te (fe duiven
HOEZEE VOOR HET RAMTORENSCHI,
dmjb'
Driemaster „Ariadne” bracht
kort bezoek aan IJmuiden
De nieuwe
Lumoprint LX4
brengt sensationele
omwenteling
op kopieergebied
I
IJ
If 'I
a
OVER IJMUIDEN GESPROKEN
dingier
kantoorcentrum
breestraat 52 - beverwijk
tel. 02510 - 2 77 41
6
ZEEZEILER DOOR VELE BELANGSTELLENDEN BEZICHTIGD
ill
a
KNAAPJE VIEL
VAN DAK
KERKBEEKSCHOOL
Zandspoor
Schoon
1
ff
Heupzwaai
N-
tl
11 ft
I
ij
<n
MB
■i
■I
nB
IJMOND
19 7 6
AUGUSTUS
WOENSDAG
1 1
sgl
y
door Jan
t van Baarsel
Een ramtorenschip door het
NoordzeekanaalDat moest een
eeuw geleden de grote kracht
proef worden voor het gigan
tische waterwerk tussen Amster
dam en de zee via Holland op zijn
Smalst, dat na alle financiële en
technische moeilijkheden einde
lijk de dag van zijn officiële ope
ning voorspoedig tegemoet leek
te gaan. Er was al een repetitie
gehouden, in juni 1876, met drie
loggers van weinig diepgang, die
van hun thuishaven Amsterdam
via de nieuwe waterweg ter vis
serij waren uitgevaren en al
les was naar wens gegaan. Nu
Was de tijd aangebroken voor de
generale repetitie. Een ramtoren
schip moeilijker had men het
zich niet kunnen maken. De aan-
gekondigde proefvaart was het
gesprek van de dag in scheep-
vaartkringen. En in vele huis
kamers.
r
-
z
Voor de ongelooflijk
lage prijs van f 7.950,-* kan ook uw
bedrijf nü op normaal papier kopiëren.
Met de nieuwe Lumoprint LX 4.
■ft lltiliSBill
99
iftftilll
P O:
ft
9
1
1
-
uur:
irFizz.
„De
de
(ADVERTENTIE)
van
•excl. B.T.W.
(Van een onzer verslaggeefsters)
Lumopnnt
mu. ue vvcc
Hoekstra 3,
I
- -U
.ft
MX
^ange
tn 19-
ooru
van
alles kon een ramtorenschip zorgen.
Daarom werd er voortvarend aan ge
bouwd op de werf van de gebroeders
baird in Birkenhead.
In 1871 begon Nederland aan het
zélf bouwen van een dergelijk schip,
meteen van een zwaarder type, want
men wist nu hoe het moest. Op de
HEEMSKERK. Een 10-jarig jonge
tje uit Heemskerk is gistermiddag met
een hersenschudding en twee gebroken
polsen in het St. Jozef ziekenhuis opge
nomen.
HqI knaapje was met een aantal ka
meraadjes op het dak van de Kerkbeek-
school aan het spelen, toen hij met zijn
papieren-pijpj esgeweer en al plotseling
achteruit stapte en van het dak viel.
Te zien en te
demonstreren bij uw
exclusieve Lumoprint
LX 4 dealer:
ENS-
Nor-
Elke
Hebe,
roord
Piet
ncert
Al-
INS-
dam;
sdne,
Cont.
IJ-
Plat;
iden,
then-
Ge-
rtces-
Bus-
3 AG:
Ca-
outh;
iden;
acific
■icht-
towe:
tave-
Bre-
Plat;
lules,
ipt F
twer-
•ovia;
adne,
andi-
ester:
ïam-
>tten-
Imui-
uur:
ir.
„The
weet
wethouders, H. van der Werft en H.
Scheeper aanwezig om de kapitein de
jubileum vlag van de gemeente aan te
bieden. Tijdens een zeer korte plechtig
heid werden vriendelijke woorden uitge
wisseld en hesen wethouder Van der
Werff en kapitein-eigenaar Paschburg
de geel-blauwe vlag, die hoog in de mast
als geel stipje verdween.
Nederlandse deskundigen zagen al
heel spoedig de noodzaak in ook onze
marine met een dergelijk schip uit te
rusten. Het liefst zou meneer zelf een
hebben gebouwd, maar dat bleek on
mogelijk. In 1885, het jaar waarin het
eerste graafwerk voor het Noordzee
kanaal werd verricht, weid daarom
een bestelling bij diezelfde gebroeders
Laird in Birkenhead geplaatst. Neder
landers begeleidden de bouw om di
rect al verbeteringen te kunnen doen
aanbrengen, zoals een bepantsering
van de stuurhut, en natuurlijk ook
om hun ogen zo goed de kost te
geven dat ze later konden adviseren
bij eventuele bouwplannen in eigen
land; de ervaringen zouden inderdaad
goed van pas komen.
Mstad
Een lezeres te IJmuiden: „Met veel
belangstelling lees ik altijd de stukjes
over IJmuiden van toen. Ja, van toen.
Wat waren de straten altijd schoon
en de belletjes gepoetst. En als ik nu
uit mijn raam kijk overal een rot
zooi”.
(Van een onzer verslaggeefsters)
IJMUIDEN. Dinsdagmorgen is in
haar volle glorie de driemaster „Ariad
ne” door de pieren van IJmuiden gezeild
en heeft het zeilschip aangelegd in de
Vissershaven. Daar heeft het schip tot
elf uur in de morgen open gestaan voor
belangstellenden, die dan ook druk ge
bruik maakten van de mogelijkheid deze
zeezeiler te bezichtigen.
4
fff'
monding zandbanken, waardoor de
scheepvaart grote vertraging opliep.
Het kostte Rotterdam jaren en kapi
talen en Caland waarschijnlijk de
kleur van zijn haren om de proble
men ondei' de knie te krijgen.
Alles leek tegen te zitten toen de
„Koning der Nederlanden” in het toe
komstige IJmuiden wachtte op een
kans om uit te varen. Stormen, de
een na de ander, kwamen aanrukken.
De verzandingen tussen de pieren
werden wel fors aangepakt, maar
nieuwe verzandingen volgden direct.
Maar eindelijk, op 3 oktober konden
de krachttermen plaats maken voor
een zucht van verlichting: men had
de zaak in de hand gekregen, men
was zelfs de grilligste verzandingen
meester geworden. De vlaggen gingen
uit, kanonschoten weerklonken: de
„Koning der Nederlanden” koos zee.
Na de slechte generale volgde een
goede uitvoering, op 1 november 1976,
toen het Noordzeekanaal officieel ge
opend werd verklaard. Schoolkinde
ren zongen op de blijde dag: „Door
een nieuwe waterbaan, hoezee Is
een ramtorenschip gegaan, hoezee
’t Kanon dat gaf het ten gehoor:
De zeesluis open, ’t schip erdoor.
Hoezee, Hoezee, Hoezee.
Alle ellende van de „generale” was
toen vergeten. Terecht.
Rijkswerf ’te Amsterdam werd het
grootste schip gebouwd dat ooit in
ons land het levenslicht had gezien:
5285 ton, ruim tachtig meter lang,
vijftien meter breed, een diepgang
van zes meter, drie „stoomschoor-
steenen". De naam was aanvankelijk
„Matador" maar werd gewijzigd in
„Koning der Nederlanden”.
Dit trotse ramtorenschip, dat zich
kon meten met de zwaarste oorlogs
bodems van de gehele wereld, vertrok
op 17 augustus 1876 van Amsterdam,
uitbundig uitgeluid, voor de beslissen
de proefvaart door het Noordzeeka
naal. Aanvankelijk leek alles goed te
gaan. Ondanks alle voorbereidingen
deden zich nog wel problemen voor
Deze oudste, van oorsprong Neder
landse zeezeiler. vaart nu onder Pana
mese vlag en is in het bezit van de
Duitse Hartmut Paschburg, die ook ka
pitein is op dit schip. De Duitser heeft
de driemastgaffelschoener in 1973 ge
kocht en helemaal opgeknapt. Nu vaart
het schip met ruime passagieraccommo-
datie over de woeste baren en tijdens
die tocht werd IJmuiden even aange
daan.
Namens het gemeentebestuur waren de
(Reacties op deze rubriek: schrifte
lijk bureau van dit blad met vermel
ding „Van Gat tot Stad”, telefonisch
023-378601).
maar deze konden worden opgelost.
Toen het schip door de sluizen van
het nog ten doop te houden IJmuiden
was gekomen begon echter de ellen
de. De vaargeul tussen de pieren
bleek door verzandingen te ondiep
om de „Koning der Nederlanden” zijn
tocht te laten voortzetten.
In juli 1867 kwam het ramtoren
schip kant en klaar naar Nieuwediep;
de naam was Zr. Ms. Prins Hendrik
der Nederlanden, Nederlanden, naar
Hendrik „de Zeevaarder”. Het schip
had twee schroeven, een gordelpant-
ser van 114 mm dikte, vier kanons
van 23 cm in twee draaibare torens
en alles wat verder op een ramtoren
schip kon worden verwacht. Heel Ne
derland raakte gefascineerd. Speciale
treinen reden naar Den Helder om de
mensen gelegenheid te geven het al
lemaal zelf te zien. In november
vertrok het schip voor een proeftocht
van een maand. De deskundigen
hoopten op flinke stormen zodat het
onder alle mogelijke omstandigheden
zijn veiligheid en nut kon bewijzen.
Die stormen kwamen prompt het
schip hield zich best.
II
Voor die verzandingen, een even
wispelturig verschijnsel als de zee dat
kan opleveren, waren vele deskundi
gen al bij het indienen van de plan
nen voor het Noordzeekanaal bang
geweest. „Kunnen baggermolens die
verzandingen wel aan?” was bijvoor
beeld in 1862 gevraagd. De regering
had toen verwezen naar sommige
Franse havens waar tot een diepte
van negen el werd gebaggerd. Dat
zou ook voor IJmuiden voldoende
zijn.
Zeer vervelende ervarigen had Rot
terdam in de jaren daarna gehad met
zijn Nieuwe Waterweg. De grote pio
nier ingenieur P. Caland werd jaren
lang verguisd omdat hij en zijn
medewerkers erop hadden gerekend
dat de getijden er voor zouden zorgen
dat breedte en diepte van de water
weg gehandhaafd bleven. De praktijk
was anders geweest: toen de Nieuwe
Waterweg al flink in gebruik was
vormden zich in het kanaal en in de
De heer J. Leijen te Haarlem: „Met
genoegen heb ik gelezen wat u
schreef over de Ègmonders die naar
IJmuiden kwamen en het dialect dat
ze bleven gebruiken. Toen een zekere
meester Dijkstra op negentienjarige
leeftijd uit Alkmaar naar Egmond
aan Zee verhuisde vond hij de jeugd
van de school waar hij les ging geven
maar een „wild spulletje”. Hoe moet
ik dat aanpakken? dacht hij. De
tweede dag vroeg hij de jongens van
z’n klas: „Mag ik meespelen in jullie
zandkuil?” waarop een van de jon
gens riep: „Jooi, is dat onze meester,
die neem ik zo in de heupzwaai”.
Toen meester Dijkstra kort geleden
tachtig jaar werd heeft hij deze her
innering nog eens opgehaald.
s en
jaar,
ney’s
De ramtörenschepen waren volgens
de deskundigen een nieuw tijdperk
voor de maritieme strijdkrachten ko
men inluiden. Doordat steeds meer
schepen een pantser hadden gekregen
was het onmogelijk geworden deze op
de „ouderwetse” wijze, met zware
kogels, te vernietigen. Captain Cow
per Coles had Engeland de primeur
gegeven van het ramtorenschip waar
mee, zoals de naam zegt, een vijande
lijk schip met grote kans op succes
kon worden geramd. Alles ging pas
naar wens wanneer er een flink gat
in het aangevallen schip werd gesto
ten, zodat het in korte tijd onder de
golven moest verdwijnen. Voor dat
De heer A. Kwak'te Santpoort: „In
het oude IJmuiden kwam een zand
spoor (zie een der vorige afleveringen
van deze rubriek) yan de zuidzijde
van de Vissershaven. Het liep onder
de brug door, parallel met de spoor
baan tot waar nu de halte Julianaka-
de is. Dan liep het door een geul naar
beneden, het boog af naar het kanaal,
ging onder de spoorbaan door, daarna
onder een bruggetje in de Kanaaldijk
door en vervolgens de ballaststeiger
op. Dit was een houten steiger, die op
dikke palen in het kanaal stond. Er
was een groot, schuin geplaatst schot
aan bevestigd, waarlangs het zand in
de onder de steiger liggende zandbak
ken viel. Doordat er veel zand naast
de bakken terecht kwam was er een
strandje ontstaan, waar we als jon
gens gingen pootjebaden en ook leer
den zwemmen. Een andere mogelijk
heid om te zwemmen was er niet,
daar toen nog geen mens aan zwem
baden dacht”.
OP
•dzee;
Nor-
Het groepje genodigden werd door de
kapitein op het zo fraaie schip rondge
leid, terwijk ook de andere bezoekers
onder keurend oog van enkele passa
giers van de „Adriadne” op hun ge
mak deze unieke zeezeiler bekeken.
Om klokslag elf uur werd op
scheepshoorn geblazen en even later
werden de trossen los gegooid. Langzaam
kwam de „Ariadne” van de kant om
richting Amsterdam te koersen, om nog
voor de avond daar vandaan weer het
zeegat te kiezen. De Ariadne is nu op
weg naar Lissabon, Malaga en Athene.
Aan boord van de zeezeiler Ariadne heeft wethouder Van der ‘vTerjj acnsaagmui^'n
namens de gemeente de jubileumvlag van Velsen aangeboden.
Na een kort bezoek aan IJmuiden zette de driemast-gaffelschoener de „Ariadne" koers naar Amsterdam. Maar ook dat bezoek
zou kort zijn. Dinsdagavond koos de „Ariadne" weer zee om door te varen naar Lissabon, Malaga en Athene.
“I
- «y
'i 5
-
-TT?”' O
sis s'
duiven thuis.
Van de Postduivenhoudersvereniging „Ons
Genoegen” te Beverwijk namen dit weekein
de 212 duiven deel aan een wedvlucht van St.
Dizier (Frankrijk) af over een afstand van 429
km. De lossing van de duiven geschidde om 6
uur. Een duif van Gebr. Stet bereikte als
eerste het hok om 12.53.17 uur; de laatste
prijsduif om 13.43.32 uur.
De uitslag was als volgt: Gebr. Stet 1 2 3 4 5
9 10 11, Comb. Velthuis-Arnz 6, C. Baltus 7 8
12, S. Weel 13 18 21, J. Weel 14 19,M. Nooy 15,
J. G. Schoone 16 17, M. P. vandenElzen en
Zn 22.
Van de Postduivenhoudersvereniging „De
Reisduif” te Beverwijk namen dit week
einde 204 duiven deel aan een wedvlucht van
St. Dezier (Frankrijk) af over een afstand van
430 km. De lossing van de duiven geschiedde
om 6 uur. Een duif van P. van Outenaar
bereikte als eerste het hok om 12.51.07 uur; de
laatste prijsduif om 13.32.19 uur.
De uitslag was als volgt: P. van den
Outenaaar 1. J Scheffers 2 9 13, C. Castricum
3 4 5 6 8 12 17 21 23 28 36 37, D. de Munck 7 24
32 34 39, H. Schipper 10 14 16 22, A. Six 11 26
31, J. C. Pruimboom 15 29, Th. de Winter 18 35
40, J. Durge 19, W. Thuijn 20, J. vanRoon 25
30, G. Visser 27, J. Welp 33, K. van der Reep
38, C. van der Aar 41.
Van de Postduivenhoudersvereniging „Snelle
Wieken” te Santpoort namen dit weekeinde
191 duiven deel aan een wedvlucht van St.
Dizier af over een afstand van 340 km. De
lossing van de duiven geschiedde om 6 uur.
Een duif Van Busman bereikte als eerste hei
hok om 12.41 uur; de laatste prijsduif om 13.39
uur.
De uitslag was als volgt: Busman 1 22,
Pierik 2, J. Duijn 3 12, Korthouwer 4 24, L. v.
Duijn 5, Tabernal 6 8, v. Bakel 7 13 20 37, v. d.
Wensch 9 21, Heeremans 10 19 25,Laan 11 13 15
29 36, v. d. Scheer 14 16 18, de Jonge 17 31,
Verduin 23 26, Marco 27 30 35, Koks 28,
Di'epenoroek 32, Dekkers 33 39, Kuikwaard 34.
Van de Postduivenhoudersvereniging „De
Snelvlieger” te IJmuiden namen dit weekein
de 168 duiven deel aan een wedvlucht van St.
Dizier af over een afstand van 423 km. De
lossing van de duiven geschiedde om 6 uur.
Een duif van H. Boddeke bereikte als eerste
het hok om 12.40.59 uur; de laatste prijsduif
om 13.28.40 uur.
Zeer goede uitslag van S. Voet en Zn die
maar liefst 11 duiven bij de eerste 15 draai
den.
H. Boddeke l 26, E. Sloot 2 22 29, S. Voet en
Zn 3 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15 24 30 33, G. F.
Smeding 12 17 34. J. Koorn 16, Jac. Broek 18
25, M. A. Zwanenburg 4 19 20 32, F. Rekeren
Zn 21 23, K. Klepper 27, F. Daalhuizen-Plug
28, W. de WeerS 31.
Van de Postduivenhoudersvereniging „De
Bonte Duif” te IJmuiden namen dit wecken
de 147 duiven deel aan een wedvlucht van St.
Dizier af over een afstand van 430 km. De
lossing van de duiven geschiedde om 6 uur.
Een duif van J. Verschuren bereikte als
eerste het hok om 12.49 uur; de laatste
prijsduif om 13.25 uur.
De uitslag was als volgt: J. Verschuren 1, J.
v. d. Bos 2 11 23, P. de Bot 3 14,BenC.
J. Hoogland 9 18 25, J. Thijssen 10, J. Jellema
13 29, H. Bruynes 16, C. v. Vliet 19 28. Gebr.
Muljderman 20, A Ulehake 21, Gebr. de Vries
24, J. Vis 26 27.
Van de Postduivenhoudersvereniging „IJ-
mViden’’ te IJmuiden namen dit weekeinde 46
duiven deel aan een wedvlucht van St. Dizier
aè óver een afstand Van 427 km. De losshig
van de duiven geschiedde om 6 uur. Een duif
van Comb. De Weers bereikte als eerste het
hok om 13 uur. -|t
De uitslag was al« volgf: Cömb. De Weers 1
4 68, P v. Dongen 2, P. Hoekstra 3, M.
Middelkoop 5 7 9, F. Piers 10.
Vanaf Muenchen draait P. v. Dongen op
zaterdagavond om 5.30 uur en zondag drie
■S z
Mi f.9 i
1^8?%
t -
- i
