niet tot zijn meesterwerken
Jeugdige violist in
virtuoze vertolking
Opleiding voor museumkader
Ted Nugent lijdt
aan bloedarmoede
Prokofiev's sprookjesopera behoort
zeker
In het weekend koken
maakt nog geen moeder van u,
meneer.
Haagse Comedie met „Rosencrantz en Guildenstern zijn dood”
s
II
Bijna pijnlijk harde muziek in Paradiso
:RS
ZONDER DIEPGANG
„DE LIEFDE VOOR DE DRIE SINAASAPPELS
Verdiende ovatie in Nieuwe Kerk
W”
J
I
13
19 7 6
KUNST
1 1
SEPTEM BE R
ZATERDAG
I
Ml
n
ürRECHT
d
Moeder zijn betekent veel meer. Het is in feite een onbetaalbare
baan.Ook financieel gezien. Dat blijkt maar al te zeer, als zij er niet
meer zou zijn.
Zorg daarom voor een goede verzekering.
Praat met elkaar en met uw verzekeringsadviseur
over de Hartetyrouwpolis van de Utrecht, de speciale
verzekering voor de getrouwde vrouw.
DEN HAAG. Voor een pu
bliek dat allereerst ervaring dient
te hebben in het bijwonen van Sha-
kespeare-voorstellingen en in het
bijzonder met Hamlet, voert de
Haagse Comedie na acht jaar weer
eens de variatie van Tom Stoppard
op drama op. Stoppard schreef zijn
„Rosencrantz en Guildenstern zijn
dood” met alle eerbied voor Sha
kespeare; het was hem er echter
om te doen twee rollen die in
„Hamlet” bijna als nauwelijks be
langrijke figuren .worden gespeeld
op het eerste plan te schuiven. Ro
sencrantz en Guildenstern zijn
Hamlets makkers, zijn studievrien
den, aan wie het vreselijke dat zich
van de Deense prins heeft meester
gemaakt - een opdracht de dood
van zijn vader te wfekén en het
besef daartoe niet in staat te zijn -
geheel voorbijgaat. Zij blijven ste
ken in onbenulligheid en als zij al
iets vermoeden of beseffen, dan is
dat in elk geval steeds te laat.
EL
d» I
Twee onbenulligen uit Hamlet
ngere
Jules Royaards en Gaston van Erven als Guildenstern en Rosencrantz (foto Cor Mulder).
JOHN OOMKES
99
De
124
Adriaa van Liempt en de Engelsman Olivier in „De Liefde voor de drie sinaasappels” (foto Jaap Pieper).
jr:
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
ijks-
iste
Daar staat AMEV achter.
J. H. MO0LENIJZER
742
sheet
zelf
>chu-
wij u
JE WEET natuurlijk niet in hoeverre
de. naar je gevoel zo juist toegepaste
effecten in dynamiek, vertraging, enzo
voorts, zijn overgenomen van de leraar
of andere voorbeelden, of het gevolg zijn
van eigen beleving van de compositie.
Juist in een dergelijk overbekend mees
terwerk is dat moeilijk te doorgronden.
Maar ook al zou het allemaal aangeleerd
zijn, dan wijst dit navoelingsvermogen,
waardoor Mendelssohns concert op vol
komen muzikaal-natuurlijke wijze tot
leven werd gewekt, op een buitenge
woon artistieke geaardheid. In een soe
pele maar hechte eenheid met het or
kest, werd zo een uitvoering gegeven
waarin de toehoorder echt werd „meege
nomen”. De ovatie na afloop was danook
welverdiend.
van wat er rondom hen gebeurt, dat
maken zij eendrachtig op bijna aandoen
lijke wijze waar. De derde rol in dit
stuk die belangrijk is, is die van de
leider van de toneelspelers. Eric van
Ingen speelde die rol acht jaar geleden
al; nu doet hij het opnieuw met veel
routine als een intrigerende buitenstaan
der. De overige rollen zijn slechts nood
zakelijk voor het totaalbeeld als verge-
DE ORKESTWERKEN, die het solo
concert omsloten, kregen ditmaal niet
helemaal de intensiteit als waar het
NPO vóór de vakantie toe in staat bleek.
Niettemin kwam het bij de ter opening
gespeelde Figaro-ouverture, een van Mo
zarts meest spontaan en onbezorgd klin
kende orkestcomposities, tot een ver
zorgde realisatie. En dat geldt ook voor
de na de pauze uitgevoerde, minder
luchtige, maar zeker niet minder spon
taan gecomponeerde en van grote blij
heid vervulde Vijfde Symfonie van
Schubert. Ook voor dit programma-aan-
deel toonde het publiek zich zeer erken
telijk.
Ondanks het uitstekende spel en de
onberispelijke zangtechniek van vrijwel
alle solisten en figuranten, konden wij
niet in het sprookje geloven. Ook het
Rotterdams Philharmonisch Orkest on
der de voortreffelijke leiding van Hans
Vonk en het Nationale Ballet konden
daar niets aan veranderen.
ophouden en wij ook niet, maar daarna
was hij niet zo geestig meer, daar gaf
Prokofiev hem ook heen kans voor.
Mary Willems reed in haar heksenrol
een aardige scheve schaats (op een rol
schaats), maar zoiets is maar een keer
leuk. Tom Haenen (Klaverkoning) kwam
wat stemkracht tekort, maar hij was
tenslotte maar een goede, oude koning.
Adriaan van Limpt kreeg als Truffaldi-
no gemakkelijk de lachers op zijn hand.
Arnold van Mill overtrof hem nog in
potsierlijkheid een helse keukenmeid
met basstem daar is iedereen bang
voor. Roberta Alexander was een lieve
droomprinses, maar ook een gemene,
watervlugge rat en dat had niemand
verwacht.
OVERTUIGEND succes of een grote
doorbraak leek er echter niet in te
zitten en Nugent besloot de job solistisch
aan te pakken. Twee niet eens zo gekke
albums verschenen en het balletje begon
te rollen. In interviews kwam Nugent
naar voren als een vreemde, vrijgevoch
ten vogel, die zijn verbondenheid met de
natuur bij voorkeur illustreerde door
achteloos te vermelden dat hij zijn da
gelijks vlees zelf schiet.
IN DE PERSONEN van Gaston van
Erven (Rosencrantz) en Jules Royaards
(Guildenstern) krijgen de twee belang
rijkste rollen uitstekend gestalte. Steeds
opnieuw de verbazing en het onbegrip
ning, waarin het verzoek tot zijn execu
tie staat, verwisselt. In de nieuwe brief
zijn Rosencrantz en Guildenstern de
slachtoffers. Ook daar komen zij dankzij
hun onbenulligheid achter, maar zij
aanvaarden dit lot boven een leven in
ledigheid.
museumvoorwerpen en moet ook inzicht
hebben in wat er onder het publiek leeft
aan behoeften en verlangens met be
trekking tot de musea. Verder moeten
museummedewerkers kennis hebben van
de tactische en technische gebruiksmo
gelijkheden van een museum.
De hogere-beroepsopleiding voor mu
seologie, zoals de opleiding officieel heet,
kent twee selecties: een voor het eerste
jaar en een na het eerste jaar, waarbij
de student kiest voor een van de twee
hoofdrichtingen: beheerstechnische rich
ting (verzorging, beheer, presentatie van
de verzamelingen) of de educatieve rich
ting (begeleiding zowel in als buiten
schoolverband). De opleiding heeft ver
schillende stages en wordt afgesloten
met een eindtest. Tot de vakken die op
de opleiding gegeven worden, behoren
moderne talen, museologie, organisatie
leer, recht en wetskennis verzorgings-
vakken, materiaalkennis, technische
vaardigheden en documentatieleer. com-
municatieleer, personeelszorg.
Ted Nugent
Grange - bas en Cliff Davies - drums*
duidelijk wat ze op hun lever hebben:
simpele, in aanzet niet ondermaatse
rock.
BERNARD GOSS heeft van deze in
tellectuele visie op Shakespeare zo goed
mogelijk een beweeglijke voorstelling
gemaakt. Hij liet de personages overko
men als mensen die voor mensen van
deze tijd in al hun zwakheden herken
baar zijn. Vooral de toneelspelersscène
laat niets aan duidelijkheid t e wensen
over. Daarin wordt de moord van Clau
dius op Hamlets vader en de wanhoop
van Hamlet helder weergegeven. Tege
lijkertijd onderstreept deze scène daar
door het onbegrip van de twee hoofdfi
guren uit dit stuk.
lij king met Shakespeare’s stuk, doch van
enige uitwerking is nauwelijks sprake
Zij worden bij de Haagse Comedie naar
verdienste vervuld. Rozencrantz en Guil
denstern is een voorstelling voor de
echte liefhebbers van Shakespeare, die
voor een originele visie op een van de
boeiendste drama’s van de Engelse
meester best een avondje over hebben.
KO VAN LEEUWEN.
NOG GEEN reden om de bijkans twee
meter lange Nugent eens live te bekij
ken ligt in het feit dat de man allerlei
technische hulpmiddelen schuwt en alle
snaarscherpe geluiden met blote handen
uit zijn krachtig versterkte gitaar
wringt. Een meer dan redelijk gevuld
Paradiso wachtte het gisteravond alle
maal rustig af.
EEN LANGE schim maakt zich los uit
de donkere, amorfe achtergrond. De hel
barst los en als de spot aanfloept zien
we Ted zijn bek vertrekken alsof hij
tonnen verzet. Zijn haarband is niet bij
machte zijn enorme haardos in te to
men, als hij die wild heen en weer
slingert bij de begintonen van Strangle
hold, dat de VU-meters op het mengpa
neel boosaardig rood doet opflikkeren.
Bijna pijnlijk hard maken Nugent Co.
(Derek St. John - tweede gitaar, Rob
ONDER LEIDING van Andre Vander-
noot, die ondanks een zichtbare blessure
aan de rechterhand zijn intenties toch
goed op het orkest wist over te dragen,
soleerde de vijftien jaar jonge Van Zwe
den in Mendelssohns Vioolconcert. Bij
het beluisteren van zijn genuanceerde
spel, waarin ook een behoorlijke portie
temperament aanwezig is, werden vorige
indrukken omtrent dit viooltalent nog
eens onderstreept. Zekerheid, vergevor
derde virtuoze techniek en een uitge
sproken goede muzikale smaak. En al
wil de intonatie in snelle figuraties’soms
nog wel eens even aan exactheid tekort
komen; al het overige wijst juist op een
heel delicaat gehoor, ook ten opzichte
van de vanuit de partituur gewenste
dynamische schakeringen.
Prokofiev kwam niet verder dan de
oppervlakte. Hij heeft de uiterlijkheid
van het sprookje naar alle kanten over
dreven, maar heeft zich verre gehouden
van diepere gevoelens. De muziek en de
instrumentatie hebben grote allure,
maar het libretto blijft een arm ver
haaltje. Rhoda Levine, die de regie in
handen had, heeft alle registers van
haar vindingrijkheid opengetrokken om
het gebrek aan diepte te verhullen in
een reeks van fratsen en grappen, die
onweerstaanbaar lachwekkend waren.
Robert Israël, die de decors en kostuums
ontwierp, is in zijn speelse fantasie nog
verder gegaan. Nog nooit heb ik zoveel
uiteenlopende figuren in volslagen zotte
kledij op het toneel zien rondlopen. Het
meest hebben wij gelachen om de schle
mielige, zieke Prins (Alexander Oliver),
die niet kon lachen. Hij is een groot
acteur, zong zijn tekst in het Nederlands
en was goed te verstaan en dat is een
hele prestatie voor een Engelsman. Toen
hij eenmaal begon te lachen kon hij niet
ONVERDROTEN gaat het voort. Just
what the Doctor ordered is nog sneller
en ligt dankzij een paar onvervalste
Chuck Berry-licks lekker in het gehoor.
De monotonie kondigt zich echter met
Are You Ready? al aan. Éen lange solo
met nogal wat feedback weet nauwelijks
te imponeren, maar met wat eigenaardig
voetenwerk weet Ted het nog aardig te
verbloemen. Een van zijn fraaiste bewe
gingen lijkt op die van een baseball
pitcher. Hey Baby is een kordate boogie,
die het definitieve oordeel nog even
weet uit te stellen, maar met Hammer
down kunnen we er niet meer omheen.
Nugent zoekt het in bloedarm effectbe
jag, zonder te doseren, want zijn thema’s
zijn te simpel. Wat daarna komt, beves
tigt de indruk dat Nugent met weinig
fantasie te werk gaat. Jammer.
AMSTERDAM. Amerika’s arsenaal
aan pure heavy-metal bands is kennelijk
onuitputtelijk. De ene opgefokte forma
tie heeft in Europa nog niet zijn hielen
gelicht, of de andere „hype” wordt al tot
monsterachtige afmetingen opgeblazen.
Waarom hard-rock-acts het overigens zo
goed doen in een reactionaire tijd laat
zich slechts raden.
(Van onze kunstredactie)
LEIDEN Deze week is in Leiden de
eerste hogere beroepsopleiding voor mu-
seutnniedewerkers in ons land van start
gegaan. De driejarige opleiding op de
Reinwardt-academie richt zich in het
bijzonder op het middenkader en bereidt
de studenten voor op administratief-ver-
zorgende of educatief-begeleidende ta
ken in musea of bij overheidinstanties
die met het museumwezen te maken
hebben.
De toelatingsvoorwaarden zijn mini
maal havo-diploma, bij voorkeur met
twee moderne talen of een moderne taal
en geschiedenis of een daarmee gelijk te
stellen opleiding. De opnamecapaciteit
voor dit studiejaar is beperkt: slechts 48
van de circa 300 belangstellenden kon
den tot de opleiding worden toegelaten.
De museummedewerker staat globaal
tussen de museumbediende en het we
tenschappelijk personeel. Hij-zij is nauw
betrokken bij de presentatie van de
NIET GEMEEN met Pavlovs Dog, Ae-
rosmith. Angel en andere vierkante cre
aties van slimme platenmagnaten heeft
Ted Nugent, die gisteravond in Paradiso
optrad, in ieder geval dat hij niet „uitge
dacht” is. Hij heeft er een respectabele
loopbaan als onvermoeibare podiumar-
tiest opzitten. Hij vulde meer dan een
decennium avond aan avond alle grote
zalen in het Midden-Westen, vergezeld
van zijn Amboy Dukes, die met de
kennelijk lichter ontvlambare Amerika
nen geen enkele moeite hadden.
HAARLEM. Het Noordhollands
Philharmonisch Orkest speelde gistera
vond in betrekkelijk kleine (aan de
ruimte aangepaste) formatie, in de Nieu
we Kerk. Op dit late Zomerconcert, dat
qua programma al twee maanden gele
den in Zandvoort had gekonken, waren
nu ook de Haarlemmers in de gelegen
heid kennis te maken met de nog zeer
jeugdige violist Jaap van Zweden.
AMSTERDAM. De Nederlandse
première van „De liefde voor de drie
sinaasappels” heeft aan het licht ge
bracht. dat wij hier niet te doen hebben
met een meesterwerk van Prokofiev.
Zeker niet wanneer wij maatstaven
hanteren, die ontstaan zijn uit de erva
ring, opgedaan bij het luisteren naar
zijn grote orkestwerken. Prokofiev com
poneerde deze sprookjesopera tijdens een
tournee door Amerika toen hij optrad
als pianovirtuoos. Hij liep al tegen de
dertig en voelde zich sterk tot de opera
aangetrokken. Hij heeft geprobeerd om
van een Italiaanse klucht („Fiaba dell’a-
more delle tre melarancie” van Carlo
Gozzi), een komische opera te maken,
maar hij is in zijn goede bedoelingen
blijven steken.
DIT MENSELIJK onvermogen toont
Stoppard een Tsjechisch-Engelse to
neelschrijver vooral aan in zijn Sha-
kespearevariant. De Haagse, Comedie gaf
er in ’68 onder regie van Paul Steenber
gen een voorstelling van die veel waar
dering ondervond.en nu heeft de Engel
se regisseur Bernard Goss een soort
kopie gemaakt van de voorstelling die
hij in Londeen met de Young Vic maak
te, vorig seizoen nog op het repertoire.
Vrijdag was de Haagse-Comediepre-
mière in het HOT theater.
ROSENCRANTZ en Guildenstern be
vat vooral Engelse humor. Het is geen
zwaarwichtig stuk, maar i n de eerste
plaats een avondje schermen met woor
den op de manier die de Engelsen cross
talk noemen. Daarnaast is het wel inte
ressant om te zien wat er van de
eigenlijke Hamlet overblijft, wanneer de
problematiek van andere figuren uit dit
stuk de gedachtenwereld van de buiten
staander lees toeschouwer in be
slag nemen. Er treedt dan een sterke
relativering op. Stoppard heeft de trage
die van Shakespeare eigenlijk heleemaal
gehandhaafd, alleen wordt deze nu be
naderd vanuit de „bijfiguren” Rosen
crantz en Guildenstern, de twee edelen
die van de koning opdracht krijgen
Hamlet naar Engeland te brengen, met
het doel dat de prins daar zal worden
vermoord.
DAAR ZIJN Rosencrantz en Gujlden-
stern zelf niet i n gekend, zij vormen
slechts het middel. In Stoppards stuk
ligt dat iets anders. Daar raken de twee
edelen volkomen in verwarring, wanneer
zij aan boord van het schip naar Enge
land achter het doel van hun missie
komen. Voor een oplossing hoeven zij
echter niet te kiezen, want die krijgen
zij geserveerd door Hamlet zelf, die in
hun slaap de brief aan de Engelse ko-
