dat
IJmuiden
Zo ging
in
OVER IJMUIDEN GESPROKEN
98,
68
I
i
■fcr
Rr
49
148
168
188
19.- E
I
DENIM
IM.
J7
i
Versiering
Hooizolder
Krachtproef
Heimwee
Hardlopers
JURKEN
Celdregen
20% 30% 40% ARTIKELEN,
XK vL
t v
w o
J
JONGENSAFDELING
WOENSDAG
7
JULI
6
19 76
IJMOND
(V!
In
r
Ve
LICHT
GEWICHT KOLBERT
door Jan
van Baarsel
Onze
opruiming
begint op
15 juli a.s.
BI
stra;
Blok
Bev<
men
stige
niet
ken.
asfa'
verk
Jans
leid,
ture:
geen
blijf
van
Bi
REGENJASSEN
IN POLYESTER
KATOEN
KORTE
REGENJAS
^7070 77777>
X7-'- S
KLEDING VOOR
VADER EN ZOON
tl
f/
TOPKLASSE
KOSTUUMS
in zuiver scheerwol
en trevira-wol
1
WINKEL
PRETTIG
IN ONZE
GEHEEL GEKOELDE ZAAK
en 98,—
NU
O.A.:
KORTING
GROTE
SORTERING
MERK
OVERHEMDEN
o.a.:
ELMIOR F""
FABLO
vanaf F®?1'
ZOMERSHIRTS
kosten anders
49- 39- en 29-
NU
van
af
marktplein! IJMUIDEN
KWALITEITSBROEKEN
in polyester-wol Qu
van 72 - 68-en 58-NU VU
Visschersvaar-
-gatstad
VAN PRAAG K.W
RUIMT OP KOUD VAN KRIJGT
J
’4' 7-
grote tegenslagen moeten incasseren,
slagen die bijzonder hard aankwa
men.
Snuffelend in oude kranten vonden
we een advertentie:
Toen IJmuiden vijftig jaar bestond
werd er bijzonder veel werk gemaakt
van de versiering der straten. De heer
M. P. Kocx, nu te Santpoort wonend,
heeft er heel wat uren aan gewerkt.
Hij was als timmerman in dienst van
de aannemer Bas van Geldorp aan de
Bik en Arnoldkade, die van de ge
meente Velsen vele opdrachten voor
de versiering kreeg.
De heer C. van der Meer herinnert
zich ook dat er bij het vijftigjarig
bestaan van IJmuiden een grote atle
tiekwedstrijd is gehouden. „IJmuiden
had heel wat goede atleten in die
tijd. Er was een ploeg lopers van het
IJmuidense „Olympia” die regelmatig
trainden in de duinen achter de Vis-
Toen IJmuiden vijftig jaar bestond
kwam geld als manna uit de lucht
Bij
werd
te tt
oven
nieuM
waar
word
rijba:
tijd
trans
dat v
dige
volst;
teriai
drie
ten o
en k
in fe
zijn.
In
laagj
van
mete:
verk<
Dit
Sind:
gepai
meer
gen
route
Eei
ellen
laagj
se z<
,xA<
BIO
K
en
gen
Li
21.S0 uur
MUZ
Gr(
mark
mers
cours
limpi
BIOS
Cln
in W'
damn
Fra
„The
Lid
genit
Lu:
a.l.
Hind
Rei
„Vro
lijme
Ro:
flew
Stu
de sc
en 21
a.l.
Cln
dag
verk'
Toen de slager in de gaten had dat
een van zijn losse klanten de tros
wilde losgooien zonder dat een van
de opvarenden de moeite had geno
men de rekening te voldoen haastte
hij zich erheen. Schipper en beman
ning stonden dronken aan dek. Toen
Leendert aan boord wilde springen
trok een van hen een revolver: „Kom
jij je geld maar halen, als je het lef
hebt” Zo ging dat soms in IJmuiden.
Leendert was een grote sterke ke
rel met een kop haar diie blonk als
BIOS
Cit
slimi
TEN'
Mu
gelij
Pi«
trum
van
Sta
tot 1
Be
Velsi
uur
Pe
toon:
muit
di.,
21 ui
Mr
Nooi
ouds
di.,
RU
poor
de”,
(beh
No
weg,
relle
Ou
tenti
ma.
Tu
van
La
LÏN'
van
maa
DIV
Al
dien
Sam
den
Vf
ten.
So
den
Ce
10-11
woe
Zee
Sc
De
uur
G<
lanj
ma.
O]
vrij
Zat.
Al
woe
De heer Kocx: „Als de grootste
klus herinner ik me ons werk op het
Stationsplein in Oud-IJmuiden. waar
we een grote wereldbol moesten op
stellen, naar het ontwerp van archi
tect Ten Broeke sr. De bol was zo’n 1
meter 60 hoog. Er zat een ijzeren
vallen. Er was door de winkeliers een
ballonvaarder gecharterd die waarde
bonnen moest laten neerdwarrelen.
Heel wat geld ging mee de lucht in.
De heer C. van der Meer was die
dag een van de gelukkigste IJmuide-
naren. Hij herinnert het zich als de
dag van gisteren: „Ik had gehoord
dat de ballon op het terrein van
Stormvogels zou opstijgen. Als jongen
was ik er natuurlijk als de kippen
bij. Toen de eerste handvol waarde
bonnen uit het mandje van de lucht
ballon werd gegooid ving ik er een
op die aan een kleine parachute hinig.
Het was een waardebon van 25, stel
je voor, een weekloon in die tijd. Ik
ben er meteen mee naar de herenmo
dezaak van Johan de Waard in de
Kanaalstraat gegaan. Ik wilde name
lijk allang zo’n echte blauwe schip
perstrui hebben. Nou, die kon ik er
mooi mee kopen."
Leendert was achttien jaar toen hij
naar IJmuiden kwam. IJmuiden was
nog een gat. Men liep zo van zijn
huis de duinen in. Als er een beetje
wind stond (en wanneer staat er in
IJmuiden geen wind) voelde men het
zand voortdurend tussen de tanden
knersen. Vandaar misschien dat IJ
muiden in zijn weinige straten zoveel
cafés had; zand maakte dorstig. Van
het kleine aantal huizen moest Leen
dert het niet hebben. Wel van de
vissersboten, waarvan de schippers
hadden geleerd dat het in het jonge
IJmuiden goed markten was een
veilige haven, willige kopers.
Een lezeres: „Het is zoals u schreef
in uw beschouwing over het vroegere
Velseroord: wie er is opgegroeid maar
er nog voor de oorlog vandaan is
gegaan, kan beter op zijn herinnerin
gen teren dan er nog eens vol heim
wee naar terug te gaan. Ik heb dat
laatst gedaan, maar ik doe het nooit
meer, want ik kende niets terug.”
(Reacties: schriftelijk bureau van
dit blad, telefonisch 023-378601).
een gloednieuwe vuurtoren. Hij stoot
te een serie krachttermen uit die hij
van Den Helder had onthouden, aan
gevuld met de allernieuwste uit vele
streken die in IJmuiden direct ge
meengoed waren geworden. Hij
sprong op het dek, op de man met de
revolver af, die zich met zijn mede-
opvarenden in een ruim liet vallen,
waarvan ijlings het luik werd dicht
geschoven. Leendert trapte het luik
open, liet zich in het ruim vallen en
sloeg links en rechts lukraak om zich
heen tot iemand „stop” riep, geld
in een toevallig vrije knuist stopte.
De slager had het gemaakt. Ze
moesten wel heel erg vreemd in IJ
muiden zijn om het Leendert de
Beurs nog ooit moeilijk te maken
wanneer het op betalen aankwam.
i
■OF
Die advertentie roept een zee van
herinneringen op. Aan de „goede tijd”
die de vissersplaats IJmuiden toen
had. De tijd van een Sam Vlessing,
een George Haak, een Jungbacker,
mannen die IJmuiden wat cultuur
probeerden te geven. Maar ook de
tijd van karakteristieke figuren als
Leendert de Beurs die voor de in
wendige mens zorgde en daarmee
eveneens op het meesterschap in IJ
muiden aanspraak kon maken.
JAN VAN BAARSEL.
serijschool. hun startplaats. Leden
van de ploeg: Freek de Boer van de
ijzerwinkel aan de Wilhelminakade,
Klaas Groen, Celis Voogt, Jonker
(van het dok) en Willem Effern. Jon
ker was een van de beste lopers van
de ploeg, maar de iets jongere Effern
ging hem op de duur voorbij. Willem
Effern nam in 1928 deel aan de
Olympische Spelen te Amsterdam”.
In de Oranjestraat een van IJmui-
dens drukste winkelstraten, werd
dansles gegeven op de „Hooizolder”,
herinnert mevrouw T. Wiersma-v.d.
Leek zich. Beneden was een fourage-
handel. Had Velseroord de dansleraar
Ebbeling, IJmuiden was zeer gesteld
op de dansleraar Van Dijk, overdag
in het dok werkzaam, ’s avonds stem
mig gekleed jong en oud de nieuwe
passen lerend. De balavonden werden
gehouden in de kleine zaal van Tha
lia.
Leendert werkte als een paard, in
zijn zaak in de Kanaalstraat en later
in zijn winkel in de Bloemstraat, een
der dichtstbevolkte straten van het
oude IJmuiden. Zijn vee kocht hij
zelf in Purmerend. Om op tijd op de
markt te zijn moest hij altijd het
treintje van vier uur ’s morgens ha
len. Na van vroeg tot laat te hebben
doorgewerkt zei Leendert, wanneer
de laatste klant geholpen was en de
winkel was schoongemaakt, tegen
zijn vrouw dat het tijd werd zijn
boord en zijn das om te doen. Hij
was zo’n brok kracht geworden dat
hij het zelf niet meer voor elkaar
kreeg. Zijn vrouw ging op een stoof
staan en hielp hem. Daarna nestelde
de slager zich in een stoel om de
eerste uren van de nacht nog wat te
slapen.
Slager De Beurs, een der pioniers
van IJmuiden die niet alleen hun
energie maar ook kleur en fleur aan
de plaats gaven, heeft al zijn werken
met veel succes bekroond gezien. Op
den duur kocht hij rechtstreeks in
Engeland vlees in; hij leerde de weg
in het centrum van Londen net zo
goed kennen als in IJmuiden. Ver
scheidene winkels stichtte hij; offi
ciële instanties, als de marine, be
trokken hun vlees bij hem. Maar de
eerste slager van IJmuiden heeft ook
L. de Beurs en Zonen
Mr. Vleeschhouwers
Bloemstraat 34
Zeeweg 85
Begijnestraat Beverwijk
Oudste en beste adres voor rund->
kalfs- en varkensvleesch tegen de
allerlaagste prijzen.
Speciale prijzen voor
tuigen.
staaf doorheen maar verder was alles
van hout: schinkels (een soort latten)
met triplex erop bevestigd.” De heer
Kocx werkte verder aan erepoorten
in verscheidene straten: „Ik had
haast geen tijd om zelf naar de mooi
versierde straten te gaan kijken.”
Ook de heer D. Ros, nu eveneens te
Santpoort wonend, herinnert zich dat
hij in dienst van aannemer Bas van
Geldorp bij het opstellen van ere
poorten heeft gewerkt. Hij mocht ook
de verfkwast hanteren. „Dat gold al
leen voor de behandeling met water
verf; allemaal mooie kleuren waren
daarvoor uitgezocht. Het fijne, echte
schilderwerk gebeurde natuurlijk
door een vakman op dat gebied. Dat
was Jongeling, die zijn bedrijf in
Oud-IJmuiden had.”
Hij had het in Den Helder allemaal
goed bekeken, Leendert. Daar was hij
slagersknecht geweest. Nu eens ver
telde de vrouw van een vletterman
dat hij volgende week niet meer
hoefde te komen, dan weer zei de
vrouw van iemand op een sleepboot
dat hij maar niet meer achterom
moest komen „horen”. Ze gingen ver
huizen, vele klanten, naar een nieuwe
plaats aan de monding van een nieuw
kanaal, een plaats die Den Helder
wel eens helemaal kon gaan verdrin
gen: IJmuiden, geboren in 1876, mid
denin een duinvlakte.
„Matje”, zei Leendert tegen z’n
meisje dat uit Zaltbommel kwam
maar in Den Helder in betrekking
was, „we moesten maar gaan trou
wen en in dat IJmuiden een eigen
zaak beginnen”. Matje, ook pas acht
tien, zei dat ze het allemaal best
vond. Zo kreeg IJmuiden zijn eerste,
al maandenlang verbeide slager en
zijn eerste, al even hard werkende
slagersvrouw.
Het kostte Leendert de Beurs geen
moeite klanten te krijgen op de vis
sersboten, bij de Hollanders, de En-
gelsen en de Denen. Hij verkocht best
vlees tegen een redelijke prijs en
in het jonge IJmuiden liet de rede
lijkheid van de prijzen nogal eens te
wensen over. Het kostte Leendert
soms well moeite om z’n geld binnen
te krijgen. Zijn grote krachtproef
kwam al gauw.
7
Ik
I
1
van praaq
^3-
L VL X 1
1 I
