NEDERLANDSE OPERASTICHTING OP HAAR ALLERBEST
DE SCHOENENHAL
FABRIEKSPRIJZEN
vreemde stijlkruisingen
Tapdansers redden voorstelling van La Mama
Cotton Club over beschaafd
en mat gereconstrueerd
Ballet Rambertmodern academisme
Falende begeleiding
bij Leonard Cohen
met
goed dat u
een sekretaresse-opleiding
hebt genoten!
SCHOENEN tegen
AUTOVERHUUR
F
UOLlaN»FejT|VAL
i
donderdag
VEEL GELOOP EN GEWRIEMEL ZONDER BETEKENIS
ZANGER PUT UIT RIJK REPERTOIRE
3
JUNI
19 7 6
KUNST
18
W
uitsluitend
ECHT
LEREN
tegen prijzen VER ONDER DE WINKELPRIJS
L
SLOOTHAAK
SLOOTHAAK
SLOOTHAAK
Gewoon een kwestie van even 023 - 33 90 20, toestel 2196 bellen.
SLOOTHAAK
7:
SLOOTHAAK
AMSTERDAM De hoogge
spannen verwachtingen omtrent
„Der Rosenkavalier” van Ri
chard Strauss, die gisteravond
in première ging in de uitver
kochte Stadsschouwburg, zijn
volledig in vervulling gegaan. In
’n voorstelling, die aanvankelijk
wat stroef van stapel liep, maar
die in de loop van de avond
steeds meer aan tempo won,
heeft Edo de Waart andermaal
een bewijs geleverd van zijn fa
belachtig muzikaal vermogen.
Zijn onfeilbaar instinct voor de
goede verhoudingen tussen or
kestklank en solostemmen, heeft
een totaliteit doen ontstaan, die
het ideaal van Strauss tussen
woord en toon tot zeer nabij be
naderd moet hebben.
Wij verkopen
schoenen
W
(ADVERTENTIE)
Rosenkavalier hartveroverend
Evelyn Lear en Jules Bastin in de Rosenkavalier.
CEES STRAUS
s en
Donderdag 3 juni
Carre 20.15
(ADVERTENTIE)
20.30
20.15
Stads-
ntrum
16.
ampen
igd
Komt u vrijblijvend kijken
Echt, u bent ALTIJD VEEL voordeliger uit!!
uur
03
KOUDENHQRN 24-28
HAARLEM
TEL. 023 -322057
VOOR
VRACHTWAGENS
VOOR LUXE
4-8 PERSONEN
meestal uiterst eenvoudig, waarbij je in
ieder geval steeds alle bewegingen van
het hele lichaam kunt zien.
Ged. Oude Gracht 124 - Haarlem tel. 312632 (023)
Hoek Kleine Houtstraat
Sinds 1926
Lage Huur
Borg v/a f 50,-
VOOR VOLUME
WAGENS
(o.a. 18 m3 klein rijb.)
Dat u een MAVO-diploma bezit en dat u zo goed Engels spreekt
en stenografeert! U kunt dan namelijk met een grote kans op sukses
solliciteren naar de afwisselende job van sekretaresse bij het
ingenieursbureau Fluor Nederland B.V. Een fijne baan met o.a. een
uitstekend salaris, 13e maand, winstdeling, 8% vakantietoeslag,
een vakantie van minstens 4 weken en flexibele werktijden.
Fluor Nederland B.V., Europaweg, Haarlem.
(althans Ellen Stewart) de Cotton Club.
Voor de Amerikanen in het raam van
het 200-jarig bestaan van hun land, voor
ons in het kader van hel Holland Festi
val dat immers ook zo’n sterk Ameri
kaans accent heeft. Genoeg redenen om
'de sfeer van weleer, toen jazzmusici als
Louis Armstrong, Ca-b Calloway, Billie
Holiday, Duke Ellington hun successen
volop vierden, te laten herleven. Of de
Cotton Club bij La Mama in de huidige
vorm voldoet, zoals gisteravond in Carré
voor het eerst te .zien was, is nog maar
de vraag want overtuigend was de re
constructie allerminst, om het woord
authentiek maar niet eens te gebruiken.
maar op dit gebied hebben we in ons
land geen enkele cultuur en dus ook
weinig kennis zodat vertoon van tech
niek hier ook nauwelijks wordt gehono
reerd. Toch waren het juist de tapdan
sers die het tot dan toe overbeschaafde
sfeertje op deze matte avond met hun
onstuitbare geestdrift wisten op te vro
lijken. Hun optreden werd het hoogte
punt van de avond en redde daarmee de
voorstelling.
De New Age Choral Group werd vorig
jaar december opgericht door de in 1937
geboren Amerikaanse componist Burton
Greene, samen met zijn even oude land
genoot, de dichter Vincent Gaeta. Beide
kunstenaars werkten in het verleden al
eens, in groter verband, aan Holland
Festivals mee. Hun gemeenschappelijke
streven naar het op hun manier gedach
te samengaan van woord en muziek,
leidde uiteindelijk, na veel experimente
ren, tot een praktische synthese in het
nu opererende ensemble.
Deze groep, bestaande uit vijf vocale
en zeven instrumentale leden, legt zich
toe op het half improviserend uitwerken
van in eigen gelederen ontworpen sche
ma’s, die hun oorsprong vinden in door
Gaeta geschreven teksten.
Dichter Vincent Gaeta is qua type al
helemaal theater op zichzelf. Dat merkte
je in zijn, instrumentaal-muzikaal be
scheiden geïllustreerde solo-optreden on-
middelijk. Behalve over een flinke dosis
lef, beschikt hij over een welluidende
stem, waarmee hij goed articuleert en
expressief voordraagt. Zijn gedichten
hebben een conventionele opbouw en
zijn voortgekomen uit een soort „flower-
power”-filosofie.
Behalve een door New Age Choral
Group-trompettist Charles Green ge
maakte compositie, getiteld „Dagblad”,
waren de hier uitgevoerde werken alle
maal co-produkties van Greene en Gae
ta, met namen als „Sunwater-Mondial”
en „Manifesto for Angels”.
VOOR LICHT
BESTEL
man waren ervoor gekomen, inclusief
aanhang en recensenten. Je vraagt je af
welke selectie-maatstaven de Holland
Festival-leiding aanlegt, als een formatie
als deze, die in zijn huidige vorm nog
maar enkele maanden bestaat al wordt
aangezocht om in dit kader een optreden
te verzorgen.
kavalier”, maar Elisabeth Dalton is er
toch in geslaagd om enige ruimte te
scheppen. Voor haar decor voor de
tweede acte kreeg zij terecht een open
doekje. De regie van John Cox was wat
stijfjes en toonde meermalen gebrek aan
actie, -maar de entree van de Rosenkava
lier in het tweede bedrijf was fenome
naal.
vormden een zeer onbetrouwbaar echt
paar. dat met grote charme optrad. Van
de Nederlandse krachten wil ik de na
men van Wouter Goedhart. Willy Caron,
(inplaats van Anton de Ridder) Henk
Smit, Nelly Morpurgo en Renee van
Haarlem niet onvermeld laten.
Het toneel van de Stadsschouwburg is
natuurlijk veel te klein voor de „Rosen-
AMSTERDAM. Zo’n veertig jaar
na de glorietijd van de oorspronkelijke
nachtgelegenheid in New York’s zwarte
wijk Harlem, herleeft bij La Mama
Voor deze voorstelling was de piste
van Carré veranderd in een dansvloertje
met tafeltjes en stoeltjes waar de aldaar
gezeten bezoekers hun consumptieve
wensen ook tijdens de show aan de
obers konden opgeven. Het podium stak
voor een gedeelte de zaal in, zodat er
van een ongedwongen contact tussen
uitvoerenden en publiek sprake had
kunnen zijn. Toch kwam het daar nau
welijks van. Het publiek - een doorsnee-
festivalpubliek met als opvallende afwe
zige de gezamenlijke jetset - was gere
serveerd, toonde zich aanvankelijk zelfs
koel en uiterst terughoudend. En juist
deze vorm van entertainment moet het
hebben van een sterke publieksparticipa
tie.
Muziek. Amsterdam, Concertge
bouw 20.15 uur: Boston Musica Viva.
Den Haag, Diligentia 20.15 uur: Es-
therhazy kwartet.
Toneel. Amsterdam,
uur: Cotton Club Gala.
Amsterdam, de Brakke Grond 20.30
uur: Een grappige oude man.
Ballet. Amsterdam, Stadsschouw
burg, 20.15 uur: Ballet Rambert.
AMSTERDAM. Een kundige bege
leiding baart tegenwoordig evenmin op
zien als, laten we zeggen, de professione
le produktie van een album. Leonard
Cohen had gisteravond in het Concert
gebouw tijdens zijn optreden in het
kader van het Holland Festival, behalve
twee zangeresjes, een gitarist, pianist en
een ritmesektie meegenomen. Maar al
leen het gedeelte dat hij solo bracht had
kwaliteit. Pas toen was er sprake van
een dieper contact met het publiek.
ROTTERDAM. Woensdagavond kon
een handjevol Rotterdams publiek ken
nis maken met het Ballet Rambert.
Marie Rambert werd geboren in War
schau, groeide op in Parijs en stichtte
nu vijftig jaar geleden een dansgroep in
Londen. Zij is uiterst muzikaal en heeft
haar leven lang open gestaan voor alle
mogelijke vernieuwingen. Met de nieuw
ste stromingen kon ze zelf niet meer
meekomen en daarom gaf ze de artistie
ke leiding over aan jongere choreogra
fen: John Chesworth en Christopher
Bruce. Zij kennen zowel de klassieke
ballettechniek als de bewegingspatronen
van de moderne dans. Ze geven allerlei
jonge choreografen kansen en de groep
gebruikt vooral hedendaagse muziek. De
dansers in de groep zijn over het alge
meen erg jong en de aankleding is
rangering zorgt zijn felle gitaaraanslag
telkens voor de accenten. Mogelijkheden
om de ovengangen op andere wijze tot
stand te brengen, worden te summier
benut, waardoor de monotonie eerder
versterkt dan verzwakt wordt.
Voor de pauze ligt dat allemaal nog
niet eens zo voor handen. Bird on the
wire betekent een relaxed begin. So
long, Marianne komt er fatsoenlijk uit
en Who by fire is zelfs electrischer dan
ooit. Een ingetogen gitaarsolo, rijk aan
spanning, draagt daar het nodige toe bij.
In Hey, that’s no way to say goodbye
vergist Leonard zich in de tekst. Voor
het reggae-achtige Diamonds in the mi
ne blaast hij een fluitsolo uit zijn han
den, daarna volgt Storm, een nieuw
nummer. Nancy, ’t schelle Lady Mid
night, There is a war, Joan of Arc, I
tried to leave you en Do I have to dance
all night sluiten de rij af.
Hoe zwak de begeleiding functioneert,
blijkt pas uit het solo-gedeelte na de
pauze. In Avalanche, het aan Janis Jo
plin gewijde Chelsea Hotel, You know
who 1' am en The Partisan is Cohen
intens en ouderwets goed bezig. Kleine
technische onvolkomenheden halen hem
- als de band eenmaal terug is, verder
uit zijn concentratie, hoewel Famous
Blue Raincoat en Story of Isaac nog
imponeren. Lover, Lover, Lover, Sisters
of Mercy, Is this what you wanted, een
misplaatste rocker en een suikerzoete
Suzanne vormen een aflopende reeks.
Het moet voor een man als Cohen
deprimerend zijn te beseffen dat hij in
een overgangsfase zit. Zijn hoogtijdagen
lijken voorlopig geteld, al wilde het
Er zijn heus wel aardige kanten aan
hun muziek, die waarschijnlijk het beste
als openlucht-gebeuren beleefd zou kun
nen worden. Maar, zoals zo vaak in dit
soort stijlkruisingen van jazz en klas
siek, wemelt het van de afgetrapte ac-
coordverbindingen, herhalingen en se-
quenzen, en is er een absoluut tekort
aan ritmische en dynamische afwisse
ling. De in de programma-omschrijving
bedoelde eclectische achtergrond van
hun componeren, uitte zich in een naief
en stomvervelend toonladdergebruik met
wat oosters aandoend effect. Dit laatste
dan mede als gevolg van Greene’s inte
resse in meditatie en yoga. En, nog
steeds volgens het programma, ook
schijnt de mystieke Tarot eraan te pas
gekomen te zijn. Met dat gegeven voor
ogen was het voor de toehoorder nog
gemakkelijker om bepaalde modische
tendenzen in deze muziek als kitsch te
herkennen. JOHAN VAN KEMPEN
DEN HAAG. Zoveel belangstelling
als een avond eerder voor het door
Bernstein geleide openingsconcert, zo
weinig interesse bleek gisteravond te
bestaan voor het tweede concert van het
Holland Festival ’76. Waren er dinsdaga
vond meer dan drieduizend stoelen bezet
geweest in de grote Houtrusthal, ditmaal
kon je in het via de zij-ingang bereiken
kleine zaaltje van het zelfde complex,
constateren dat de hier optredende New
Age Choral Group het vrijwel zonder
publiek moest stellen. Nog geen dertig
Het spreekt vanzelf, dat een dirigent
afhankelijk is van de kwaliteit van zijn
orkest en zijn solisten, maar daar man
keerde gisteravond niets aan. Geoordeeld
naar het muzikale kunnen van het Rot
terdams Philharmonisch Orkest, kan ik
met de hand op het hart verzekeren, dat
het zich kan meten met de beste orkes
ten van Europa. De soepelheid, waarmee
de orkestleden de intenties van hun
dirigent volgden, was bewonderenswaar-
dig. Om het even of een onverwachte
tempoversnelling moest worden overge
nomen, of een plotseling pianissimo
het ballet ai driekwart gepasseerd was,
kwamen er ook nog enkele dames op,
waarvan me de bedoeling absoluut niet
duidelijk werd en eigenlijk werkte het
geheel op me als traag gewriemel bij
een muziek, .waarin van alles gebeurt
zonder dat dit doorspeelt in de bewegin
gen van dansers of decorstukken.
Vanavond gaat er in Amsterdam een
totaal ander programma waar ik iets
meer van verwacht, omdat er een stuk
van Louis Falco in voorkomt. Het hier
beschreven programma wordt in Am
sterdam herhaald op 6 juni.
CONRAD VAN DE WEETERING
Cohen komponeert de melodieën als
het ware om zijn tekstuele boodschap
heen. Eenvoudig, medodieus tot bij het
zangerige af en veelal tot stand geko
men op de gitaar; een instrument dat
hij bepaald niet vlekkeloos beheerst. De
melodie en de boodschap ziji> echter
sterker gebleken dan alle, ook zangtech-
nisehe tekortkomingen. Hij geldt sinds
het midden van de jaren zestig tot en
van de belangrijkste Amerikaanse song-
schrijvers. Iemand die behalve dat hij
erkend wordt als een meer dan verdien
stelijk poëet en literator - maar dat
laten we in dit bestek verder buiten
beschouwing - een aantal stamdaandal-
burns op zijn naam heeft staan.
Hoe rijk Cohen’s oeuvre wel niet is,
besef je eerst goed als je getuige bent
van zo’n tweeënhalf uur durend optre
den. Zonder moeite breng je de een na
de andere kompositie thuis; zo op het
eerste gezicht overgoten met een smake
lijk sausje door de begeleiding. Bij een
nadere analyse valt die echter door de
mand, doordat al zijn songs berusten op
een eenvoudig basisschema. Cohen’s be-
Hoewel dit allemaal zeer positieve uit
gangspunten zijn, moet ik toch zeggen
dat mijn eindindruk nogal teleurstellend
is. De meeste werkstukken zijn te lang
en zeer traag en ik moest erg denken
aan de term „modern academisme”, dat
wil zeggen, men kende en gebruikte de
moderne techniek, maar men had er
absoluut niets mee te zeggen.
Het eerste ballet, ..Running Figures”
van Robert North, op tamelijk oud klin
kende muziek van ae hedendaagse com
ponist Geoffrey Burgon, begon veelbelo
vend met twee dansers die eerst op de
plaats hardlopen en dan steeds grotere
bewegingen maken, tot ze in snelle vaart
rondhollen. Vanuit die vaart otstaan
dan allerlei bewegingscomomaties als
knopen in het holpatroon. Een volgend
stel dansers oegon weer oijna nei zo en
al gauw ontaardde het geheel in een los
voortKaboelend gèoeweeg, dat gedurende
enige tijd best aardig was om te bekij
ken, maar op den duur ging verveien.
Het tweede werk was het al van het
Nederlands Dans Theater bekende „Ri-
ceercare” van Glen Tetley op muziek van
Mordecai Seter, tegen een schitterend
schelpvormig decor van Rouben Ter-
Arutunian. Het fraaiste vond ik de man
nensolo van Leigh Warren, de vrouwen
rol werd vertolkt door de Nederlandse
Lenny Westeidijk (bekend van het Ne-
derianas Dans Theater;. Het meest op
vallende was dat de spanningen die in
het golvende decor waren opgesloten,
vrijwel niet gebruikt werden in de cho
reografie, die af en toe ontaardde in
machteloze hysterie en bij het steeds
herhaalde leggen van de mannenhand op
de vrouwenbuik hinderlijk pathetisch
werkte.
Het derde stuk was van huis-choreo-
graaf Christopher Bruce. Op de muziek
„Ancient Voices of Children” van Geor
ge Crumb zagen we in traag tempo
allerlei levensfasen door de dansers uit
gebeeld met behulp van vodachtige doe
ken. Er was het kinderlijk spelen, het
zwanger-zijn en de reactie van de toe
komstige vader daarop, het sterven, het
minnen, ravotten, vechten en bedroefd
wezen, enz. en zelfs was er een klein
komiek dasje. Ook dit was weer veel te
lang om van het begin tot het eind
komiek dansje. Ook dit was weer veel te
veel goede momenten in.
Het laatste ballet was weer van Glen
Tetley. Het heet „Ziggurat” en werd
gezet op muziek van Karlheinz Stock
hausen. Het heeft iets te maken met het
oude Babylon en de toren van Babel en
een groep van zes mannen imiteerde
knap oud-babylonische reliëfbeelden,
waarbij veel wijdbeens gestaan wordt
met de armen opzij of de handen voor
het gezicht.
Er werd van alles bij gehaald, stellin-
Uiterlijk verliep het allemaal best
aardig. Er waren kleurrijke kostuums,
charmante maar ook stereotiepe choreo
grafieën van Lari Beecham en er werd
goed getapdanst (door The original
Hoofers) en slecht gezongen.
Muzikaal ging het er trouwens toch al
beroerd toe. Er was een begeleidingsor-
kestje (The Allstars, een naam die in de
Verenigde Staten door nog zon tien
orkesten wordt gebruikt) onder leiding
van pianist Aaron Bell dat uitermate
zwak bleek te zijn ingespeeld. Saxofonist
Jim Anderson had van het gezelschap
nog het minst zijn partij ingestudeerd,
die beoogde de meeste aandacht te moe
ten krijgen. Er ontbrak aan de groep
bovendien een trombonist die aan het
totaalgeluid een lekker rauwe klank had
kunnen meegeven. Er werden aanvanke
lijk weinig originele bopmelodieën inge
zet, later nog minder zeggende ball
roommedley’s. Hoe gênant dat in feite
was, bleek in de pauze toen originele
songs uit de jaren ’30 werden afgespeeld.
Ook de programmering werd vooral
na de pauze door de stortvloed aan
tapdances al snel irritant. Natuurlijk zal
elke danser wel zijn eigen stijl hebben,
Vrijdag 4 juni
Muziek. Amsterdam, Concertge
bouw 20.15 uur: Concertgebouwor
kest.
Den Haag, Zuiderpark 19, 20 en 21
uur: Residentie Orkest.
Den Haag, Houtrusthallen
uur: Boston Musica Viva.
Den Haag, Lutherse Kerk
uur: Nederlands Kamerkoor.
Toneel. Amsterdam,
schouwburg 20.15 uur: Ten Lost Ye
ars.
Amsterdam, Carre 20.15 uur: Cot
ton Club Gala.
Amsterdam, De Brakke Grond 20.30
uur: Een grappige oude man.
Ballet. Den Haag, Congresge
bouw: Ballet Rambert.
werd gevraagd, of een uitgelaten uitbar
sting van vrolijkheid werd vereist; het
orkest gehoorzaamde als een man.
De solisten hebben de hele avond
vrijuit kunnen zingen zij werden
nimmer door het orkest overstemd en
zij konden zich vrijheden veroorloven
zonder zich te behoeven bekommeren
over de slagvaardigheid van de begelei
ding.
De grootste ontdekking van deze voor
stelling was ongetwijfeld Frederica von
Stade, die voor het eerst optrad bij de
Nederlandse Operastichting. Zij is een
vaste gast van de Metropolitan Opera in
New York en staat ongetwijfeld aan het
begin van een grote carrière. De rol van
Octavian is een van de zwaarste opga
ven voor een mezzo-sopraan. maar met
haar donker gekleurde stem, haar feillo
ze techniek en haar uiterlijke charme,
heeft Frederica von Stade de moeilijk
heden spelenderwijs overwonnen.
Evelyn Lear is in de eerste plaats een
grote actrice, maar wat stemvolume be
treft legde zij zichzelf een te grote
reserve op in de rol van de Marschaliin.
De milde weemoedigheid van deze rijpe
re vrouw, heeft zij prachtig getroffen,
maar de trieste gelatenheid waarmee zij
afscheid nam, was iets te zwaar aange
zet.
Jules Bastin hoeft er eigenlijk niets
voor te doen om een goede baron Ochs
te zijn. Hij heeft alles mee: zijn figuur,
zijn stem en zijn kwaliteiten als acteur.
Daarbij had hij zich een prachtig plat-
Weens accent aan laten meten, waarmee
hij de lachers op zijn hand kreeg.
Ruth Welting, met haar zuivere, hoge
sopraan, speelde de rol van Sofie het
onschuldigè wicht met grote natuur
lijkheid. Derek Hammond-Stroud toonde
zijn grote talenten in de rol van Herr
von Faninal.
Sophia van Santé en James Atherton,
met projecties, rollen plastic, enz. Toen
nadering van ae begeleiding spreekt
daarbij boekdelen. Zelfs binnen de ar
il
