1
I
„Luister naar je hart”,
11
1
r M
F
V
■Mi
mi
Km
Ié
F*
J
I
i’i
Opziener Verschoof weet het zeker:
door Th. J. Koeckhoven
door Wouter Hendrikse
t
Iets nieuws
Kind en bijbel
i
i
Luisteren naar je hart. Het is misschien een van de beste omschrij
vingen van het gebed. Er zijn ook heel andere: Bidden is je hart
verheffen tot God. Bidden heeft te maken met jezelf, met anderen en
natuurlijk met God. Ik geloof niet dat je een van deze schakels
ongestraft kunt weglaten. Ze horen zo sterk bij elkaar dat je van een
biddende mens best zou kunnen zeggen. God is in zijn hart. Dat is een
hoogte die voor de meeste mensen onbereikbaar is. Maar het minste
wat men van een biddende mens mag en moet verwachten, is een
praktijk van leven die harmonieert met het gebed. Zo kan niemand
bidden om de vrede, als hij niet minstens in zijn eigen omgeving een
sfeer van vrede tracht te bereiken.
„IEDER, DIE GEEN GETUIGE VAN JEHOVA*
is, zal in 1975 omkomen”
1
i..
In
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1970
Bidden is zelf werken om
\Ne leven nog
'iïi
Lr
SOM
Jehova-getuige Henk Verschoof
I
I
der
bos
koud
vom
Oefe
moei
ond*
Bidden is bij deze schrijver niet in de
eerste plaats het uitspreken van formules.
Bidden is ook en veeleer zich overgeven,
ervaren dat God te sterk is voor ons.
Bidden is liefhebben, geven en blijven
geven
Egoïsme is wel een slecht uitgangspunt en
het is in strijd met de overgave die het
gebed vereist. Daarbij komt dat God geen
Sinterklaas is. Als iemand graag wil sla
gen voor een examen, zal hij stevig aan de
studie moeten, anders is kans op verhoren
al bij voorbaat uitgesloten. Pater Broeckx
gaat hier terecht niet al te diep op in.
Hij toont als een van de grootste wonde
ren die het gebed bewerkstelligt, dat bid
den de mens verandert. Jacob wordt
Israel, als hij met God heeft geworsteld.
Na de strijd wordt zijn gebed en wordt
zijn overgave onvoorwaardelijk. Daar
voor was het: als u dit en dat voor mij
doet, zal ik u geloven. Bidden vraagt om
een overgave zonder voorwaarden. Daar
na zal de biddende mens ontdekken dat
hij zichzelf heeft gevonden, misschien dat
hij zich met zijn lot heeft verzoend, het
belangrijkste wellicht dat hij zich met
zichzelf heeft verzoend.
Als ondertitel dragen ze woorden, beel
den en verhalen uit de bijbel. Uitgever is
De Toorts te Haarlem. Prijs per deel
12,50. Aanvankelijk had ik enige bezwa
ren toen ik de opzet van de boeken bestu
deerde. Ze zijn gelukkig bij nader inzien
voor een goed deel weggenomen.
Dr. Klink stapt hier af van de traditione
le bijbelverhalen. Zij vindt deze met name
voor de jeugd minder geschikt voor het
ovèrbrengen van de centrale boodschap
van de bijbel. Daarom biedt ze nu een
andere methode aan die voor jong en
minder jong samen is geschreven. Zonder
oudere begeleider kan de jeugd namelijk
weinig met beide delen beginnen
tijd en wijle in een gelukkig moment
misschien in een dal van droefheid
wordt verlicht door een hemels licht.
Bidden is geen vrijblijvende zaak, zegt
dit mooie boek bijna van bladzijde tot
bladzijde. Men kan niet tegelijk tot God
bidden, als men onoprecht is jegens zijn
medemens. Men kan niet bidden om gene
zing van een zieke, als men zijn gezond
heid en die van anderen schaadt. Men kan
niet bidden om vrede, als men zelf de
vrede niet wil zoeken, als men zelf niet
bereid is alles te doen om de werkelijke
vrede onder de mensen van deze aarde te
vestigen. Men kan niet bidden om het
eeuwige licht, als men niet bereid is door
het donkerste dal te gaan. Zo staat het niet
letterlijk in dit boek, maar ik moet me al
sterk vergissen, als het niet geheel volgens
de geest van de schrijver is.
In de twee boeken komen de bijbelse
verhalen als zodanig bijna niet terug. Het
gaat nu om de grote lijnen en de samen-
Dit is voor een goed deel terecht, daar
grote delen van de bijbel en van de daarin
vertelde verhalen de jeugd niet aanspre
ken. De vraag is alleen: wanneer dan wel?
Dr. Klink kent de bijbel en de jeugd
gelukkig goed genoeg om de sfeer van de
Schrift ongeschonden te bewaren en de
grote lijnen voor de jeugd duidelijk te
laten worden. Zij doet dit in een mooie
taa'. Bijbelse woorden, begrippen en beel
den kunnen zo tot nieuw leven komen
voor een nieuwe generatie.
Dr. J. L. Klink heeft al heel wat goede
boeken over het thema ..kind en bijbel”
geschreven. Aan deze reeks zijn er nu
twee toegevoegd Ze heten „Het huis in de
wereld” en „het geheim van de wereld”.
v
ir
ti
ti
zi
d
d
ii
v
o
n
v
h
v
a
s
s
g
p
a
P
g
d
z
t
a
l
i
i
j
i
„We zullen de lijken van
de straat moeten halen"
Ht
aanc
schil
er ir
ze d
de j
stan
nog
den,
aal,
kun:
op
wat
latei
In
gele
aspe
de
ges<
oefe
vliei
het
op c
luxe
moe
den
„De
geei
lelukl
De bijbel zelf en de mooiste verhalen uit
de bijbelse geschiedenis blijven echter
(nog) dicht. Ik moet eerlijk bekennen dat
ik heel veel afwijk van de methode die dr.
Klink in haar twee boeken voorstaat. De
kinderen krijgen van mij alle bijbelse
verhalen te horen die zij wensen: de mooie
en de nare. En iedere opvoeder weet dat
een kind tegen een stootje kan: dat hij met
graagte het hoofd van Goliath ziet rollen
en de Egyptenaren in zee ziet verdrinken.
Maar daar gaat het hier natuurlijk niet m.
Niet helemaal tenminste
We kunnen alleen maar hopen dat de
boeken van dr. Klink een opening naar de
Schrift bieden. Deze kans is reëel, maar
haar manier is niet de enige, al is het wel
een goede. Heel veel hangt af van de
ouderen (leerkracht, katecheet, ouders)
die samen met de kinderen deze boeken
lezen en bespreken
Daar de boeken met begeleiding moeten
worden gebruikt, kan niet worden aange
geven voor welke leeftijd ze zijn geschre
ven. Het lijkt me goed dat de opvoeder
geen al te jeugdig publiek kiest. Tien jaar
is wel een minimum.
Het lijkt af en toe dat pater Broeckx een
beetje zweeft, dat hij het contact met de
harde wereld van iedere dag heeft verlo
ren. Niets is minder waar. Want uit zijn
boek blijkt duidelijk dat de biddende
mens op aarde vertoeft, zij het dat hij bij
hang van de bijbel die worden aangebo
den. Het gaat nu om beelden en verhalen
die naar de opvatting van dr. Klink nauw
aansluiten bij de ervaring van kinderen.
De verhalen van de bijbel zelf, die duizen
den jaren hebben gefunctioneerd voor
oud en jong, worden nu voor de jeugd
even apart gezet. Dat komt later mis
schien.
Pater Broeckx stelt de lezer voor vele
vragen. Zo vraagt hij of bidden niet meer
een geduldig wachten zou moeten zijn op
het moment dat Gods Geest scheppend
wordt in ons. Dat wil zeggen: een oprecht
biddend mens brengt iets geheel nieuws
voort, af en toe een straaltje van hemels
geluk als werkelijkheid op deze wereld.
Een echt biddend mens is oprecht. Ook
al weten wij dat in ons onoprechtheid
leeft. Ook al beseffen wij dat woorden
ontoereikend zijn, omdat wij met de taal
van mensen tot God moeten spreken. Als
we maar met ons hart achter deze woor
den kunnen staan.
Vele mensen beklagen zich of zij klagen
zelfs God aan. dat hun gebed niet wordt
verhoord. Misschien vragen zij te veel,
misschien het onmogelijke, misschien
zelfs het verkeerde. Het kan ook zijn dat
zij (ook wij) te veel aan onszelf denken.
Aandacht voor de Geest van God en
overgave aan God noemt pater Broeckx
de voornaamste voorwaarden voor echt
gebed. Misschien zou bidden meer luiste
ren dan spreken moeten zijn om God de
kans te geven tot ons te spreken. Niet in
het lawaai van storm of in de hitte van
vuur, maar in het suizen van een zachte
bries. Aan de hand van de Schrift toont
Broeckx aan, dat Mozes, David, Elia en
Jezus mannen waren van gebed, omdat zij
de kunst van het luisteren verstonden en
omdat zij vervuld waren van de Geest van
God.
„Iedereen die geen getuige is van Jehova zal in 1975 omkomen. We
zullen de lijken van de straten moeten halen”. Deze dreigende woorden
werden in 1970 gesproken door de Jehova-getuige Henk Verschoof en
gepubliceerd in deze krant. Hij zei dit tijdens een manifestatie van de
Jehova’s in de Martinihal te Groningen. „Ik weet het zeker”, riep hij
nog uit. Toch is er ergens iets fout gegaan. Alle niet-Jehova-getuigen
leven nog, tenminste indien zij niet een natuurlijke dood zijn gestor
ven. Reden om weer eens met Verschoof kontakt op te nemen om te
horen of hij nog wat voorspellingen voor ons in petto heeft.
te krijgen wat je vraagt
In zijn Steenwijkse bovenhuis, waar
hij leeft met vrouw en kind, ontkent hij
in principe deze uitspraak te hebben
gedaan. Later trekt hij echter bij en
geeft toe het gezegd, maar niet zo hard
gemeend te hebben. „Kijk, wat ik toen
in de Martinihal heb gezegd is hele
maal fout overgekomen. We kunnen
ons niet vastklampen aan een bepaalde
datum, want dan is je overtuiging niet
echt. In de bijbel staat dat het elk
moment kan gebeuren; er staat echter
geen tijdstip bij, dus hoe zouden wij
dat ooit kunnen weten0 Wat we echter
wel zeker weten is dat de mensheid elk
ogenblik kan worden vernietigd.
Alleen wij, getuigen van Jehova, zullen
overleven om weer een paradijs op
aarde te creeren. Wij behoren niet tot
diegenen die zeggen dat de Aarde zal
vergaan Dat is door ons ook nooit
gezegd en bovendien staat in de bijbel
duidelijk dat alleen de maatschappelij
ke stelsels vernietigd zullen worden”
De bijbel is voor de Jehova-getuigen
een stevige strohalm, in hun ogen een
onwrikbare eik waar ze zich elk
moment aan vastklampen. Elke geda
ne uitspraak haalt Henk Verschoof uit
de bijbel. Hij wil het gelijk van zijn
woorden bevestigen met de Heilige
Schrift. Het is voor de heer Verschoof
erg moeilijk rechtstreeks een vraag te
beantwoorden. Bij een vraag als:
Waarom heeft u in 1970 gezegd dat de
wereld in 1975 zou vergaan? roept hij
onmiddelijk de hulp van de bijbel in
door een stukje op te zoeken waarin
volgens hem het antwoord staat.
Toch is 1975 voor de Jehova-getuigen
geen verspild jaar geweest. Een
belangrijke mijlpaal werd er volgens
hen geslagen. De mensheid bestond in
1975 precies zesduizend jaar. De getui
gen hebben dit uitgerekend aan de
hand van de bijbel, dus het kan niet
missen. Eveneens volgens de bijbel
leven we nu in de zogenoemde eindtijd.
Dit houdt in dat het einde elk moment
kan komen. „We weten niet hoelang die
eindtijd zal duren. Erg lang kan het
niet zijn. Kijk, u moet het zo zien. Voor
God is 100 of 200 jaar niets, terwijl voor
ons mensen 10 jaar al een groot deel
van ons leven is. De Jehova-getuigen
zullen overblijven om weer een gezon
de en gelovige wereld op te bouwen. Ik
weet niet hoe dat moet gebeuren, maar
de mogelijkheden van God zijn onbe
grensd”.
Het zal inderdaad een hoop moeilijk
heden opleveren om bijvoorbeeld een
hele straat te vernietigen en dat ene
huis waar die Jehova-getuige woont te
sparen. Verschoof: „Ik weet ook niet
hoe Hij dat zal doen. Wat ik wel weet is
dat God gericht kan vernietigen. Leest
u het verhaal over het ineen storten
van Sodom en Gomorra er maar op na,
daar staat het in hoe dat is gegaan. Op
het moment dat de mensheid zal wor
den gestraft voor haar daden zullen
zich bepaalde vreemde kl achten mani
festeren om de vernietiging tegen te
gaan. Die vreemde krachten zijn de
duivel, die alles in het werk zal stellen
om de vernietiging tegen te gaan”.
Bij het gesprek is public-relationman
Jan Dokter van de Jehova-getuigen
van de regio Zwolle, aanwezig. „Voor
mij is het ook een grote vraag hoe de
mensheid aan zijn einde zal komen. Ik
denk niet dat alle mensen zullen ster
ven, omdat er gewoonweg teveel zijn.
Er zijn maar een paar miljoen Jehova
getuigen; dat houdt in dat dat er bijna
vier miljard ongelovigen zijn. Wij zou
den hen nooit allemaal kunnen begra
ven. Ik zeg ongelovigen omdat ik er
zeker van ben dat wij getuigen van
Jehova, de enige zijn die echt volgens
de bijbel leven. De gereformeerden
hebben een geloofsbelijdenis als maat
staf. De bijbel zegt dat de bijbel de
enige maatstaf moet zijn om te ge
loven”.
Volgens de heren Verschoof en Dok
ter groeit het Jehova-getuigen-bestand
m Nederland aanzienlijk. Zelf gaan zij
ook door de week en in het weekeinde
de straat op om via deurbezoeken nieu
we Jehova-getuigen te werven. „Dit is
een taak die elke Jehova heeft. We
moeten trachten zoveel mogelijk men
sen te redden. Die verhalen van de voet
tussen de deur
zijn volgens mij zwaar overdreven. Ik
ga al vanaf 1950 langs de deuren en heb
me nog nooit van zulke methoden
bediend. Als de mensen duidelijk ken
baar maken niets met ons te maken te
willen hebben, ‘dan gaan we gewoon
door naar de volgende deur. Indien het
de desbetreffende op dat moment niet
schikt, maken we een afspraak om nog
een keer terug te komen, zodat we dan
alles kunnen bespreken en uitleggen”
Het is duidelijk, de mensheid loopt
op haar eind. Elk moment kan de aar
de opensplijten of zoiets. Verschoof:
„Het is heel goed mogelijk dat God
bijvoorbeeld een wereldmacht
gebruikt om orde op zaken te stellen.
Hij heeft dit al eens eerder gedaan.
Maar over het algemeen gebruikt God
elke straf maar een keer. Het lijkt mij
echter wel logisch dat het op zo n
manier zal gebeuren”.
De Jehova-getuigen zijn te vinden in
ruim 210 landen. Niet overal worden ze
zo getolereerd als in Nederland. In
Malawi bijvoorbeeld worden ze op een
afschuwelijke manier vervolgd. „De
Jehova-getuigen zijn min of meer altijd
al de dupe geweest van vervolgingen.
Tijdens het afschuwelijke bewind van
Hitler zijn vele duizenden Jehova’s
gedood”, zegt Verschoof.
Volgens de getuigen van Jehova Ver
schoof en Dokter moet de mensheid
gestraft worden wegens haar vele zon
den tegen het milieu en de afvalligheid
tegenover God. De mensen maken
alles kapot in de natuur met hun afval
stoffen. Steeds minder mensen gaan
naar de kerk. Zo kan dit niet meer
doorgaan. We zullen blij zijn als de
mensheid vergaat, en wij het paradijs
weer op aarde kunnen terugbrengen
Zo zou ik nog meer fraaie theorieën aan
het papier kunnen toevertrouwen. P. M.
Broeckx doet het veel beter. Vandaar hier
enige woorden die worden gewijd aan zijn
boek „Luister naar je hart" dat bij uitge
verij Patmos, Antwerpen-Amsterdam, is
verschenen. Dc prijs bedraagt 10,50.
„Om echt te kunnen bidden, heeft men
God nodig. Niemand zal daaraan twijfe
len. Maar bidden is wellicht evenzeer
afhankelijk van mensen die op hun eigen
persoonlijke manier in diezelfde God ge
loven. En die dat geloof trachten tot uit
drukking te brengen én in de dienstbaar
heid van hun dagelijks leven én in woord
of zang, in gebaren of in roerloosheid”. Zo
begint pater Broeckx zijn boek over het
gebed, een van de weinige boeken over dit
thema die echt inspireren en die ook
bemoedigen
Al uit dit citaat wordt duidelijk dat de
schrijver het gebed niet alleen richt op
God, maar ook en vooral op de mens. Het
is belangrijk dat hij van meet af aan de
dienstbaarheid van het dagelijks leven in
de sfeer van het gebed betrekt. Zelf zegt
de schrijver dat zijn opstellen zijn ont
staan: kijkend en luisterend naar mede
mensen en naar sporen van God in hen.
Daarnaast heeft hij de Schrift afgetast, op
zoek naar bladzijden die misschien soort
gelijke ervaringen verwoorden en
beschrijven. Pater Broeckx weet waaro
ver hij praat, want hij heeft jarenlang de
H. Schrift onderwezen aan theologiestu
denten. Bovendien heeft hij geruime tijd
in een sfeer geleefd die gunstig is voor het
gebed. Hij is al vijf jaar proost van het
Norbertinessenklooster in Oosterhout en
voordien was hij twaalf jaar prior en
novicenmeester in de Norbertijnerabdij
van Postel. Pater Broeckx zal dus wel
Norbertijn zijn.
-1
(Van onze correspondent)
jRONINGEN Duizenden Jehova’s getuigen bijeen in de Groninger
^hSa^^sfeer op het congres is erg hef, iedereen helpt mekaar Op
in ene hand Jehova's woord en
'enap is het niet
te verbeteren wij
ook met meer
niet meer, de
Bidden is dolen door de woestijn. Pater
Broeckx maakt met ons opnieuw de reis
van veertig jaar van Israel uit Egypte door
de woestijn naar Kanan, het beloofde
land. Waar gebed voert door de woestijn,
zegt de schrijver. „Bidden zal noodzake
lijk iets hebben van de dorheid en de
desolaatheid van het eindeloos dwalen
door een zandwoestijn en misschien is er
ï- opeens een oase. Bidden heeft iets van het
zoeken van het uitverkoren volk naar de
God van het beloofde land en tegelijk
draagt het in zich iets van het rusteloze
heimwee van datzelfde volk Gods naar
een verloren paradijs”. Bidden is zo
gezien door -God beproefd worden als
Israel, als Jezus in de woestijn. Daar ont
moeten we de God van het levende water,
het manna, het hemelse brood. Bidden is
twee mensen tegelijk zijn: de mens van
God en de Satan in ons.
Zrbll
verdttygnde middelen en was homo
fiel Een broeder u met hem gaan
praten, heeft hem geestelijk gevoed.
Hij is gedoopt, maar voor hit gedoopt
kon worden moest hij eerst van zrn
homofiele neigingen afzien. Dat ge
heard. Medisch is dat volgens mij ook
te verklaren: wij menen dat homofilie
ontstaat doordat iemand Veel aan zelf
bevrediging heeft gedaan Hij ka-
normaal meer denken word’
S ,.<S
