I
I
"a-
I'
s
mi
IÜI
li'l
I
c
ir
Ky
Noit
Satcidaegfe Courant.
O prcchtc H aer ’cm fe
I’i
aKjf..
Jpw
t
32
f J
Z
I
NEDERLANDEN.
<5eö?urftt tot fóaerlcm ibp abraham casteleyn, ^taöttf Toucher
metdeMaendtMey,verhuyftwefendeuytzijn voorgaende Wooningopde Hoeckvande
Houtdlract, in de Druckeryop de andre hoeck van de felvc Straetmede op de Marckt
daer de Blyde Druck op de Luyf fal llaca. 3Pen 9 JiDcp Huno 1 6 61.
PORTVGAEL.
lfrtlimderty>Nsvemb. JJabCgrootrn23lint/I(1Ctff_- jcfteyt heeft d’Ex.cuiie van de -r
J T A L I E N.
-•I J
POOI EN. PRUYSSEN.&c.
Duytslant end’aengrenfende Rijcken.
HU
nil
'Ü-
'2;
Hi
.1:
rti
a:
ft:
■h
Z,
i
Stadsdrukker Abraham Castelyn startte met de uitgave van Nederlands eerste krant in het
hoekpand van de Grote Markt en de Grote Houtstraat aan de westzijde (stadhuiskant) Dat was op 8
lanuari 1656
Zeseneenhalf jaar later, vanaf 9 mei 1662, werd de krant aan de overkant vervaardigd, dus aan de
oostzijde van de Grote Houtstraat-hoek Grote Markt Zoals men op de afdruk van het origineel kan
lezen kondigde Casteleyn dat als volgt aan ..Gedruckt tot Haeriem by Abraham Casteleyn.
stadsdrucker. met de Maendt Mey. verhuyst wesende uyt zijn voorgaande Wooning. op de Hoeck van
de Hout-straet. in de Druckery op de andre hoeck van de selve Straet, mede op de Marckt. daer de
Blyde Druck op de Luyf sal staen Den 9 Mey anno 1662"
In 1664 werd aan de naam het adjectief ..Oprechte toegevoegd, hetgeen niet in de eerste plaats
betekende dat de krant betrouwbaar was. maar wel dat de burgemeesteren bij resolutie aan het blad
het alleenverschijningsrecht toekenden Er was namelijk valse concurrentie onstaan. Overigens de
Oprechte gold als zeer betrouwbaar (De pagina rechts stamt uit 1664).
i
rtnfiimp/infir.rirfi^wP«n©foute cnbc man tet putoer
hert’.'nötjij g;j£ö«tc"jtf ?ti t fijn «tcw*ficrtaimbt
jijitae /gerat d>te fier taper nt >t. .Ck-rp ï;erriy bit tamighe»
hjriifiimctbc-.be fijne ®o”.”id ticrluanbe/ jiintieallebeep
dto/np met io&ytr gebtefitoock jijji m befë ft&xmbt teel
fijipfrii geruïneerthet fitipp ten be «©rncrar! IDiantibtl
ip met alle kracht bebmibeji/ fjcbeiifcgljt men hp JBcrfone»
hjrit fjier m be >tabt ychonint lp.
Htmhtmrh arr f ©ooilebcn ©oeitfbag heeft Cmifn<
gintte €fuifliiM alhier getrnctétrt he flcpfcrltjriw/Jïanfrhc/
^toectfr/en l^olfantfc IkTHicn’m. 3?cn ^taccbtftn lm-
baflabrur ben Oratie ,<Cot bic in ©?anttarijch tp ghetoetft/
toap bacr one ft picfcut«ld mete ben ©oift ban fêoniboighf
het ©mutation ten Jbaten-ltautociiboigli en nicer anbere
Orooten/ ’t Welch on fiet aIbcrficcrlithftc ghefcfiicbe. «Sttbe
nae gebotiben Jtëaelttjt tp hare ritejrftept nac «Crffort teer»
trochen omme fjare jfttjnp nac Romen te tetrbotberen Ete
tooojfj. ï)cf ren hebben ficer uptgelcp gebaen met taerfeta*
te Caroflen/ ban 6 en 4 Pacrben/ til njn eenirre hier giftersn
toeber acngdiomcn. ire frhoone ’jfabcllc paerben fullen
be acnftaenbe 1® ccck ban Ijrer bertrcchen.
Hambsrgh den 5 Mey. DeConinginneC’riftina i» voorleden
Woersuegh van hier vcttrocksnomme haer Rey fe na It alien
voort te feiten.
’r Gravenlwhe den 7 Mey. >tjn ftaogfjciibt ben t?me
Police tam Oiangie heeftgiftcrenben Route af-gljriepbt/
oberbcConingnnie taan?0olicmen. H?c J?eertn€benrb?an=
benbitrchft ?tf-gcfantcii hebben tiocfigeenenaerberConfe*
rentte gei) ab
AmftcrdamdwÏMn. l|!tr id fctfïttre tfibingfiebiltep
nien 3 Coopbacrbn ^rhcpm/hocit!<aptrd/ftggenbepo>
tugijfc «fointnifTte te hebben/ tot üMipiil«rrhen3rinop-gta»»
bptcfjt/ te toeten een J* lunt ban hier een <©ahoot Itontem
be met Carta ban j&tetrijn/ en ban noch een anber. 2?e
ctepnt in Ccrel gfierret fcggcnbc ontnte nart jèpangien
te jcplr 11 toerflart men bat op eergiftcrcn mo?gen ten 8 uren
3i)ii ünt-geloopcn.
f’ s. jTlcntaerftartnatbcr/batbe «èrhepen tot ^unm
herchen opgepacht tfm het cerftc een Jtlupt/ homevbe urt
.Ooc jtocgniH rt XïoonfrlParcn het ttajcebcrni ^cheftin--
ger <©aboot hontnibe ban ^itettnn met Carto hertoaertd
aen: cnbc het berbe. een portlier ofte ©iflctjcr. JEcn heeft
hier gefept/ban’tlrribement banbr Pwtngaelftgnfente
in Cngeianbt/ maer fthijnt geen berbolg tot noch toe te jijn.
F
hÜ
Het hoekhuis links bij de Grote Houtstraat op de Grote Markt was de tweede vestigingsplaats Ter
oriëntatie links op de foto ziet men een deel van de Grote Kerk en de Vleeshal
Deze foto werd, evenals die van de vorige pagina, ter beschikking gesteld door het Haarlems
Gemeente-archief
A mendezijn fy evenwel gebannen op de GaleijcSijn M*“
Vuonz. h Motte doen op-
r
Dagen van Chaumont in Badiyny gh komenm< t vele i.i-
aftètbvcrvultmor I to:mr>i. nuienhy aldaergh. 1^ k i eert,
tegens verfcheyde Edt-lluyden en Pcriorincn v4.» qurfit.yt,
die aU'acr vccle Schande n,£cr<k-rr vei ijen,Dvbauches ei an
dere Schrickciijckhcdrn f ebbea beg.ie Ma amc t'ouc-
quet heelt van t,e Camcr van taRte bekomen ec.. Piuvilis
vajn looooCroonen.ib’HOt der hout, als totu’onkoikn var*
10 Comp gaten va u. tra, tl en
Switlérflc Gardes lijn gio>d .nueert nae I alien teg n, <r-
wae.tsd’anrlereIroup. nghvducrigh n arrheeKn ,’a wel. k
gatits 1 alien, n byfonder den Paus,teer ontfteltMadams de
Savoije is teer licck,
Pan/s drmS Ptcemi. ^gilJlBmegcntiJncnfr/ftgtmm/
ftil met t lfcciHiadion^/ mnerooch ghchcei tot pintrcl
toifcn: <©tibcrruffcljfn i^ghfhcd ^'t-aiieuberftt
hfbbcubeCfirbniflientot Don cuopb2icmeHUe«htft‘"'t/
bat men fiinjDte jeftept ttef.irriebihoojbctc beun »n
€aflrotcontknniti'cn. «ffo! «Couicti'^rpmeutebcteoleii/
met be «Cqmpagie utoecr met olbiicri'dtwit te barei»;
b trbp ben Qariogh ten uLofeancutime £iimib'.!)thV8n
©ciifticn ecuige iepen ftu'ni boegenjjjDtii jp;«f hr ban
ren fcer pirfccte fóicra/bie jn j© jefkpt tot (nnr ^peat-
i itie ban te jiQibbrlamtc cc/ er be %enben/ foo toe; e en
be 23, rhntiflc Emft alp öic citi be jnoc bun oêiucpnban
be Struct tot ©Jcfiine toe/ Den» echeii rnf. lgeci lt«»i
toerben ban ©erfont11 t-i» bcuiii'e U11 hie U. .not- cn See-
Prcechenhebben. «©ctOimriiifoenin. tcgci^beJbpatnfte
Jüebcrknöcii.wcrbenflliebcrtoiffeit. JD.enfcgnt, b^tAcn
23^unniburghfen Xt-mifnr hier haefl fijne jhutdwn l l
bolrrorhni hebben. Jilhn fpnecht hier no h banwnigh
<oitirntrcie€o!rp igiucnnaedDcftcn Udcftopte Krijten.
ENGELAND T,&c.
LcndmdenzS Dcctmher. 2311Cbet| ball rffbPgtt dbbtfte»
ren bot nlle^bticr in een ftilleén tyebfgepoftitresii: 3?en
tfr.iebc brai dTebcot gact acnllaeiibe flöcerii bettoeert^/
pjnbcnllc hingen baerbigh tot fijne oijagic. 73eti^agh
lot het ©ertrcch ban be PrefiterpiKC •yotrltatart tenurf)
o met baft gtftcttmaer ’t fal apparent lire ttcrfmiffe jijn.
,!t ha<lde, vermidtsaenüellinge isghemac, kt tot 10000 ^'PitepiUDafon Ip nil tot ’Te'/fli ghtftomtn en totröttoel
tc paerde i invoegendatmenkhergem eg j faetoacrt/ tot be (dccljtetp bacr fullen ghehomenjijn. <»e
er als Woorden fuik n zijn En otidertuf- 2?JIl’bftl bail Nottingham fcggeil, bilt üthmfon I Pttlboo)»
fchcn v. rib eken fy aenalle naburig' Princen Granen cn an- m emfti'll 23cltjamel bell fte lüCtft boojghtnomtn fiebeiltf/
detc Behoctlighed.'n Inmiddels Wert van drfe Rcpubl jck m ’t Noo/Öttl tó.'d gebangfll bekomen s niBCt bflt Otll X0S»
door alle bedem k lijckeMtdd.len de Vrede b .ubey en wy JOJ/ binbetlbe fijtt I$<llt berfrfjfpbeil ban’t genehembatlbtll
hoopen noch dc Eert van dat Werck te dragen ilszjndedie felben teflp benefit IjOb IjCin kitClieftoppcee etL 33ei»4?ïa-
pcene wdeke zijn M ijclhyt van Vranckiijck noenakijdt be 8)anibal .Cceftahfiil Ce ïtlcrril acujlatlthe Mae 3P>eUt»
cuigunftighOorheefi verleent. marchciitacrtrecficii fiebbeiibe hint fijneComplimnitenaen
VRANCKRYCK. fijn JBajcftejit af gfielrpntgtjeliifhhaniDjnnn'njch fijne
Tariff dm 18 Decembtr. De Feeft-dapen hcbbmonswey- i Jöegotifltic boitrofhcn fietft. «U'en ^btulmecfict banben
ruil Nonv«>rl' holt Mnn vzriviH' It v.-ill ri- (iimni 1 hlfF fjlWflOTTtCtl iJ’-CIX
ie jDntift tecoiigratitieeren/ohetbcffrifjj weonMcfrentte.,
5JVn •ömtae ban IDalbcrii ober 3 «©agfien oorh filer gfic»
mi iiirrrt/mcn fegt omnic fijn fD» teft. alheiHc benoonru
ufT tie van haer Oftiric Den Biflchopvan Babilonirn iv-ct. hi'e nntiiiiuitie ban be gcncgcntliciibt blChpllli'JW JïlbJcfi.
van’t Parlament eene Arreftbekomen, confirmeerendede i 28fflietlC ficeft betlingfit- 3ben231fffhop buil ïonbewtit
Sen'» °ti«',grgevtn regens Sr. de la MotteLuytennntGeic- boivjk’ben Uitaeil0bj?ghljfietoojhrn nafbi^ljeer bmiCtiife»
ra, Ivan de Muntdie, onder Pretext van vaiHè Munterste
foecke t/t gantlè Hoftel van dien Biflchop beroofde,by wek!.
Arr ft t y hecondemiKert is, de honorab'c Amende te doen,
envoor ,aer uyt-ghebinnen, meteen Amendev<iizooo
marl tty b^mfciadpaliciengefiaeit/pjll Wife (<£tcnpf fchorten. Mr Perault.Racdrs-hcervan’tHof, isin w ymgh
in be léintcr guartiercii gelept; nver acnbc<©ffi
cterji ip groibomiecrt/ niet ban bc felbe te taertrcclicit;
ntw p^efent cc biljoen/ tot nlle occaficn bie morfiten boc;-
ballen.
Hmi/tdm ifDcctmb. kfcii ^obe teert bc N«rftfgfirnbt
ban ben «OcnrrnclLNattu fier gfidaubeert nip fiebbenoe
rcripbc poften ban ^tcliafa/ ©onbeno Cents/ aebah i tiroccsvanlnrMan.
ti'We/ cn eiiöerepiactfin op benBrenfinbau Gereste en 1
iSoulogna/ toelboojficn/boenbcobtr alSSctalhigfie/ en I
pbcracti-mocbigfienbe/ of t tot ben <©o?Iogfi quamban
boer teert ober 23onlogna ccnige éèto, ngficnbt gcmaccfit/
nip niet teel niogijriijch om te biffinberrcn cn te f teach te-
gcnp fie IDapcnni ban ecu conrugieufe cn macfittgljrii Dp-
unbt«©nbcrtiiftcficn lp ben Paup gfjerneben tolt Papier
een ben Honingfj ban iifhnjch te fcnben/ omme filfp te
frh?ijbcn/ toiit ^ntipfictiefijn JUMrfï.b-u’t{Jupp«fsijigi j
bcgcrrbc; maer baerjijn brie/ bie befe ©002-flag af rabtn/ i
ijoctori geen hriubtigficr JIDibbd fonbe tc bcbniriicn ;ijn/
om te behagen acn een gcuercup cu «©obtbiurijtigh Jpjinee/
elp toefenbe ban bic/op fo bicpen berntbert tjept/ met mbrrp
te bcttoari)tcn/aip cenrcfolute ©dcc ftijept cn ©onflIWr
ftoerft ronton een glji fingccrbcn ©jicf ban ben Carbiu -cl
^bachrttiacn ben jLtiff gcfrijjcbeii/ eer hl' fouöe obcrlcben
jijn/ befielfinbe berftfiepbe fcaepe 3?ociinitntciimc-er Ufo
befdbe tot op bc ©eenberen raecht ip fin onacngfienaern
boei) ‘t gene ccnige noclj b?n meer mipfiaegt/ tp bat eenige/
Die hier frfi^ichriijch be ©tababc niRechten/ eer be r i<cn
ober bc Gebergten te ireii cu nu b t fn fo n;ijn gehomen/
brn bienft ben ben fterkclijriien £tact keel ten©rie jbo\
haten berloopcn oorh not be fojttrcffin bn ben <fetaet nae
J&arma/bie heer gefieel beleef belijdt out f ngt en brfc henftt.
©cn Paup ficeft lift mael in ’t tfonfiflotic fcer ttotjfeknbc
ban be JFranffe Jlfl i cbt/ gijcfpioochen/ >>ip ruche ban ’t ont
hameren ban tfaftro/ foo bat baer nodj feer fier toepmglj
feerturp ban te rnclben balt.
Kmetien den 11 December, DeFr.mfT: Mrcht, die in In- j
Ii n k >mr,bevindt men veel grootertezijn alsmenwelge-
tnev.
te •.•.eten tooot
roer, k; dit het m
bftjben hm ofte fiohemen. Wtocgrit men gaem hier ofte
nacncfttiiig’ie fonbe teillcn Hebben ban ecmgfic Caperp tne»
ber mortalen toefen.
Warf kmwder’ AnHi. ©cnjongficii €fimic!nitjIM,'te«
gfie:itaJ?i?h;gb iDelt heerbanbcCofachcn/fieeftacnbtn€o-
tnngfj Mijlen’ie tegehben ïDnfcotaiterberfocfit, bttoijlbe»
fclhc firm airecbvbc thee «ttibcrgniftfie cnperaplabifle tiegi-
inenten beftambe m »oooo. jiaan fiabben gherunietrt/
hupten be fcfiacbe bic hu ban be fiebelltghc €ofcchen fiabbe
moeten hjben. JDet ben ©fichbaglj ftact fiet/ batbefdbe
hatft moet te cpnbt gfjttyacijt toerben/ alfoo btclcpcr-
ftnmcn gfieenr langer mibbeftn hebben omme ijler te fubffi i
ftccrcnbobcit bat/ be pc ft feer grafeert
Baa den i\ dmi, ©c .nauftfiobtterp brillen te ©upnen-
Iiqgh een «£ol ftcllen ban icpartento op alle dSoeberen/
bie be ftroom paflecren f baer bc ©ooien bie tuffe^en ©un
nenbojgb leggen haer tegen ftellen. W P/cbenp <Cracta=
ten/ ttiffehen bc jföufcotetcr en be jbtoeben gemaêcht/jijii in
ber jlftofcouto gerat ifitcert.
Danziph de^i f .dpril, 't ts ji» noch onfeecker, wanneer de
Pont-kame’ fal >pent werden j ’r fchijnt dat onfe Magiftraet
wacht na de uy k mft van de H^ndelingh p den Rijckxdagh,
welcka .an tijd'tut tijd» w rdighepi olongeert. Het Water in
de Weyflel ia noch even kleyn derhalvenonmoghelijckvoor
de Weyffel Karen «m af te komrn«wider, uffehen feght men
da' b jven Graan in abondapüe iaMen hoopt nu op het Pinex
ter-Watcr.
Casjchctuw den 8 •vffril. Da Vrije Steden zijn hier vergadert,
enconfu'eeien opa’ongheieghentheden detes Lsndtsomme
dit zijn Keyf riij.ke Mejeftejt rootte dragen Uyt Tartarijen
is Ijdingha v in een groote C nfufiedie aldaer isom dat den
Tu ckfenen K< yf haren C rm baddeafgefeten een andere
ia esfelfsplaes; dan den eeiften bad figh door louter gcwelt
wederm’ Gebiet »ebiachthebbebdealleeneenighePoolen
tot afliften’ieghe ia iHier over f<®de den Grooten Heer feer
gbó', iteet! sijr op de Poolen, ende daer over hem aan baer re-
vei grieten wi ii n.
presb^L dm 17 dprd. ©cn ^ebenhergfifffi 3fbd ip te»
gtntoooteigh noch tefumcit Itomenbc bie gene bic getaluefit
toaren/ toefrer te rtigfi ai fchijneu mu holhomcn ghciicglicn
omme ben ©ojft Ibaftt te toftlai erhemjen baer ’t nu gfie<
ïjce' na tint ficttaant men fclfp aen oitfe pjbe be ©?ebe bt--
geert tc fiebbav b.ier men met en fal toe geraken of 2fb .fn
fiil moeten crkcnt/cn ’t £afteel ,£eriiii gebtmoiiccrttocrbcu.
©c ïiirclicn ftta.fiien oochhooi te hebben be gantfrije a
mr Ijf ban ïtcmm 3fimop te toillên tmtrorjicu toaerom befi
fclfp I ®ebi itoe bon jfltomgcp nae£atljmaripgfjf retireert,
©c iCurr'irn hmibcn die ©often om Claufcnbofgh nonj
befetalfoo but niet in of unt kon. ©t ©loeben Duwfii cn
(Ckenfa p n fcer obir- iheWocnt/ ’t toelch het ftroopni ber
Citrdtcn n’crchehjcliberfimbm /boo?’ttoelche men febtrt
eeinghe tfibt bn nae gheen nacrtrhtinglje taan be ita.enferlijche
piaetfcn in jSebenbergfien fiuft famnen bekomen.
Tarnden in Ditmarfm van Um at Ap' d. <l?cn hufre miil kan
fjier tp onber be ©tebicatiecenÖBtr-koghelbnecnfterrkï
ben bat fterek cn ©unp ober malkanberen ttoitcntoaer op
onrii foo grooten ©iicr-blani be toerrite toerbulbe bat ben
pfar-fterr en 47oc--f)ao?bcrp alle önoj-licpen ban toicrt me
mantfaefcfiabight
Siraelfandt den z^tml ^Cilfifhcn bCH fCIl i6btfCt Ollti i
ftnnbtalhite eenfchnri«Iiiriie £to/m/ met ©onberenoe
MScn fal op iftSacttbagTj/iijnhc brn u 3«lp BH”’ m «?:a
Jjcnijagftt/opbrltamcrtianöedronfrcrteban ^-ititlurad <5libe/
op De «rom-marrltt/ botorn 6t ©firnli torrtoopni breit frrr rare
riiuptnitintmbr&rlftllrrnjtn Mrhilbrrtbootbrtft&rpbtnotable
jitëre fttrptra trgljrlatttt bp brn torer Uironinius taan ber jSirtaten
tu jiin Ictorn Surgermerftrr hrr ^itabt -fors,' ©tjrh -Srabr brr bte«
bc ’ringen betalten *3tcoltehen mirpgaberp ©ntfangce taan be
«ccflclgdic Öoebcren in Zupt-2tyeflantt.
In ’sGravenhagheby Adrisen Vhcki« gedrucktAcompendioni»
fpftory of the Cathoück Church,from the yeare 600.unto the year r6oo.
shewing Her Drformation and Reformation, together with the Rife,
ReignRage8c Begun-fell of the Roman An tichriftwith many other
s,„ r~ - r. - profitalleinftruSionsgarluredoutofdivvrtWritersofthefeveraltimes,
beur neer gcballen/ maetkte foo hint geracp bat taele mcnm ’lld oth,r H ftor!« - By Alexander Feme, Mmiiter of the scotaCongre-
-r- gation at Rotterdam. In Folio.
®itamflertam/bp,3Jof)™nedtosnbtn Sergfi/©oerfttaeritopet/
am ben ©am/ brtpbtn net êtabt-fnips inbe IPorcIt-tomrttl I ip ge»
b ifritt ru tarbt nptgrgrticn/ f upibons Unft-fiofSFeftartibs fn tatr«
ft jjcpbc [jcbrtibat jfc mentor ifopsictté' ,jKinne-WurI)tre/®2upW!'
^angljnt/toito-toacrsjcné,' ïimSjcns 'flof ©trfjttn ïjrrbrrs-Itmit/
Mrem en raetkfc het finer in &t giarobp ^bojn/ torich ^9upipdftopt boo? brfm wer in Tfiurn gljetoreit1 bp ertt toergabtrr
ntghNouveiles verft haft. Men verwiif It vail de Guaini
jbenen van de Plactfcn in Bourgogne, die van deCitadelk
vm Chalons.op de Saone.gaet nae Cal lisen alle Krijgs-Ofl-
tiers hebben ordrt-hen binnen haer Plaetten te beget en,,p
v.an’t f’arhment eene Arreft bekomenconfirmeerendedc Mffltetie heeft betlingfit- Shen 2?lfffhop taan ïonbemP
1Trien Raebt, entjeeft Up boni ben oZcbt gebam
Lenden den aS December. Vand.' V«< eck z'judrie Rechters
nar t Noorden getroc kenmme Interim un te lichtst» tc-
envoor uer u»t-?net>tnnenmeteen Amende vm 2000 j giicnsdelaetfteRebellend enu k-erftd hs tetccbcfid-ei*
Cmo un'rot V.nnxditighevan de gheroofde Goederen u. ghvftelt wereten en vorder, ommeal-om g<-.tdeOrd»e tellel-
d’Orncoften van k Proces OpdcnaadelèrgelchiededTxe- lentot Ruften Vreede van het Com- cknjck^g-ei-Stele
utiedooreleGuneftapel van deCnnipli, len van gedrehten la I onriiftighcl’«.-<!« n m Phinaftijc«e I irt jept wt. c ca,*
Motte in Effigie dek-ivez.jn omtrent40 a coftcrckghe- Volckis, mtlchiintnimm.r rullenkan. DeaG-ae-v. van
weeft,da-’t me.ft entvlucht zijn danbovui do honuuble Wa’«»“k wh,cr ,cu’ welonttergo n r« h I lijn Male-
ftcyt hem vereert met het Gchcht v m ce Gardes m de vv up*"
Illi
•••I
'.■•sSy
j
■f' d
