Brian Faulkner
Naakte
Centraal comité Wereldraad van Kerken
komt met pittige resoluties uit de bus
Zuiveringen na
voedselopstand
afgetreden
Londen gewaarschuwd voor
rantsoenering drinkwater
„Namibië 31 december
1978 onafhankelijk”
„aap"
I
Wedstrijd van
1
uit Engeland
w
„fladderaars”
donderdag
SYNODE GAAT IN TEGEN VERBOD
HUWELIJKEN
WHO DID WHAT (1
71 NEDERLANDERS
Concorde naar Mexico
r
ten
CONFERENTIE WINDHOEK:
GEMENGDE”
i SCHOTTEN
„Per dag 454 miljoen liter bezuinigen”
Arrestatie
2
AUGUSTUS
19 7 6
1 9
BINNEN- EN BUITENLAND
door Nico Scheepmaker
*ht
irst
im
PORT ELIZABETH (Reuter, AP). In de negernederzettingen
New Brighton, Kwazakale en Zwide bij de Zuidafrikaanse stad Port
Elizabeth hebben zich gisteren ongeregeldheden voorgedaan, waar
bij volgens de politie acht mensen zijn gedood en minstens 20
gewond.
oid
ipt
reld
ige-
het
i de
il 6
log-
'en
jek
in in
nge-
geen
Jus
sede
$en
vet
ing
igis
Bre
>lof-
3tin
aar-
de
sge
?nt i
trijfel f-
Opnieuw rellen in Zuid-Afrika:
zeker acht doden
I
Ondanks vele spanningen en grote
betreft,
(Zimbabwe)
Rhodesië
Wat
lam
r te
tier
sor-
zen-
llen
Sinds enkele dagen heerst onrust op de
scholen van New Brighton. Dinsdag had
de politie met traangas een eind gemaakt
aan een „zit-protest” van 500 leerlingen
van middelbare scholen.
Volgens de politie werd tijdens de
onrust van gisteren een blanke met stenen
bekogeld. Het hoofd van een lagere school
meldde dat betogers het gebouw waren
binnengedrongen. Voorts werden vier
autobussen en een bestelwagen in brand
gestoken.
De betogers bekogelden later de politie
met stenen en flessen. Hoewel er gistera
vond nog steeds groepen demonstranten
door de straten trokken, had de politie,
naar haar zeggen, de toestand onder con
trole.
De Britse premier Callaghan heeft de
belangrijkste ministers uit zijn kabinet
teruggeroepen van vakantie om volgende
Volgens officiële cijfers kwamen twee
demonstranten om onder een omverge-
worpen vrachtauto, raakten 75 politie
mensen gewond en werd voor ongeveer 13
miljoen gulden uit winkels geplunderd.
Het Poolse partij-orgaan meldt dat de
partij een nieuw ontwikkelingsplan heeft
opgesteld om de situatie in Radom te
verbeteren.
Het comité deed verder een beroep op
het Zuiafrikaanse regime om geen geweld
te gebruiken tegen de onderdrukte meer
derheid, en deze mensen hun volledige
burgerrechten te geven, de politieke
gevangenen vrij te laten, gevolg te geven
aan de eisen van de VN om een einde te
maken aan de onwettige bezetting van het
Namibische volk te erkennen en zo spoe
dig mogelijk algemene verkiezingen te
organiseren.
week dinsdag de situatie rond de droogte
in Engeland te bespreken.
De Thames Water Board, het waterlei
dingbedrijf dat de voorziening aan de
bevolking en de industrie controleert
langs het grootste deel van de Thames,
uitte gisteren de waarschuwing dat de
levering van drinkwater drastisch kan
worden beperkt als de bevolking niet
onmiddellijk en vrijwillig op het dagelijks
verbruik zo’n 450 miljoen liter bezuinigt.
Het verbruik per dag in het betrokken
gebied bedraagt 1,98 miljard liter.
Nadat de waarschuwing was uitgegaan,
trokken honderden functionarissen van
het waterleidingbedrijf door Londen om
toevoerkranen aan te draaien ter vermin
dering van de druk op de drinkwatervoor
ziening. Het is een eerste maatregel om
het verbruik te beperken.
Andere waterleidingbedrijven in het
gehele land hebben voorraden waterlei
dingbuizen aangelegd om op het moment
dat dit noodzakelijk wordt geacht te wor
den geïnstalleerd, teneinde te bewaren
wat nog over is van de snel geslonken
reserves.
Faulkner is een jaar premier geweest.
Onder zijn bewind kregen de ropms-
katholieke politici voor de eerste maal
medezeggenschap, maar daar werd een
eind aan gemaakt door een staking van
protestantse arbeiders.
Faulkner en zijn vrienden blijven stre
ven naar een gemengd-confessionele rege
ring voor Ulster. Hij schat dat het nog wel
drie jaar zal duren voor het zover is.
Het is de secretaris-generaal van de
Nederlandse Hervormde Kerk, A. van den
Heuvel, die tot deze nieuwe koers heeft
aangezet. Op de assemblée in Nairobi zei
hij dat de Wereldraad van Kerken zich
ook met andere zaken dan het zuidelijke
Afrika moet bezighouden. Dat er ook
elders in de wereld mensenrechten wor
den geschonden, o.a. in Oost-Europa.
WINDHOEK (UPI). De grondwetsconferentie te Windhoek heeft woensdag 31
december 1978 vastgesteld als streefdatum voor de onafhankelijkheid van Namibië
(Zuidwest-Afrika), aldus een verklaring van de conferentie.
Het gebied zal door een tussentijdse multiraciale regering bestuurd worden tot het
volledig zelfbestuur krijgt, na voltooiing van een grondwet.
Het comité beklemtoonde tevens dat het
conflict in Libanon politiek en niet reli
gieus is en dat er alleen een blijvende
vrede kan komen als de nationale rechten
voor zelfbeschikking van de Palestijnen
worden erkend
Het is te hopen dat deze commissie van
de Wereldraad inderdaad aan „linkse” en
„rechtse” zijde inlichtingen zal verzame
len en tot conclusies zal durven komen. Zo
niet, dan volgt ze het voorbeeld van de
commissie voor de rechten van de mens
van de Verenigde Naties, die met meer
derheid van stemmen bepaalt wat schen
dingen van de mensenrechten zijn. Het
geen tot gevolg heeft dat nooit een land als
Rusland of Guinee veroordeeld kan wor
den, maar wel landen als Chili, Israel of
Zuid-Afrika.
Volgens de politie was de man uit een
ziekenhuis, waar hij behandeld werd aan
verwondingen aan het hoofd, ontsnapt.
ven
het
van
t op
iisa-
itof-
der
i de
'an-
op
eer-
t op
DA-
een
Bra
sten
aan-
1973
bak
5 er
Dit
nas-
ibij
eop
blik
WARSCHAU (UPI). In de Poolse stad
Radom zijn een groot aantal leden van de
communistische partij het slachtoffer
geworden van een zuiveringsactie als
nasleep van de in juni aangekondigde
verhoging van de voedselprijzen en de
opstand die daarvan het gevolg was.
In de verklaring stond ook dat men van
de Verenigde Staten nog geen officiële
toestemming voor de uitbreiding heeft
gekregen
en
L.ub-
ister
I op
iken
trst-
erle-
ie is
loof-
van
:ren
<tri-
rilo-
iven
kon
vor-
nóg
vor-
LONDEN (DPA). De leider van de
Noordierse Unionisten en ex.premier
Brian Faulkner, is gisteren afgetreden
maar blijft partijlid.
een
van
reda
(hui
dige
vie-
ti 14
i-
(Van een speciale medewerkster)
GENÈVE Het centrale comité van de
Wereldraad van Kerken, dat de afgelopen
dagen de jaarlijkse bijeenkomst in Genè
ve hield, is met een aantal pittige politie
ke resoluties uit de bus gekomen. Het
allersterkst veroordeelde het centrale
comité, een soort kerngroep die de koers
van de Wereldraad bepaalt, de manoeu
vre van de Zuidafrikaanse regering om
via het creëren van het zogenaamd onaf
hankelijke Transkei de apartheid te con
solideren en drie miljoen Zuidafrikanen
tot vreemdelingen in hun eigen land te
maken"
PARIJS (AP). De Mexicaanse rege
ring heeft de Franse luchtvaartmaat
schappij Air France toestemming gege
ven om haar vluchten van Parijs naar
Washington uit te breiden tot Mexico City.
Dit is gisteren bekendgemaakt door Air
France.
meningsverschillen kreeg dit programma
tijdens de afgelopen vergadering meer
financiële steun dan ooit tevoren:
1.350.000 gulden voor het komende jaar.
De leden-kerken worden opgeroepen
om er bij hun regeringen die militaire en
economische banden met Zuid-Afrika
onderhouden, op aan te dringen deze te
verbreken.
De Verenigde Naties hebben 31 augus
tus van dit jaar als limiet gesteld voor de
terugtrekking van de Zuidafrikaanse
troepen uit Namibië en het houden van
vrije verkiezingen. Volgens conferentie-
kringen zullen de aankondiging van een
streefdatum voor de onafhankelijkheid
en het besluit tot vorming van een multi
raciale tussentijdse regering mogelijk de
druk op de regering om onmiddellijk al
onafhankelijkheid te verlenen aan het
gebied, wat verzachten.
Op een oecumenische synode van de
gereformeerde kerken in Kaapstad heb
ben de afgevaardigden van de Nederduit
se gereformeerde kerk de resolutie inzake
gemengde huwelijken zonder tegenwer
pingen aangenomen, hoewel deze recht
streeks in strijd zijn met het standpunt
van de Nederduitse gereformeerde kerk
als geheel.
Een besluit van de synode zegt dat de
bijbel zich niet rechtstreeks uitspreekt
over huwelijken tussen verschillende ras
sen. „Het standpunt van de bijbel inzake
het huwelijk en de eenheid van het mense
lijke ras geeft geen redenen waarop
gemengde huwelijken als ontoelaatbaar
moeten worden beschouwd”, aldus het
besluit.
De afgevaardigden nalnen ook een reso
lutie aan waarin bij kerk en staat wordt
aangedrongen op „afzien van het beper
ken van de vrije keuze van een huwelijks
partner op grond van ras of huidskleur”.
Van de delegatie maakt deel uit dr. J. D.
Vorster, broer van premier John Vorster.
Waarnemers zien dit als een belangrij
ke ontwikkeling. De Zuidafrikaanse
regering verbiedt huwelijken tussen
mensen van verschillend ras.
De verklaring zegt dat de grondwets
commissie heeft vastgesteld „dat 31
december 1978 met redelijke zekerheid
kan worden vastgesteld als onafhapke-
lijkheidsdatum voor Zuidwest-Afrika”.
De interimregering zal worden gevormd
zodra de grondwettelijke basis is vastge
steld en de onderhandelingen met Zuid-
Afrika zijn voltooid.
De gewonden zijn allen in hechtenis gemomen. Ook tien anderen zijn aangehouden.
De aangerichte schade wordt geraamd op twee miljoen gulden. Het bus- en autover
keer naar de drie zwarte stadsgebieden werd gestaakt.
In genoemde kringen verwacht men
niet dat premier Vorster zich tegen de
uitspraken van de conferentie zal ver
zetten.
Het is droog in Engeland en de Britten
hebben daarom weinig uitvluchten nodig
om verkoeling te zoeken. In het kust
plaatsje Selsey in het graafschap Sussex
trók een „vogelmensen-wedstrijd” dan
ook enorme belangstelling. Op de foto:
een deelneemster na een lange aanloop
over de korte pier van Selsey.
In 1919 kreeg Zuid-Afrika van de Vol
kenbond het beheer over Zuidwest-
Afrika, een voormalige Duitse kolonie. De
stelling van Zuid-Afrika dat het dit beheer
nog steeds krachtens het oorspronkelijke
mandaat kan uitoefenen, wordt niet dooi
de Verenigde Naties erkend.
(SASO), gearresteerd, aldus zijn vrouw.
De politie heeft ook gezegd dat ze mej.
Tenjiwe Ntintso, een zwarte verslaggeef
ster van het East-Londonse dagblad de
Daily Dispatch, vasthoudt.
Afgevaardigden van de grootste blanke
kerk van Zuid-Afrika hebben aanvaard
dat de bijbel huwelijken tussen verschil
lende rassen niet verbiedt en dat huwelij
ken niet kunnen worden verboden op
grond van ras of huidskleur alleen.
k is
juli
?erd I
het
loze
Van de Nederlandse afgevaardigden in
„Who did what” zijn liefst 25 stuks schil
ders, te weten: Hiëronymus BOSCH, Die-
ric BOUTS, Aelbert CUYP, Gerard
DAVID, Hans EWORTH, Vincent van
GOGH, Jan van GOYEN, Frans HALS,
Meindert HOBBEMA, Pieter de HOOCH,
Jacob JORDAENS, Johan Barthold
JONGKIND, Sir Peter LELY, Lucas van
LEYDEN, Hans van MEEGEREN,
Gabriël METSU, Piet MONDRIAN, Joa
chim PATENTER, Rembrandt van RYN,
Jacob van RUISDAEL, Jan STEEN,
Gerard TERBORCH, Hendrick TER-
BRUGGHEN, Willem van de VELDE en
Jan VERMEER
Ondanks de zeer ernstige financiëld cri
sis, die tot gevolg heeft dat een aantal
posten en programma’s van de Werel
draad geschrapt moeten worden, ging het
centrale comité toch niet ontevreden
uiteen. Het programma voor de komende
jaren is wat meer uitgebalanceerd dan in
het verleden, en het is een verheugende
ontwikkeling dat een adviesgroep voor de
rechten van de mens in het leven is
geroepen.
Een nieuw element dat eigenlijk voor
het eerst door het centrale comité is
behandeld, betrof de godsdienstvrijheid
in Oost-Europa. Er is besloten een com
missie in het leven te roepen, die inlichtin
gen verzamelt over schendingen van de
mensenrechten en de godsdienstvrijheid
waar ook ter wereld. Deze commissie
heeft ook tot taak de feitelijke situatie in
de landen die de Helsinki-verklaring heb
ben ondertekend, aan de gemaakte
afspraken te toetsen.
maakt de Wereldraad zich ernstig onge
rust over de voortdurende onderdrukking
van het volk door het illegale regime-
Smith, over de willekeurige gevangenhou
ding en de gevangenneming van politieke
leiders, de executies van vrijheidsstrij
ders en de voortdurende schendingen van
de mensenrechten.
Snijdt het u ook zo door de ziel, als Paus
Paulus zich tijdens zijn kersttoespraak
wel even in het Frans, Engels, Duits,
Spaans, Portugees, Grieks, Pools, Rus
sisch, Chinees en Swahili tot de gelovigen
wendt, maar ons (Simonis, Gijsen c.s.)
domweg vergeet een gelukkig kerstfeest
toe te wensen? Ik ben weliswaar niet
katholiek, maar op zo’n moment word ik
wel even hevig nationalist en voel ik mij te
kort gedaan. Dat heb ik trouwens ook
altijd in het buitenland, als wel een
Zweedse wervingstekst op het raam van
een re.staurant alle blonde voorbijgangers
binnen noodt, maar de door veel meer
mensen gesproken Nederlandse taal
geheel over het hoofd wordt gezien
Vooral de Zweden en het Zweeds heb
ben buiten Nederland en buiten Zweden
een wit voetje. Toen ik dan ook, begin
nend bij de A in de Geïllustreerde Biogra
fische Encyclopedie „Who did what”,
waarin „5000 mannen en vrouwen die
vorm hebben gegeven aan het lot van de
wereld” staan opgenomen, al meteen op
vier Zweden stuitte tegen slechts één
Nederlander (Arminius), begon mijn
bloed te koken en besloot ik alle 5000
wereldvedetten uit te kammen op Neder
landers en Zweden. In de stellige ver
wachting dat er meer Zweden dan Neder
landers in zouden blijken te staan, hoewel
Nederland tweemaal zoveel Nederlanders
als Zweden Zweden heeft, een verhouding
die, naar ik aanneem, ook in de voorgaan
de eeuwen wel ongeveer zal zijn opge
gaan
De VN erkennen de militante Zuidwest-
afrikaanse volksorganisatie (Swapo) als
de enige wettige nationalistische bewe
ging in het gebied. De Swapo leidt al zeker
zes jaar guerrilla-acties in Noord-Namibië
vanuit bases in Zuid-Angola.
Welke concrete gevolgen hebben derge
lijke besluiten van het centrale comité?
Deze kerngroep van 184 leden (waarin
Nederland twee zetels bezet), die in
december 1975 op de assemblée in Nairobi
voor de komende zeven jaar is gekozen,
doet aanbevelingen aan de leden-kerken
van de Wereldraad. Uit dit samenspel
komen de acties tot stand, zoals in het
geval van het bekende en veel omstreden
programma tegen het racisme. Dit pro
gramma geeft humanitaire hulp aan
bevrijdingsbewegingen en onderdrukte
groepen.
LONDEN (UPI) Funktionarissen van
de Britse waterleiding hebben gisteren
de Londenaars gewaarschuwd gezamen
lijk 454 miljoen liter drinkwater per dag
te bezuinigen. Lukt dit niet, dan zullen zij
rekening moeten houden met een scherpe
rantsoenering van het drinkwater als
gevolg van de aanhoudende grote
droogte.
Verder dragen we 7 natuurkundigen
bij, namelijk BUYS BALLOT, DEBIJE,
HUYGENS (Christiaan), KAMERLINGH
ONNES, LORENTZ, VAN MUSSCHEN-
BROEK, VAN DE WAALS; 5 schrijvers,
te weten DOUWES DEKKER (Multatuli),
HOOFT, VERWEY, VAN DEN VONDEL
en Elisabeth WOLFF; en 5 geneeskundi
gen: BOERHAAVE, DONDERS, EIJK-
MAN, EINTHOVEN enKOLFF Ook nog
4 óntdekkingsreizigers (als ik ze zo mag
betitelen), namelijk BARENTS, MINUIT,
VAN RIEBEECK en TASMAN, een vier
tal staatslieden (Van DIEMEN, DE WITT,
STUYVESANT en MAURICE VAN NAS
SAU), een tweetal vorsten (WILLIAM I
THE SILENT en WILLIAM III), en een
tweetal admiraals (DE RUYTER en
TROMP).
Trybuna Ludu moemt Radom een
„moeilijke stad” die met een groot aantal
sociale problemen kampte voordat de
voedselopstand uitbrak. Trybuna Ludu
geeft ook te kennen dat corruptie een
probleem in Radom is geworden en dat
enkele ouders zelfs steekpenningen moes
ten betalen om voor hun kinderen een
plaats op school te bemachtigen
En dan zijn er nog talloze eenlingen: een
theoloog (ARMINIUS), een humanist
(ERASMUS), een beeldhouwer (CLAUS
SLUTER), een bioloog (HUGO DE
VRIES), een componist (SWEELINCK),
een insectenkundige (SWAMMERDAM),
een microbioloog (VAN LEEUWEN
HOEK), een boekdrukker (ELSEVIER),
een nazislachtoffer (VAN DER LUBBE),
een spionne (MATA HARI), een vliegtuig
bouwer (FOKKER), een architect (VAN
CAMPEN), een rechtsgeleerde (HUGO
DE GROOT), een uitvinder (VAN DREB-
BEL), een antropologe (MARIE
DUBOIS), een mathematicus (STEVIN)
en een scheikundige (VAN ’T HOFF). In
totaal dus 2 vrouwen en 69 mannen. Van
hen werd er eentje vóór 1400 geboren
(Sluter), zes werden tussen 1400 en 1500
geboren (dus in de 15e eeuw), 21 tussen
1500 en 1600, 21 tussen 1600 en 1700,
slechts eentje (Elisabeth Wolff) tussen
1700 en 1800, 19 tussen 1800 en 1900 en
twee (Kolff en Van der Lubbe) na 1900.
Dat de 17e eeuw onze Gouden Eeuw was,
en de 18e eeuw onze Slappe Tijd, wordt
door deze getallen bevestigd. Morgen
volgt de rest.
Dit meldt het partij-orgaan Trybuna
Ludu. Om hoeveel leden het gaat is niet
bekend. Opgewonden demonstranten sta
ken het lokale partijbestuur van Radom
in brand tijdens de incidenten die op 25
juni ontstonden na de aankondiging dat
de regering van plan was de voedselprij
zen te verhogen met een maximum van 69
percent. De aangekondigde prijsverho
ging werd daarop ingetrokken.
Ik kwam van een koude kermis thuis,
want ik telde uiteindelijk 71 Nederlanders
en 38 Zweden in dit boek, waarin zowel
Jezus Christus met 33 regels is opgeno
men, als Mohammed Ali met 12 regels. Op
het totaal van 5000 beroemdelingen lever
de Nederland er dus 71, oftewel 1,42 per
cent, terwijl we met onze 13 miljoen inwo
ners op een wereldbevolking van zeg drie
miljard, maar recht op 0,43 hadden. Ik
vrees echter dat zulke berekeningen wei
nig zeggen, want er zijn zoveel meer
Schotten dan Chinezen in dit Engelse
boek opgenomen, dat je daaruit weer de
.conclusie zou moeten trekken dat er veel
meer Schotten dan Chinezen in de wereld
zijn.
De 55-jarige gematigde protestantse lei
der verklaarde dat hij als partijleider
aftrad, omdat hij geen kans zag een volle
dige politieke rol te spelen, sinds een alge
mene staking van protestanten in mei
1974 een einde had gemaakt aan zijn kabi
net. In de plaats van zijn regering kwam
toen een rechtstreeks bestuur vanuit
Londen.
Afgevaardigden van de elf grote stam
men van het gebied, de blanken en de
kleurlingen komen al bijna een jaar lang
bijeen voor het opstellen van zo'n
grondwet.
□or- I
aan I
(ties
ind.
een I
ruik I
ring
het I
rde.
De Zuidafrikaanse politie heeft gisteren
het hoofd van de negerschool Morris
Isaacson, L. Mathebathe, gearresteerd. De
school heeft een grote rol gespeeld bij de
studentenopstand in Soweto. Mathebathe
is woensdagochtend vroeg uit zijn woning
gehaald, aldus een woordvoerder.
De politie wilde alleen zeggen dat zij
„bezig zijn een aantal persoenen te arres
teren voor verschillende daden”. Mathe
bathe is een vooraanstaande onderwijsfi-
guur in Soweto. Begin deze week had de
politie hem verhoord over de verblijf
plaats van een van zijn leerlingen, Tsietsi
Mashinini, voorzitter van de pas gevorm
de raad van Soweto-studenten. Mashinini
zou de laatste dagen spoorloos zijn.
De veiligheidspolitie van de kuststad
East-London heeft ook Steven Biko, voor
malig voorzitter van de organisatie van
zwarte Zuidafrikaanse scholieren
FRANKFURT (AP). De politie in
Frankfurt heeft gisteren een man aange
houden die geheel naakt in een apenkooi
in de dierentpin van Frankfurt was bin
nengedrongen en daar een perfecte ape-
imitatie weggaf door rond te rennen, met
zijn ogen te rollen en luid te schreeuwen.
■ent
leu- I
op
de
VN
>are
eer.
?ne-
ijes
ren
van
7,
