HAARLEM’S DAGBLAD. I
s
Haarlemmer Halletjes
Met Dultsche offensief.
|g|
w'B
PO
11 tni
<11
1D
I
£*••1
TWEEDE BLAD Zatlerdag 30 Maart 1918
II Rgg
Mnehf
Kamtr^S
9 Bapaume
St. Qutnttt
toon
tt :>AP/IS
Verspreid nieuwe
- i
l
I
PtmiM
Nttit Ham
Montdidier
Chaurtv
Reims
granaten
/.-/.’.•ZZ/Z-ZZ>toOOtoO«
Von
Eerste Taf ceel.
U heeft,
i
i
v-
Afstand Noyon/ Parijs
80 K./
Chuulnes
Hoyt
In ’t Engelsche stafbericht van
jDonderdagmiddag werd melding ge-
1 maakt van een nieuwen-Duit-
chen aanvalin den sector
ivan Atreoht
Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in 1917, verhuisde Haarlem s Dagblad naar
het pand, waar het het langst heeft gezeteld Grote Houtstraat 93. Het zag er
toen nog heel anders uit dan na de ingrijpende verbouwing, welke een aantal
(aren later zou worden uitgevoerd De drukkerij bleef gevestigd aan het Spaame
(zie foto s). Interessant is de berichtgeving tijdens de Eersté Wereldoorlog (zo
als deze pagina laat zien)
linie voor Ia Neufville-Sire, Bernard,
Mezière, Marcelcave en Hamel.
De Duitsche staf meldt evenwel,
dat tusschen de Somme en de Avre
succes vol Ie gevechten plaats hadden.
De vijand werd over Warfrisée—Abari-
court en Plessier naar ’t W. en N.
W. teruggeworpen.
Hier is dus tegenspraak tusschen
de Duitsche en Fmnsche berichten I
Personen
Perkament, Notaris.
PennelMig, letterkundige.
Mevrouw Penneling, zijn vrouw.
Elsa Penneiwig, huu dochter.
Het tooneel stelt de werkkamer van
Penuehng voor karig gemeubeld. Op
een gseote tafel in het midden boeken
•n couranten. Aan een schrijftafel zit
Pennelntg, die 40 iaa.r eud is, te wer
ken.
UIT ALBERT Een Wolff be
richt, meldt, dat de Fransche bevol
king van Albert onverhoedsche
moorddadige aanvallen tegen de DitiU
eche troepen heeft gepleegd.
OVERTOCHT GEWEIGERD. -
De Britsche zeelieden hebben gewei
gerd de arbeiders- en socialistische ge
delegeerden naar de conferentie over
de oorlogsbedoelingen van de Ameri
can Federation of Labour, te ver
schepen. De gedelegeerden zijn niet
vertrokken.
d» traagheid yarf zekere regeerings-
bureaux. De uitvinder is er van over
tuigd dat de Duitschers zijn systeem
gebruiken.
Intusschen meldt de Fransche staf
J -1 en
oonvooien, die op den weg Laon-La
Fère gesignaleerd waren, werden door
het Fransche verdragend geschut on
der vuur genomen en uiteengedre
ven”.
Hebben de Fransriien dus toch ook
al verdagend geschut?
DE DUITSCHE DUIKBOOT U
48 die in de Spaansche haven Ferro)
beschadigd binnenliep, zal daar wor
den geïnterneerd.
.EEN MOTIE VAN BOTHA.
Uit Kaapetad wordt gemeldIn den
Volksraad zeide Botha heden, dat hij
de volgende motie, .met algemeene
stemmen, zou wenschên te zien aan
genomen Wij, leden van den Volks
raad van de Unie van Zuid-Afrika,
in parlementaire vergadering ver-
eenigd, wenschen aan veldmaarschalk
Haig en de onder hem staande troe
pen onze diepe bewondering te betui
gen voor de vastberadenheid welke zij
in den groeten slag, die thans woedt,
hebben getoond Wij zijn er trotsch
op dat de broeders der Zuid-Afrika-
ners zich als mannen hebben gedra
gen gedurende deze zware beproeving.
Wij bidden vurig dat de Almachtige
de zege zal verieenen aan de Britsche
wapenen en die der geallieerden en
wij hopen dat de overwinning der ver
bondenen moge leiden tot een duur-
zamen vrede onder de volkeren van
de wereld.
EEN ZATERUAGAVONDPRAATJE.
woedt geklopt, Penneliug lütpl
Binnen. Een deftig heer treedt bin
nen eu «egt; Neem mij niet kwalijk
dat ik onaangediend binnenkom,
maar de vooedeur stond open en er
kwam ■iemand op mijn bellen).
P o n n e 1 i n g'. Ons dagmeisje, het
zevende sedert drie maanden, is een
nuv geleden we.ggeel.uurd of weggeloo-
pen dat- weet ik niet precies. Doet
er ook niet toe, zo is weg. Mijn vrouw
is waawiupilijk even een boodschap
gaan doen. Wie heli ik het genoegen
Do heer. Kent u mij niet? Ik
ben notaris Perkament.
P e n n e 1 i n g. O ja, uit de Park
straat. Nu herinner ik me. Wij let
terkundigen hebben niet zooveel met
notarissen van doen. Wat verschaft
mij de eer?
Perkament. U heeft, geloof
ik, juf trouw Von Mehle gekend?
Penneling. Von Mehle(be
denkt zich). O ja, die dame uit dat
groote huis op het Hofplein. Ze heeft
mij wel eens geschreven, over mijn
werk. Een beetje vreemd, dacht ik,
nit haar briefjes te zien.
Perkament. Vreemd Hoe
«oo?
reling. Och, wat uitbun
dig. Bewondering, complimentjes en
>°0- heeft mij in de ziel getroffen.
Ik heb den heeleu nacht aan uw ver-
■cn gedacht. En zoo voort. Enfin,
sooals ik zeguitbundig. Wij Hollan
ders zijn zoo niet. De menschen die
mijn werk lezen, beschouwen het an-
den zoo n beetje als de kaas van ’t
Volgens het „Petit Journal” is het
middel oni kanonnen een draagwijdte
van 100 Kilometer te geven, reeds
ongeveer een jaar gleden in Frank
rijk uitgevonden. Theoretisch is de
uitvinding te danken aan een in
Frankrijk wonenden Rus, maar Fran-
scho geleerden hebben zijn vinding in
I praktijk gebracht. Dat zoo meldt
Fransche blad de uitvinding
eigens de „Daily l-hrouiele kan niet is toegepast vindt zijn oorzaak in
Haar klaeding is kaal en naar de vo
rige mode, het gericht wat scherp).
P e n n I i n g (ópstaande) Vrouw,
dit is notaris Perkament-, Mijn wouw.
Mevrouw. Toch geen slechte
tijding, hoop ik?
Perkament. Volstrekt niet-,
mevrouw, integendeel. Mijn eliönte,
juffrouw Von Mehle, is overleden, ik
ben haar ejsecutéur-testamentair. Vol
gens de bepalingen van Ihaar ttesta-
ment moet ik u komen ineedeelen dat
rij aan uw man een legaat heeft toe
bedacht, namelijk de rente van vijf
tigduizend gulden.
Penneling en zijn vrouw
(samen). Vijftigduizend gulden!
Mevrouw. En waarom
Perkament. Uit waardeering
voor rijn letterkundig werk.
Mevrouw (ietwat bitter). Och,
ie ’t heusch Merkwaardig. Dat zijn
wij zoo niet gewend.
Penneling (den notaris strak
aankijkende). Vijftigduizend .gulden!
Zoo in aai? Zonder eenige voor waar
de?
Per k a m e n t. Eén voorwaaide
maar.
Penneling. Dat dacht ik wel.
mcuoviro»
altijd voorwaarden bij.
De notaris zegtéén voorwaarde
waar, i
Pen heling (kortaf). Welke
Perkament. Juffrouw von
Melde was een Duitsche van afkomst
en hechtte nog zeer aan haar vroege
re vaderland. Zij was bijzonder ge
steld op de Wekeiijksche Krabbels.
Penneling. Och, eenvoudige
versjes. Maar de voorwaarde voor
den dag er mee, notaris.
Perkament (langzaam). De
eenige voorwaard® it, dat n tien jaar
lang eenmaal per jaar een versje van
twintig regels schrijft 'ter cere van
Èet Duitsche militairisme.
Penneling. Ik? Het Duitsche
militairisme prijzen? Nooit, ’k Heb
er eeu afschuw vau. En dat wist juf
frouw von Mehle wel. ’k Heb het
tiaar eens geschreven.
Mevrouw. Ben je niet wijs,
man? Vijftigduizend gulden! Hij
neemt het aan, notaris,
Penneling. Neen, zeg ik je.
Mijn pen ie niet te koop.
Mevrouw. Je doet het wel. Vijf
tigduizend gulden. Die vind ja toch
niet op straatLuister niet uaar hem,
notaris.
Penneling. 'k Doe het niet
Het Letterkundig Weekhlsd zou zoo-
terkundig Weekblad
eigenlijk onder jieeudoniem Trouba
dour maar het hindert niet, dat ik
het ui vertel. Veel mlenschen weten
het toch al.
Perkament. Ze zijn heel goed,
geestig, scherpzinnig, aandoénlijk
soms. Juffrouw von Mehle was er een
groot bewonderaarster van. Ze plakte
ze op in een album.
Penneling. Zeer vereerd!.
Maar als ik vragen magwaar wïltn
heen? Neem me niet kwalijk, maar ik
ben bezig aan een artikel, dat af
moet. Over een uur moet het gepost
rijn.
Perkament. -Laat dat msiar
even rusten. Ik heb belangrijk niewws
voor u. Juffrouw Von Mehle heeft u
bedacht in haar testament. Maar ik
moet u dat zeggen in het bijzijn von
uw vrouw. Wilt u zoo vriéndelijk
zijn, te kijken of mevrouw al tlaïis
is
Pe n ueling. Mij in haar tes
tament bedacht? Vreemd. Dat is mij
nog nooit gebeurd. Ik kom in teria-
menten zoo niet voor (luisterend)
Daar komt mijn vrouw juist aan.
Tweede Tafree).
(Mevrouw Penneling komt binnen,
een mandje in de hand, dat rij hMgj'ig
weezet al» zii riet, dat er beeoek
I
beschouwen.Dit geldt te meer, umdat
het Duitsche leger bevel bezig is op
een anders plaats van het sla^ront
een nieuwen aanval in .te zetten,, „die
eeu nieuw gat in den reeds door
boorden ring van onze vijanden zal
slaan”.
Verder dan Montdidier zijn de
Duitecheis op dit frontdeel nog ni
gekomen. Wel erkent de Engielsche
•taf, dat de Engelsehen. na een he-
vigen strijd, ten Z. van de Somrue
teruggetrokken zijn op een lin ie ten
W. van HamelMaiselcave-Dipium,
maai’ daar staat tegenover, daU de
Frauschen ten Z. van Denum een te
genoffensief hebben ingesteld, dat
blijkbaar goed verloopt Althans de
Duitschers hebben geen nisuwen
vooniitgang kunnen maken, de Fran-
schen houden hen nu ten Nt van
Montdidier in bedwang.
De dwpen Courtemanche, MfflSnif,
St. Georges en Assainvillers wjorden
door de Franschen hernomen, even
als Butte de Monchel. De SP ra n-
schen wonnenopeen front
van 10 K.M. terrein ter
diepte van 2 K.M. Geregeld ko
men versehe Fransche reserve-titoepen
aan.
De Franschen bezetten nu dewvre-
ontbijt of de aardappelen bij ’t- mid
dagmaal. Ik lever eebeisen, artike
len, versjes, zij betalen er voor Afge-
loopen. Niets van bewondering jat met
kunnen slapen verder! Malligheid!
(Hij lacht even, maar niet bitter).
Perkament. Neem mij niet
kwalijk: is u bitter gestemd!
Penneling. Wel neen, wirarom
zou ik. Het vak levert niet véql op,
maai’ ik kan niets anders doen. Miir
eene broer maakt sigaren, de ender
handelt in thee, ze verdienen alle» e
veel meer geld dan ik, maar dat is
nu eenmaal zoo. Als ik tabak bewer
ken of thee verkoopen moest, was ik
ia een half jaar failliet. Dat ritm i
niet kunnen (wacht even). En ook
niet willen. Ik kan alleen schrijven.
Dus moet ik schrijven om te leven.
Dat is heel natuurlijk. Maar ik jpraat
over mij zelf, dat is voor u ntet in
teressant. Mag ik vragen, wat het
doel van uw komst- is?
Perkament. Juffrouw
Mehle is dood en lieeft iets in’haar
testament gezet, dat op u betsAking
heeft. U is immers de schrijver, van
de Wekeiijksche Krabbels in heteLct-j
terkundig Weekblad! -- --
Penneling. Ja, ik schrijf die 1 Als de meuschen veel geld geven, doen
eigenlijk onder jieeudoniemTrouba- J ze er altijd voorwaarden bij.
Mevrouw. Wees zoo bitter met.
Nader meldt de Engelsche staf,
dat Donderdag den gehee.en dag oen
feilen strijd woedde van het Zuiden
der Somme tot ten N.O. van Atrecht.
(Een'frontalzod vaneen
kleine 100 K.M.Na een hevi
ge voorbereiding vau de artillerie de
den de Duitscheis, met groote kracht
op een breed front ten N. en ten Z.
van de Scarpe, een aanval. In den
nieuwen gevechteeector ten O. van,
Atrecht slaagden de Duitschers er
in rich een weg te banen door de
vooruitgeschoven Engelsche linie,
waar den ganschen dag hevig gestre
den is. Hier werden evenwel de Duit
sche aanvallen af geslagen, met zware
verlieaen voor de aanvallers. De Eu-
gelsche linie bij Atrecht loopt nu over
Arleux, Faupoux, Neuville, Vitasse
en Boisleux. (Eenig terrein hebben de
Engelsehen dus moeten prijsgeven).
be Dnitsche staf meldt, dat in de
voorste Engelsche stellingen bij
Atrocht eenige duizende gevangenen
rijn gemaakt
’t Is duidelijk, dat de Duitschers
van Atrecht en Pierrepont uit een
aanval op Amiënsin den zin
hebben De bezetting van Montdi-
dier is reeds een etap in die richting.
Am lens wordt dan ook geregeld al ge
bombardeerd, wat een deel der bevol
king naar ’t Zuiden doet, vluchten.
Maar behalve de verovering van
Amiëns is blijkbaar ook ’t doel der
Duitschers om langs de Somma op te
rukken en alzoo de Fransche en En-
geische legers te scheiden. Tot nu toe
is dit nog steeds niet gelukt.
Tenslotte is van beiang uit de staf-
berichten, dat de Duitschers
verklaren in dit offen
sief reeds 70.000 gevanger
nen gemaakt te hebben.
Onder den buit» ij n 1100 k a-
nonnen.
De militaire dagblad-deskundigen
in Entente-landen blijven vol ver
trouwen in den goeden afloop der i
krijgsoperaties en rekenen nog steeds cen'’
op ’t herstel der geallieerde legers.
Zij wijzen er op, dat deae zich reeds
voor een belangrijk deel hersteld
hebben, getuige den tegenstand der
Frauschen bij Noyon eu de nieuwe
Engelsche tegenaanvallen bij Albert.
lie Daily Telegraph merkt op
,,’t Mislukken van ’t Duiteche ofien-
sief zou voor de Duitschers de fataal-
sehe factor rijn voor hun militaire
krachtsinspanning.
De Times concludeert „De hoop
van de Duitschers om door te breken
en de flanken der Entente-legers op I
te rollen is verijdeld”. we
De „Daily Mail” schrijft Het of
fensief der Duitschers is nu uitgeput,
net zooals vroeger voor Verdun. „De
geallieerden zijn nu evengoed uitge
rust als de Duitschers en bijna even
sterk” zoo schrijft het blad verder
en erkent daarmee dus, dat de Dirit-
schere toch wat mannen betreft thans
eenig overwicht hebben.
Kolonel Repington betoogt in de
Morning Post” dat er geen sprake
is van een strategische overwinning
de Duitschers, hoogstens van eenige,
duurgekochte, tactische voordooien.
Maar toch schrijft de „Manchester
Guardian”
„Het gevaar is niet geweken, maar
ofschoon wij sedert de vorige week
Vrijdag terug moesten, is de toestand
ontegeiizeggelijk thans beter dan toen
eu ofschoon onze linie de volgende
paar dagen nog verder achteruit zal
worden gedrukt, vertrouwen wij, dat
de situatie dan beter zal zijn dan
thans”.
tmtmum mmma» Strijdiinie bij den aanvang van het offensief
Front op heden.
In de 48 uur die na ’t verschijnen ter beschikking staande FransoL Kn-
yan one vorig Bummer yerlooj»n zijn, g0Ifidw reserves is reeds al. critfek te
er op t ooriogsveld wel geducht -
gevochten, maar heel veel verande
ring ia er toch niet gekomen.
’t Duitsch* atafbericlit van Don
derdag meldde dat ’t leger vau
den Duitse hen Kroon-
p ri na a 1 60 K.M. waa opge
ruit t n nu van St. Quentin
uit Montdidier heeft ge
nomen.
De Fransche stal' erkende Donder
dagmiddag 't verlies vau Montdidier,
maar voegde er bij, dat. de Duitechers
daar met ovecniaehtige treepen had
den aangevallen. Bovendien waren de
Franschen (en dan nog heel ordelijk,
eiken meter grond duur verkcopend)
•lechto teruggetrokken tot. de heuvels
•ven ten W. van de stad.
Montdidier is een belangrijk knoop
punt van spoorwegen, gelegen ten Z.
W. van Roye
D» mutitairo medewerker van de
VoMiseha Ztg. betoogt, dat de val
van Montdidier van het grootste be
lang is. De Duitschers hebben daar de
door de Amerikanen uitgebreide vier-
•porige spoorlijn ParijsAiivicns be
reikt. De Duitsche positie
daarkan alseen bedrei
ging van Par ij s worden
beschou wd. De positie van de
HET LEGAAT
Schetsvan Zoete Duiten
met een bitteren na
smaak.
Ten Z. van Noyou trachten de
Franschen aan de Duitschers een
krachtig halt toe te roei>eii. En met
•ucces. Daar eijh nieuwe Fransche
strijdkrachten te hulp gekomen, n>et-
bet. gevolg, dat volgens een ormaa»
vnn den Franschen staf d o D u i t-
scher s ten Z. vau Noyon
overeen front van 10 K.M.
bij een dieptevan3 K.M
teruggeworpen ziju.
Hier denken de Franschen dus
reeds weer met succes aan het terug
winnen van het vei leren terrein.
Gaarne zullen ze veel opofferen om de
Diiitaehers weer uit Noyon te verja
gen Heete strijd is hier nog te wach
ten
De Duitsche staf meldt nogNoyon
wordt thans door de Fransche artille
rie gebombardeerd.
ieder ©ogenblik het bericht worden
verwacht, dat de militaire operaties
in Frankrijk onder een éénhoofdige
leiding zullen worden geplaatst. De
Fransche generaal Foch, leider van de
reservelegërmacht der Entente, zal „Vijandelijke infanterie-kolonnen
waarschijnlijk dat operbevel voeren.
De „Züricher Poet” weet te ver
tellen, dat het reeerve-leger van ge
neraal Foch niet 60 maar 30 t visies
sterk is.
Van beide rijden wordt getwist
over de zwaarte der verliezen.
De oorlogscorrespondent van de
Voesische Ztg. durft te beweren, dat
’t Engelsche leger in dit offensief
reeds de helft van rijn sterkte verlo-
ren heeft. Maar bewijzen kan hij 't
natuurlijk niet!
De vliegers rijn van beide tijden
lieel druk in de weer.
Uit Duitschland wordt gemeld, dat
de Entente-vliegers, die aanvallen de
den op militaire punten achter het.
Duitsche front „buitengewoon zware
bommen” wierpen
Een nieuwe oorlogsuitvinding der
geallieerden 1
De Engelsche oorlogscorresponden
ten vertellen, dat heele zwermen En
gelsche en Fra nsche vliegers laag vlie
gend de oprukkende Duitsche troepen
met bommen en machinegeweren be
stoken. Daardoor lijden de Duitschers
enorm zware verliezen,
De Duitsche vlieger von Richtho
fen schoot zijn 73sten tegenstander in
de lucht neer.
Een getal dat wat zegt I
De „Daily Mail” berekent, dat de
Dnitechers wel 50 pCt. van hun aan
vallend oontingent verloren hebben,
’t Totaal der Duitsche verliezen tot
Woensdag schatte ’t blad op 300.000.
Een Fransch officier vertelde, dat
de Duitschers het kanaal bij Jussy
overstaken en dat bij hun 17e poging
het kanaal verstopt was met de lij
ken van hun gesneuvelde soldaten.
In de Duitsene pers worden de be
richten van Entente-bladendat de
Duitschers zooveel verliezen lijden, te
gengesproken Nu deelt bovendien de
Duitsene staf mede:
„Onze verliezen blijven binnen de
normale grenzenop enkele brand
punten zijn rij zwaarder. Het aantal
licht gewonden wordt op 60 h 70 per-
t van alle verliezen geschat”.
De Duitsche 100 K.M. ka
nonnen beschieten nog geregeld
Parijs.
De Dnitsche pers deelt over de
monsterkanonnen nog mede, dat de
projectielen zeer hoog de lucht in
gaan, ’t staal wordt door de wrijving
in de lucht, zóó heet, dat de granaten
;|1> gloeiende meteoorsteenen op de
plaats van bestemming komen.
Op Goeden Vrijdag trof een der
granaten eeu kerk' te Parijs waardoor
"j personen gedood en 90 gewond
werden.
Onder de gewonden zijn veel vrou
wen en kinderen.
Poincare begaf zich ter plaatse,
waar zich Clemenceau, Mgr. Arnette
en de pastoor van de kerk beenden.
Uit Berlijn wordt gemeldVer
schietende Duitsche kanonnen be
schieten Doullens en St. Pol. Volgens
waarnemingen van vliegers, heeft de
beschieting de geweuschte uitwer
king.
(Beide plaatsen zijn gewichtige
spoorweg knooppunten ongeveer 40
K.M. achter het hngclsohe front, rijk succes behaald. De voornaamste
DouHeiis is vermoedehjk de zetel van I Turksche stellingen ten Noorden van
het. Bnteche hoofdkwartier. |Khau werden stormeuder.
hand genomen, waarbij^ 3000 krijgs
gevangenen werden gemaakt, onder
UITWISSELING VAN r
GER-GEVANGENEN ’t Wolff-
bureau meldt, dat tusschen Duitsch
land en België een overeenkomst ge
sloten is tot uitwisseling van alle
burgergevangenen, vrouwen en meis
jes', mannen en jongelingen boven
45 en onder de 17 jaar en alle voor
den dieust ongeschikter van 17 tot 45
jaar, benevens alle geestelijken en
geneesheeren. De Belgen mogen naar
België of Zwitserland gaan.
HENDERSON en eenige andere
"bekende leiders tier Engelsche arbei
derspartij zijn door de Amerikaan-
selie socialisten uitgenoodigd om in
Amerika lezingen te houden ter be
vordering van de bereiking van cte
•Eiïgelsche oorlogsdoeleinden
O DESA Uit Weenen wordt te
gengesproken, dat Odessa door de
Bolsjewiki zou ziju hernomen.
IN MESOPOTAMTë hebben de
Enge!sche strijdkrachten een belang-
iijn ouLitc urri'ct-aiu
I Turksche stellingen
Khan A^dadieh
genomen, waarbij^ 3000 krijgs-
wie 2Ö0 officieren.
DE DUIKBOOTOORLOG. De
Briteche admiraliteit meldt, dat in de
laatste week 28 Engelsche schepen
getorpedeerd zijn, waarvan 12 be
neden de 1600 ton. 2488 schepen ver
trokken in dien tijd is Engelsehe ha
vens.
v’
