse toegangs biljetten te zijn
gedrukt voor het optreden van de Rol
ling Stones zaterdagmiddag in het stadi
on van FC Den Haag, het Haagse Zui-
derpark. De kaartjes werden deze week
voor 7,50 per stuk en voor 5 bij
afname van duizend tegelijk aangebo
den, terwijl de werkelijke toegangsprijs'
PARIJS (ANP) De Israëlische ver
tegenwoordiging op het Filmfestival van
Cannes heeft zich woensdag terugge
trokken uit protest tegen de vertoning
van een Zwitserse film. „Schatten der
Engel”, die anti-semitisch zou zijn. Zo-
ram Baram, de Israëlische chef d’equipe,
had de film dinsdagavond op een specia
le besloten vertoning gezien. Hij vindt
hem een anti-joodse strekking hebben.
Vorig jaar werd een soortgelijk festi
val voor het eerst gehouden en daar
wordt met voldoening op teruggekeken.
Het Festival of Fools manifesteert zich
niet zozeer als een kunstfestivaL, maar
biedt een geschakeerd overzicht van wat
zich in de marge van theater en muziek
afspeelt. Van 4 to*t en met 20 juni is er
in de deelnemende theaters, van dit aan
vullend festival vrijwel elke avond veel
te beleven. Alleen op 14 en 15 juni staat
(nog?) niets in hei programma vermeld.
Anders dan het Holland Festival staat
het Festival of Fools niet in het teken
van 200 jaar Amerika, al zijn er wel
groepen uit de Verenigde Staten te ver
wachten. Overigens is het aardig dat
affiche en vignet voor Fools gemaakt
zijn door Gilein Esscher, dezelfde die dit
ook voor het Holland Festival deed.
Hieronder een kleine greep uit het
omvangrijke programma van dit tweede
festval van de narren en dwazen, waar
van zich ook een deel afspeelt in het
openluchttheater van het Vondelpark.
Gedurende de hele periode zullen er ook
nog elke dagactiviteiten zijn in de grote
Spiegeltent die weer op het Museum
plein staat.
Van de deelnemende groepen komen
er dit jaar vijftien uit Nederland, vijf
uit de Verenigde Staten, eenentwintig
uit Engeland, vier uit Argentinië en een
uit Duitsland. De meeste zijn zelden aan
een vast theater verbonden maar dienen
zich aan als rondtrekkende gezelschap
pen. Een internationaal gezelschap dat
ons land regelmatig bezoekt is de
Friends Roadshow, ook nu bij het Festi
val of Fools aanwezig. Een mengeling
van mime, jongleren, dansen en vuur-
vreten komt van Salt Lake mime en het
Two Penny Circus komt met een
groep van tien prof-clowns. Het is hun
eerste optreden op het vaste land van
Europa. Uit Engeland komt de London
Mime Company met als ster Nola Rae
die van de Friends naar de LMC is
overgestapt. Een cabaret-rock groep van
vrouwen is Sadista Sisters, vier meisjes
en een band van vijf jongens die ruige
rock, maai ook zeer melodieuze muziek
een t
gesteund door de Friends Band.
stellingen per j'
achter elkaar. De toegangskaart geeft
automatisch toegang, tot alle voorstellin
gen op zo’n avond. Een uitgebreide pro-
grammafolder is aan de theaters ver
krijgbaar.
Het festival beleefde zijn dag van
Bertolucci' De wereldpremière van „No-
vecento”, een film die ruim vijf uur
duurt, heeft uitzinnige geestdrift te weeg
gebracht. Bernardo Bertolucci heeft zich
met dit monumentale werkstuk losge
maakt uit het intellectuele isolement
van vorige films als „II Confirmista” en
„Last Tango in Paris”. Een film die een
verslag geeft van het ontwakende zelf
bewustzijn van het proletariaat en het
uitwoekerende fascisme in Italië tussen
1900 en 1945. Gestructureerd als een
quatre-saisons: zomer voor de jeugd en
de onschuld: herfst en winter voor de
opkomst, en neergang van het fascisme;
25 bedroeg.
Impresario Paul Acket maakt zich
overigens geen zorgen over de malversa
tie. Volgens hem zullen de kopers van
de valse kaartjes van een koude kermis
thuiskomen, aangezien de echte kaartjes
een geheim merkteken hebben, waardoor
de kaarteentroleurs gemakkélijk kunnen
vaststallen welke biljetten echt en welke
vals zijn.
