Programma van oude en nieuwe grappen
Antiekbeurs laat uniek
Chinees keramiek zien
Vitaal Katheater toont
intense betrokkenheid
Or gelrecital bewijst
noodzaak restauratie
Praags kunstenaarsproces uitgesteld
mm
Roxy Dual heeft eenuiterst laag’teer- en
nicotinegehalte.
Bovendien is het een uitstekende filtersigaret.
Robeer dan maar eens een zinnig aigumentte
bedenken om niet over te stappen op Row Dual.
„Max Havelaar”
V
in premiere
Auteur Hidding
overleden
GIFTEN VOOR MISSIEPOST IN
NEDERLAND TERECHTGEKOMEN
Goethe-prijs voor
Ingmar Bergmann
Opeenstapeling van symboliek
Filmfestival, bekroont
Wandschilderingen kregen bui te verduren
Nederlandse amateur
ZEVEN VERDACHTEN AL SINDS MAART GEVANGEN
ft I
HE »..TT
19 7 6
MAANDAG
AUGUSTUS
3 O
KUNST
e
manp
1
i 1
Koffertje
Beklaagden
(Van onze kunstredactie)
F
(Van onze kunstredactie)
theater zoekt, steltschoenen,
gebruikelijke vormen
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
FRANKFURT. De Zweedse filmre
gisseur Ingmar Bergmann heeft zaterdag
de Goethe-prijs van de stad Frankfurt
gekregen. Deze prijs wordt elke drie
jaar op de verjaardag van Goethe uitge
reikt aan persoonlijkheden uit de wereld
van de literatuur, muziek of theater.
Bergmann ontving de prijs voor zijn
impulsen aan het moderne theater in
Zweden en voor zijn werk op filmisch
gebied. De Goehe-prijs gaat vergezeld
van een bedrag van 50.000 mark.
Ingmar Bergmann heeft eerder dit
jaar zijn geboorteland Zweden verlaten
■in verband met belastingmoeilijkheden.
Herman van Veen (rechts) was naar de Haagse Schouwburg gekomen om behalve
van Kans programma te genieten ook de Louis Davidsring uit handen van de caba
retier te ontvangen. Kans vrouw Corrie Vonk, die aan de jubileumshow een wezenlijk
onderdeel bijdraagt, kijkt glunderend toe.
Aan het filmfestival in Baden namen
18 landen deel met in totaal 102 inzen
dingen. Het scenario voor Wat blijft is
genoeg werd geschreven door de teken
leraar Theo van Egeraat die zelf ook de
hoofdrol speelt.
De film van Mennes, die al eerder een
tCWNg^pa^Ekrceg op een festival van de
Nederlandse organisatie van. amateürfil-
mers, zal het volgend jaar meedingen op
het festival in Cannes.
De Drentse amateurcineast werkt op
het ogenblik aan een film over een
volksgericht in het Drentse Ruinen anno
1880.
F
Onder de beklaagdend zijn Iwan J>i-
rous, kunsthistoricus en artistiek leider
van „the Plastic People”, Milan Ellvasa,
componist, zanger en bassist van beide
groepen, alsmede de predikant Svatopluk
Karasek, zanger van moderne godsdien
stige liederen. Zij variëren in leeftijd
van 20 tot 32 jaar.
Dominee Karasek haakt met zijn lie
deren in op de nieuwe religiositeit die
onder een aantal jongeren in Tsjecho-
Slowakije ontwaakt na heel hun jeugd
te zijn opgevoed in het staatsatheïsme.
Met hun songs protesteren de popzan
gers tegen het materialistische prestatie-
en consumptiedenken.
De „Plastic People of the Universe”-
groep werd tegen het einde van de jaren
speciale uitgave van de ABC-koerier
verkrijgbaar. Het boek, van lijvig for
maat, is geschreven door cabaret-kenner
Wim lbo en voorzien van talrijke kant
tekeningen door de meester zelf. Het
geeft aan de hand van honderden foto’s,
tekeningen, dagboeknotities, 'programma
boekjes, affiches, krantenknipsels en
anekdotes een werkelijk indrukwekkend
overzicht van de carrière van Kan. Veel
Met ingang van vandaag is in de
boek- en grammofoonplatenhandel „Het
koffertje van Wim Kan”, bestaande uit
een boek, twee langspeelplaten en een
De antiquaire die over enkele
maanden als eerste in. ons land beëd
igd hoopt te worden als makelaar in
porselein, verkoopt de verzameling,
die haar als gesloten werd aangebo
den, voor een religieuze orde die in
1949 haar missiepost in China moest
verlaten. De paters die onbekend wil
len blijven, hadden het keramiek ge
deeltelijk in bewaring en ook als gift
gekregen. Via Indonesië kwam de
verzameling naar ons land. Belang
rijk in deze collectie is een aantal
schotels uit de Yuan- en Sung-perio-
de dat in tegenstelling tot de bekende
groene kleur nu blauwgroen is. Deze
kleur was niet voor de export be
stemd, ze vond alleen in eigen land
aftrek. Aangeboden wordt een reeks
van veertien martavanen, een groot
soort voorraadvaten die de laatste
jaren zeer schaars op beurs en veiling
zijn geowrden.
ROTTERDAM. Een grote collec
tie vaak uniek Chinees keramiek
vormt het hoogtepunt op de derde
Kunst- en antiekbeurs die dit wee
keinde is opengegaan in de beneden
ruimten van De Doelen in Rotterdam.
De collectie, die wordt aangeboden
door een antiquaire uit Oudewater,
bevat porselein en aardewerk dat nog
nimmer in het openbaar is tentoonge
steld of te koop is aangeboden.
verraad,
Thema’s die
Ook in dit programma van Kan was
„de politiek” een belangrijk doelwit. Di
verse ministers uit het huidige kabinet
liet Wim Kan „over de tong gaan”. Met
name Den Uyl was voor de cabaretier
een geliefd onderwerp. Een imitatie van
de minister-president leverde Kan een
Aan de beurs wordt door 29 expo
santen deelgenomen, waarvan bijna
de helft een gespecialiseerde collectie
heeft. Daar onder bevindt zich een
tapijtenstand, een handelaar voor
klokkeen voor schilderijen. De niet
gespecialiseerde antiquairs bieden
vaak voor elk wat wils met sterke
nadruk op het provinciaalse antiek.
Werkelijke topstukken zijn afgezien
van het bovengenoemde porselein -
dat enkele museale stukken bevat -
vrijwel niet te vinden, maar de kwa
liteit van het aangebodenen i» over
het algemeen van een goed gehalte.
Ditmaal vergastte Rosenhart zijn ge
hoor op Muffats even grillige als boeien
de Tiende Toccata, in virtuoze voor
dracht, en besloot hij zijn recital met
Mendelssohns stemmige Vijfde Sonate.
De evenwichtige realisatie van dit laat
ste werk, waarbij speciaal het Andante
con moto grote expressieve kracht kreeg,
betekqnde het ingekeerd-romantische
einde van een sfeervol concert.
Dat de restauratie, van het kerkge
bouw, waarvoor ook dit concert werd
gegeven in de meest direct-functionele
zin noodzakelijk is, werd op dit recital
duidelijk bewezen. Als gevolg van het
tijdens de bespeling overdrijvende on
weer, waarvan de bijbehorende donder
slagen ook weleens even het orgel over
stemden, kletterde de regen langs de
gotische wandschilderingen in het inte
rieur omlaag.
Dat was vooral het geval tijdens de
voordracht van de sonate in Bes van C.
Ph. E. Bach, die door zijn lichtvoetig
badinerend karakter in scherp contrast
stond met de dreiging van het natuurlij
ke buitengebeuren. Behalve in het zan
gerig» middendeel, sen arioso dat de
geest ademt van berustende melancholie,
confronteert de componist in zijn sonate
de luisteraar vrijwel uitsluitend met
muzikale elegantie en speelplezier. Ro
senhart maakte er in de uiterst stijlvolle
uitvoering in tintelende registraties, een
heel opwekkende aangelegenheid van.
Hieraan voorafgaand kon het publiek
kennismaken met de verrassende inven
ties van de, voornamelijk als theoreticus
bekend staande 18de-eeuwse componist
Marpurg. Uit de drie door Rosenhart
verklankte koraal voorspelen, waarin de
tradities van J. S. Bach op eigen wijze
worden levend gehouden, kon men Mar-
purga grote kwaliteiten als creatief mu
sicus duidelijk afleiden.
Het was op deze avond verder nog
PRAAG (AFP-ANP). Het Tsjechos-
lowaakse proces tegen veertien popmusi
ci en nonconformistische kunstenaars,
dat vandaag zou beginnen, is naar een
latere datum verschoven. Dit is zondag
in welingelichte kringen in Praag verno
men. De reden van dit uitstel is niet
bekend. Ook over de nieuwe datum van
het proces konden nog geen mededelin
gen worden gedaan.
In Rose is de hoofdpersoon een denk
beeldig gevangene die in zijn cel een
eigen droomwereld beleeft. Flarden uit
zijn verleden, gebeurtenissen die vaag
tot hem doordringen leiden tot een ver-
langdurig applaus op. „Maai’ ik ben dan
ook in Den Haag, dicht bij het vuur”,
zoals Wim Kan het zei.
Wim Kan is met zijn vrouw in 1936
met cabaret begonnen. In eeste instantie
in kleine theaters in Amsterdam. Later
steeds groter groeiend in de Nederlandse
kleinkunstwereld. Samen met Wim Son-
neveld en Toon Hermans werd hij be
kend als de grote drie van het cabaret.
Vooral met zijn oufej aarsconferences
verwierf hij grote bekendheid en wist
hij bijna heel Nederland aan het radio
toestel te krijgen. Pas in 1973 was hij
bereid dat ook voor de televisie te doen.
„Als alles meezit zal ik dat in 1980 nog
een keer overdoen”, aldus Kan.
Wim Kan zal de komende weken een
reeks van voorstellingen in de Haagse
schouwburg geven. Kaarten zijn voor
deze optredens echter niet meer te krij
gen.
Na afloop heeft Wim Kan de Louis
Davidsring overgedragen aan Herman
van Veen. Het meest voor de hand had
gelegen, zo meende Kan, als .hij de ring
had overhandigd aan Paul van Vliet,
omdat deze in zekere zin Kan’s traditie
het duidelijkst voortzet. „Ik zou echter
het gevoel hebben gehad alsof ik hem
aan mij zelf had gegeven”, aldus Kan.
Daarom vond hij dat toch Herman van
Veen, nog net op tijd in de zaal aanwe
zig - hij had zondagavond zelf ook een
optreden achter de rug - nog meer in
aanmerking daarvoor kwam, vanwege
diens verdiensten voor de vernieuwing
van het Nederlandse cabaret. Van Veen
was bijzonder onder de indruk van deze
bijzondere cabaret-onderscheiding en
kon van emotie geen woord meer uit
brengen.
zestig gevormd. Zij profiteerde toen van
de betrekkelijk liberale houding van de
autoriteiten en was in de gelegenheid
concerten te geven en een grote aanhang
onder de jongeren in de Tsjechoslo-
waakse hoofdstad op te bouwen. Hun
avant-gardernuziek en manier van pre
senteren werd in 1969 beloond met een
prijs van een officiële jeugdorganisatie.
„Diagnose 307” werd in 1973 gevormd op
basis van dezelfde principes als „Plastic
People”.
De moeilijkheden voor de musici, be
gonnen in 1971 toen zij werden gecon
fronteerd met een agressievere houding
van de autoriteiten tegenover het non-
conformisme in de kunst. Zij weigerden
echter gevolg te geven aan de druk van
officiële zijde om de inhoud en de stijl
van hun muziek aan de officiële lijn aan
te passen, hun haar kort te knippen en
de naam van hun groep te veranderen.
Hun weigering had een reeks admini
stratieve maatregelen van de overheid
tot gevolg, zoals officiële onderzoeken
om de aanvaardbaarheid van hun mu
ziek te bepalen, hetgeen hun vrijheid te
spelen wat de jeugdige fans wilden sterk
beknotte.
Alle stukken zijn gekeurd door een
onafhankelijke commissie, waarvan
de leden veelal afkomstig zijn uit de
Nederlandse musea. Bij de samenstel
ling van de commissie werd gestreefd
naar het aantrekken van zoveel mo
gelijk deskundigen op elk getoond
gebied. Er is geen alomvattende his
torische grens getrokken. Zo mochten
het goud en zilver, de tapijten, meu
belen en klokken niet van na 1900
dateren, hetgeen uiteraard niet kon
opgaan voor de Art Deco (1920-1930)
en het speelgoed dat als uiterste
grens 1940 kreeg.
De beurs, die georganiseerd wordt
door de Stichting Gilde Nederlandse
Antiquairs, is tot en met komende
zondag geopend, dagelijks van 12-22
uur en in het weekeinde van 11-lt
uur.
veranderingen zich schoksgewijs lw>-
trekken, doet denken aan een opzettelijk
te vlug gedraaide film. Dat verwijst
naar het droomeffect; immers, met inbe
grip van alle gecompliceerdheid, voltrekt
een droom zich- binnen enkele seconden.
Vertel je die na, dan ontstaat er een
vertraagde opname die toch nog altijd
sneller is dan een gebeurtenis bij be
wustzijn. KO VAN LEEUWEN
In 1974 werd voorgeschreven dat de
„Plastic People” en de inmiddels opge
richte „Diagnosed 307” nog uitsluitend
besloten concerten mochten geven. Die
werden 'dikwijls verstoord door de poli
tie of functionarissen van de staatsvei
ligheidsdienst.
De arrestatie van 22 leden en mede
werkers van de twee groepen kwam
nadat zij in februari 1976 een uitvoering
hadden gegeven bij het huwelijk van
Ivan Jirous, de artistiek leider van de
„Plastic People”. De politie deed een
inval en een maand later werden zij
opgepakt.
De autoriteiten maakten veel werk
van de zaak. Alle muziek, instrumenten,
geluidsbanden en films werden in beslag
genomen en meer dan honderd fans
werden ondervraagd.
Sommige kringen in Tsjecho-Slowa-
kije vrezen dat de autoriteiten van het
proces gebruik willen maken om een
voorbeeld te stellen met de bedoeling de
noncorformistische stroming een zware
slag toe te brengen. Het officiële stand
punt is dat deze stroming en dus ook de
popmuziek, de Tsjechoslowaakse maat
schappij in gevaar brengt.
warde droom. Daartoe behoren zijn
jeugdherinneringen, zijn religieuze op
voeding (een prachtig groteske paus op
gekleed in scharlaken
en met een gouden tiara dient
moeder, zijn drift tot homofilie.
daarvoor als decadent symbool), zijn
Drie spelers (Gian Paolo Pippa, Kootje
Wolschrijn en Cor Poelman) zetten zich
met intense betrokkenheid in om aan
deze droomwereld vorm te geven. Zij
maken het zich niet gemakkelijk en
verliezen zich soms in een opeenstape
ling van overdadige symboliek. Maar zij
materiaal werd nooit eerder gebruikt en
komt voor een belangrijk deel uit het
persoonlijke archief van de topcabare-
tier.
Op beide elpees - goed voor anderhalf
uur luistergenot - staan opnamen van
Wim Kan, Corry Vonk en andere ABC-
cabaret-medewerkers, die op een enkele
uitzondering na nog niet eerdr in d
groeven waren vastgelegd. Simon Car-
miggelt zorgt op deze platen voor de
geestige, verbindende tekst.
Het geheel is verpakt in een rood
geplastificeerd koffertje met de beeltenis
van Kan en Corry. Het is geproduceerd
door uitgeverij De Bezige Bij. Tot 15
oktober aanstaande moet men er f 49,50
voor betalen; daarna een tientje meer.
De verdachten, beschuldigd van „geor
ganiseerde ordeverstoring behoren tot
twee rock-groepen, die ook religieuze
muziek spelen: „Plastic people of the
universe” en „Diagnose 307”. In maart
van dit jaar werden zij gearresteerd.
Zeven verdachten zitten al sindsdien -ge
vangen. Gewoonlijk wordt voor het de
lict, waarvoor de veertien zijn aange
klaagd, drie jaar gevangenis gegeven.
Het proces in Praag zou worden bij ge
woond door een waarnemer van Amnes
ty International. Een woordvoerder
daarvan verklaarde zondag dat de orga
nisatie'degenen die bij dit proces veroor
deeld zouden woren zal adopteren.
De organisatie maakte verder bekend
dat Henry Goldman, een jurist uit We-
DEN HAAG (ANP). Dit weekeinde
is in de Koninklijke schouwburg in Den
Haag het jubileumprogramma van Wim
Kan in première gegaan. „Veertig jaar
Wim Kan als cabaretier” is het jubi-
leum-motto dat Kan aan zijn program
ma mee gaf. Oude en nieuwe grappen,
stukjes heden en verleden, kortom een
reeks van woorden, zinnen uitmondend
in „een gezellige avond”, zoals Kan het
zelf noemt. Dat het inderdaad zo’n
avond geworden is liet het publiek in de
uitverkochte schouwburg duidelijk mer
ken: keer op keer applaus voor de
cabaretier, zijn vrouw Corry Vonk en
pianist Ru van Veen.
De film, die in co-productie is ge
maakt 'mast een Indonesisch filmbedrijf
en in ons' land
Fons Éadémakers dié’ook de regie deed,
heeft Peter Faber in de hoofdrol met
Sacha Bulthuis als dienst vrouw Tine.
Opnamen voor de film zijn op lokaties
in Indonesië en in Amsterdam en Haar
lem 'gemaakt.
AMSTERDAM. Het Katheater, een
gezelschap van kleine omvang dat al
enkele jaren naar andere dan de meest
gebruikelijke vormen van thzztzr
‘heeft’ een gfoepsprojekt gemaakt dat ge- rood
baseerd is op teksten van de Franse
schrijver Jean Genet. De teksten zelf
worden tijdens de voorstelling nauwe
lijks gebruikt; de spelers geven visueel
weer wat zij daarin hebben ontdekt.
„Rosé” heet deze produktie als verwij
zing naar Geuts opvatting over de roos
symboliek. Genet beschouwt de roos niet
als symbool van schoonheid enzovoort,
doch verwijst daarmee naar verraad,
misdaad, homosexualiteit.
hij als positief aanduidt.
nen, een visum voor Tsjecho-Slcwakije
heeft gekregen. Als het proces overeen
komstig de wetten van dit land open
baar is, of wanneer Amnesty Internatio
nal toestemming krijgt het bij te wonen,
zal Goldman gezelschap krijven van een
andere Oostenrijkse advocaat, Rudolf
Storv.
INFORMATIEVE ETIKETTERING NEI
MINDER STIPPEN MINDER TEER’ EN NKOT*#'
GRONINGEN (ANP). De Neder
landse amateur-cineast Menno Mennes
uit het Drentse Roden heeft zaterdag op
het wereld-filmfestival vqor amateurs in
het Oostenrijkse Baden zilver gewonnen.
Hij kreeg de plak voor een 15 minuten
durende speelfilm, getiteld Wat blijft is
genoeg.
i’2‘ ‘ff’
Jubilerende Wim Kan „gezellig”
HAARLEM Kees Rosenhart be
speelde zaterdagavond weer het Frie-
drichs-orgel in de met kaarsen verlichte
Waalse Kerk. Het was jiet voorlaatste -------
concert in de serie van ‘zes. waarpp de pauze gespeelde,. Noëls
onder meer steeds een. toccata van Mup"
fat en een soWöfevah MèrtaelssoRn op
het programma staan.
brengen wel een brok zeer vitaal thea
ter. Het zwaartepunt ligt op geweldple
ging, maar vervreemdend theatrale
vondsten bijvoorbeeld in aankleding
en beweging werken daarbij heel be-
HOOGHALEN (ANP). De in vooral
protestants christelijke kring bekende
schrijver Jan Hidding uit Hooghalen is
plotseling overleden. Hij is 58 jaar oud
geworden.
Hij debuteerde in 1941 met da roman
„De race”. Daarna volgden nog 20 ro
mans van zijn hand. Verder heeft hij
een groot aantal jeugdboeken geschreven
en was hij medewerker aan het Drentse
programma van de Regionale omroep
noord-oost en aan het bind „De boerde»
rij”. Hidding schreef voorts enkele
dichtbundels.
heel interessant om het bespeelde Frie-
drichs-orgel in meer ongebruikelijke,
maar voor het doel toepasselijk vekozen
registraties te leren kennen, in drie voor
„ui D.<Ji'.u««. ■-
Door op die manier dé vele facetten të
tonen die het orgel in de Waalse Kerk
rijk is, hield Kees Rosenhart op natuur
lijke en zeer artistieke wijze een krach
tig pleidooi voor dit waardevolle instru
ment.
vrijdend.
De spelers van het Katheater heb bee
hun voorstelling echter zo boordevol
symboliek en groteske effecten gestopt,
dat er een hinderlijke onduidelijkheid is
ontstaan. Zij willen hijgerig te veel
zeggen in korte tijd. Het is aan de
zeldzame afwisseling in scènes en de
grote vaart van de voorstelling te dan
ken dat je toch geboeid blijft kijken.
Het is geen gemakkelijk vol te houden
produktie geworden. De acteurs gaan er
met geestelijk, maar ook met fysiek
geweld tegenaan en de toeschouwer
wordt in voortsnellend tempo door d»
droom, gesleurd. De snelheid waarin de
vol-
ymrdt uitgebracht door
AMSTERDAM. Vanaf volgende
week donderdag zal de film Max Have
laar' gebaseerd op het gelijknamige boek
van Eduard Douwes Dekker (Multatulli)'
in vrijwel alle grote steden van ons land
in roulatie gaan.
