Vergezeld van grote groep deskundigen
Tito
moet
rust
houden
VLIEGTUIGEN BOTSEN 9000
meer op Cyprus
METER BOVEN JOEGO-SLAVIE
s
Callaghan
kabinet
zwart Rhodesië
Ex-Lockheed-employe ontkent
betaling smeergeld door CSU
Investeringsplan
voor eventueel
Kapers van KLM-
toestel niet
wijzigt
L*
■i
Alle 176 inzittenden van beide toestellen omgekomen
Van VS en Engeland
Bezoek van Giscard
d'Estaing opgeschort
AKKOORD OVER
EUROVERKIEZINGEN
ZOU 20 SEPTEMBER
BEREIKT WORDEN
Sporen van „zondvloed”
gevonden op mars
ZATERDAG
3
1 1
SEPTEMBER
19 7 6
BINNEN- EN BUITENLAND
2
tol
ka
?n
Dodelijke hagel
n
£9
Samenwerking
NICOSIA (DPA). De leider
van het Palestijnse commando
dat vorig weekend een DC-9 van
de KLM kaapte, is de dag na zijn
overgave naar Libanon vertrok
ken. Dat heeft het hoofd van de
Grieks-Cypriotische politie,
Savas Antoniou, gisteren meege
deeld. De twee andere kapers
bevinden zich volgens welinge
lichte kringen in Nicosia ook in
Libanon. Volgens het hoofd van
de politie was Libanon het enige
land waar ze heen konden gaan.
Hij zei dat Nederland niet om
uitlevering van de kapers had
verzocht.
MÜNCHEN (DPAANP). Vol
gens de voorzitter van het Euro
pese parlement, de Franse socia
list Georges Spenale, hebben
Engeland en Denemarken hun
verzet tegen de rechtstreekse ver
kiezing van de leden van het
Europese parlement opgegeven.
Spenale deelde dit mede op een
bijeenkomst van de socialistische
fractie in het Europese parle
ment, in München. Hij gaf geen
nadere bijzonderheden.
Onnodig
■af
|St
re
rd
Ig
en
bar
1S-
de
er-
te-
de
?h
iet
•ij
nt-
Concessies
van British Airways - zijn gisteren alle 176 inzittenden van beide
toestellen om het leven gekomen. Het ongeluk gebeurde op circa 30
km ten Noordoosten van Zagreb.
PARIJS-BELGRADO (Reuter, AFP, DPA). De Joegoslavische
president Tito, moet op advies van zijn artsen voor onbepaalde tijd al
zijn officiële activiteit opschorten. Het vierdaagse staatsbezoek dat de
Franse president Valery Giscard d’Estaing volgende week aan Bel
grado zou brengen is om deze reden uitgesteld. Een nieuwe datum
voor het bezoek wordt later vastgesteld. Dit is gisteren in Parijs
bekendgemaakt via een communiqué van het Elysee.
Vergezeld
BONN -DPA) Günther
Frank-Fahle, de voormalige ver
tegenwoordiger van de Amf «-
kaanse vliegtuigfabriek Lock
heed in West-Duitsland, heeft
ontkend dat de Beierse CSU in
samenhang met de Lockheed-
affaire smeergeld heeft gekre
gen. De ontkenning was vervat
in een brief aan het Westduitse
persbureau DPA van Gottfried
Frank-Fahle, die als advocaat
van zijn vader optreedt.
LONDEN (Reuter). Premier
James Callaghan van Groot-
Brittannië heeft gisteravond wij
zigingen in zijn kabinet aange
bracht en de sleutelpost van bin
nenlandse zaken ^gegeven aan
Merlyn Rees, voorheen minister
voor de provincie Noord-Ierland.
Deze functie is overgenomen
door Roy Mason, die overstapt
van het ministerie van defensie.
WASHINGTON (UPI). De
Verenigde Staten en Groot-
Brittannië zijn van plan de wes
terse landen aan te moedigen gro
te investeringen te doen in Rho
desië wanneer dat land een zwar
te meerderheidsregering zal heb
ben gekregen. Dat is vernomen
uit diplomatieke kringen in Was
hington. Washington en Londen
zouden daarmee de stabiliteit in
zuidelijk Afrika willen bevorde
ren, en verhinderen dat Rhodesië
in de invloedssfeer van de Sovjet
unie belandt.
BELGRADO (DPA) Bij een botsing op ruim 9000 meter hoogte in
Joego-Slavië tussen twee verkeersvliegtuigen - een DC-9 van de
Joegoslavische luchtvaartmaatschappij Unex-Adria en een Trident
Kissinger vertrekt maandag voor
twee weken naar zuidelijk Afrika
TITO
„Het was een gigantische overstroming,
bijna alsof er een oceaan in een „guts”
omlaag kwam", vertelde een van de des
kundigen in Pasadena. Sporen van het
water zijn nu nog zichtbaar in het gebied
rond Viking-1. De zondvloed zou zijn ver
oorzaakt door smeltwater van Martiaanse
gletsjers dat zich in het verre verleden met
donderend geweld over lager gelegen
gebieden heeft uitgestort. Men denkt in
Pasadena dat het water bijna meteen
weer is verdampt, aangezien Mars een erg
lage atmosferische druk heeft.
De plaats van Mason op dit ministerie
gaat naar Fred Mulley, die tot dusver
minister van onderwijs was.
Men ziet de plaatsing van Rees op bin
nenlandse zaken als een „beloning” voor
diens succesvolle campagne binnen de
Labour Party om Callaghan tot leider van
de partij en daarmee automatisch tot pre
mier gekozen te krijgen nadat sir Harold
Wilson zich in maart van dit jaar had
teruggetrokken.
en
IO-
ie-
sn
Volgens het hoofd van de politie had
geen enkel land, ook niet Libië, of Irak, de
kapers willen ontvangen. Vertegenwoor
digers van de Palestijnse bevrijdingsorga
nisatie PLO op Cyprus hadden in langdu
rige gesprekken de kapers uitgelegd dat
hun actie schadelijk was voor de Pales
tijnse zaak. Twee Libische diplomaten
hadden een poging gedaan „het comman
do te ontvoeren”, maar dat had de Cypri
sche politie verhinderd. Antoniou had de
indruk dat de leider van het kapingscom-
mando bereid was meer kapingsacties uit
te voeren.
WASHINGTON (Reuter, UPI). De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
Henry Kissinger, zal maandag naar zuidelijk Afrika reizen in een nieuwe poging de
raciale confrontatie aldaar tot een oplossing te brengen. Dit heeft het Witte Huis
gisteren bekendgemaakt.
Verklaard werd dat president Ford had
besloten dr. Kissinger op deze missie te
zenden teneinde te trachten een vreedza
me overgang naar een meerderheidsbe-
wind in Namibië (Zuidwest-Afrika) en
Rhodesië tot stand te brengen en om
besprekingen over het rassengeweld in
Zuid-Afrika te voeren.
Het zal het eerste bezoek aan Zuid-
Afrika zijn van zo’n hoge Amerikaanse
functionaris. Een woordvoerder van het
De staats- en regeringsleiders van de
negen EEG-landen zijn half juli in Brussel
overeengekomen dat in meijuni 1978 een
uit 410 leden bestaand parlement recht
streeks zal worden gekozen. (Thans wor
den de 198 afgevaardigden aangewezen
door de nationale parlementen).
ministerie van buitenlandse zaken zei dat
de reis naar verwacht werd twee weken
zou duren. Maar hij voegde er aan toe dat
er geen beslissing was genomen over de
duur. Het zou mogelijk zijn dat Kissinger
nog andere landen zou bezoeken. De duur
van de reis hangt af van de vorderingen
tijdens de besprekingen, aldus de woord
voerder. Het Zuidafrikaanse ministerie
van buitenlandse zaken deelde inmiddels
mee, dat Kissinger van 17 tot en met 19
september in Zuid-Afrika zal zijn voor
besprekingen met premier Vorster.
Betogingen en geweldplegingen duur
den ook gisteren voort in Kaapstad en
omgeving, waar veel kleurlingen (mensen
van gemengd ras) wonen. De afgelopen
drie dagen zijn hier al zeker 16 doden
gevallen en zijn op grote schaal vernielin
gen aangericht.
Naast het hulpfonds voor Rhodesië zou
er, volgens Washington, ook een fonds van
ongeveer twee miljard dollar moeten
komen voor compensatiebetalingen aan
blanken die Rhodesië willen verlaten, of
van wie de eigendommen genationali
seerd worden.
Niet alleen politiek, maar ook economi
sche overwegingen liggen ten grondslag
aan het voorgestelde Hulpprogram, zo
menen waarnemers in Washington. Rho
desië is ’s werelds grootste producent van
chroom en bezit belangrijke voorraden
koper, mangaan en goed. Buitenlandse
ondernemingen, met name Britse en Ame
rikaanse bedrijven, hebben al grote belan
gen in de Rhodesische mijnbouw
Bij hagelbuien in Ethiopië zijn deze
week twee mensen gedood. De hagel
bedekte grote gebieden en bleef enkele
dagen liggen, zo meldt het Ethiopische
persbureau.
Wrakstukken en lijken lagen over een
afstand van verscheidene kilometers ver
spreid. Volgens ooggetuigen zijn de vlieg
tuigen 6 kilometer van elkaar neergestort.
De DC-9 zou brandend naar beneden zijn
gekomen. Reddingsploegen en militairen
die spoedig ter plaatse waren, hebben
niemand meer levend aangetroffen.
De „Frankfurter Rundschau”, een links
liberaal blad, had gemeld dat het West-
duitse ministerie van defensie in de tijd
toen de voorzitter van de CSU, Franz-
Jpsef Strauss, Westduits minister van
de politie gevraagd zich niet met de vol
gens hem vreedzame betoging van zijn
pupillen te bemoeien, maar deze kwam in
oproertenue het schoolterrein op, omsin
gelde de op de grond zittende leerlingen
en dreef ze een aantal arrestantenwagens
in. Er werd geen verzet geboden. Hetzelf
de gebeurde op de nabijgelegen St. Tho-
masschool.
Volgens de politie zouden de scholieren
worden vrijgelaten na betaling van een
borgsom van 30 rand 120) per persoon.
Toen een aantal ouders het geld kwam
brengen lieten hun kinderen weten geen
prijs te stellen op vrijlating. De politie
kwam daarmee met het probleem van een
overbevolkt bureau te zitten.
De oorzaak van de ramp is nog niet
bekend. Een Britse luchtvaartdeskundige
verklaarde dat het ongeluk zich heeft
voorgedaan in de buurt van een belang
rijk knooppunt voor het internationale
luchtverkeer. Door het gebied op rond 20
kilometer ten noordoosten van Zagreb
wordt het luchtverkeer uit verscheidene
buurlanden van Joego-Slavië geleid. Hart
verscheurende tonelen speelden zich af op
het vliegveld van Keulen toen het vreselij
ke nieuws bekend werd. Daar hadden zich
verwanten van de inzittenden van het
Joegoslavische toestel verzameld. De DC-
9 zou daar gistermiddag kort na 12 uur
arriveren. Toen het vliegtuig over tijd
was, kreeg men aanvankelijk te horen dat
de DC-9 wegens een „technisch defect”
een andere route had moeten volgen ën
dat het toestel pas tegen 17 uur'Zou aan
komen.
Een Joegoslavische rechter van Onder
zoek zei dat fouten bii het berekenen van
sies betaald wordt. Hij kon echter niet de
•vraag beantwoorden op wiens instigatie
Lockheed in verband met de verkoop van
de Starfighters ruim 6,8 miljoen mark,
onder meer voor levensverzekeringspre-
mies van hoge employé van de vliegtuigfa
briek, gekregen heeft.
De rechter, Vjeceslav Jakovac, voegde
hieraan toe dat een aantal personen is
gearresteerd. Hij doelde waarschijnlijk
op personeel van de verkeerstoren op het
vliegveld van Zagreb, waarmee de twee
toestellen in contact moeten hebben
gestaan op het moment dat zijn tegen
elkaar vlogen.
De gezagvoerder van de Westduitse
Boeing, die veertig minuten later in Bel
grado arriveerde, vertelde geëmotioneerd
hoe hij lichamen en brokstukken van de
vliegtuigen langs zich heen zag vallen.
de hoogte van de toestellen, vermoedelijk
gemaakt door de vluchtleiding, wellicht
de oorzaak van de ramp zijn.
Een Boeing 737 van de Westduitse Luft
hansa is ternauwernood aan de catastrofe
ontsnapt. Hij vloog op dezelfde plaats,
maar dan op 27.000 voet (de twee veron-
glukte toestellen zaten op 33.000 voet,
ofwel tienduizend meter).
De Westduitse regeringswoordvoerder
Klaus Boiling verklaarde met nadruk dat
het betalen van provisie krachtens een
verordering van het ministerie van defen
sie sinds 1961 verboden is.
De Franse president werd gisteren van
Tito’s gezondheidstoestand op de hoogte
gesteld door de Joegoslavische minister
van Buitenlandse Zaken Milos Minic die
een speciale reis naar Parijs had gemaakt
om de situatie uiteen te zetten. Minic had
een persoonlijke boodschap van de Joe
goslavische leider bij zich. Volgens het
communiqué van het Elysee stemde Gis
card onmiddellijk in met uitstel van zijn
bezoek aan Joego-Slavië en vroeg hij
minister Minic Tito zijn beste wensen over
te brengen.
Soedan en Egypte hebben besloten
elkaar wederzijds faciliteiten te verlenen
Voor luchtmacht en marine, met de bedoe
ling agressie tegen te gaan, zo meldt het
persbureau van het Midden-Oosten.
ng
er
iet
m-
ijn
de
*e
de
iet
ite
De arrestaties in Port Elizabeth waren
volgens het hoofd van de Petersonschool,
H. J. Pearce, volslagen onnodig. Hij had
>n
an
tó
de
de
de
die
len
net
aal
het
vas
nd-
?te-
en
Ihi-
ts
ers
aen
oy-
nm
ers
jke
de
•tal
!ht,
en
3OT
rin-
mg
De
110
lan
1 ts
gst
rie
ig-
ste
de
te
we
de
en
nd
ten
■fa
►nd
de
en
?en
iek
oh-
sen
•IV
tn
De
tr-
an
Rf
MV
nj
nt-
is
3k-
»t-
zal
»ri-
sn-
an
m-
VS
In Port Elizabeth heeft de politie giste
ren ongeveer 350 kleurlingen van twee
middelbare scholen gearresteerd. De stu
denten weigerden gebruik te maken van
de mogelijkheid op borgtocht vrijgelaten
te worden. Bij een ander incident staken
kleurlingen in Manenberg, dertien km van
Kaapstad, een school en een ziekenhuis in
brand. Volgens de Zuidafrikaanse radio
zijn daarbij twee kleurlingen door de poli
tie doodgeschoten.
In de Trident zaten 9 bemanningsleden
en 54 passagiers. Het toestel was op weg
van Londen naar Istanboel. Over de natio
naliteit van de passagiers kon een woord
voerder van Bea niet zeggen. Hij geloofde
dat de passagiers voor het merendeel
zakenlieden en toeristen waren.
Aan boord van het Joegoslavische vlieg
tuig bevonden zich 5 bemanningsleden en
108 passagiers - 107 Duitsers en 1 Joego
slaaf. De Duitsers - allen vakantiegangers
- hadden hun reis bij Westduitse reisbu
reaus geboekt. Ze waren in Dalmatië
geweest en op terugreis naar Keulen.
Defensie was, in verband met de aanschaf
van de Starfighters, een toestel van Lock
heed, provisie ten bedrage van 3,57 mil
joen mark betaald heeft aan verscheidene
mensen. Het blad beriep zich voor dit
nieuws op een vertrouwelijk schrijven
van de algemene rekenkamer van de
Bondsrepubliek uit juni 1969.
De Westduitse regering heeft inmiddels
laten weten het onwaarschijnlijk te ach
ten dat ze nog voor de Bondsdagverkiezin
gen op 3 oktober gebruik zal kunnen
maken van het Amerikaanse materiaal
over mogelijke omkoperij door Lockheed.
Regeringsfunctionarissen in Belgrado
wilden gisteren geen commentaar geven
op berichten over de gezondheidstoestand
van Tito. De Joegoslavische nieuwsmedia
maakten geen melding van de bekendma
king in Parijs dat Giscards bezoek aan
Joegoslavië Voorlopig niet doorgaat. In
diplomatieke kringen in de Franse hoofd
stad toonde men zich wel enigszins ver
wonderd over berichten uit Belgrado dat
maarschalk Tito gistermorgen in het
gezelschap van de Roemeense leider Nico-
lae Ceausescu in een open auto door de
Joegoslavische hoofdstad reed. Ceauses
cu sloot gisteren een driedaags bezoek
aan Belgrado af.
PASADENA (Reuter). Op Mars heeft
zich mogelijk in het zeer verre verleden
een enorme „zondvloed” voorgedaan, van
dimensies waarbij die van Noach maar
een peuleschilletje was. Het moederschip
van Marslander Viking-1 heeft foto’s
gemaakt waaruit men in het vluchtlei-
dmgscentrum Pasadena die conclusie
meent te kunnen trekken.
Het Westduitse ministerie van Defensie
liet weten dat Lockheed op grond van een
contract met de vertegenwoordiging van
de fabriek in West-Duitsland, provisie
heeft betaald aan de onderneming „Deut
sche Commerz” in Frankfort en vier
employes van Lockheeds kantoor in
Genève. De provisie was het ministerie
van defensie in rekening gebracht en dit
was volgens de toen geldende bepalingen
geoorloofd. Een woordvoerder van het
ministerie noemde het ook nu nog gebrui
kelijk dat er bij wapentransacties provi-
De Zuidafrikaanse regering heeft giste
ren een pakket kleine concessies ten
behoeve van de kleurling- en Aziatische
gemeenschappen bekendgemaakt. Met
name de kleurlingen hebben zich de laat
ste tijd aangesloten bij de protestacties
van de Afrikaanse bevolking. De conces
sies, die bekend werden gemaakt in de
vertegenwoordigende raad van de kleur
lingen, behelzen onder meer dat de kleur
lingen en Aziaten voortaan zaken mogen
hebben buiten hun eigen woongebieden,
afschaffing van de rassenscheiding in
openbare gebouwen en de mogelijkheid
dat kleurlingen worden gekozen in vak-
bondsbesturen.
Minister Kissinger zal door een grote
groep deskundigen van het ministerie van
buitenlandse zaken worden vergezeld.
Daartoe behoren zijn onder-minister voor
economische kwesties, William D. Rogers,
en zijn onderminister voor Afrikaanse
aangelegenheden, William Schauffele.
Laatstgenoemde heeft bij besprekingen in
Tanzania en Zambia de reis van Kissinger
voorbereid en zal zich in Afrika bij het
gezelschap voegen.
Mevrouw Shirley Williams, de enige
vrouw in het Labourkabinet en momen
teel minister voor prijzen en consumenten
krijgt de leiding van het ministerie van
onderwijs en wetenschappen. Het „stui
vertje wisselen” door de Britse bewinds
lieden was nodig geworden door het ver
trek van de huidige minister van binnen
landse zaken, Roy Jenkins. Deze wordt
begin volgend jaar voorzitter van de EEG-
commissie in Brussel, een post die
momenteel nog wordt bekleed door de
Fransman Francois-Xavier Ortolo,
In Wellington (50 km van Kaapstad)
brandde een middelbare school voor
kleurlingen af en werd een blanke lerares
met stenen bekogeld. In de voorstad Ron-
debosch werd een poging tot brandstich
ting gedaan in een middelbare school voor
blanke meisjes. In Kaapstad demon
streerden 300 kleurling-verpleegsters
tegen het politiegeweld en tegen hun
lonen, die volgens hen maar de helft
bedragen van de salarissen van hun blan
ke collega’s.
Tot nu toe zijn de ministers van buiten
landse zaken er - door Franse bedenkin
gen over de Engelse en Deense terughou
dendheid - niet in geslaagd het akkoord
van de staats- en regeringsleiders in een
verdrag te gieten. Minister Van der Stoel
verklaarde donderdagavond in de Twee
de Kamer, het er vooralsnog op te houden,
dat de ministers, op hun eerstvolgende
raadsvergadering, die 20 september in
Brussel wordt gehouden, overeenstem
ming zullen bereiken over het verdrag.
De wrakstukken van de vliegtuigsn lagen
over een oppervlakte van meer dan tien
kilometer verspreid.
De 84-jarige Tito vloog gistermorgen in
het gezelschap van de Roemeense leider
Ceausescu van de westelijke Joegoslavi
sche stad Ljubljana naar Belgrado. Ver
volgens reed hij in een open auto de 17 km
lange weg van het vliegveld naar zijn
verblijf in een deftige buitenwijk van Bel
grado, onderweg zwaaiend naar mensen
langs de straten. Tito zag er fit en
gebruind uit. Diplomatieke kringen in
Belgrado achten de mogelijkheid niet uit
gesloten dat toch ook het bezoek van zijn
Roemeense collega vermoeiend is geweest
voor de bejaarde maarschalk.
De Zuidafrikaanse premier, John Vor
ster, had tijdens zijn besprekingen in
Zürich het vorige weekeinde minister Kis
singer voor een bezoek uitgenodigd. De
president van Tanzania, Ilius Nyerere, gaf
te kennen dat de minister welkom zou zijn
in Dar es Salaam.
