Arrestatie na grote
bosbrand in Elspeet
GUSTAV HEINEMANN:
Nieuwe leider
Britse Liberalen
VUURZEE NA LANGE STRIJD BEDWONGEN
donderdag
FLAUWVALLEN
OP DE TENEN
len
ZWAKKELINGEN?
NORMAAL GEDRAG
door mco
scheepmaker
8
JULI
1976
BUITENLAND
BINNEN-
EN
Tijdig
Evacuatie
iten
Zorg
isfje
De grootste
lend
lapt
core
elen
Lichte schade
F -
VW
Gigantische bosbrand op Vein we
(Van onze speciale verslaggevers)
De vlammenzee rukt op over de Veluwe.
Pleitbezorger verdraagzaamheid
wa
iicij-
hem de waardering van veel linksge
oriënteerde jongeren in de Bondsrepu-
„Om de kans op bezwijmen te voorko
men, zie de soldaat er op toe dat hij op
de paradeochtend ontbijt heeft genoten.
istje:
rondt
Als president (van 1967 tot 1974) heeft
Heinemann veel gedaan om de afstand
Brandweercommandant Laven zei niet,
ontevreden te zijn over de coördinatie
van de brandbestrijding. Hij noemde de
brand de grootste bosbrand na»de oorlog.
In 1973 woedde bij legerplaats ’t Harde
een brand waarbij ongeveer 300 hectare
verloren ging.
Een „gelukkige’ 'omstandigheid bij de
brand was dat deze woedde in de nabij
heid van de legerplaatsen, waardoor de
brandweer de beschikking had ovei veel
water. Zonder dat en zond«r de ingezette
mankrachten en materieel was de ramp
niet te overzien geweest, aldus de heer
Roeien. Bij de wateraanvoer werd ook
een druk gebruik gemaakt van particu
liere tankwagens, zoals van melkfabrie
ken.
be-
van
ij in
even
aak-
pet
ge-
oe de
Gro
teren
an is
k
uit
’je.
jriet
war
De-
een
Dan-
sniten
de
Ka-
t het
tfcsen
i van
onge
naar
het
lan
den,
van
zegd
r de
Een
aan-
aden
dhe-
de
nen-
de
iries-
voor
i:
In-
n de
kan
va-
■eeks
het
and),
one-
circa
‘■gen,
>ffen
khe-
>lijft
ARNHEM. Nederland is gis
teren geteisterd door enorme bos
branden, die zeker vijfhonderd hec
tare natuurgebied hebben verwoest.
De branden woedden op de Veluwe
en in de provincies Limburg, Noord-
Brabant en Zeeland. Het zwaarst
werd het gebied rond de stad Arn
hem getroffen, waar niet minder
dan vierhonderd hectare in vlam
men opging. Slachtoffers zijn er niet
bij gevallen.
zore”
rolgd
n’te-
laap-
(20
kreeg echter geen voet aan de irond en
werd in 1957 ontbonden. In dat jaar
sloot Heinemann zich aan bij de SPD,
en wend voor deze partij in de Bondsdag
gekozen.
Bijna zeven uur zijn brandweerkorp
sen uit de provincies Utrecht en Gelder
land en tuit West-Duitsland bij Arnhem
bezig geweest voor om kwart voor zes
het sein „brand meester” gegeven kon
wonden. De meer dan vierhonderd
brandweerlieden werden bijgestaan door
ruim vierduizend militairen en een niet
bekend aantal burgers.
Na afloop van de brand bleek dat de
bedreigde plaatsen en gebouwen er rede
lijk goed waren afgekomen. De Elektro
nische en Technische School van de
luchtmacht was slechts vrij licht be
schadigd. De bedreigde campings waren
Mocht het ergste niettemin gebeuren,
dan valle hij op beheerste wijze op de
grond. Daartoe draaie hij zijn lichaam
ongeveer 5 graden, zakke door op de
hurken, rolle naar links en herkrijge de
greep op zijn wapen, om persoonlijke
verwondingen en grote schade aan het
wapen te voorkomen. Elk geval van
bezwijming zal door de sectiecomman
dant worden onderzocht”.
Bij het totstandkomen van de „grote
coalitie’ (van CDU en SPD) in 1966
werd Heinemann minister van justitie.
In die functie heeft hij zich Sterk inge
spannen voor een modernisering van het
grotendeels 19de eeuwse 'strafrecht, en
verwierf hij zijn reputatie van een libe
raal en humaan politicus.
NUNSPEET (ANP) - De politie in Elspeet heeft gistermiddag een inwoner van
die plaats aangehouden die verdacht wordt van het aansteken van de brand waarbij
gistermiddag veertig hectare bos en hei bij Elspeet in vlammen opging. H\j zou de
afgelopen week nog vijftien branden hebben aangestoken.
Inmiddels had de politie van Arnhem
in samenwerking met de Rijkspolitie
alle wegen rond Arnhem afgezet. Enkele
wegen werden voor alle verkeer geslo
ten.
igen
nette
(sieve
l op
it is
srder
59-
anua
■aren
m in
Fran
il ia
listi-
iders
huis,
medt
■zoek
sn de
sn of
arts
had
wel
op maatregelen, die voor het komende
weekeinde kunnen worden genomen.
Staatssecretaris W. Meijer van CRM
toonde zich verrast dat de grootste
brand, die in dit jaar tot nu toe heeft
gewoed juist kon voorkomen in een
gebied waar de beste condities aanwezig
waren voor signalering en bestrijding
van bosbranden. Staatssecretaris Meijer
deed een dringend beroep op het publiek
uiterste voorzichtigheid met vuur te be
trachten.
be-
n 18
een
aga- I
een
g«-
dskil
idag
Om ongeveer kwart voor zes gistera
vond kon het sein „brand meester” wor
den gegeven. Voor bewaking en nablus-
sing bleven meer dan driehonderd mili
tairen en twaalf tankwagens achter op
het getroffen terrein.
De stad Arnhem is voor een ramp
behoed. Mede dank zij de snelle inzet
van rond Arnhem gelegerde militairen
en legermaterieel is de gigantische bos
en heidebrand nog tijdig tot staan ge
bracht. Dit zei de burgemeester van
Arnhem, drs. J. Roeien gisteravond op
een persconferentie. Hij vertelde dat een
tankwagen van de Arnhemse brandweer
en een tankwagen van de Doesburgse
brandweer geheel zijn uitgebrand en dait
twee Leopardbergingstanks van het leger
zware schade op hebben gelopen.
Tot zover dit bericht dat u eergisteren
al hebt kunnen lezen. Het herinnerde
mij er aan dat wij, dienstplichtigen uit
de jaren 1950-1952, bij parades en derge
lijke geïnstrueerd werden om het li
chaamsgewicht vooral niet op de hakken
de tenen over te brengen. Dat voor
de tenen over te brengen. Dat voor
kwam flauwvallen (maar je viel na
tuurlijk wel met je snufferd pal voor
over als je het iets te ongecontroleerd
deed Het bericht uit Canada herinnerde
me ook ^aap de ingezonden brief die dr.
E. P. Sharper-Schafer van het Sit. Tho
ma’s Hospital in Londen op 4 juli 1951,
dus precies een kwart eeuw geleden aan
The Times schreef (U merkt, mijn ge
heugen is nog steeds picobello). De brief
komt toevallig ook voor in het boek
werk .,The First Cuckoo”, Letters to
The Times 1900-1975. Engeland heeft,
zoals we allen weten, een rijke traditie
op het gebied van flauwvallende solda
ten, vooral als zij na uren wachten in de
brandende zon met zo’n beremuits op en
stram in de houding staand opeens hun
Queen trippeltrappeltrippeltrap om de
hoek zien aankomen. Wellingtons troe
pen in Waterloo werden bij een charge
niet heviger uiitgedund dan de beremut-
sers tijdens het Trooping the Colour, of
hoe die traditionele jaarlijkse parade in
Engeland ook heten mag.
Welnu, dr. Sharpe-Schaffer wijst
op dat bij dit flauwvallen al enkele
ernstige gewonden zijn gevallen: men
viel met zijn hoofd op de grond, of de
bajonet doorstak tijdens de val het li
chaam van de ongelukkige. Het is een
wijdverbreid geloof dat alleen zwakke
lingen flauwvallen, waarbij als oorzaken
worden aangegeven: overmatig alcohol
gebruik in de voorafgaande avond, het
niet eiten van het ontbijt op de ochtend
zelve, en de druk van de zware bere
muts op de hersenen van de flauwvaller.
Ondanks het feit dat veel personeel en
materieel uit de omgeving van El-
speet/Nunspeet was ingezet bij de be
strijding van de brand bij Arnhem, wis
ten twaalf brandweerkorpsen uit de om
geving de brand bij Elspeet toch binnen
vier uur onder controle te krijgen dank
zij hulp van militairen en loonwerkers.
Bij de Noordbrabantse plaats Putte
woedde gistermiddag een nog grotere
brand. Daarbij ging 60 hectare natuur
schoon verloren. Veertien brandweer
korpsen uit heel West-Brabant en de
Noorder-Kempen, aangevuld met Belgi
sche en Nederlandse militairen, zijn acht
uur bezig geweest het vuur te bestrijden.
Rond half tien gisteravond was de brand
zo ver onder controle dat verder gevaar
niet meer dreigde. De achthonderd be
woners van de ontruimde camping De
Hazenduinen te Putte konden toen weer
naar tenten en caravans terugkeren.
In Limburg hebben gisteren op enkele
plaatsen branden gewoed waarbij naar
schatting ongeveer 30 ha bos verloren is
gegaan.
Als president heeft Heinemann wel
geleden onder het isolement van zijn
hoge ambt, hoewel hij zoveel mogelijk
contacten hield. Ondanks zijn 70 jaar
werd hij geziiein als schakel tussen rege
ring en de opstandige jeugd. Tijdens
ernstige studentenonlusiten maande hij
voor de televisie tot verdraagzaamheid
en begrip aan beide kanten. Het begrip
dat hij zelf wist op te brengen bezorgde
Wat men niet schijnt te weten, vervolgt
dr. Sharpe-SCchafer, is dat alle normale
mannen en vrouwen flauwvallen, ook
als zij niet rechtop staan maar achtero
ver liggen, wanneer zij een voldoende
hoeveelheid bloed hebben verloren. Het
flauwvallen wordt dan veroorzaakt door
het plotseling wegvallen van de bloed
druk waardoor de bloedtoevoer naar de
hersenen wordt verminderd.
tussen staatshoofd en staatsburgers te
vtrkleine». Heinemann, besteedde even
als zijn vrouw Hilda veel aandacht aan
ontmoetingen met de jeugd, minder
heidsgroepen/ als gastarbeiders, invaliden,
pacifisten en kunstenaars. Hij maakte
minder buitenlandse reizen dan zijn
voorganger maar richtte zich vooral op
een verzoening met de buurlanden Ne
derland, België. Luxemburg, Noorwegen
en Denemarken, die onder Duiste bezet
ting hadden geleden.
Op last van de politie werden de
campings in de omgeving van het ter
rein van de ramp geëvacueerd. Met
bussen werden op de campings aanwezi
ge toeristen naar de Rijnhal in Arnhem-
Zuid gebracht. Alle bewoners van hui
zen aan de Koningsweg werden door de
politie opgeroepen de huizen te verlaten.
Velen vluchtten, net als de kampeerders
met alleen de kleren die ze aanhad
den. Ook verschillende legerplaatsen
moesten worden ontruimd.
De brand moet gisterochtend om
streeks half twaalf begonnen zijn. Hij
werd gemeld door twee wachttorens.
Van het Rozendaalse Veld, ten noord
oosten van Arnhem, breidde het vuur
zich zeer snel uit. Met een snelheid van
acht kilometer per uur vrat het zich een
weg door het kurkdroge hout. Binnen
tientallen minuten sloeg het vuur over
de weg tussen Apeldoorn en Arnhem.
De legerplaats Schaarsbergen raakte in
gesloten door de vlammen, evenals de
munitie- en olie-opslagplaatsen van het
leger en een terrein van de Heidemaat
schappij. Ook het gebouwencomplex van
de Elektronische en Technische School
van de luchtmacht werd bedreigd. Het
liep allemaal redelijk goed af.
De staatssecretarissen Van Lent van
Defensie en Meijer van CRM hebben
gisteravond hun grote waardering geuit
voor de burgers en militairen, die waren
betrokken bij de bestrijding van de
brand in de omgeving van Schaarsber
gen. Mede door de inzet van de ruim
1500 militairen konden de complexen
van lucht- en landmacht gespaard blij
ven. Gedurende de verdere blussings-
werkzaamheden en bij het nablussen
zullen nog enige honderden militairen
het getroffen gebied bewaken, zo heeft
de legervooriichtingsdienst meegedeeld.
eerder zwaar beschadigd door de stor
men.
Bij de brand van gisteren moet veel
wild zijn omgekomen. Cijfers kon men
zo kort na de ramp nog niet geven.
LONDEN (UPI-AP). - David Steel is
gisteren gekozen als leider van de Britse
Liberale partij. Steel is opvolger van
Jeremy Thorpe, die begin mei terugtrad
in verband met geruchten over homo
seksuele contacten.
Steel kreeg 64 percent van de stem
men en zijn tegenstander John Par’doe
36 percent.
Bij hun vertrek van de vliegbasis
Deelen, na een bezoek aan het bosgebied
bij Schaarsbergen. spraken de beide
staatssecretarissen hun zorg uit over het
gevaar dat in deze droge tijd een brand
van die omvang mogelijk maakte.
Staatssecretaris Van Lent zei dat de
ministerie van Binnenlandse Zaken,
CRM en Defensie en Staatsbosbeheer zo
mogelijk vandaag al willen overleggen
over de risico’s van bosbranden. Hij zei
zich in eerste instantie te willen beraden
Pas om kwart voor twee kon de
brandweer van Arnhem de vuurhaard
op het Rozendaalse Veld bereiken. Zo
kon worden voorkomen dat de brand
naar d< stad oversloeg. Boven de vlam
menzee cirkelden vliegtuigjes en heli
kopters van de rijkspoMtte en het leger
In een memo dat is uitgegaan naar de
Canedese troepen in West-Duitsland is
bevel gegeven dat de soldaten voortaan
op verantwoorde wijze moeten flauw
vallen. De richtlijnen luiden als volgt:
In 1946 was Heinemann een van de
oprichters van de CDU. Vervolgens was
hij enkele jaren blrgemeester van Essen
en minister van justitie van de deel-
staat-regering van Noordrijnland-West
falen. Zijn 'eerste landelijke functie
kreeg hij in 1949, toen Adenauer hem
benoemde tot minister van binnenlandse
zaken. Omdat Heinemann inmiddels
een overtuigd pacifist geworden zich
niet kon herenigen met de voorgenomen
herbewapening van West-Duitsland nam
hij een jaar later al ontslag. Twee jaar
later trad hij ook uit de CDU. Met
Helene Wessel richtte hij de „Gesamt-
deutscae Volkspartei”, met een sterk
neutralistische program op. De partij
Militairen bestrijden het vuur op de luchtmacht-opleidingsschool bij Arnhem, die
nog een behoorlijke schade opliep.
Reeds bij zijn ambtsaanvaarding in
1969 liet Heinemann weten dat hij
slechts een ambtstermijn ambieerde. Hij
zag het presidentschap vooral als een
functie die alle delen van de bevolking
tot elkaar moet brengen. „De wonden
helen die in de politieke veldslagen zijn
ontstaan”, zoals hij het zelf omschreef.
Heinemann toonde zich een vurig pleit
bezorger voor verdraagzaamheid, begrip
voor minderheden en voor de „gerecht
vaardige eisen van de jeugd”. In 1974
maakte hij als president plaats voor de
liberale politicus Walter Scheel.
HAMBURG (DPA/ANP). Gustav Walter Heinemann is 23 juli 1899
geboren in Schwelm, in het Ruhrgebied. Hij studeerde rechten en politieke
wetenschappen en begon zijn loopbaan als advocaat in Essen. Lange tijd,
tot 1949, was hij directielid van de Rheinische Stahlwerke, een groot
staalyconcern.
om de coördinerende brandweercom
mandanten op de hoogte te houden.
Burgemeester Roeien van Arnhem
was inmiddels naar het terrein van de
brand vertrokken om zich persoonlijk op
de hoogte te stellen van de situatie.
Even later arriveerden daar ook de
staatssecretarissen Van Lent van Defen
sie en Meijer van CRM. Ook mr. P. Van
Vollenhoven reisde naar Arnhem, waar
hij een Landrover, een jeep en zijn hulp
beschikbaar stelde.
Als men lange tijd achtereen stokstijf
stil staat, hoopt het bloed zich op in. het
onderste deel van het lichaam, wat het
zelfde effect heeft als een bloeding; een
effect dat bovendien nog versterkt
wordt wanneer de bloedvaten in de
benen door de hitte zijn uitgezet. Staat
men daarbij ook nog in de houding, dan
komt daar nog bij dat de slagader onder
het hart geblokkeerd raakt, waardoor
het bloed nog meer opgehoopt wordt in
het onderlichaam. In d e loop van zijn
biologische geschiedenis heeft de mens
blijkbaar geen afweermiddel ontwikkeld
tegen de gevolgen v an deze houding, en
daarom doet het des te merkwaardiger
aan dat ze juist is uitgekozen voor het
militaire ceremonieel. „Het is waar
schijnlijk te veel gevraagd om te ver
wachten dal we voldoende geciviliseerd
zijn om een eenmaal gevestigde traditie
overboord te werpen”, besluit dr. Shar-
pey-Schafer zijn of vermoedelijk haar
brief aan The Times op 4 juli 1951,
„maar het minste wat we mogen ver
wachten is dat de autoriteiten zich
tweemaal bedenken alvorens zij de
slachtoffers bestraffen voor iets dat niet
meer is dan normaal fysiologisch ge
drag”.
gespaard gebleven en van schade aan
woonhuizen en dergelijk in Arnhem was
geen sprake.
Van de vierhonderd hectare natuurge
bied die gisteren zijn verbrand, waren er
250 hectare goed bos. De rest was all
zxzxz-wv» orcrl zTzvzxr» rlvx rdriv
De vrijwillige brandweer van het
Zeeuwsvlaamse Hulst is gisteren de ge
hele dag van ’s morgens acht uur tot
’s avonds zes uur in de weer geweest om
in totaal zes branden te bestrijden.
bliek, die overigens nogal afkering
ren van het „gezag” in Bonn.
Heinemann is gekenschetst als een
„staatsman die altijd de stem van rijn
geweten voorrang gaf boven blinde
trouw aan de staat”, hetgeen hem niet
alleen populariteit, maar ook kritiek
heeft bezorgd. Hij had een afkeer van
militarisme, veel ceremonieel vertoon en
van veel omhaal van woorden.
sX^NX*^
's v
-
-s
-
