ARCHEOLOGISCHE
N.-Holland
WERKGEMEENSCHAP
krijgt meer
JUBILEERT
rijkssteun
Symposium en
expositie in
de Vleeshal
Stones ontmaskeren
Elpee-aanbieding
Cliënt en hulpverlener nog lang niet gelijk waardig
Expositie in
Stadskantoor
I
1
I
I
I
I
I
■L
Le*-
DIEFSTAL UIT BOX
Officiële verklaring van Keith Richard
e
11
19 7 6
WOENSDAG
22
SEPTEMBER
I?
(Van een onzer verslaggevers)
Gravers
Puin
Oven
Door Kees Tops
Conclusie van Haarlemse in proefschrift ..Een paar apart”
(Van een onzer verslaggevers)
-
n
¥.1
HAARLEM. Na de tweede wereldoorlog, toen de wederopbouw van
ons land ingrijpende grondwerkzaamheden in verwoeste stadskernen
noodzakelijk maakte, ontdekten de archeologen dat het westen van Neder
land geen „leeg” gebied was, waar men hoogstens wat resten uit de Mid
deleeuwen zou kunnen aantreffen. Een schat aan overblijfselen uit vroeger
tijden kwam tevoorschijn. Het opgraven, restaureren en registreren ver
eiste een onderzoek op grote schaal. In Haarlem werd op 6 september 1951
de Archeologische Werkgemeenschap Westelijk Nederland opgericht door
amateurs, die kostbare restanten voor vernieling wilden behoeden. In de
vijfentwintig jaar die sindsdien verstreken hebben dezelfde amateurs,
hand in hand met beroepsarcheologen, een berg werk verzet en voijdsten
gedaan die van grote betekenis bleken.
I
Belangen bundelen
HAARLEM/AMSTERDAM
Gelijkwaardigheid tussen de cliënt
en zijn hulpverlener is in de gees
telijke gezondheidszorg moeilijk te
realiseren. Er worden wel pogin
gen gedaan, zoals tutoyeren van de
hulpverlener, afschaffen van uni
formen en creëren van gezamen
lijke overlegruimten voor cliënt en
hulpverlener. De cliënt heeft daar
uit misschien de indruk gekregen
dat de hulpverlener hem als ge
lijke behandelt, zijn eigen inbreng
tijdens het hulpverleningsproces
blijft echter zeer gering.
Keith Richard
W8*** HAMLEMSF
RftTEHBAKKOSOVE
F'"T|
■i
f
II
•S
een
graven kwart eeuw
(Van onze stadsredactie)
Neerlands bodem
met succes in
sporen
gen. waaruit tevens blijkt dat de Rolling
Stones geen toestemming hebben gege
ven voor het vervaardigen van die plaat.
crisiscentrum
Amsterdam.
len veranderingen met betrekking tot de
ideologie en de professionalisering in de
hulpverlening moeten plaatsvinden.
In het proefschrift noemt Jonna Ha
geman een aantal mogelijkheden om de
positie van de cliënt ten opzichte van de
positie van zijn hulpverlener te verster
ken. In de eerste plaats moeten volgens
haar de rechten van de cliënt worden
vastgelegd. Verder is zij van mening dat
de invloed van voorschriften en gewoon
ten van de organisatie van de hulpverle
ning moet worden beperkt. Van belang
is ook dat uitbreiding en specialisatie
van voorzieningen worden af gestemd op'
de behoeften van de cliënten en niet op
de behoefte van de omringende vporzie-
ningen van hulpverlening.
i
.ie?
I
Dit i s een oude pottenbakkersoven,
uniek in Nederland, die door de
Haarlemse werkgroep van de AWN
in de Frankestraat werd gevonden.
Inmiddels is bij de STEMR bekend
dat van Gather no moss” precies 983
exemplaren zijn geperst. Door haar
Belgische zusterorganisatie abam die
de truc” met The Clinch” niet direct
doorhad is toestemming verleend voor
het persen van 500 exemplaren en is
een aanvraag voor nog eens 500
exemplaren afgewezen.
De heer Schimmer benadrukt, dat de
AWN niet op eigen houtje werkt. Sinds
in 1961 de Monumentenwet in werking
trad is het doen van bodemonderzoek
voorbehouden aan bevoegde instanties.
De AWN heeft zich die status verwor
ven, mede dankzij de samenwerking met
de ROB, de geologische dienst, openbare
werken, architecten en particulieren.
Meestal gaat de AWN aan de slag na
een tip van monumentenzorg.
De verklaring is ondertekend door Sto-
nes-gitarist Keith Richard.
Alle vindplaatsen worden nauwgezet in
kaart gebracht. In groepsverband licht
de AWN zoveel mogelijk terrein door,
om vervolgens de informatie in archie
ven op te bergen. Te samen met het
archief van de ROB vormen alle archeo
logische bijdragen bijeen een bruikbaar
instrument voor de archeologen van nu,
maar vooral voor hun opvolgers, die
vanwege de voorschreidende verstedelij
king voor de bestudering van pre- en
protohistorische tijden op archiefmateri
aal zullen zijn aangewezen. De AWN
beschouwt het als zijn taak het archief
zo volledig mogelijk te doen zijn.
i
binnen de hulpverlening kunnen daarom
niet uitsluitend gevonden worden binnen
haar eigen grenzen, maar zullen via
politieke middelen gerealiseerd moeten
worden.”
Het proefschrift verschijnt in Samson
Sociale en Culturele Reeks, de prijs
ervan is 19.50.
BEVERWIJK. Van 30' september
tot en met 5 november zal mevrouw M.
Floris uit Beverwijk wederom een aan
tal door haar vervaardigde wandkleden
in het Stadskantoor exposeren. Deze
wandkleden zijn dagelijks tijdens de
kantooruren te bezichtigen.
„Ik heb geluisterd naar het album
„Gather no moss” en ik kan positief
vaststellen dat het materiaal op ge
noemd album afkomstig is van een
live-optreden tijdens de Rolling Sto
nes Tournee Europe 1976. Deze tour
nee is de enige, tijdens welke songs
van het album „Black and Blue” live
voor een publiek zijn gespeeld. De
songs „Hey Negritta”, „Hand of Fate”,
„Hot Stuff” en „Fooi to Cry” zijn
uitsluitend uitgebracht op de opgeno
men studio-versie van „Black and
Blue”. Daarom verklaar ik, dat noch
ik noch bij mijn weten enig
ander lid van de Rolling Stones of de
staf toestemming hebben gegeven voor
het maken van deze opnamen.
Londen, 15 september 1976.
w.g Keith Richard.
Uit de duizenden scherven is met
mierenvlijt een aantal potten en kan
nen gerestaureerd. Zij staan in enkele
vitrines nabij de oven, die geheel is
nagebouwd met het originele materi
aal, in de Vleeshal op de tentoonstel
ling „Brokstukken”.
Vrijdag 24 en zaterdag 25 september
wordt daar bij stilgestaan. Het zilveren
jubileum van de AWN die sinds 1964
Archeologische Werkgemeenschap Ne
derland (AWN) heet wordt in Haar
lem gevierd met een symposium en een
tentoonstelling (zie kadertje bij dit arti
kel). Ongetwijfeld komt de onmisbare
rol die de AWN in de archeologische
wereld speelt aan de orde. Want onmis
baar is het leger van 2500 amateurs
beslist. De AWN neemt de beroepsmen
sen immers veel werk uit handen, dat
anders zou moeten blijven liggen. De
AWN heeft er voor gezorgd, dat talrijke
vondsten werden gedaan, die door ge
brek aan mankracht bij de Rijksdienst
voor het Oudheidkundig Bodemonder
zoek (ROB) of door de grote bouwwoede
in den lande mogelijk voorgoed onder de
aardbodem zouden zijn gebleven of door
grondwerkzaamheden vernield.
j
V
gen verteren botten, leer, hout en koper
snel. Slechts op plekken, waar zich wa
ter onder de aarde bevindt worden nog
wel geconserveerde voorwerpen gevon
den. Meestentijds moeten de archeologen
het echter met potscherven en sporen in
de grond doen. De heer Schimmer:
„Waar een paal heeft gezeten is de aarde
zwart. Vinden we een aantal zwarte
sporen, dan kunnen we constateren dat
er een huis heeft gestaan. Wanneer ie
mand in het zand woelt en
wegvaagt kan dat niet meer”.
Ook in deze regio is de AWN zeer
actief. In 1952 werd de afdeling Kenne-
merland opgericht, die uit vier werk
groepen bestaat. De eerste heeft zich
verdiept in de terreinen rond Hoogo
vens; de tweede opereert in Velsen-
Zuid; de derde in Beverwijk en de
vierde (opgericht in 1968) in Haarlem.
DEN HAAG. De provincie Noord-
Holland krijgt volgend jaar ruim 74
miljoen gulden 74.581.935) van het
Rijk voor de uitvoering van de provinci
ale taken. Voor dit jaar was dat tien
miljoen gulden minder. Zuid-Holland
staat voor ruim 89 miljoen op de lijst,
wat een stijging met 12 miljoen ten
opzichte van dit jaar betekent. De rand-
stadprovincies krijgen hierdoor naar
verhouding meer armslag dan de overige
provincies. In totaal wordt er volgend
jaar 644 miljoen uit het Provinciefonds
uitgekeerd.
klooster in Deventer en de onderzoe
kingen gedaan in de Sint Pieterskerk
in Utrecht. Overal treft men duidelij
ke uitleg. De tentoonstelling is geo
pend van 26 september tot en met 14
november van 10 tot 17 uur; op zon
en feestdagen van 13 tot 17 uur. Wie
van tevoren meer over de AWN wil
weten of zich als lid wenst op te
geven (contributie veertig gulden per
jaar) kan schrijven naar de admini
stratie, postbus 100 in Hillegom.
Jonna Hageman breekt er verder een
lans, voor dat de cliënten worden gesti
muleerd hun belangen te bundelen en
dat zij bij beleidskwesties moeten wor
den ingeschakeld. Zulk soort' groeperin
gen gaan steeds meer een rol spelen in
de hulpverlening. Het nadeel is dat men
nog steeds de indruk heeft dat onvrede
over de hulpverlening vaak de motive
ring voor de oprichting is en men met
een minderheid van cliënten te doen
heeft Naar de mening van de schrijfster
van het proefschrift is duidelijk naar
voren gekomen dat het zwijgen van de
meerderheid van de cliënten niet bete
kent dat zij met de bestaande gang van
zaken instemmen.
De cliënt zal de vrijheid moeten heb
ben om meer dan een voorziening voor
hulpverlening te raadplegen. Naar de
mening van Jonna Hageman moeten die
vormen van hulpverlening waarin de
hulpverlener afstand doet van zijn pro
fessionele rol worden gestimuleerd. Dan
moet er echter ook worden geregeld dat
de instelling die daartoe bereid is niet
het gevaar loopt aanspraak op financiële
steun te verliezen. In de praktijk van
vandaag is dat vaak wel het geval.
De cliënt en zijn hulpverlener vor
men „een paar apart” zo schrijft Jonna
Hageman in de laatste alinea van haar
De bevindingen die tot deze conclusie
bij droegen waren onder meer dat de
hulpverleners en hun cliënten meestal
van elkaar verschillende doelstellingen
hadden en bovendien van mening ver
schilden over het belang van de doel
stellingen van de cliënt. Tevens waren
de hulpverleners geneigd hun eigen
doelstellingen relatief belangrijker te
vinden dan die van de cliënt en schoot
een deel van hen tekort in hun kennis
van de prioriteiten van hun'cliënten.
DE ARCHEOLOGISCHE WERK
GEMEENSCHAP Nederland viert
zijn 25-jarig bestaan vrijdag met een
symposium in café-restaurant De
Wintertuin aan de Grote Markt. Na
lezingen door diverse deskundigen
volgt ’s middags een forumdiscussie.
Zaterdag 25 september zal burge
meester dr. L. de Gou van Haarlem
om 11 uur de jubileumtentoonstelling
„Brokstukken” openen in de Vleeshal.
Later op de dag maken de AWN-
leden een excursie naar de opgravin
gen in Velsen. De expositie in de
Vleeshal is ook voor „leken” bijzon
der leerzaam. De AWN heeft een
greep gedaan uit de vondsten van de
afgelopen jaren. Het getoonde materi
aal (scherven, potten, foto’s, glaswerk,
reconstructies van oude huizen, ste-
HAARLEM. Uit de box van een
flatgebouw aan het Ankaraplantsoen
zijn tussen maandag en dinsdag tien
flessen wijn en twee werphengels gesto
len met een totale waarde van 270
gulden.
Dat het aandeel van de westelijke
provincies sneller stijgt komt door een
wijziging van de verdeelsleutel. Tot nog
toe werd het geld verdeeld voor een
derde deel naar het inwonertal, voor een
derde nagr de oppervlakte en voor een
derde in elf gelijke delen. De regering is
echter van mening dat het inwonertal
zwaarder moet gaan wegen, waardoor de
dichtstbevolkte streken van ons land
vanzelfsprekend meer geld ontvangen.
Van ’77 tot ’79 geldt een overgangsrege
ling, waardoor het verschil geleidelijk
groter zal worden.
i
Het totale bedrag dat het Rijk aan de
provincies uitkeert, was tot voor kort
een wettelijk vastgesteld percentage van
de opbrengst van een aantal rijksbëlas-
tingen. Omdat de laatste jaren de stij
ging van de rijksbelastingen achterblijft
bij de noden van de provincies, is een
wijziging van de Provinciewet in de
maak, waardoor het mogelijk wordt de
uitkeringen aan de provincies aan te
passen. Bij de basistelling van de bedra
gen voor dit en volgend jaar is daar al
rekening mee gehouden.
De bekendste opgravingen in Haarlem
zijn die bij het voormalige Schoterrecht-
huis, onder de Bank van Lening,'bij het
Concertgebouw, onder Maranka, in de
Waarderpolder, op het Begijnhof en in
de Frankestraat, waar een goed bewaard
gebleven pottenbakkersoven werd ge
vonden, die overigens in volle glorie op
de tentoonstelling te zien is. Heel be
langrijk voor de afdeling is de verras
sende vondst van resten van een Ro
meinse nederzetting in Velsen. De afde
ling Kennemerland telt 400 leden; de
werkgroep Haarlem graaft met 20 man.
De AWN is geen club van op sensatie
beluste „wildgravers”. Hoewel niet alle
leden daadwerkelijk opgravingen ver
richten, zijn de meesten zeer deskundig.
De echte gravers gaan uiterst omzichtig
te werk. Dat moet ook wel, want een
slordige beweging, gemaakt door een
leek, kan fataal zijn. Bij een opgraving
kan men slechts een maal goed in kaart
brengen hoe onze voorouders hebben
geleefd. Met name in de oude stadsker
nen staan de buldozers dikwijls te po
pelen om de oude resten onder lagen
zand te bedekken, waarop dan weer een
of ander gebouw verrijst. Vaak ook zijn
het de amateurs, die naar aanleiding van
een enkele vondst grote resultaten boe
ken. Het fraaiste voorbeeld is de ontdek
king van de zogenoemde Vlaardingen-
cultuur. Een door een dragline opgespit
te stenen bijl bracht de AWN op het
spoor van twee nederzettingen uit 2400-
2150 voor Christus.
Tot deze conclusie komt Jonna Ilage-
man-Smit uit Haarlem in haar proef
schrift „De cliënt en zijn hulpverlener
een paar apart” waarop zij onlangs
aan de Vrije Universiteit in Amsterdam
tot doctor in de sociale wetenschappen
promoveerde. De 30-jarige kersverse
doctor onderzocht bij 75 cliënten en hun
hulpverleners in de ambulante geestelij
ke gezondheidszorg in Amsterdam of zij
bij de behandeling hetzelfde doel na-
streefden. Daaruit bleek dat de doelstel
lingen van de cliënt een geringe rol
spelen in de hulpverlening in verhou
ding tot de doelstellingen van zijn hulp
verlener wanneer zij beiden in de gele
genheid zijn hun eigen doelstellingen
voor behandeling te formuleren.
De archeologen moeten snel en onop
vallend te werk gaan. Grondige kennis
van het werk is een eerste vereiste.
Maar ook de „nazorg” is onontbeerlijk.
Gemakkelijk is het graven in Haar
lems bodem niet, vertelt de heer Schim
mer. „Je moet eerst door een dikke laag
puin heen voor je iets interessants vindt.
Ook stuit je vaak op kelders en funder
ingen, die de interessante lagen hebben
vernield”. Daarbij komt dan ook nog de
belangstelling van mensen, die van ar
cheologie geen kaas hebben gegeten. Ze
nemen voorwerpen mee, die voor de
vakman bepalend zijn bij zijn onderzoek
en brengen nde AWN-lèden daarmee in
de problemen. De Haarlemse werkgroep
streeft er dan ook naar zo onopgemerkt
mogelijk te blijven en publikaities over
opgravingen verschijnen altijd pas na
afloop in het eigen blad Westerheem en
het blad Oudheidkundig Bodemonder
zoek, dat door de gemeente wordt uitge
geven.
De elpee „Gather no moss”, die uit
sluitend bij de veertien vestigingen van
Elpee te verkrijgen is, kan hierdoor
definitief bestempeld worden als een
dat wil zeggen een
plaat met illegale opnamen, gemaakt
van een live-concert. Formeel stelde El
pee dat de plaat zou worden volgespeeld
door „the Clinch”, een vermoedelijk niet
bestaande groep op wiens naam door de
Belgische auteursrechtenorganisatie Sa
hara auteursrechten zijn betaald. Mid
dels advertenties in Muziekkrant Oor en
via aankondigingen in de Elpee-winkels
maakte Elpee zijn klanten echter wel
degelijk duidelijk dat het om de Rolling
Stones ging en wel om opnamen,
gemaakt tijdens het live-concert van
hen in Brussel, enige maanden geleden.
In zijn verklaring gedateerd 15
september 1976 in Londen stelt Sto-
nes-gitarist en -componist Keith Richard
letterlijk:
nen. tegels, een geheel ingerichte
werkkeet, die bij het „veldwerk”
wordt gebruikt, dia’s, enzovoort) biedt
een tamelijk volledig overzicht van
wat de AWN doet en heeft gevonden.
De expositie begint met de prehistorie
en eindigt bij de late middeleeuwen.
In het oog springend zijn de Haar
lemse pottenbakkersoven, de resten
van de Vlaardjngencultuur, de Ro
meinse voorwerpen uit Velsen, de
blootlegging van een middeleeuws
Het weren van. ongewenste gasten
klemt in Haarlem des te meer, omdat de
stad op zand is gebouwd. In de zandla-
boek Andere paren apart zijn in ver
schillende sectoren van de maatschappij
te onderscheiden zoals de student en
zijn hoogleraar en de werknemer en zijn
werkgever. De gelijkwaardigheid tussen
sociale partners is uiteindelijk een mo
reel en politiek probleem. Oplossingen
voor veranderingen in de verhoudingen
De afdeling en de Haarlemse groep
staan onder leiding van de heer J.
Schimmer, die zich na twintig jaar ar
cheologie heel best kan meten met vak
broeders, die met de archeologie hun
brood verdienen.
Jonna Hageman-Smit werd op 125 april 1945 in
Amsterdam geboren en woont thhns in Haarlem.
In 1962 begon zij haar studie sociologie aan de
Rijksuniversiteit in Groningen. Na haar afstude
ren was zij werkzaam in de geestelijke gezond
heidszorg, eerst bij een landelijk bureau in
Utrecht, later bij de onderzoekafdeling van het
van het Wilhelmina Gasthuis in
„Amateurs”
Het onderzoek werd uitgevoerd in het
crisisinterventiecentrum van het Wilhel
mina Gasthuis en twee meer „traditione
le” instellingen: de avond- en nachtkli-
niek van de stichting „Het Sluisinter-
naat” en de sociaal-psychiatrische dienst
van de Katholieke Stichting voor de
Geestelijke Volksgezondheid, waar de
cliënt verscheidene malen per week of
per maand voor behandeling kan komen.
Daarbij bleek, dat de hulpverleners van
het crisiscentrum niet beter op de hoog
te waren van de doelstellingen en opvat
tingen van hun cliënten dan de hulpver
leners van de twee andere instellingen.
De hulpverleners van nieuwe vormen
van hulpverlening lijken zich daarom op
dit punt niet te onderscheiden in hun
verhouding tot hun cliënt van hun col
lega’s van meer traditionele instellingen
voor hulpverlening.
In het proefschrift gaat aan de resul
taten van het onderzoek een theoretische
beschouwing vooraf. De vraag die hier
aan ten grondslag lag was hoe het
mogelijk was dat het doel van de be
handeling door de cliënten en de hulp
verleners zoals zij dit zelf zagen niet
met elkaar werd besproken. Om de
vraag te kunnen beantwoorden werd de
positie van de cliënt ten opzichte van de
positie van zijn hulpverlener binnen de
structuur van de hulpverlening onder
zocht. De conclusie van dit onderzoek
was dat de positie van de cliënt ongelijk
is aan de positie van zijn hulpverlener
in de structuur van de hulpverlening.
Deze conclusie werd niet gebaseerd op
de eventuele deskundigheid die de hulp
verlener zou bezitten maar werd geba
seerd op een viertal ongelijkmatigheden
tussen de cliënt en zijn hulpverlener.
Die worden vooral door de ideologie van
de hulpverlening en de professionalise
ring opgeroepen en in stand gehouden.
De ideologié van de hulpverlening bete
kent dat hulpverlenen goed en juist is.
Door deze algemene overtuiging heeft de
ongelijkheid tussen de cliënt en zijn
hulpverlener kunnen voortbestaan. Wil
men de cliënt een grotere plaats toeken
nen in het hulpverleningsproces dan zul-
F 1
F J
s'»i
HAARLEM. Kort voordat vanoch
tend de uitspraak in het kort geding, dat
de grammofoonplatenhandel Elpee tegen
onze krant had aangespannen, in het
voordeel van deze krant bleek te zijn
uitgevallen, kwam uit Hilversum het
definitieve bericht dat de Rolling Stones
het materiaal op de langspeelplaat „Ga
ther no moss” als het hunne hebben
herkend. De grammofoonplatenmaat
schappij van de Rolling Stones, WEA
Records B.V. te Hilversum, heeft gister
middag een officiële verklaring van The
Rolling Stones Office in Londen ontvan- „bootlegging
live-concert. Formeel stelde El-
