Eerste moderne dansgroep op uitzonderlijk peil gebleven
Webster Lewis was
verrassing op lauw
Rotterdam Jazz 1976
Composities van Steve Reiche bleken
groeiende belangstelling yvaard
HOttaw’FWAL
Onduidelijke visie miste representativiteit
DICHTERS VRAGEN
VRIJLATING VAN
VAKBONDSLEIDERS
„TRANCE MUSIC” MET EEN FILOSOFIE OP DE ACHTERGROND
MAANDAG
2 1
19 7 6
JUNI
11
KUNST
Symboliek en abstractie
J Tl
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
1
Tweede voorstelling
ROTTERDAM Laren is dood,
leve Rotterdam. Het NOS-jazzfesti
val in het chique Gooie dorp had ai
na enkele jaren geen kans meer op
overleving en de Maasstad, die im
mer zijn belangrijkste jazzfestivals
van vreemde bodem moet laten
komen, was natuurlijk de meest
voor de hand liggende vervanging.
Qua accommodatie en potentieel
publiek is het dat inderdaad, maar
toch gaat een vergelijking mank
omdat de NOS het festijn dit jaar
een geheel andere opzet heeft ge
geven dan in vorige jaren, Loos-
drecht inbegrepen, het geval is ge
weest.
- r m
(ADVERTENTIE)
Martha Graham Dance Company
oogst terecht bewondering
„S-eraphic Dialogue”, het bullet van Martha Graham dat aan Jeanne d’Arc is gewijd.
CONRAD V-'-N DE ,”D3'
Maandag 21 juni.
20.15
uur.
Dinsdag 22 juni.
(Van onze kunstredactie)
Opera. Scheveningen. Circusthea
ter. 19 uur: Der Rosenkavalier.
Tonel Amsterdam. Brakke Grond
20.30 uur: Eeen grappige oude man.
de
een
betrof de mate van improvisatie in het
geheel van zijn muziek. Het antwoord
(„Alleen het aantal herhalingen is vrij,
de noten zijn volledig uitgeschreven”)
confronteert je met een volgend pro
bleem. Aangezien het Ensemble werkt
zonder dirigent, wie bepaalt dan het
einde van een muziekstuk? Reich: „Al
leen veel repeteren garandeert een goede
opvoering”.
Eenmaal met een concert van „Steve
Reich and musicians” geconfronteerd,
zijn er heel verschillende reacties moge
lijk. De minimale veranderingen in de
AMSTERDAM. De voorstelling van
de Martha Graham Dance Company op
zondagavond in de Stadsschouwburg
overtrof nog de indruk van zaterdag in
Scheveningen. Het eerste ballet was deze
keer „Diversion of Angels” maar dan
gedanst in een andere bezetting. Meende
ik me de eerste dag te herinneren, dat
SCHEVENINGEN. In het bijzijn
van koningin Juliana vertoonde Martha.
Graham zaterdagavond met haar groep
vier van haar balletten. Het oudste is de
solo „Lamentation” uit 1930, „Night
Journey”, over Oedipus en zijn moeder
is uit 1947, „Diversion of Angels” (Ont
spanning voor engelen) stamt uit 1948 en
het jongste werk op het programma was
„Seraphic Dialogue", gesprek van Jeanne
d’Arc met de engel Michael. Dit werd
gemaakt in 1955.
Steve Reich (geheel links) en zijn ensemble in „Music for mallet instruments, voices
and organ”. (foto: Bob van Dantzig).
Ook uit andere feiten blijkt de toege
nomen belangstelling. Afgelopen donder
dagmiddag gaf Reich een drukbezochte
persconferentie (’’Mijn eerste.Tij
dens deze bijeenkomst zette hij nog eens
duidelijk de filosofie uiteen, die de ach
tergrond vormt voor zijn „minimal mu
sic”. Tegenover de meeste Westerse mu
ziek plaatst hij een muziek, waarbij het
motief veranderingsprocessen ondergaat
die waarneembaar worden gemaakt voor
de toehoorder. Reich’ composities ken
merken zich dientengevolge door herha
ling en nog eens herhaling, want slechts
een geleidelijk proces maakt een toe
hoorder iets duidelijk.
De technieken die hij in zijn werk
toepast, zijn gedeeltelijk ontwikkeld uit
eerder opgedane ervaringen met elektro
nische muziek, maar ook voortgevloeid
uit zijn contacten met Balinese en Afri
kaanse muziek. De meest voorkomende
technieken zijn: vergroting (korte noot
wordt langer gemaakt), een bepaald rit
misch motief wordt zo uitgebreid; en de
„change of phase”, een geleidelijke ver
schuiving tussen twee steeds herhaalde,
identieke motieven. Een van de vragen
- G..
Over de gedanste balletten moet ik nu
kort zijn. Het openingswerk over Jeanne
d’Arc had een schitterend decor van
Isamu Noguchi, -bestaand uit glanzend
gouden biezen in - driehoeken en cirkels, dit ballet vroeger eerder extatischwas
die het geheel aan oude kerkramen dëhd dan sportief (Zoals zaterdag), dan kwam
ik nu toch volledig aan mijn trekken
want Takako Asakawa danste nu ee.i
van de hoofdrollen zo sprankelend, ik
zou haast zeggen „juichend”, dat ze
daarmee het hele werk ver boven de
vorige uitvoering uittilde. Wat een fan
tasie en edele engelenjool. En dat alle
maal op muziek van Norman Cello Jc'.o
(op de band).
denken. Takako Asakawa was prachtig
als een bijna abstracte heilige, terwijl
van de drie danseressen die episodes uit
haar leven als dorpsmeisje, als strijdster
en als beklaagde uitdrukten, vooral Lu
cinda Mitchell genoemd moet worden
door haar grote dramatische uitdruk
kingskracht. Dit ballet zit vol symboli
sche bewegingen als het wapperen met
handen en het manipuleren met zwaar
den die ook kruisen zijn enzovoorts,
Veel meer dan met Laren, dat nu
maar vlug vergeten moet worden, dringt
zich een vergelijk op met .de Groningse
marathon van enkele weken geleden, die
niet in de programmering maar wel in
opzet een min of meer zelfde karakter
droeg.
Wat de programmering betrof, Rotter
dam Jazz 1976 bood een veelheid aan
stijlen zonder nochtans aan een veelheid
van representatieve voorbeelden te kun
nen komen. Vergeleken met Groningen,
dat door zijn beperkingen met betrek
king tot de avantarde een veel con
sistentere keus liet zien, bood Rotterdam
De dichters hebben in de afgelopen
week in De Doelen deelgenomen aan
Poetry International, de dichtersmani-
festatie in het kader van het Holland
Festival waarin al eerder aandacht werd
gevraagd voor de schrijver Breyten
Breytenbach die in Zui-Afrika wordt
vastgehouden.
DEN HAAG. In de popsector mag
Amerika dan met alleen Leonard Cohen
zwak vertegenwoordigd zijn geweest, dit
aan de viering van het tweehonderdjarig
bestaan van de Verenigde Staten opge
dragen Holland Festival maakt met hei
afficheren van componist-musicus Steve
Reich veel goed. Voor zijn avant-garde-
muziek bestaat nu gelukkig een veel
grotere interesse dan in 1972, toen zijn
ensemble alleen concerteerde in Eindho
ven bij gebrek aan belangstelling in de
Randstad. Zaterdagavond was de Luther
se Kerk in Den Haag een fraai
monumentaal decor voor een concert,
dat gisteren herhaald werd in Carre en
waarvan een groot gedeelte rechtstreeks
door de NOS-tv werd uitgezonden.
gebeurt, zoals ik ook verlang dat Mozart
in stijl gespoeld wordt, en niet gemengd
met nieuwere technieken”.
„Wij allemaal, dansers zowel als niet-
dansers, hebben maar een ding, dat
mooie gewaad dat wij dragen vanaf het
moment dat we geboren worden tot het
ogenblik van onze dood. Dat is onze
huid, ons lichaam. De zorg van een
danser is dat gewaad zoveel mogelijk
eer te geven en te trainen tot het
stralend wordt en alles kan uitdrukken
wat het wil, want dansen is een taal,
een dialoog tussen danser en publiek”.
„Ik kies de uitvoerenden in mijn
groep niet op ras, nationaliteit of kleur,
ik kies ze op talent, dat wil zeggen hun
kracht om beeldend te scheppen en
dingen duidelijk te maken aan anderen”.
In de groep zitten dan ook vier Japan
ners, waaronder de ster Takako Asaka
wa, een ranke ballerina, met de precisie
van een diamant en de spanning van
een vioolsnaar, de Canadees David
Hatch Walker en sinds een paar weken
terdam. De groep telt 2T dansers. Martha
Graham maakt© in 50 jaar niet minder
dan 150 choreografieën.
Daar het terugzien van deze werken
erg interessant was en ook zeker de
interpretatie door jongere dansers enige
vragen opwerpt (vroeger danste Martha
Graham altijd zelf alle hoofdrollen) zal
ik daar straks nog op ingaan, maar nu
eerst iets over het stuk waarin de 83-
jarige Martha Graham nog wel
hoofdrol voor haar rekening nam,
persontmoeting na de voorstelling.
Martha Graham sprak er haar voldoe
ning over uit dat het niveau van de
danskunst de laatste jaren zo sterk ge
stegen is. Niet alleen wat de dansers
betreft, maar ook wat de kennis bij het
publiek aangaat. „Ze herkennen alles,
eisen niveau, weten het als je een fout
maakt, zorgeloos handelt, of je wat min
der inzet toont dan zou moeten, en ze
behandelen je navenant, want het pu
bliek is als een dier dat bloed ruikt, het
bespringt je als je zwak bent”.
Vijftig jaar geleden wilde de danseres
Martha Graham zich niet onderwerpen
aan bestaande formules en versleten be-
wegingscliches, ze had de moed zichzelf,
haar eigen lichaam met al zijn moge
lijkheden, te gaan onderzoeken om uit te
vinden hoe je daarmee grote menselijke
gevoelens kunt uitdrukken. In de loop
van de jaren nam ze als onderwerpen
onder andere de gevoelens van histori
sche figuren, Clytemnestra, Jocaste, Je
anne d’Arc en Maria Stuart, en aan de
hand van haar ervaringen daarmee ont
wierp ze een logisch bewegingspatroon
dat een groot aantal mogelijkheden bood
die het klassieke ballet niet kende. Met
dit systeem heeft ze een enorme invloed
gehad op iedereen die zich tot nu toe
bezighoudt met moderne dans.
Toch zegt Martha Graham: „Je moet
klassiek ballet ook in ere houd en, je
mag niet 300 jaar van vakmanschap, van
opoffering aan tijd en energie weggooi
en”. „Maar als je die historische werken
als Giselle of het Zwanenmeer danst,
dan houd ik ervan dat dat in Stijl
Om recht te doen aan de Nederlandse
deelname (die mede met het uitgebreide
Theo Loevendie Consort, het trio van
Jasper van ’t Hof en Keyboard Circle
met Robbie Franken niet onredelijk ver
tegenwoordigd was) luisterde ik vervol
gens naar Frans Eisen die eerst met een
workshop aan de gang was en vervol
gens met zijn septet optrad. Helemaal
gelukkig verliep het laatste optreden
helaas niet, vooral door de slechte af
stemming van de apparatuur met Ferdi
nand Povel als voornaamste slachtoffer.
Eisen speelt een soort gematigd moderne
jazz, waarmee je alle kanten op kunt.
Hij moet het van de inzet van zijn
blazers hebben, die onder de omstandig
heden van gisteren uiterst kwetsbaar
blijken te zijn.
De verrassing van gisteren was het
Webster Lewis Quintet dat het Rotter
damse festival opfleurde met smakelijke
jazzrock. Lewis heeft zijn groep (Stanley
Strickend, tenorsax en fluit; Tim Inglis,
basgitaar; Alyrio Lima, percussie en
Victor Lewis, slagwerk) nog maar kort
bij elkaar, maar Wat in de grote zaal
van De Doelen klonk was al zo aanste
kelijk dat voor de nabije toekomst al
leen het beste mag worden verwacht.
Een spannend uitgevoerd thema, stu
wend door Webster Lewis achter de
vleugel en de Fender begeleid en met
intrigerende soli van Strickend. Lima,
die enkele jaren geleden met Joe Zawi-
nuls Weather Report in ons land optrad,
had nu opnieuw zijn percussiekraampje
uitgestald en ging weer zeer expressief
tekeer. Een tweede Han Bennink, maar
meer op ritme ingesteld. Het kwintet
kreeg geheel terecht warme bijval, het
grootste applaus dat op de verder lauw
verlopen dag was te noteren.
CEES STRAUS
xaxaxaxaXv^xÏa^^
motieven vragen namelijk je zeer inten
se aandacht. Bén je niet bereid die te
geven dan vlieg je tegen de muren op,
want je registreert niets anders dan
nonotone, ritmische herhalingen. Je
wordt je de toegepaste technieken pas
bewust als je aandachtig luistert. Zater
dagavond werd het concert geopend met
„Clapping music”. De handen zijn het
enige instrument. Glen Velcz herhaalt
hét ritmische basispatroon, terwijl Reich
hetzelfde patroon klapt met verschui
ving van telkens een tel. Even adembe
nemend fenomenaal is „Music for pieces
of wood” na de pauze. Vijf percussionis-
-h
Ook het tweede werk, „Lamenth 'c
bewegingen die door hun innerlijke la- een. solo uit 1930, kwam nu in dc
ding toch nergens belachelijk werden. uitvoering van Janet Eilber s.er
Muziek. Amsterdam, Concertge
bouw 20.15 uur. Gaudeamus Prijs-
winnaarsconcert. Amsterdam, Carre
20.15 uur: Steve Reich. Den Haag,
Congresgebouw 20.30 uur: Residentie
Orkest. Den Haag, Theater aan die
haven 20.30 uur: Meeting Mr. Ives.
Toneel. Amsterdam, Stadsschouw
burg 20.15 uur: Henry V. Amsterdam,
Mickery 20.30 uur: Woyzeck. Amster
dam, De Brakke Grond 20.30 uur:
Een grappige oude man.
„Diversion of angels” is het meest
abstracte van de vertoonde werken,
maar de zich amuserende engelen waren
in m’n herinnering (12 jaar geleden) veel
extatischer dan nu. Hun extase was in
Scheveningen nog slechts sportiviteit. In
„Night Journey” viel vooral David Hatch
Walker op als een sterke Oedipus, die
zijn moeder en echtgenote letterlijk be
springt, grijpt, in bezit neemt (hij gaat
op haar schouders zitten) en aan zich
bindt (met een lang touw, waarmee
Jocaste zich later ook ophangt). De
vroegere Jocaste, Martha Graham zelf,
genoot in mijn herinnering geil van alles
wat er gebeurde. De Jocaste van nu,
Takako Asakawa, vertelde in schitterend
uitgevoerde bewegingen een symbolisch
verhaal en maakte zelfs daarmee het
bezoek van de Graham Company tot een
belevenis. Een belevenis die eindigde in
ovaties, die vooral oplaaiden toen Mar
tha Graham in een prachtig gewaad zelf
kwam delen in het applaus en daar
zichtbaar van genoot.
ook de Hollander Bert Terborg uit Rot-
Muziek. Amsterdam. Carre
Meeting Mr. Ives. Den Haag,
Diligentia 20.15 uur: La Salie strijk
kwartet.
ROTTERDAM. Een groot aantal
dichters die de afgelopen week in Rot
terdam bijeen waren, heeft in het week
einde een verzoek aan de regering van
Bolivia gericht om de vakbondsleiders
van de Boliviaanse mijnwerkers vrij te
laten en de militaire bezetting van de
mijnen Catavi Siglo 20 op te heffen.
Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerksplein 32, Haarlem
dinsdag 22 juni en woensdag 23 juni 20.15 uur
ZOMERCONCERT
dirigent; PETER SERPENTI
m.m.v. NEDERLANDS KAMERKOOR
solisten; Adinda de Nljs sopraan
Sibylle Raaphorst elt
Mlchiel ten Houte de Lange tenor
Harry van der Kamp bas
MOZART programma:
Eine kleine Nachtmusik Litanlae Lauretanae in D dur Sancta Marta j Ave
Verum Internatos mulierum in G dur, offertorium KV 72 I Symfonie no 36 in C
dur (Linzer Symfonie)
entrée f 6,(a.i.) cjp geldig.
voorverkoop aan de kassa van het Concertgebouw, Lange Begijnestraat 13 vanaf
15 juni van 10-15 uur; telefonisch 32 09 94 van 12- 15 uur. Kaartverkoop op de
avond van het concert In de Nieuwe Kerk vanaf 19.30 uur. Kassa Concertgebouw
zaterdag en zondag gesloten.
Amsterdam, Spiegeltent Museum
plein vanaf 17 uur: Midzomernachts
feest.
een onduidelijke visie op wat heden ten
dage hier en daar wordt gedaan op het
gebied van de mainstream, de pianistiek,
de modernere en geïmproviseerde jazz
en de jazzrock.
Wanneer nog een vergelijk met Gro
ningen gemaakt mag wonden, dan ont
brak in Rotterdam vooral het enthousi
asme, waarmee bij musici en publiek
het een en ander tot stand kwam. Hier,
in De Doelen, die qua architectuur meer
aan een kil aquarium dan aan een
feestelijke uitgaansgelegenheid doet den
ken, was eerder een nuchterheid merk
baar die in verte nog niet deed denken
aan de werkelijke festivalsfeer zoals die
in Groningen constant was te beleven.
Eerder was er in Rotterdam sprake van
een jazzmarkt met een rommelige sfeer,
waar je voor een koopje terecht kon.
Ik wil me beperken tot de zondagmid
dag en -avond, omdat op de voorafgaan
de dagen voornamelijk groepen aantra
den, die dit jaar al eerder op verschil
lende podia in ons land te beluisteren
rufi viwic-vuis «u. m»» aw .zijn geweest, zoals Archie Shepp, Thad
tot ongenoegen gafis definitief yerdwe- Jones en Mèl Lewis en Lee Konïfz. Cecil
Taylor, die ik in Groningen overmand
door slaap, na 13 uur intensief jazzge-
weld had laten schieten, trad in Rotter
dam met zijn kwintet op, waarin onder
meer trompettist Raphe S. Malik en
tenorist David S. Ware spelen. Taylors
groep, die hij Five CT genoemd wil zien,
wordt in haar klankkleur sterk bepaald
door de drie blazers. Een bassist ont
breekt, hetgeen de taak voor de drum
mer er niet gemakkelijker op maakt. De
pianist voerde muziek uit die voor een
toneelstuk was geschreven, in drie de
-len: Be red, Isle en Runner. De delen
gaan, na een collectieve inleiding waarin
het thema wordt uitgezet, zonder onder
breking in elkaar over. De blazers ne
men e Ik e en deel voor hun r ekening,
terwijl Taylor m et een powerachtige
inzet voor de versieringen zorgt. Verge
lijken in technische zin met de groepen
van Shepp en Frank Wright liggen hier
voor de hand. Taylors muziek is overi
gens even loodzwaar en totaal niet rela
tiverend om lang te kunnen boeien. Er
wordt een weinig doorzichtige muur van
volume opgetrokken die constant op het
zelfde niveau blijft en alleen in de
verbindende gedeelten even met wat ro
mantische pianistiek wordt afgewisseld.
Ook een romantisch pianist, maar lief
hebber van een bijna niet hoorbaar
geluidsniveau is Walter Norris die klas
sieke thema’s afwisselt met swingende
gedeelten. Zeer smaakvol, en vaak be
scheiden en subtiel-introvert uitgevoerd.
Geen technische virtuositeit bij Norris,
maar binnen haar beperkte vorm die de
combinatie van klassiek en jazz met zich
meebrengt, toch zeer de moeite waard
voor de inventieve oplossingen waarmee
de samenvoegingen tot stand komen. In
Red Mitchell op bas (en incidenteel
zang) had Norris een uitstekend en volg
zaam begeleider.
het voetlicht dan zaterdag. Op zichzelf 'is
het een boeiend experiment van een
dame, die gehuld in een lila kokervan
tricotstof, aan deze koker een interes
sante, steeds wisselende vorm geeft door
hem met ellebogen, knieën, voeten, ar-
dans, op pianomuziek van Zoltan Koda-
ly, wordt zittend op een bankje uitge
voerd en geeft behalve een fraaie bewe-
gingssculptuur, ook een sterke indruk
van verdriet zonder een beroep te doen
op medelijden.
„Errand into the Maze” (boodschap in
een doolhof) leverde een verrassing op
van een bijzonder ingetogen Juriko Ki
mura, die na het overwinnen van een
duistere figuur met een stok (u mag er
van denken wat u wilt) tot een, met
haar hele lichaam uitgevoerde, stralende
glimlach komt. Ook hier bleek weer, dat
zelfs deze schat aan expressieve bewe-
gingsvondsten pas betekenis kan krijgen
door een zeer persoonlijke beleving van
een danseres.
Ook in het volgende werk, „Cave of
the Heart” dat gaat over de verschrikke
lijke vernietigingskracht van de jaloezie
kwam de hierboven genoemde ervaring
dubbel tot uitdrukking. In het ene geval
door het totale gebrek aan inleving van
een danseres die daardoor het geheel
ondanks fraaie bewegingsstructuren, tot
een saaie bedoening maakte, aan de
andere kant door Takako Asakawa. Zij
bracht met haar lange solo als Medea na
de moord op haar rivale, al haar gevoe
lens vol sidderingen van emotie, vol
kleine driftige pasjes en dan weer glu
rende blikken, in haarspelmet de rode
draad uit haar hart, de draad van de
jaloezie, in haar extase van genot, ver
mengd met afschuw van zichzelf, de
zaal tot stormen van applaus.
Aan het slot van deze, voor een enke
le choreograaf bijzonder veelzijdige
maar ook wel erg lange avond, kregen
we nog „Appalachian Spring”, waarin
twee jonge minnaars, een pioniersvrouw
en een priester met als volgelingen vier
jonge meisjes, ieder op hun eigen manier
klaar komen met de in hunbinnenste
opborrelende lentegevoelens. Het resul
taat was wel wat lang, maar vaak ook
bijzonder humoristisch, ik denk bijvoor
beeld aan de priester die de blikken van
zijn volgelingen bindt door ze vragen
zijn hoed te bewaken, waarna hij zich
blootshoofds aan zijn lentekrampen
overgeeft. Maar ook hier .weer,was..hpt,
het dartelende jonge minnares je. dat in
dé-persoon van Yuriko-Kimiira.1 volledig
de show stal, waarbij ik me alleen maar
verbaasd afvraag waarom deze danseres
die deze avond twee keer zo hartvero-
verend naar voren kwam, me de eerst
avond nauwelijks is opgevallen, terwijl
ze toen zeker ook gedanst heeft.
Een stampvolle Stadsschouwburg
waarin vrijwel de hele Amsterdams?
balletwereld bijeengekomen was, zorgde
voor een volledig overtuigende oratie
die tot aanzwellende stormgolven van
applaus overging 'ïa-t’-? GreAam
(83 jaar) ditkeer - "rr wu ~ood ge
waad gebuid, op ■e”C?>-'?n
om temidden van haar dansers, die, diep
voor haar bogen, r c’~ publié’te hulde te
delen. Maandagavond gaat de groep nog
naar Rotterdam, dan naar België en
daarna naar Londen waar de Martha
Graham Dance Company als eerste mo
derne dansgroep in de geschiedenis, zai
optreden in het eerbied .-aardige Covent
Garden.
ten gebruiken nu enkel eenvoudige ron
de stukken hout, die hetzelfde patroon
volgen in de drie secties van het stuk
zij het dat de maat telkens verandert.
Een andere techniek \.-;>’.-dt toegepast
in „Six Pianos”. De zes kleine vleugels
worden daarb j m-?t een ye~e-trsieachtige
techniebespeeld, slechts af en toe
doorviochten met ee i kleme e.-le melo
dische patronen. „Music for mallet in
struments, voices and organ”, is het
afsluitende werk van dit concert. Een
aantal technieken valt gelijktijdig waar
te nemen: behalve de change of phase
8 die plaatsvindt in het samenspel tus
sen de marimba’s en de Glockenspiele
8 valt de techniek van de vergroting
op bij de tonen van de vrouwenstemmen
en het orgel. Tijdens elke climax luiden
enkele snelle zestienden van de vibra
foon het omgekeerde proces in. Dit alles
gebeurt met zo’n ogenschijnlijk gemak
en met name de stemmen zijn zo zuiver,
dat een ovationeel applaus Reich en de
zijnen dwingt tot herhaling van de laat
ste sectie.
Afgezien dat ik voor mijzelf geen
emotie in de muziek heb kunnen ont
dekken dan een bereidheid om de toe
hoorder mee te laten denken, verdient
een derde reactie nog vermelding. Don
derdagmiddag werd aansluitend aan de
persconferentie in een verduisterde zaal
een band afgedraaid met Reich’ recent
ste compositie, „Music for 18 musicians”.
Pas toen werd me duidelijk waarom zijn
muziek ook wel „trance music” wordt
genoemd. Het telkens herhaalde motief
kan hetzelfde effect sorteren als een
mantra tijdens het mediteren: zelfbe-
schouwend, rustgevend en beeldend.
Dit aspect zou Steve Reich wel eens
een heel aparte afzetmarkt kunnen ople
veren; zeker als je bedenkt dat er spra
ke van is dat zijn albums wellicht op
een poplabel worden uitgebracht.
JOHN OOMKES
- "l:51--- ~T '-AAI...;
Het concours dat in Laren veel redes
nen. De concerten, voor het grootste deel
in De Doelen en enkele in de ongezellige
Lantaren, hadden plaats verspreid over
de drie dagen in het weekeinde. Inclu
sief nachtconcerten en een uitgebreid
programma waaronder filmvertonin
gen dat gistermiddag rond drieën be
gon en negen uur later pas besloten
werd.
