s
Rustig wonen in
Olympisch dorp
Cultuur, voetbal
en subsidie
STADION DANK ZIJ BAYERN MÜNCHEN GEEN STROP
K
w
11
EN
WE
e
I.
door
Joop van den Berg
Vier jaar na de Olympische
Spelen in München is eindelijk de
orkaan van kritiek op de onvoor
stelbare kostenexplosie. die door
de Spelen werd veroorzaakt,
enigszins geluwd in West-
Duitsland. Maar het heeft lang
geduurd voor die storm van ver
ontwaardiging uitgeraasd was en
bij tijd en wijle zijn er zelfs nu nog
altijd plotseling windstoten van
protesten-in-koor te signaleren.
Luttele maanden geleden nog
was in de Süddeutsche Zeitung
te lezen: „Terwijl de sportlieden
zich alweer voorbereiden op de
Spelen in Montreal, speurt het
parlement van de deelstaat Beie
ren nog altijd naar de schuldigen
aan het miljoenentekort”,.
HM
München niet opgescheept
met Olympische ruïnes
De ingang van het stadion met het enorme dak
en,
rte
k
rwijk
STOPPER
Di
er
meel
)F u
tel.
■30.
de
isidie
1977
ter 5,
Wiï
accommodatie die optimaal wordt
gebruikt.
Ook de Olympiahal, waar in 1972
vooral de Russische turnster Olga
Korbut Olympische geschiedenis
schreef, en die vlak naast het Olym-
piastadion ligt, kan ook allerminst
tot vergane glorie worden gere
kend. Integendeel er zijn wekelijks
evenementen te beleven niet alleen
op sportgebied (zoals onlangs nog
de bokswedstrijd tussen Moham
med Alie en Richard Dunn), maar
ook op ander terrein, van concert
ter gelegenheid van moederdag tot
popconcerten door bijvoorbeeld de
Rolling Stones of Jethro Tuil. De
Olympiahal, die plaats biedt aan
6000 toeschouwers, maar waarin op
de middenvloer bovendien nog 8000
stoelen kunnen worden bijgezet, zit
dan ook nog regelmatig vol.
München kan zijn „Olympische
erfenis” voor een deel ook uitste
kend rendabel maken, dankzij de
aanwezigheid van niet minder dan
ruim 50.000 studenten in de stad
Deze Beierse miljoenenstad is dan
ook de grootste studentenstad van
de hele Bondsrepubliek: alleen al
de gewone universiteit telt ruim
31.000 studenten en de technische
universiteit herbergt bijna 11.000
jonge mensen. Bovendien zijn er
nog tal van hogescholen, academies
en vakscholen De sporthal, waarin
de Olympische volleybalevenemen-
ten zich af speelden, is nu een onder
deel geworden van de universitei-
ten. Bovendien is er in de bijgebou
wen van deze sporthal, waarin tij
dens de Spelen het Knooppunt van
de radio- en tv-uitzendingen lag een
sportschool gevestigd Ook Olympi
sche hockeyvelden en een aantal
bijvelden worden gebruikt door de
studenten van de universiteiten.
Het immense gebouw, waarin tij
dens de Olympiade het wijdvertak
te perscentrum was ondergebracht.
biedt nu ruimte aan drie, meren
deels technische vakscholen. Ook
hier werd de in München zo vaak
gedroomde nachtmerrie dat er
weer een Olympische ruïne bij zou
komen geen realiteit. Dat geldt
trouwens ook voor de Olympische
zwemhal, waarin niet alleen regel
matig grote evenementen worden
gehouden (onlangs nog de kwalifi
catiewedstrijden voor Montreal),
maar die ook door de bevolking (en
vanzelfsprekend ook door de stu
denten) druk wordt gebruikt.
Toch zitten er natuurlijk ook mis
kleunen in de erfenis van München.
Het Olympische wielerstadion bij
voorbeeld oogt al veel minder
kleurrijk dan tijdens de Spelen.
Omdat het opengewerkte dak
alleen over de tribunes en de baan
reikt (het gehele middenterrein ligt
onder de blote hemel), kan deze
accommodatie vrijwel alleen in de
zomer worden gebruikt. En brui
send veel wieleractiviteiten zijn er
niet.
Niet in het Olympiapark, maar
wel zes kilometer verderop, langs
de Olympische roeibaan, is toch een
Olympische ruïne te vinden. Speci
aal voor de Olympische roeievene-
menten is naast die waterbaan een
ongehoord dure tribune gebouwd,
die nu al jaren volledig nutteloos in
eenzaamheid over het water staat te
staren. Weliswaar hebben roei- en
kanoverenigingen uit München hier
een onderdak gevonden, maar de
vele kleedaccommodaties worden
toch lang niet optimaal benut. Wel
is men er redelijk in geslaagd op de
oever tegenover de tribunes een
recreatiestrook aan te leggen.
Troosteloos en verlaten ligt mees
tal ook het Olympische ruiterstadi-
on van Riem erbij. Hooguit twee
maal per jaar gaan de poorten van
dit stadion open voor weer eens een
evenement. Maar hier dreigt duide-
lijk 1 wel het spookbeeld van een
Olympische ruïne. Maar de nu zin
loze tribune langs de roeibaan en
het meestal triest verlaten hippi
sche stadion zijn de ongunstige uit
zonderingen. Het Olympiapark is
een succes gebleven, ook na de Spe
len. Sedert de Olympiade van 1972
werd het Olympiapark door niet
minder dan 16 miljoen toeschou
wers bezocht, zowel bij de meest
uiteenlopende evenementen als zo
maar als bezienswaardigheid.
Een topjaar werd zelfs 1975 met
in totaal vijf miljoen bezoekers: 2,1
miljoen bij 143 evenementen (17
procent meer dan in 1974), 1,2 mil
joen bezochten de 290 meter hoge
Olympiatoren (het hoogste bouw
werk in de Bondsrepubliek) en de
andere bezoekers kwamen zo maar
omdat, het Olympiapark nog altijd
een bezienswaardigheid is.
Alles is nu eigendom van de stad
München. De schuld aan de Bun-
desrepubliek is nu afbetaald met
een eenmalig bedrag van 102 mil
joen gulden Bij tijd en wijle zal er
m West-Duitsland nog wel weer
eens een plotselinge opwelling van
kritiek te horen zijn over al die
verdwenen honderden miljoenen.
Maar München weet dat het er rij
ker door is geworden en nauwelijks
zit opgescheept met Olympische
ruïnes
Voor de goede orde: de stad Mün
chen is eigenaar van het Olympia
park (en dus ook van het Olympia-
stadion) en Bayern München huurt
het stadion, evenals trouwens die
andere voetbalclub TSV 1860 Mün
chen dat doet. Met veei toeschou
wers is niet alleen Bayern München
dus gebaat, maar ook de stad Mün
chen. Bovendien hebben de
wereldkampioenschappen voetbal
m 1972 (en natuurlijk vooral ook de
finale West-DuitslandNederland)
de financiële catastrofe van de Spe
len enigszins verzacht. Want het
Westduitse elftal en nu ook Bay
ern München speelt vaak voor
een bomvol Olympiastadion
Voor de Spelen had München niet
één modern voetbalstadion. Het
oude, reeds vervallen stadion aan
de Grünwalderstrasse in volks
mond het 60’er-stadion genoemd
naar de club TSV 1860 München
was nog het beste met 40.000
plaatsen, waarvan slechts 3000 zit
plaatsen. Maar ook voor de andere
takken van sport in München heb
ben de Spelen uitkomst gebracht.
Voor een beetje belangrijke zaal-
handbaiwedstrijd moesten ploegen
uit München voor 1972 zelfs naar
Augsburg om m een redelijke
accommodatie te kunnen spelen
Nu wordt in de „Olympische Bas-
ketbalhal” (die overigens met in het
Olympiapark maar elders in de
stad ligt) voornamelijk zaalhandbal
gespeeld, evenals tal van andere
binnensporten Kortom: ook een
hogere pnjzen van artikelen. Alleen
uit juridisch oogpunt dient de over
heid hier een vinger in de pap te
hebben.
Ad 2 Je kan voetbal natuurlijk wel
met een kerkdienst vergelijken (in het
orgaan De Scheidsrechter is in het
kerstnummer God wel eens met De
Grote Scheidsrechter vergeleken),
maar er zijn betere vergelijkingen Bij
een kerkdienst participeert men, bidt,
zingt terwijl de bezoeker van een voet
balwedstrijd wel meeleeft (net als in
de schouwburg), maar niet meespeelt.
O.K, zul je zeggen, maar we hebben het
niet alleen over toeschouwers, ook
over voetballers Welnu, het verschil
tussen kerkdienst en voetbalwedstrijd
is, dat een kerkdienst geen toeschou
wers kent, en daarom geen spektakel
is, en een voetbalwedstrijd evenals een
toneelvoorstelling wel.
7 De overheid heeft een taak op het
gebied van de sportbeoefening, maai
die ligt op het gebied van de volksge
zondheid Dat wil zeggen dat de recre
atieve sportbeoefening gestimuleerd
en dus gesubsidieerd moeten worden
Laat de topspon dan maar over aan
het bedrijfsleven, de kosten ervan
betalen we dan toch wel indirect door
Nu was er én in het Westduitse
parlement, én in het parlement van
de deelstaat Beieren, én m de
gemeenteraad van München ook
wel enige aanleiding om uiterst
bedenkelijk en zorgelijk te fulmine
ren tegen de waanzinnige kosten
stijging van de als eenvoudige,
maar vrolijke Spelen van München
aangekondigde Olympiade.
Aanvankelijk waren er in de
Duitse pers alleen maar rustige con
stateringen te lezen in de trant van
„Olympia-kosten weiter gestiegen”.
Maar al spoedig knalden de grootst
mogelijke koppen alarmerend op
de voorpagina's: „Wanneer ontploft
de volgende kostenbom".
Willy Daume, de stuwende motor
achter het organisatiecomité van de
Spelen in München, had het in 1967
plechtig beloofd: „De Olympiad^ in
de Beierse miljoenenstad zou een
voudig worden gehouden en niet
meer dan hooguit 520 miljoen mark
kosten. Maar in 1970 twee jaar
voor de Spelen was het miljard
al ruimschoots overschreden
(1.150.000.000 mark) en tenslotte zou
het bijna twee miljard (om precies
te zijn 1.967.000.000 mark) worden.
Het mag nog een raadsel heten,
dat de financiële experts in dit
gigantische doolhof van de duizen
den miljoenen precies hun weg von
den. Maar tenslotte werd dan toch
vastgesteld, dat het officiële tekort
van de Spelen in München kon wor
den getaxeerd op het lieve somme
tje van 635 miljoen mark, hetgeen
de argeloze leek nog meevalt.
Maar wie nu zou denken, dat men
m München met een wrange smaak
in de mond en met spijt en ergernis
neerblikt op de erfenis van de
Olympiade, slaat de plank mis. In
tegendeel: bij de sportwereld van
München maar ook bij de universitei
ten. de hogescholen, de andere
onderwijsinstellingen en het stads
bestuur is er tenslotte alleen maar
voldoening overgebleven Want
men realiseert zich bliksemgoed.
dat juist de Olympische Spelen de
ontwikkeling van de stad in een al
lang begeerde stroomversnelling
hebben gebracht
2. Als je voetbal vergelijkt met toneel.
dan is die vergelijking betrekkelijk
willekeurig. Met evenveel recht kun je
het met een kerkdienst vergelijken
dominee en trainer werpen hun stich
telijke woorden vanuit hun dug-out
het veld in, hel volk zingt, luistert en
kijkt, en recreëert actief en passief Ik
ben er van overtuigd, dat jij catechisa
tie, collectanten, consistoriekamer
koor en koster wel in vergelijkbar
voetbalsituaties kunt plaatsen Nood
lijdende kerkclubs (toch ook facet var
ons cultuurpatroon) stelt Den Uyl ir-
de gelegenheid met behulp van subsi
die meer publiek te trekken
te maken Cultuur is in zeker opzicht
de luxe waar de mens met buiten kan
toneel, amusement, sport, literatuur,
beeldende kunst, dat soort dingen
Eten en tuinieren vallen daar niet
onder, bidden of kerkbezoek evenmin
Er zijn zeer veel mensen die het zonder
gebed en zonder kerk kunnen stellen,
er zijn denk ik geen mensen die naast
hun kerkbezoek kunnen leven zonder
gezang, lezen, of iets dergelijks Cut
tuur is dus een onmisbare luxe
Sommige toneelgezelschappen krijgen
niet Ik geef toe, de problemen zullen
met van de lucht zijn, maar dat zijn ze
nu ook niet
3. Als schouwburg en concertzaal
evenveel publiek zouden trekken als
het voetbalveld (regelmatig zo’n arm-
Voor een miljoenenstad (I 400.000
inwoners) had München voor de
Spelen een uiterst armzalig areaal
aan sportaccommodaties (geen
redelijk stadion, geen moderne
sporthal, geen zwemhal). En nu lig
gen er in het nog altijd schitterende
Olympiapark (drie vierkante kilo
meter) accommodaties die bijna
optimaal worden gebruikt.
Maar de stroomversnelling sleur
de met alleen de sportvoorzienin-
gen naar een hoger niveau. Een
woordvoerder van de stad Mü
nchen weet, te melden: „Tientallen
jaren is er gepraat en gepraat over
de aanleg van een ondergrondse in
München. Altijd weer ketsten de
plannen af Maar toen de stad in de
zestiger jaren de Olympiade van
1972 kreeg toegewezen, was het
ineens wel mogelijk’
Nu, vier jaar later gaat ook Mü
nchen nog altijd gebukt onder de
kommer en kwel van de metro-
bouw: op enkele plaatsen (onder
meer vlak voor het hoofdstation
van de spoorwegen) liggen er enor
me, gapende wonden in de straten
en pleinen. En dat. is ook wei nodig,
want het doel is om in totaal 90
kilometer U-bahn te bouwen. Een
ondergrondse, die op sommige
plaatsen 40 meter diep in de aarde
ligt verzonken maar die zo schitte
rend en geniaal is aangelegd, dat de
reiziger door de ingenieuze verlich
ting van de perrons en de tunnels
meestal de illusie heeft m daglicht
voort te snellen
Door dit alles ervaart de stad Mün
chen ondanks het tekort van de
honderden miljoenen - de ertenis
van de Olympiade met ais een cata
strofe
Het grote geluk, dat we hadden,
zegt men in München nu in koor, is
dat er in deze stad toevallig ook een
Europese topvoetbalclub is; Bayern
München
zalige 2000 d 3000 mensen), wie weet
zou subsidie dan wel achterwege kun
nen blijven.
4 De schouwburg geeft, zesmaal pret
per week, de voetbalclub slechts een
maal. Als Den Uyl subsidieert, mag hij
wel eisen dat ook het voetbalveld wat
vaker tn gebruik is Denk maar niet dat
Barry Hughes mij met mijn zoon en
leerlingen zomaa- een balletje laat
trappen op het heilige Haarl.em-veld
Wel stond ik eenmaal met leerlingen
op het toneel van de Brakke Grond in
Amsterdam, eenmaal met hts’ers m de
Haarlemse Stadsschouwburg
Ad. 3. Wie weet? Er bestaat natuur
lijk ongesubsidieerd toneel en cabaret,
Ad. 4. Over het algemeen is er een
oververbruik van de voetbalvelden
Als je ziet hoe beducht men in
stadsplantsoenen is dat wandelaars
over het gras zullen lopen („Verboden
het gras te betreden”), kan je nagaan
wat voor uitwerking het op een gras
mat heeft als daar door de week op
getramd wordt en zaterdags en zon
dags nog eens door junioren en senio
ren ettelijke wedstrijden op worden
gespeeld De Bühne slijt niet van jouw
hts’ers, de grasmat wel.
Ad. 5. In de Haarlemse Schouwburg,
die een van de betere heet te zijn, zat
ik op de dertiende rij bij Storey’s
,Mooi weer vandaag” met Ko van
Dijk en Paul Steenbergen Prachtig,
subtiel, mgehouden spel van de beide
veteranen, maar je verstond de helft
niet. Zo is er altijd wel wat.
Ad 7 Als de regering een uitsluiten
de taak had op het gebied van de
volksgezondheid, dan zou zij de wan
delsport. het blootshoofds hengelen en
volleybal moeten stimuleren, en alle'
andere sporten moeten verbieden,
omdat zij te veel gewonden opleveren
(volksongezond dus), of de agressivi
teit aanwakkeren door lichamelijk
contact, of (zoals bij zwemmen en korf
bal) de seksuele driften op ongewenste
wijze stimuleren Maai ja, ze subsidi
eert nu eenmaal juist die topmusict die
lijkbleek door het leven gaan omdat
zij zeven uur per dag bij lamplicht op
hun viool moeten oefenen, omdat wij
liever een goeie dan een matige violist
horen Het bedrijfsleven draagt ook
heel wal bij aan Wilhelminafondsen
die de volksgezondheid bevorderen.
maar de regering zal toch zoveel moe
ten bijpassen, dat de ziekenhuizen, de
sanatoria en laboratoria optimaal kun
nen functioneren.
Ad 6. Dat is juist het punt, sommige
steden (Deventer, Maastricht en ander-
e) subsidiëren hun clubs wel, uit
lokaal-chauvinistische of wie weet uit
humanitaire of voetballiefhebberige
redenen, en andere steden hebben daar
geen trek in Daardoor ontstaat recht
songelijkheid Sommige clubs hebben
wel het geluk van een sponsor, andere
niet Sommige Zuidamenkaanse lan
den kunnen wel op subsidie van Ame
nka rekenen, andere niet. Sommige
landen worden wel door de regenng-
Den Uyl gesubsidieerd, andere niet
voor zover mijn inlichtingen strekken
kan André van Duin het aardig red
den, ondanks het uitblijven van subsi
die. De grote vraag bij zulk soort din
gen is, of het de moeite waard is de
Matthaeus Passion te blijven opvoe
ren, ook al trekt die veel minder
belangstellenden dan De Pretmachme
van André van Duin. Na lang naden
ken is het an twoord daarop ja geweest
Nu moeten we dus weer een keer lang
gaan nadenken over de vraag of
betaald voetbal de moeite van het
handhaven waara is En dan gaat het
dus louter en alleen om het spektakel
voor de toeschouwers, want voetbal
blijft toch wel bestaan, ook al ver
dwijnt het betalende voetbal Zoals
trouwens ook het (klassiek) musiceren,
als liefhebberij, m familieverband. zou
blijven bestaan als de concertzalen en
concerten niet langer gesubsidieerd
werden
Alweer enige tijd geleden schreef ik
in deze rubriek onder de kop „Cultuur
wel. voetbal niet” dat „als het toneel
gesubsidieerd moet worden, dan heeft
het voetbal minstens zoveel recht om
gesubsidieerd te worden”
Ik kreeg daarop een sceptische reac
tie van Bert Edens uit Spaamdam. die
de volgende tegenargumenten aan
droeg
1. Je stelt terecht dat voetballen tot de
Nederlandse cultuur behoort Zo zou
ik nog wel uren door kunnen
Weet jij iets wat in Nederland gt
en wat niet tot het Nederlands
Hoewel het allemaal wei. waar is wat
Ben Edens schrijft, wil dat niet zeg
gen dat wat ik geschreven heb onjuist,
was. Ik geef me dus nog niet gewonnen
en zal proberen zijn punten punt vooi
punt te beantwoorden
Ad 1. Je kan inderdaad zeggen dat
iedere handeling van Nederlanders
daarmee automatisch tot hun cultuur
patroon behoort Volgens Van Date is
„cultuurpatroon” hetzelfde als „eige
naardige structuur van een bepaalde
cultuur” Ook als je „eigenaardig"niet
als „merkwaardig” leest maar als
„eigen-aardig” oftewel een eigen, bij
zonder karakter dragend, dan nog
blijft hei een ongelukkige formule
ring Het. is ongetwijfeld geen water
dichte formule, maar ik zou liever zeg
gen dat iets tot ons cultuurpatroon
bijdraagt als hel niet noodzakelijk is
voor onze directe levensbehoeften.
Iemand die een smakelijke schotel
bereidt, iemand die een nuttige sloot
graaft, lemana die uitrekent hoeveel
belasting we moeten betalen, al die
iemanden doen belangrijk en nuttig
werk, maar met cultuur heeft het niets
5. Als ik naar een topper ga in het
Olympisch Stadion, zit ik voor tien
gulden, mijn zoon Ruurd mee 20 gul
den achter ijzeren stangen af gezet met
prikkeldraad ’t Is moeizaam kijken
Stopper Eventuele subsidie zou wel
ten goede moeten komen aan de toe
schouwers maar ik vrees dat je alleen
de agressie subsidieert.
S Het bedrijfsleven (o.a de culturele
organisaties Philips, Nationale Neder
landen. Akai, Gear Molenaar) finan
ciert voetbalclubs Ik heb geen enkel
bezwaar, maar moet Den Uyl dan ook
nog een keer meedoen? Of moeten
Meen die clubs steun knjge.n die geen
culturele organisatie achter zich heb
ben staan?
gaan
jebeurt
rJse cul
tuurpatroon behoort9 Den Uyl zou wel
erg diep in zijn subsidiepot moeten
tasten om allen m Nederland beoefen
de sporten, alle eethuisjes, tuinarchi
tecten, schrijvers, dichters, joumahs-,
ten, kerkgenootschappen te steunen.
Zij leveren alle hun bijdrage aan de
Nederlandse cultuur.
Lange tijd was het gevaar
allerminst denkbeeldig, dat het
Olympische dorp van München
(ruim 2000 woningenkeen troos
teloze, verlaten spookstad zou
worden. Toen in 1972 de laatste
atleten waren weggetrokken,
was er onmiddellijk de reële
angst dat men de meeste huizen
nog niet aan de straatstenen zou
kwijtraken. Verlaten en stil was
het aanvankelijk in het eens zo
bruisende Olympische dorp.
Hier en daar piekte het gras al
tussen de straatstenen.
Die vrees is nu langzaam
maar zeker weggeëbd. Welis
waar zijn nog lang niet alle hui
zen bewoond (ongeveer 70 pro
cent is verkocht of verhuurd),
maar van een verlaten spook
stad is geen sprake De door de
tv-beelden over dg hele wereld
bekende trapsgewijze op elkaar
„gestapelde” terraswoningen
zijn grotendeels bewoond en de
hoogbouw, de strakke flatblok-
ken, zijn zelfs vrijwel volledig
verhuurd. Alleen met de ver
koop en verhuur van de laag
bouw wil het niet vlotten en
daarom passeert de bezoeker
van het Olympische dorp nogal
eens een haveloze, leegstaande
woning
Hoewel het dorp niet ver van
een drukke snelweg ligt, is het
er toch uiterst rustig wonen,
omdat in het dorp zelf auto’s
vrijwel niet worden toegelaten.
Bovendien is het dorp door net
toenemende groen de bomen
zijn fiks opgeschoten en er zijn
aanzienlijk meer struiken .en
andere planten bijgekomen
allerminst alleen maar een
betonnen wijk. Maar wie er een
huis wil kopen, hoeft geen
minuut op zijn beurt te wach
ten, want de vele bouwonderne
mingen, die het dorp op eigen
risico bouwden, hebben overal
kantoren en modelwoningen
ingericht waar de aspirant-
koper zo terecht kan
Dat nog altijd 30 procent van
de huizen leeg staat, is ook een
gevolg van het feit, dat Mün
chen allang geen woningnood
meer kent. In de jaren voor de
Olympische Spelen nam deze
miljoenenstad (1.400 000 inwo
ners) nog steeds in wonertai toe.
De toename was vlak voor de
Spelen nog 3000 zielen per jaar.
In het jaar van de Olympiade
(1972) groeide München nog
slechts met 492 inwoners, maar
daarna zakte het zielenaantal
van de stad ieder jaar weer
Gevolg: steeds meer huizen die
vrij kwamen. Dat ook heeft de
verkoop van de woningen in het
Olympisch dorp moeilijker
gemaakt
Dat de hoogbouw van dit dorp
niettemin jaarlijks vrijwel vol
ledig is „volgeboekt”, dankt het
Olympisch dorp aan de enorme
aantallen studenten in deze
Zuidduitse stad: München telt
ruim 50.000 studenten. De flat
gebouwen van het voormalige
Olympische vrouwendorp zijn
dan ook allemaal opgedeeld in
kleine appartementen voor stu
denten: een kamer, een keuken
tje en een wc. Voor het redelijke
bedrag van 100 tot 130 mark per
maand kan een student zo’n
appartement huren. Ook al
omdat er een snelle, directe
ondergrondse verbinding is tus
sen het Olympische dorp en de
universiteit gaan die apparte
menten grif van de hand
Niet alleen door het Olympi
sche dorp, maar ook door een
opvallende nieuwbouw van
hotels kreeg München er dank
zij de Spelen heel wat meer
bedden bij. Voor de Spelen
waren er in München 18.000
hotelbedden te vinden Vooral
met het oog op de Olympiade
1972 werd het aantal uitgebreid
tot 26,000 Het gevolg is geweest,
dat in de jaren na de Spelen
enkele oude hotels, die niet
meer liepen, hun deuren moes
ten sluiten. Daarom is het in
München, in welk jaargetij ook,
zelden moeilijk een huis of een
hotelkamer te vinden.
Het Olympisch dorp te München in 1972.\
Olympisch stadion in München
