Te veel ziekenhuizen
de patiënten
betuttelen
Omhoog sproeien
voorliet
ONDERZOEK VAN WERKGROEP 2000
Crème en yoghurt bij de barbecueparty
Ruiten
zonder
stopverf
Wenteltrap
Klusblaadjes
Lijmstrip
O:
22
door J. v. d. Berg
MEDICIJNEN
n 1
De resultaten waren over het algemeen niet opwekkend. In dit
onderzoek, waarvan de resultaten bekend gemaakt worden in een
speciale uitgave van Katernen 2000 onder de titel „Lachspiegels”
werden 71 patiëntenfolders betrokken.
Te veel ziekenhuizen beschouwen hun patiënten als betrekkelijk
onmondige wezens, wie alles moet worden voorgekauwd. Betutteling
is troef waar het gaat om de wijze waarop de patiënten worden
aangesproken. Vaak worden ze geconfronteerd met regels die zo niet
overbodig dan toch behoorlijk overdreven en ouderwets aandoen
Daarvan waren zeven afkomstig van de academische ziekenhui
zen. De rest was uitgegeven door algemene ziekenhuizen beheerd
door neutrale of kerkelijke organisaties De Werkgroep 2000 rekende
uit dat dit onderzoek 35 procent van de algemene ziekenhuizen in ons
land dekt.
Tomaten-yoghurt
BEZOEK
RECHTEN
Dat zijn een paar conclusies uit een onderzoek van de Werkgroep
2000 die zich met problemen op het gebied van de gezondheidszorg
bezighoudt. Deze groep heeft onlangs de patiëntenboekjes of -
folders van Nederlandse ziekenhuizen eens kritisch doorgenomen
BIJBELLEZING
«S3
KJ
ïn,
an
I
I
I
I
In een braadpan de olie heet
laten worden, de uien er licht in
laten kleuren. Dan de fijngesneden
Op deze zeven hoofdpunten wer
den diverse vragen gesteld, hetgeen
in totaal een controlelijst van ruim
300 vragen opleverde. Over het
algemeen besteden de folders uitge
breid, naar de mening van de werk
groep, „te uitgebreid”, aandacht
aan de financiële en administratie
ve zaken. Het lijkt wel, zo wordt
gesteld, alsof de ziekenhuisdirectie
wil zeggen: „Eerst betalen, daarna
zien we wel”. Maar de patiënt wordt
niet de mogelijkheid geboden ruim
van tevoren op basis van het behan
delingsplan een kostenraming op te
zetten (inclusief bijkomende kosten
als het huren van telefoon).
Uit de folders kon worden opge
maakt dat patiënten in vijf zieken
huizen polsbandjes met hun naam
moeten dragen. Dat gaat de onder
zoekers te ver. Een patiënt kan zelf
zijn naam zeggen, hoeft in zulke
moeilijke omstandigheden niet ook
nog eens zijn identiteit te verliezen.
En waar de patiënt zelf niet kan
spreken zijn er andere mogelijkhe
den om de artsen en verpleegkundi
gen duidelijk te maken met wieu.en
te doen heeft.
Overigens, patiënten die vragen
hebben wordt bij voorbaat al de
mond gesnoerd want de meeste fol-
De barbecue heerst alom deze
dagen. Het is prettig om buiten te
zitten, wanneer de zon zich heeft
teruggetrokken. Het werk in de
keuken binnen is minder aanlokke
lijk, ofschoon het goed is om te
blijven eten.
Voor een barbecueparty raad ik u
de volgende aubergine-crème aan.
U hebt ervoor nodig: 500 gr.
aubergines (ik geef u het gewicht
op, omdat de grote paarse eier-
vruchten in dit seizoen nogal in
grootte verschillen). Ze worden
geschild en in stukjes gesneden. 3
klein gehakte uien, 4 ontvelde en
ontpitte tomaten, een kleingehakte
(van pitjes ontdane) Spaanse peper,
1 eetlepel fijngeknipte peterselie, 2
glazen sherry en 2 eetl. olie, peper
en zout naar smaak.
ervan uitgaat. Er gaat niets boven
een rustige patiënt”, aldus Werk
groep 2000.
Rust is, zoals opgemerkt, belang
rijk. Daarom moeten de patiënten
in veel ziekenhuizen ook al om half
tien naar bed. De volgende morgen
worden ze tussen zeven en acht
weer gewekt. In een klein aantal
ziekenhuizen gebeurt dat zelfs vóór
zes uur. „Nooit is aangetoond dat
een patiënt in een ziekenhuis meer
slaap nodig heeft dan thuis. Hij zal
1 grote beker magere yoghurt
(eventueel in een doek laten uitlek
ken), half fijngehakte ui, 1 uitge-
tomaten erbij, de peper, peterselie
en tenslotte de auberginestukjes en
de sherry. In een half uur tot 3
kwartier gaar laten worden. U kunt
alles vervolgens door de roerzeef
draaien. Opdienen bij lamsvlees of
pikante kip met rijst.
De Werkgroep 2000 vindt het ver
der merkwaardig dat mensen die
’s avonds voor het slapen gaan één
of twee borrels dronken („slaap
mutsjes”) daar in het ziekenhuis
van verstoken blijven. Ze kunnen
echter wel een slaappil krijgen als
het in-slapen moeilijkheden geeft.
De Werkgroep geeft in die situatie
de voorkeur aan een cognacje...
Een klein aantal ziekenhuizen
laat fijntjes weten dat een gift uit
dankbaarheid weliswaar niet ver
plicht is of verwacht wordt, maar
dat men zich kan voorstellen dat
een genezen patiënt iets terug wil
doen. Vervolgens wordt dan opge-
somd waar de ziekenhuisdirectie
giften zoal voor zou kunnen gebrui
ken (meestal voor de ontspanning
van het personeel).
„Lachspiegels” kost 3,50. Het
werd uitgegeven door Katernen
2000, Postbus 2000 in Amersfoort.
hem gemakkelijk kwijt kan,
omdat hij betrekkelijk smal is
(46x28x40 cm). Er zit een stevige
deksel op met kunststof schar
nieren, die derhalve niet kunnen
roesten. Er zijn ventilatieopenin
gen in de bak en de deksel. De
constructie is zo stevig dat men
er op kan gaan zitten. Kleuren:
oranje-ivoor en wit-oranje.
Ideaal om wat op te bergen
zijn de huishoudkratjes (niet
alleen voor speelgoed, gereed
schap, rommeltjes), maar ook
voor de diepvriezer). Ze kunnen
nl. opgestapeld worden dank zij
metalen beugels. Kleuren oranje
en geel. Ook bij Curver versche
nen. Net zoals een slim ingedeeld
afwasrek, van polyetheleen.
„Tips voor het boren” is de
naam van een kleine handige
brochure, uitgegeven door Sand
vik Nederland, importeur van
gereedschappen. In liet boekje
dubbelzijdig plakband en wat
koploze spijkers (hetgeen in een
pakket geleverd wordt). Hoe
gaat men te werk?
Zodoende kan men het meerma
len gebruiken, indien nodig.
Er zijn doe-het-zelvers die het
allemaal al weten, maar verre
weg de meesten die zelf een
schilderklusje aanpakken, zoe
ken een praktische handleiding.
Voor hen heeft Valspar een zes
tiental „klusblaadjes” gemaakt,
die in alle Valspar-winkels gratis
meegenomen kunnen worden.
De werkgroep heeft ook zelf een
aantal ideeën voor een patiëntenfol
der. Informatie over wachttijden
(voor operaties, onderzoek e.d.),
besprekingen van behandeling, de
vrijheid van de patiënt (ook om een
behandeling te weigeren, waar tegen
over staat dat het ziekenhuis toch
correct zal moeten blijven), begelei
ding en het bevorderen van de zelf
standigheid zouden daarin grote
aandacht moeten krijgen. Vooral
moet volgens de werkgroep gewe
zen worden op het aandeel dat de
patiënt zelf kan hebben in zijn gene
zing. Zijn mobiliteit zou moeten
worden bevorderd in plaats van
bedlegerigheid: „De patiënt moet
ermee vertrouwd zijn dat ook in een
ziekenhuis bedlegerigheid wordt
beschouwd als een ongewone situ
atie”.
•V
Uit sommige folders blijkt verder
dat bezoek verre van welkom is.
Sommige ziekenhuizen laten de
patiënten zelfs weten dat „drie
kwartier ruim voldoende is om het
contact met familie of vrienden op
peil te houden”. Andere vragen het
bezoek onomwonden om na twintig
minuten weer op te krassen. Dat
patiënt en bezoekers dat samen best
kunnen uitmaken, daar wordt hele
maal aan voorbij-gegaan.
In hun onderzoek betrokken de
leden van Werkgroep 2000 ook een
Amerikaanse folder die er duidelijk
uitspringt door nuchterheid en eer
lijkheid. Een folder die vooral
ingaat op de rechten van de patiënt.
Wel is te hopen dat realisatie van
die rechten in een beter klimaat
plaats heeft dan uit de folder
spreekt.
:el.
>30
;d.
;n.
rt.
Op overzichtelijke wijze wordt
vermeld hoe de schildersklus
moet worden aangepakt, waar
bij telkens ook wordt aangege
ven welke produkten en welke
gereedschappen voor dit karwei
tje het beste gebruikt kunnen
worden. De schilderonderwer-
pen zijn: metaal en kunststof (1),
houten meubelen (2), beton (3),
houten vloeren (4), hout buiten
(5), hout binnen (6), buitenmuren
(7), plafonds (9), muren binnen
(10), vochtige ruimtes (11), beits
(12), deuren (13), witten (14).
Klusblaadje 8 handelt over de
toepassing van kleur en nummer
15 vertelt welke lijm gebruikt
moet worden. Blad 16 tenslotte
geeft antwoord op de vraag hoe
gaten, scheuren en kieren gere
pareerd moeten worden.
Alle folders werden op zeven
punten doorgenomen. Wat wordt de
patiënt verteld over de opname, de
behandeling, de begeleiding en hoe
hij contact kap leggen met op dit
terrein werkzame medewerkers,
het verblijf en dan met name de
recreatiemogelijkheden, de bewe
gingsvrijheid, het bezoek en het ont
slag?
wel vaker gapen, maar dat is verve
ling”, aldus de onderzoekers. Zij
vinden het onterecht dat van
patiënten een ascese (op onthoudin
gen gebaseerde levenswijze) wordt
verwacht die ze thuis nooit zouden
opbrengen.
Over roken (in dagverblijven)
wordt in de folders nogal knorrig
gedaan. Soms wordt gesuggereerd
dat de opname juist een goede gele
genheid is om ermee te stoppen. De
onderzoekers vinden echter dat het
ziekenhuis daar nu juist geen
geschikt klimaat voor biedt.
w
Tamelijk overdreven wordt het
genoemd dat veel ziekenhuizen
(„tientallen”) doen alsof ze hotels
zijn. Maar, wordt er dan vaak aan
toegevoegd, wil dat een beetje luk
ken dan moet de patiënt zich zonder
morren aan alle in de folder
genoemde regels onderwerpen...
ders laten duidelijk weten dat art
sen en verpleegkundigen eigenlijk
geen tijd hebben voor dergelijke
gesprekken. Wie een maatschappe
lijk werk(st)er wil spreken moet zelf
maar uitmaken of zijn situatie daar
toe aanleiding geeft. De folders
maken niet duidelijk wat zo’n
medewerker allemaal kan doen.
Geestelijke verzorging neemt in
de ziekenhuizen een bijzonder
belangrijke plaats in. Daar moet
wel worden bij gezegd dat het hier
uitsluitend om al of niet gekleurde
religieuze werkzaamheden gaat:
bijbellezingen, kerkdiensten, zelfs
collectes worden in ziekenhuizen
gehouden. „Kortom, wat geestelijke
verzorging betreft wordt de patiënt
niets bespaard. Dat zal wel zijn van
wege de rustgevende invloed die
Eten is ook bij ziek-zijn erg
belangrijk. In 12 procent van de
onderzochte ziekenhuizen wordt
zonder meer met algemene wensen
rekening gehouden (keuze van
groenten, portie, grootte e.d.). En in
één ziekenhuis mag de patiënt kie
zen uit één menu!
De folders zeggen niets over
onderzoek en behandeling. Even
min wordt ingegaan op de emotio
nele aspecten van een verblijf in
een ziekenhuis. Wie vragen heeft
kan daarmee, zo blijkt uit de fol
ders, meestal niet rechtstreeks naar
de behandelende artsen stappen.
De hoofdzuster is bijna altijd de
vraagbaak, het communicatieka
naal waarlangs afspraken met
anderen moeten worden gemaakt.
Over het verblijf in het ziekenhuis
zeggen de folders nog andere mer
kwaardige dingen. Als een patiënt
medicijnen gebruikt, moet hij die
wel meenemen, maar in het zieken
huis afgeven. Althans dat stond uit
drukkelijk in twaalf van de 71 fol
ders. „Kennelijk wordt ervan uitge
gaan dat een patiënt in een zieken
huis geen verantwoordelijkheid
meer kan dragen voor het gebruik
van zijn medicijnen”, aldus de
Werkgroep 2000, die eraan toevoegt
dat dit soort maatregelen het gevoel
van onzekerheid alleen maar ver
groten.
Curver (postbus 25, Rijen)
heeft een forse gieter van polye
thyleen ontworpen, die zich in
zoverre van ouderwetse tuin
sproeiers onderscheidt, dat er
ten eerste een maataanduiding
aan de buitenkant op staat, maar
er voorts een omhooggerichte
sproeikop op bevestigd kan wor
den. Dat laatste klinkt een beetje
vreemd, omdat men per traditie
de sproeikop omlaag heeft zit
ten. Het nieuwe sproeistuk heeft
een dusdanige vorm, dat de
waterstralen gebroken worden.
Door het omhoog richten krijgt
men een natuurlijker besproei
ing: een zachte gelijkmatige
„regen” daalt op een groot
oppervlak neer. Men heeft hier
door ook minder kans op natte
voeten. De maatverdeling in
liters is handig bijvoorbeeld bij
het werken met vloeibare mest.
De gieter is in het rood en het
groen verkrijgbaar. De inhoud is
tien liter.
Curver heeft voorts een nieu
we bad-box (geen sterke naam
combinatie overigens, want de
box is niet slecht maar dient
voor de badkamer), die ook weer
natuurlijk van kunststof is ver
vaardigd. De inhoud is 35 liter.
De vorm is zo gekozen, dat men
In de meeste ziekenhuizen krij
gen de patieten hun folder pas op de
dag van opname. Slechts dertien
ziekenhuizen stellen de folders vóór
opname ter beschikking zodat de
patiënt allerlei maatregelen kan
nemen. De onderzoekers vinden het
volstrekt overbodig dat in iedere
folder nog eens weer uitdrukkelijk
wordt vermeld dat men een pyama
en een tandenborstel mee moet
nemen. Er zal inderdaad geen
patiënt zijn die veronderstelt dat
het ziekenhuis daar voor zorgt.
De begeleiding bij de opname, de
gang van administratiekantoor
naar verpleegafdeling laat vaak
heel wat te wensen over. Slechts één
ziekenhuis rept van een gastvrouw
die met die taak is belast. De onder
zoekers vinden het een kwestie van
simpele gastvrijheid om de patiënt
bij zijn opname te verwelkomen.
Een opmerking overigens die mis
schien iets te gemakkelijk voorbij
gaat aan het grote personeelstekort
waar veel ziekenhuizen mee
kampen.
Bison heeft nu ook zijn twee
zijdige, zelfhechtende lijmstrip,
de zg. Dubbel-Fix. Het is een
stevige, witte, aan twee zijden
met lijm voorziene band, die
voor van alles en nog wat
gebruikt kan worden. Ideaal
voor het ophangen van affiches,
foto’s, muurhaakjes, plaatjes,
spiegeltjes, zeepbakjes, kortom
alles wat niet te zwaar is. De
Dubbel-Fix hecht op praktisch
alle vlakke, gladde en schone
ondergronden (zoals keramische
tegels, glas, formica, metaal,
hout, hardboard, kunststoffen
en geverfde oppervlakken). Min
der geschikt is het voor ruwe,
onregelmatige oppervlakken
zoals baksteen, sierpleister enz.
en geoliede houtsoorten. Verder
niet toepassen op vinylwandbe-
kledingen. Het materiaal is
zowel in stripjes als in rolband
verkrijgbaar.
knepen teentje knoflook, 3 ontpit
te, ontvelde tomaten, 1 eetl. rode
wijn, wat zout, peper, of tabasco-
saus naar smaak.
Alle ingrediënten goed door
elkaar kloppen en op smaak af ma
ken, eventueel nog wat extra fijn
gemalen kokskruiden toevoegen.
Een mespunt ervan misstaat zeker
niet. In de koelkast ijskoud laten
worden. Opdienen bij de barbecue.
GASTON GOURMET
De sponning wordt goed
schoon gemaakt, want de plak-
strip moet perfect kunnen hech
ten. Dan brengt men die dubbel
zijdig gelijmde strip aan in de
sponning en drukt het overal
goed vast. Oneffenheden wor
den door de plastische massa
weggedrukt. Vervolgens trekt
men het dekpapier van de strip
weg en plaatst de ruit door die
stevig aan te drukken. De ruit
dient rondom een speling van
drie millimeter te hebben. Sla de
spijkertjes voorzichtig in. Nu
brengt men weer plakstrip half
op de ruit en half op de sponning
aan. Weer het afdekpapier ver
wijderen. Daarna komt de rub
ber profielstrip aan de orde. Dat
_z snijdt men op maat met hoeken
van 45 graden. Druk de hoeken
vast op hun plaats. Wat belang
rijk is: Fix-For kan men in alle
kleuren verven (liefst met een
acryl- of celluloseverf). De
„natuurlijke” kleur is gebroken
wit. De profielstrip barst niet bij
hitte of vorst en blijft soepel.
Informatie voor de doe-het-
zelver, die een (al of niet open)
wenteltrap in zijn huis wil gaan
monteren. Agdo BV (postbus 53,
Doetinchem) heeft een systeem-
trap voor zowel de vakman als
de doe-het-zelver, wat dan wil
zeggen, dat ook degene, die niet
dagelijks trappen bouwt, hem in
zijn eigen huis kan monteren,
met eenvoudig gereedschap en
met een betrekkelijk minimum
aan manuren. De Agdo-trap
wordt stahdaard gemoffeld gele
verd in antracietgrijs. de trede-
steunen zitten door een dergelijke
constructie stevig aan trede en
spil, zodat er een stabiele eenheid
ontstaat. De zgn. trededragers
zijn verzonken in de treden aan
gebracht. De lasnaden zijn zoda
nig aangebracht, dat zij aan het
oog zijn onttrokken. Toepassing
van rubber tussen tredesteun en
spildeel dempt kontaktgeluid in
belangrijke mate. De trap vraagt
een klein bodemoppervlak,
waardoor een grotere woon
ruimte wordt verkregen. Waar
men bij een open trap wel reke
ning mee moet houden is de
luchtcirculatie (belangrijk bij
verwarming; warme lucht stijgt
zoals men weet).
Met de 16 klusblaadjes
beschikt de doe-het-zelver over
een beknopte, maar praktische
handleiding voor de meest voor
komende schilderkarweitjes.
Dat geestelijke verzorging ook
iets met onzekerheid, angst,
psychisch-sociale problemen te
maken kan hebben zonder dat dat
vanuit een godsdienstige achter
grond aangepakt moet worden,
daar zijn de samenstellers van de
folders nog niet op gekomen.
zingen hoe je moet boren, waar
wel en waar niet, wat voor soort
pluggen je moet gebruiken enz.
Om enkele tips door te geven: na
het boren het gat altijd even
schoon blazen; het boorgat moet
dezelfde diameter hebben als de
plug. Erg voorzichtig is men bij
de aanwijzingen voor het boren
in tegels en keramisch materi
aal. Natuurlijk moet men kalm
aan doen, maar met de boorma
chines van tegenwoordig, waar
bij men de snelheid kan regelen
geeft gaten maken in tegels nau
welijks problemen meer. Dat
Sandvik vooral ook wijst op het
feit, dat men goede boren moet
gebruiken, spreekt voor zich.
Het drukwerkje kan men aan
vragen bij Sandvik, postbus 248,
Schiedam. Het wordt dan toege
zonden.
s
Ruiten inzetten zonder gedoe
met stopverf is tegenwoordig
mogelijk. Korbati (Nettelhor-
sterweg 6, Lochem) heeft bijv,
een handig systeem uitgedacht
om dat karwei snel en lineaal-
recht te klaren. Benodigdheden:
rubber profielstrip Fix-For,
