Wayne?
UMS
r
r
Rooster Cogburn wellicht laatste rol van „Big John"
I
IR
ate
a -
Em
fee
I t r
k V
lifts
I
15
FILMS
VRIJDAG 30 JULI
1976
14
De Antimaagd
Angstfilm a la Jaws
Blanche
Prolongaties
Legacy
De laatste Pasolini
Kindermatinees
eral,
i
Acnsterdamfl
Nachtvoorstellingen
Haanstra-programma
Nachtvoorstellingen
Waar hebben we dat meer gezien?
IN „TRUE GRIT”, een film uit
1969, ging John Wayne als een kei
harde sheriff samen met een 16-
jarig meisje op zoek naar de moor
denaar van haar vader. Zes jaar
later, in „Rooster Cogburn” („She
riff”) jaagt hij opnieuw op de
schuldigen aan een moord, ditmaal
C in gezelschap van Katharine Hep
burn wier vader eveneens door de
boeven vermoord is.
Hepburn-Wayne, het is het film-
duo van het jaar geworden, niet
I door leeftijdsverschil; Wayne is met
zijn 68 jaar slechts een jaar ouder
dan Katharine, maar wel door het
verschil in afkomst, dat de hele film
door in verschillend taalgebruik en
spraakaccenten merkbaar blijft.
Wayne met zijn „mid-West drawl”,
Katharine Hepburn, afkomstig uit
het meest Engelse deel van de V.S.,
Boston en omstreken, met haar ge
affecteerd Engels-Amerikaans.
Twee mooie contrasten, de ruwe
bolster-blanke pit en het delicate
vrouwtje dat op manieren gesteld
is, maar op het laatst in het gevaar
uitgegroeid is tot een Amerikaanse
pioniersvrouw die geweer en mi
trailleur weet te hanteren en zelfs
zonder blikken of blozen een slok
uit de fles whiskey van Wayne
neemt.
1
-v - 1
W -1
-J yJ|
Mn»*-
4
ft.
en John Wayne
Katherine Hepburn
van het jaar
vormen het filmduo
CHARLES BOOST
iik
in
^4
e
en
vrouw
13
iar
em
ers.
van
tional
wordt
Dagelijks in Studio Ik, Benji, ben de
grootste, en in Palace, eveneens dagelijks
om 1.30 en 3.30 uur. „Het Beste uit Walt
Disney’s Levensechte Avonturen”, waar
in dus een keuze gemaakt is uit Disney’s
mooie natuur- en dierenfilms.
DEZE WEEK EEN klein maar geva
rieerd aanbod Uit premières. Daarvan is
de opmerkelijkste „Faustrecht der Frei
heit” van Rainer Werner Fassbinder die
in Cinetol wordt uitgebracht (de tweede
Fassbinder die in dat theater zijn bio-
scooprechten krijgt). In de ongeëmotio
neerde stijl, kenmerkend voor de actie
ve, maar moeizaam tot het publiek
doordringende Duitse filmer, vertelt hij
ditmaal het verhaal van een arme en te
goedgelovige jongen (gespeeld door Fass
binder zelf) die via een loterij in een
klap rijk wordt en door zijn homoseksu
ele vriend die zakenman is, stelselmatig
en zonder dat het slachtoffer het merkt,
leeggeplunderd wordt.
In Du Midi is het hele weekprogramma
gewijd aan Bert Haanstra. De hoofdfilm
is „Bij de Beesten af’, voor welke film
Haanstra hier opnamen van apen schiet.
(prachtig camerawers van Harry Strad-
ling), van pittige discussies tussen de
oorspronkelijk tegen hun zin samenge
brachte tegenstrijdige karakters en een
onverwachte ontknoping met drijvende
dozen dynamiet die het beeld uit „Afri
can Queen” in herinnering brengen met
de door Hepburn over boord gezette
kisten whiskey.
En de liefdesverklaring van Eula aan
het slot als hun wegen zich gaan schei
den is mooi en ontroerend gebracht en
is dubbel werkzaam omdat de onverzet
telijke „Big John” wel gevoelig is voor
haar woorden maar er niet op in gaat.
Daarom en ook omdat het niet uitgeslo
ten is dat Roester Cogburn wel eens de
laatste ro Ivan de zwaar doorgroefde en
zware Wayne zou kunnen worden, moet
men alleen al gaan kijken in Cinema
Ï-Jemational.
Overigens de gebruikelijke prolonga
ties- One flew over the Cuckoo’s Nest in
Roxy, „Genius” met Terence Hill die van
Lido naar Studio verhuisd is, de James
Bond-film „Diamonds are forever” met
Sean Connery in Palace en „De Gendar
me van Saint Tropez” met Louis de
Funes in Luxor.
In Frans Hals blijft „De Omega Man”
met Charlton Heston, Lido zorgt voor
„Poesjes die men pakken kan” en Luxor
brengt de uit '66 daterende maar nog
altijd genietelijke Engelse komedie
„Morgan, a suitable Case for Treatment”
van Karel Reisz met David Warner als
een miskend en onhandelbaar kunste
naar die wanhopige pogingen doet de
scheiding met zijn rijke vrouw (Vanessa
Redgrave) te verhinderen. In Roxy nog
steeds „Siddhartha” naar Herman Hesse
en in Palace de kille spanning van
„Order to kill”.
aan persoonlijke relaties, aan openstaan
voor emoties, aan zelfontwikkeling niet
toekomen en met lege handen in een
leeg leven komen te zitten.
Bissy, de vrouw in „Legacy” die we
een daglang volgen, is van middelbare
leeftijd, rijk, heeft twee kinderen en een
man die voor haar sociale achtergrond
zorgt. En ze heeft niets te doen.
Ze bezoekt haar seniele moeder tegen
wie ze niets te zeggen weet, hangt wat
rond in haar luxueuze huis met zwem
bad, praat urenlang met vriendinnen
door de telefoon, geeft zich het air van
drukke bezigheden door voorbereidingen
te treffen voor een etentje met vrienden,
masturbeert uit verveling, maakt ruzie
in de keuken, speelt met de gedachte
aan zelfmoord en wacht wanhopig op
het bellen van de telefoon. x
Joan Hotchkis speelt practisch solo
deze twaalf uur uit het leven van een
eenzame vrouw. Een grandioze prestatie
Tegelijk vertoont Cinetol in ?ijn
gloednieuw filmhuisje van 47 zitplaatsen
(dus niet gallend onder de erkende bio
scopen) dé laatste film van de vermoor
de Pier Paolo Pasolini „Orestiade Afri-
cano”. De film die op „Film Internatio
nal” van dit jaar liep, is nog nergens ter
wereld in het openbaar vertoond, zodat
hier van een wereldpremière mag wor
den gesproken.
Volgens Fassbinder heeft- hij zijn
hoofdpersoon Fox in een homoseksueel
milieu geplaatst omdat daar de vriend
schapsbanden dwars door klasseverschil-
len en standen heen lopen. Fox die uit
een kermismilieu afkomstig is, is dus
vereerd met de „dure” Eugen die voor
hem zijn vriendschap met de rijke anti
quair Max opgeeft. De klasseverschillen
kunnen dan tijdelijk wegvallen, het
klassebewustzijn blijft en zolang hij geld
heeft wordt Fox geduld in het milieu
van Eugen. Als het geld op is wordt hij
uitgestoten. Dezë tragische gang van za
ken eindigt met de zelfmoord van de
wanhopige Fox, wiens lijk in een metro-
gang ’s morgens vroeg van de laatste
schamele bezittingen wordt beroofd door
een paar schooljongens. Een melodrama
tisch verhaal dus dat echter onder Fass
binders regie tot een kille werkelijkheid
wordt die sterk aanspreekt.
X
wildwestfilm „Rooster Cogburn”, een
onvertaalbare titel, waarvoor men hier
eenvoudigweg de vertaling „De Sheriff”
heeft gevonden, met als toevoeging - uit
vrees waarschijnlijk dat dit eenvoudige
woordje te weinig zou aanspreken
en de oude Vrijster”. Een naamge
ving die mij niet onmiddellijk naar het
Allebe Plein zou doen snellen, wat in dit
geval toch jammer zou zijn geweest.
Zoals op deze pagina wordt uiteelegd.
Haanstra-programma
Andy Warhol’s „Trash” met Joe Dalle-
sandro is in Studio K, de bekende Zwit
serse film „ITnvitation” van Claude Go-
retta in Kriterion en Paul Mazursky’s
„Nex Stop Greenwich Village” in City 4.
„De Sheriff” met John Wayne eri Katha
rine Hepburn is ook in de nachtvoorstel
lingen van Cinema International en IJhi-
lippe de Broca’s ,,Le Magnifique” met
Jean-Paul Belmondo is al doorgedrongen
in het nachtelijk vertier dat Alhambra 2
te bieden heeft. „The Best of Laurel and
Hardy” bewijst dat de beide komieken
niet klein te krijgen zijn, ook al knip je
slordig en onoordeelkundig een vijftien
tal hoogtepunten uit even zoveel kluch
ten van het tweetal en plakt ze noncha
lant aan elkaar.
Du Midi heeft het originele idee ge
kregen het hele weekprogramma aan
Bert Haanstra te wijden. Er zijn iedere
dag voorstellingen om 14.00 en 20.00 uur
en als voorprogramma bij de hoofdfilm
„Bij de Beesten af” zijn enige korte en
internationaal gerenommeerue films uit
Haanstra’s „begin”-periode bijeengezocht,
n.l. de dierentuinfilm „Zoo”, de water-
spiegeling-film „Spiegel .van Holland”
(het eerste grote succes van Haanstra)
en „Rembrandt, schilder van de Mens”,
een veelvuldig in het buitenland ge
vraagde documentaire over onze be
roemde schilder, speciaal in zijn relatie
tot het menselijk portret, waarvoor hij
zelf meer dan eens model stond. Een
uniek programma ook voor de jeugd die
op niveau beziggehouden zal worden.
Nachtvoorstellingen
bende die in het voordeel
wapens en springstoffen is.
Opvallende punten van
zijn verder nog dat in
schappelijk avontuur de
vrouwen de manpen in
schietvaardigheid gaan overtreffen en
dat haar oorspronkelijke afkeer voor
vloeken en drinken langzaam overgaat
in een geslaagde imitatie van deze man
nelijke ondeugden.
The Movies heeft in zaal I als nacht-
voorstelling „A Night at the Opera”, een
klassieke Marx Brothers, in zaal 2 het
niet minder klassieke „The Freaks” van
Tod Browning, een historisch genoteerde
griezelfilm uit de jaren dertig, waarin uit
zonderlijke figuren die als kermisattrac
ties plachten te fungeren - dwergen,
Siamese tweelingen en andere mismaak
ten - een gruwelijk drama van liefde en
wraak spelen in hun prive-leven.
Erg nieuw en verrassend doet „She
riff” dus niet aan, maar als op zichzelf
staande western heeft de film zijn ver
diensten van romantisch landschap
Met aldus voorbereidingen te treffen
voor een film die nooit gemaakt zal
worden, verduidelijkt Pasolini dat de
Griekse tragedie aan geen tijd en aan
geen plaats gebonden is en een eeuwig
heidswaarde bezit. Hij ziet moderne Af
rikaanse steden die Troje zouden kun
nen voorstellen en als het om oorlog
gaat - de oorlog van Troje - grijpt
Pasolini 'terug naar journaalopnamen
van de strijd in Biafra, gewonden, do
den, terechtstellingen. En in gesprekken
met studenten van de Livingstone Uni-
versiteit probeert hij te peilen in hoe
verre zij zich verwant voelen met de
karakters van de eeuwenoude tragedie.
Dit „dubbelspel” wordt met grote
scherpzinnigheid door Pasolini gespeeld,
en het is een geluk voor Amsterdam dat
het nu naast de „kleine” Movies een
tweede „circuit”-theatertje bezit in Cine
tol waar dit soort typisch buiten het
bioscoopbestel vallende films gezien
kunnen worden. Al is het maar door 3
maal 47 mensen per avond, want de
voorstellingen zijn er om 20.00, 22.00 en
24.00 uur. Vooraf aan de „Orestiade”
gaat nog een kort interview met de
filmer dat buitengewoon instructief is en
de ondoorgrondelijke Pasolini dichterbij
brengt.
hem steeds
Stacy Keach
Een tweede overwinning van „Film
International” is de vertoning door het
Leidseplein Theater van een daar des
tijds vertoonde film „Legacy” van de
vrouwelijke regisseur Karen Arthur.
Een vrouwenfilm? Nee, zest Karen Ar
thur. Vervang de dagelijkse dingen die
een werkende man om zich heen heeft
met de huishoudelijke potjes en pannet
jes waarmee de vrouw zich regelmatig
bezighoudt, dan gaat „Legacy” zowel
over rriannen als over vrouwen. Want
wat de film laat zien is dat beiden de
dag met zoveel bijzaken vullen dat ze
Voor wie nog niet na een ontmoeting
uitgekeken is op „Emmanuelle” zoals
gespeeld door onze landgenote Sylvia
Kristel, zal het een geruststellende me
dedeling zijn dat er een vervolg gemaakt
is, „Emmanuelle 2” die als extra attrac
tie de ondertitel meegekregen heeft „De
Antimaagd". Emmanuelle 1 keert na al
haar erotische avonturen terug naar
haar man in Hong Kong, niet om uit te
rusten, want het lieve liefdeleventje be
gint nagenoeg onmidddellijk wet, Em
manuelle met een plotseling opduikende
■smokkelpiloot, de 'jonge Christopher;
haar man met vriendin Laura die bo
vendien heel genereus de jonge blonde
maagdelijke Anne-Marie introduceert.
Van Hong Kong krijgen we nog wat
toeristische bezienswaardigheden ge
toond, zoals een massage-instituut, een
bordeel en een acupunctuur-salon, waar
zowel Emmanuele als haar man de on
schuldige Anne-Marie in diverse soorten
liefde inwijden, waarna de sceances op
Bali worden voortgezet. Ook daar wordt
gezorgd dat de aspirant reiziger naar het
oosten enkele bezienswaardigheden te
zien krijgt, zodat de film, ook ditmaal
begeleid door de zoet-vloeiende muziek
van Francis Lai, als een pikante reisfol-
der omschreven zou kunnen worden.
Deze week in Frans Hals.
De eerste die er plezier in had „beauty
and the beast” samen te brengen war
t John Huston die in „The African Queen”
- ook weer Katharine Hepburn met een
E sterk contrasterende acteur samen liet
spelen, in dat geval met Humphrey Bo-
t gart. En als men zich die film in de
herinnering terugroept lijkt „Rooster
Cogburn” een blauwdruk van Hustons
I film.
Er is alleen verschil in tijd en plaats.
I „The African Queen” speelde in Zuid-
Afrika bij het begin van de Eerste
Wereldoorlog, „Rooster Cogbum” of la-
ten we hem kortaf de Nederlandse, titel
„Sheriff” geven, vindt omstreeks 1880
plaats, kort na de Amerikaanse vrijheid
soorlog. De plaats van handeling is er-
gens in het midden-westen met bossen,
rivieren en Indianen-reservaten. Een
troepje schurken heeft een militair kon-
vooi overvallen en wapens en spring-
1 stoffen buit gemaakt. Daar gevreesd
wordt dat ze die ingrediënten zullen
gebruiken bij een spectaculaire bank
roof, wordt Deputy Marshall Cogbum
die door zijn al te hardhandig optreden
uit de dienst ontslagen is, snel weer tot
sheriff beëdigd om achter de bende aan
te gaan.
Als hij de missiepost van zuster Eula
(Katharine Hepburn) die in een India-
nen-reservaat ligt, aandoet, komt hij net
te laat. De boeven hebben Indianen
vermoord, tenten verbrahd en Eula’s va
der gedood. Een soortgelijk begin als bij
„The African Queen” waar de Duitsers
de boosdoeners zijn en zuster Katharine
beroofd wordt van haar dominee-broer
en alleen op de wereld komt te staan in
gezelschap van de onaantrekkelijke ka
pitein van een smerig stoombootje dat
daar ter plaatse de verbindingen tussen
de verschillende nederzettingen onder
houdt. In beide gevallen gebeurt het
onvermijdelijke: de beide alleen staande
vrouwen hebben geen andere keuze dan
zich onder bescherming van de toevallig
passerende en weinig aantrekkelijke
mannen te stellen en er het beste van te
hopen.
In de film van Huston komt dat erop
neer dat. de ongelijke partijen elkaar
vinden in hun haat tegen de Duitse
barbaren, in „Sheriff” storten ze zich
min of meer eensgezind in het ongewisse
avontuur van de achtervolging van de
Het thema van „Rooster Cogbum” doet
sterk denken aan een eerdere film van
Katherine Hepburn. In „The African
Queen” vormt zij met Humphrey Bogart
een koppel met sterke contrasten. John
Wayne steekt in „Rooster Cogburn" net
zo tegen haar af.
In „Orestiade Africano” is de filmer
voortdurend aan het woord, uitleggend
wat hij in Afrika aan het doen is en
waardoor de keuze van zijn opnamen
bepaald wordt. Hij doet het voorkomen
dat hij de „Oresteia” van Aeschylus in
Afrika wil filmen, legt de reden uit
waarom juist Afrika als lokatie is geko
zen, en verklaart bij iedere opname
welke functie het juist gefilmde beeld in
het geheel zal vervullen. Hij is op zoek
naar gezichten, landschappen en karak
ters die hij geschikt acht binnen het
kader van de tragedie. En zo ontdekt hij
in toevallige ontmoetingen zijn hoofdfi
guren al: Agamemnon, Orestes, Kly-
taemnestra en zelfs de Furiën ziet hij in
door de storm bewogen struiken en
bomen.
overeenkomst
het gemeen-
vredelievende
listigheid en
overtreffen
haar oorspronkelij ke af keer
Cinema Quirinus International de
nieuwe aanwinst van het Haarlemse
bioscooppark (in de Lange Veerstraat)
dit tot nu toe met non-stop-voorstel-
lingen van min of meer pornografisch
sexfilms het programma gevuld
heeft, is er toe overgegaan de zon
dagavond voortaan te reserveren
voor filmwerk met wat meer niveau. Dit
experiment begint aanstaande zondaga
vond om 19 en 21.15 uur met „Blanche”
van de in Frankrijk werkende Poolse
filmer Walèrian Borowczyk.
Ook ih het werk van deze Pool zijn
sterk erotische aspecten te ontdekken,
men denke slechts aan zijn „Contes
immoraux” en vooral aan La Béte”, het
minst misschien nog in zijn enkele jaren
geleden gemaakte „Blanche” die toe» op
de Utrechtse Cinemanifestatie een en
thousiaste pers kreeg.
Blanche is de jonge vrouw van een
zeer oude middeleeuwse kastelheer (de
laatste rol van de Franse acteur Michel
Simon) die wel begrijpelijk maar in dit
geval zonder enige reden jaloers is op
zijn knanpe vrouw. Dit drama van de
jaloezie bereikt zijn hoogtepunt als de
kasteelheer bezoek krijgt van de koning
en zowel deze als zijn page (Jacques
Perrin) verliefd worden op Blanche. Mi
chel Simon laat dan uit wraak de page
inmetselen in de tussenkamer waar hij
op de nog altijd onschuldige kasteel-
wacht. De prachtige en rijke
decors de schitterende opnamen van
kasteel en park, de ondragelijk worden
de spanning tussen de bezoekers die hun
hoofse manieren manieren blijven be
houden, vormen een dramatisch kijkspel
van de eerste orde.
Voor wat meer stoer kost moet men
deze week in Lido zijn, waar „Grizzly”
van William Girdler vertoond wordt, een
„angstfilm” met als griezelig centrum
een geweldige en bloeddorstige grizzly
beer.
Dat scenarioschrijvers Harvey Flax
man en David Sheldon naar „Jaws”
gekeken hebben, staat wel vast, inplaats
van de vraatzuchtige haai, een niet min
der gevaarlijke beer,inplaats van de
vrije zee- die volgens de burgemeester
open moet blijven voor de verkoeling
zoekende burgerij-, het natuurreservaat
..National Park” waar de beer vrij rond
loopt en waarvan de directeur de
sluiting niet wil overwegen, maar enige
onervaren jagers er op uitstuurt om het
gevaa in d^ k’em te smoren. De politie
man in „Jaws” die het strand tijdelijk
voor het publiek wil sluiten, is in
„Grizzly” de opzichter van het National
Park die vergeefs met zijn directeur
over de te nemen maatregelen vecht.
Uiteindelijk, als er onnodig veel slach
toffers gevallen zijn, krijgt de opzichter
de kans per helicopter het langzamer
hand gehel onhandelbare dier te doden
met een uit Vietnam overgebleven raket.
En dat die dodelijk kunnen zijn, daar
kunnen ze in Noord-Vietnam over
meepraten.
De film heeft'zijn spannende momen
ten, maar kan -het niet halen bij het
origineel; vooral ook omdat regisseur
Girdler niet met spanningseffecten weet
om te gaan en .geen kans ziet ons te
interesseren in de verschillende hoofdfi
guren van zijn film die bijna allen
cliché-karakters vertonen.;
en tegelijk een compliment voor haar
schrijverschap, want Joan Hotchkis
schreef het scenario dat ze baseerde op
een toneelstuk waarin zijzelf ook weer
de centrale figuur speelde. Een veelzij
dig talent waarvan men zeker kennis
moet nemen via een bezoek aan het
Leidseplein Theater.
In City de dolle Franse klucht „De
7de Compagnie is weer boven water”,
een rommelig vervolg op „Waar is toch
die verrekte 7de Compagnie gebleven”.
Robert Lamoureux regisseerde weer en
het resultaat levert het bekende ver
moeiende effect op dat optreedt als
mensen zich leuk wanen en van geen
ophouden weten. Rembrandtplein Thea
ter gaat weer op de schiet- en autorace-
toer in „The Man from the Organizati
on”, een film van Maurizio Lucidi met
Roger Moore, wiens gebrek aan talent
als acteur hem steeds populairder
maakt, en Stacy Keach en nog wat
Italianen.
Voor de origineelste combinatie
acteurs moet men naar Cinema Interna-
waar John Wayne gekoppeld
aan Katharine Hepburn in de
van veel
i
t 'a
A
A
<4
