Overzichtstentoonstelling in Dordrechts Museum Verzekeringspremies nekken exposities Instanties voor oude muziek U WORDT TOOI U MET GOUD EN AANBEDEN i jsen I Beeldend Theater roept te veel onbeantwoorde vragen op gaan samen md! ïlWBWiïiWl BOOD ft in o- SCHAKELJURK IN BEELD I Britse schrijver in Japan gearresteerd Marnix Gijsen in het Zweeds „Zo doe je dat” Haags museum „RIMPELS IN HET GEZICHT” (N MICKERY lil WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1976 KUNST 15 14 Museumdirecties gaan beroep doen op Financiën en CRM J 1 LM/© WELLICHT BENT U, lieve vriendinnen, aan het begin van deze nieuwe herfst alweer wat van uw kostelijke zomerse tint kwijtgeraakt. Maar daarom niet getreurd. Want, zoals u uit erva ring weet, hebben de cosmetica- fabrikanten altijd nog wel wat voor u achter de hand om lekker bij te kleuren en de geuren wor den evenmin vergeten. DORDRECHT. Het Groninger museum voor Stad en Ommelan den ondergaat momenteel een in grijpende verandering/ hetgeen als uitvloeisel heeft dat gedeelten van het permanente bezit elders in den lande een tijdelijk onderdak krij gen. Dat is reeds gebeurd met de fameuze collectie van dr. Hofstede de Groot in het Rijksmuseum in Amsterdam en het gebeurt thans ook in het Dordrecht museum waar tot en met 10 oktober een overzichtsexpositie van de eerste 15 jaar van de Groninger Kunst kring De Ploeg wordt gegeven. Lacunes in beeld van De Ploeg de V ook CEES STRAUS 00,- Beeld uit Rimpels in het gezicht, een voorstelling van het Beeldend Theater in Mickery. 3/855101. 37 80 25 11 wr onder redactie van Bé ter Maat r 7» 16% rtrice. (Foto Bob van Dantzig) Is dit van zuiver •cireerwoi HET FRANS ort! ig oeft BIOTHERM HEEFT HAAR creme Embellissante - ook dat is nuttig te weten - een naamsverandering doen ondergaan en is nu Soin du Matin gedoopt. Nog plezieriger voor ons is echter de verpakking: de creme zit nu in een tube en die is aanmerkelijk voordeliger dan de voormalige pot. WAKKANAI (AP). De politie in deze Japanse stad heeft dinsdag mee gedeeld een Brit te hebben gearres teerd die had getracht een Japanse vissersboot plus bemanning te huren om hem in het geheim te brengen naar de Sovjet Unie, via de Zee van Ochotsk. De man, de 49-jarige Londenaar Michael William David, zei een schrijver te zijn „die de rest van zijn leven wilde doorbrengen in het land van Aniton Pavlowitsj Tsjechoi” de 19e eeuwse Russische dramaturg en schrijver. David was op 15 september in Ja pan aangekomen. Wanneer hij zijn vaderland had verlaten was de politie niet bekend. De man was aangehou den wegens schending van de Japanse .immigratiewet. EN OVER VOORDELIG gesproken, let u vooral eens op de zogenoemde promoties die de diverse huizen te genwoordig regelmatig hebben. Zij zijn beslist „portemonnee-vriendelijk” en daarom voor u een extra vermel- dinkje waard. VANDAAG de klok slaat GUY LAROCHE WILDE evenmin achterblijven en heeft bij de serie produkten met de verrukkelijke geur Fidji een talkpoeder gevoegd. Voorts heeft de savon Fidji een nieuw jasje gekregen. Opdat u het maar even weet. BRUSSEL (ANP). Van de bekende Vlaamse auteur Marnix Gijsen zullen boeken in het Zweeds vertaald worden. Vorig jaar al werd door de Stockholmse uitgever Rene Coeckelberghs, „Joachim van Babylon” in het Zweeds uitgegeven. Nu worden „Telemachus in het dorp” en „Klaaglied om Agnes” in het Zweeds vertaald. „Telemachus in het dorp” werd al vertaald in het Frans, Hongaars en Roe meens. Ofschoon De Ploeg samen met De Stijl tot de meest invloedrijke stromin gen in het kunstwereld) e van tussen de twee wereldoorlogen heeft behoord, heb ben de musea aan dat feit nooit veel aandacht besteed, met uitzondering van enkele kunstenaars waartoe Hendrik Werkman moet worden gerekend. De tentoonstelling van De Ploeg in Dor drecht is dan ook een lofwaardig initia tief, zij het dat het vertoonde beeld niet een geheel juiste indruk wekt. En dat zijn het vooral bolvormen die onder steund worden door rechthoeken. Rood en blauw als contrasterend element zijn de meest voorkomende kleuren. Daarnaast zijn er enkele niet-!.'erken de kunstenaars die zich verwant voelen met de uitgangspunten van De P!oc De componist Daniël Ruyneman was bij voorbeeld redacteur van het Blad voor de kunst, ook de dichter Hendrik de Vries (van wie overigens pentekeningen in een fantastisch genre te zien zijn) heeft contact met de kring. Hoewel de tentoonstelling op het ge bied van de typografie bij De Ploeg prachtige voorbeelden geeft, mist het geheel toch een grote mate van repre sentativiteit. Werkman bijvoorbeeld is alleen met constructivistisch werk verte genwoordigd wat aan deze unieke figuur nauwelijks recht doet. Dat gaat ook op - in meer of mindere mate - voor de andere aangesloten kunstenaars. (Van onze kunstredactie) DEN HAAG. De Nederlandse Bachvereniging, de Haendelvereniging, de stichting Jacob van Eyck (promotie van muziek van voor 1750) en het Ne derlands Vocaal Ensemble gaan samen werken in de stichting Coördinatie Mu ziek (COMÜ). Doel van deze samenwer king in federatief verband is, te komen tot bundeling van allerlei zakelijke acti viteiten, onder meer op het gebied van de publiciteit en het aantrekken van solisten, hetgeen tot aanzienlijke bespa ringen zou kunnen leiden. Er zal een tweemaandelijks bulletin worden uitge geven. Directeur van de COMU is Pascal Rijnders. „Het streven naar behoud van de oude muziek wordt door deze samen werking „geprofessionaliseerd”. Tot nu toe werd veel werk door part-time krachten worden aangetrokken. We wil len met de samenwerking ook bereiken dat we een grotere vuist kunnen maken. De oude muziek, de kamermuziek in het algemeen, krijgt te weinig aandacht. We willen dat de oude muziek behouden blijft. Op de CRM-begroting is het bud get dat aan kamermuziek wordt besteed, een schijntje vergeleken met wat de symfonie-orkesten krijgen”, aldus Rijn ders. De COMU is gevestigd in Utrecht. RIMPELS in het gezicht, wat wil die theaterproduktie nu zeggen en hoe wordt dat gedaan? Op zo’n vraag weet ik maar ten dele antwoord. Middenop het speelvlak staat een toren van stalen steigermateriaal met daarin op verschil lende niveau’s een platvorm. Gedurende de voorstelling beweegt daarin een man van beneden naar boven. Links op het speelvlak bevindt zich een groepje men sen, waarvan er enkelen op barkrukken van niet gelijke hoogte zitten. Zij zijn allen verstard en dat blijft de hele voorstelling zo. Rechts in de toneelruim te staat een steigerbouwseltje met daar onder een metalen waskuip waarin wa ter wordt verhit. De eerste tien minuten van de voorstelling is dit alles heel gemeen verlicht, zodat alles tot kleur loos grijs is teruggehouden. Pas als er normale verlichting gebruikt wordt, blijkt dat de onbeweeglijke figuratie ge kleed is in schitterend fel gekleurde kostuums. Dan spat dat er ineens uit als een fonkelend vuurwerk tegen een duis tere hemel. Aan de rechterzijde van de scene verschijnt inmiddels een man in witte werkkleding. Hij hangt dode kip pen aan de poten op aan de steigerbui- zen en daardoor ontstaat een poeliers- zaakje. Dan dompelt hij een der nog gevederde volgels in het hete water, waarna hij het dier zonder enige terug houdendheid gaat zitten plukken. Mid den onder die bezigheid klinkt er ge murmel en centraal in het beeld gaat er in de vloer een rond luikje open, waar uit een besmeurde ontklede mannenfi guur tevoorschijn klautert. Hij deelt mee zich daar al geruime tijd in onge makkelijke houding te hebben opgehou den en er ontstaat een wat eenzijdige dialoog tussen hem en de kippenplukker. Het eind van het liedje is dat hij zich daar mag wassen, kleding krijgt en dan de poelier zo manipuleert dat het be- HET HUIS LANCOME, OOK AL geen onbekende van u. blijft immer paraat ons aller schoonheid nauwge zet in de gaten te houden. Om die schoonheid nog weer wat te verhogen krijgen onze oogleden een lijntje met de nieuwe Crayon-Khól in zwart of blauwgrijs. De lipstick-kleuren voor het komende seizoen zijn aangévuld met Groseille en Passerose, terwijl de verzorgingsserie van „6” de Lancöme met een talkpoeder is uitgebreid. AMSTERDAM. Het Beeldend Thea ter is een gezelschap dat theater presen teert vanuit een ontwikkeling uit de beeldende kunst. Een Nederlandse groep, die tot en met 30 september in Mickery „Rimpels in het gezicht” speelt, of beter gezegd: laat zien. Het is een project van Justa Masbeck en Wouter Klomp en daarin zorgen combinaties van gebeurte nissen voor ongebruikelijke effecten en beelden. De toeschouwer is anderhalf uur lang getuige van een reeks opeen volgende situaties waarvan de samen hang niet bijster duidelijk is. Boeiend is het in elk geval wel en beeldend ook. En er wordt prachtige muziek gespeeld die mij deed denken aan die van „Once upon a time in The West”. brengen, waar hij in contact was geko men met de Duitser Ernst Ludwig Kirchner. Door dit expressionisme „ont dekt” De Ploeg het effect dat schrille kleuren kunnen hebben die tegenover elkaar geplaatst worden. Men zou het een Noordwesteuropese tak van het fau- visme kunnen noemen. Voorlopig is het echter Werkman die buiten ons land de grootste aandacht krijgt. In 1927 toont de Parijse galerie Sacre du Printemps maar liefst 80 druk sels van zijn land. Dat is een half jaar voor de eerste jubileumtentoonstelling in het Groninger museum waaraan veel Ploegleden van het eerste uur zullen meewerken. De laatste vijf jaar van de getoonde periode géven het gebruikelijke beeld van tentoonstellingen (in 1930 is Werkman opnieuw met druksels in een galerie in Parijs vertegenwoordigd) tot de kring in 1933 met een jubileumexpo- sitie in de Fongersfafiriek in Groningen een hoogst actieve periode afsluit. LAAT ALLEREERST DE GEUR maar eens op ons afkomen. Het fa meuze Franse huis Guerlain dingt dan met recht naar onze gunst. Het heeft weer eens een nieuw parfum gecreëerd en een typisch vrouwelijke naam „Parure” meegegeven. Even verfijnd als de geur is eveneens de apart gemodelleerde flacon waarin de extrait u wordt geoffreerd. En let dan vooral ook op de zeer fantasierij ke stop; een feest om naar te kijken. Naast de extrait is er tevens een eau de toilette in flacons van 50, 100 en 250 cc en een in sprayvorm van 100 cc. Binnenkort zal er net als bij de al langer bestaande Guerlain-geuren een volledige Parure-lijn worden gelan ceerd, waardoor het baden tot een waar Parure-feest kan uitgroeien. DEN HAAG (ANP) Van 2 tot 25 oktober wordt in het Haagse Gemeente museum de tentoonstelling „Zo doe je dat” gehouden, die de Koninklijke Aka- demie van Beeldende Kunsten heeft sa mengesteld om bezoekers in te lichten over elementen en principes die een rol spelen in de beeldende kunst. De exposi tie en het boek, dat tevens de catalogus van de tentoonstelling is, behelzen een vormleer. Ze zijn een poging om woor den te vinden voor gevoslsinhouden en visuele bewustzijnstoestanden, die op het eerste gezicht tot het onzegbare lijken te behoren en waarvoor dan ook tot nu toe geen taal bestaat, aldus de akademie. geval wel voor een zekere spanning. Verrassend vond ik de afwisseling ook. De hele voorstelling heb ik geboeid en geamuseerd zitten bekijken. Maar dan kom ik toch tot de slotsom dat elke theaterpresentatie een bepaalde duide lijkheid moet bezitten. Die kan bereikt worden binnen de scenezetting zelf, en dat is het prettigst, of door een heldere beschrijving in een programmablaadje. Daaraan ontbreekt het bij vernieuwend theater maar al te vaak en ook nu is dat zo. Op het programmablad is slechts een reisbureautekstje opgenomen dat niets verklaart. Eerder zou je die tekst kunnen zien als wezenlijk onderdeel van de voorstelling. Niets op tegen, als het maar niet een werkelijke uitleg verdoe zelt. Ik heb lang niet alles begrepen van dit Beeldend Theater. Mij stoort dat niet, wanneer ik toch op een bepaalde manier geïnteresseerd raak, maar toch, ik kan me voorstellen dat anderen daar niet zo tolerant tegenover staan, er worden teveel vragen opgeroepen die onbeantwoord blijven. KO VAN LEEUWEN. Jan Wiegers schilderde in 1925 dit „Intérieur bohémien” dat te zien is op de over zichtstentoonstelling van De Ploeg in Dordrecht. WE BLIJVEN IN PARIJS EN DAN is daar CHRISTIAN DIOR die ons dit seizoen verblijdt met Les Rouges d’Or, jazeker, gouden kleuren. Dior citeert daarvoor Charles Baudelaire: „De vrouw is een idool en zij moet zich met goud. tooien om aanbeden te worden”. En dan aan u de vraag: Welke vrouw zou nou niet graag worden aanbeden?” Ik wel als ik zo onbescheiden mag zijn. Dat kunnen we dan met goudglanzende lippen en nagels in vier verschillende tinten, namelijk met rouge d’or, brun d’or, gueule d’or en pourpre d’or. De een zacht van tint, de andere wat bruta ler of geraffineerder. Aan u de keus. NU STAPPEN WE BIJ DR. N. G. PAYOT binnen, eveneens zijn domi cilie in Parijs hebbend. Hij adviseert voor de herfst- en wintermaquillage zachte, tere tinten. Geeft u daar ook de voorkeur aan, dan zit u goed met zijn fond de teint Lumimat in de kleur genaamd Artois. De wangen worden voorzien van een zachte blos met de farajou Bols de Rose. Om de oogleden evenzeer van een verfijnd tintje te verzekeren heeft Payot de ombre creme Gris gecreëerd, terwijl de lippen zich met de cyclaamrode Ninon tot een lieve glimlach kunnen plooien. Het aldus ontstane beeld geeft de Groningse beweging eerder een provinci aal karaktertrek je mee dat afbreuk doet aan de landelijke invloed. Dat trekje is weliswaar terug te vinden in de uitspra ken die Johan Dijkstra ten tijde van de oprichting deed („een lutje warkende leden binn’n wie al maans” en „wie hebben groode plann’ veur toukomst- aigen warkploats-eerst mouten wie van ons kas nog meer zain kenn’ as boom”) maar het dekt niet de grote vlucht die De Ploeg later zou nemen. AMSTERDAM (ANP). Het is vrij- ónmogelijk geworden om grote be langrijke kunsttentoonstellingen in ons land te houden door de énorme stijging van de verzekeringspremies. Dit zei mr. 17 'le Wilde, directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, op een in de ■'mfdstad gehouden bijeenkomst. Het is overigens geen probleem van de laatste *ijd. hoewel de premies vooral de laatste jaren sterk zijn gestegen. Al tien jaar werd door de directies van di verse musea in ons land een beroep op "edaan om bij te staan in het i van de hoge premies. Maar toen -d de regering afwijzend tege nover het idee. FRANS MOLENAARS NIEUWE schakeljurk heeft nogal wat reacties opgeroepen. Hoewel de verbeeldings kracht van de meeste lezeressen - zeker na mijn uitvoerige beschrijving - groot bleek te zijn, wilden ze toch ook weleens zien hoe die nieuwe lijn van Molenaar in de praktijk uitpakte. Ja, om u dat te tonen was ook mijn bedoeling, maar op de een of andere onverklaarbare wijze is die foto bij mijn verhaal over de collectie van Frans Molenaar er niet bijgekomen. Dat speet mij erg. Die omissie wordt dan nu ongedaan gemaakt. V' probleem echter steeds nij- ->e-.der wordt, zullen binnenkort enkele -'vimdirecties, onder meer die van het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Kröller-Müller-museum op de Velu- we. opnieuw een beroep op de ministe ns w>n financiën en CRM gaan doen voor extra bijdragen ter leniging van de nood. Mr. De Wilde zei, dat door die finan ciële moeilijkheden al belangrijke ten toonstellingen voor Amsterdam verloren zijn gegaan. Hij noemde een expositie van werken van Henri Matisse, waar- vco’ al bijna een miljoen gulden aan verzekeringspremie opgebracht moest worden. „Ons tentoonstellingsbudget be draagt 675.000 gulden. Het is begrijpe lijk, dat we dan aan dergelijke eisen niet kunnen voldoen”, aldus mr. De Wilde. Ook van tentoonstellingen van werk van Francis Bacon en Jaspar Jo nes moest door dit probleem worden afgezien. ven rem op het houden van belangrij ke exnosities is ook het feit, dat musea en verzamelaars steeds huiveriger wor den hun kostbare bezit uit te lenen. Het bezwaar hierbij is vooral de mogelijke beschadiging van de kunstwerken. Het stedelijk museum van Amsterdam zelf heeft een „zwarte lijst” van musea in het buitenland, waaraan geen werken worden uitgeleend omdat men er niet van overtuigd is dat in die musea kunst werken op de juiste manier worden behandeld. Mr. De Wilde zei te hopen dat onze Het expressionisme vindt in de kunstkring vooral aanhang bij Jan Al- tink die met drie hevig kleurige doeken aanwezig is, bij Johan Dijkstra die de tegenstelling van licht en donker uit werkt maar ook van felle kleurstellin gen houdt en bij Jan Wiegers. expressionisme een van de pijlers De Ploeg, de andere is het constructivis me dat in de typograaf Werkman, maar in Jan van der Zee en Wobbe Alkema vurige pleitbezorgers vindt. Bij Alkema zijn het bollen en driehoeken die reeksen vormen, bij Van der Zee komt voornamelijk door de al te frag mentarische opzet die nu eenmaal ge bonden was aan het uitgangspunt, na melijk het permanent museumbezit. Van die eerste 15 jaar van de geschie denis van De Ploeg zijn praktisch alle belangrijke data bewaard gebleven, zo dat de samenstellers ze netjes op papier konden zetten. Daar werd een summiere catalogus bijgevoegd en aldus moest De Ploeg in kaart worden gebracht. Een poging tot analysering ontbreekt dus, hetgeen gezien het belang van de expo sitie als een jammerlijk manco moet worden beschouwd. Tekort aan man kracht en of financiën zullen ongetwij feld een geldige reden zijn, maar kunstkring had toch beter verdiend. De Ploeg werd opgericht tijdens een bijeenkomst van onder andere Jan Al- tink, Johan Dijkstra, Georg Martens. All Pott en Simon.Steenmeyer die op initia tief van Jan Wiegers en W. F. Reinders op 5 juni 1918 naar het plaatselijke cafe „Blauwe Paard” waren gekomen. Het voornaamste streven werd het samen bundelen van nieuwe artistieke talent en het stimuleren van het kunstleven. In de praktijk bleek dat neer te ka men op het verzorgen van een jaarlijkse tentoonstelling, vooral in Pictura, maar ook wel in de Rode Hel en andere zalen. Na drie jaar, als reeds diverse exposities hebben plaatsgehad, wordt het „Blad voor de kunst” opgericht. De in 1920 toegetreden schilder en drukker Hendrik Werkman richt zelf een'nieuwe uitgave op, The Next Call, dat een langer leven dan Blad voor de kunst beschoren lijkt. Deze uitgave loopt ongeveer synchroon met een nieuw blad van de kunstkring, Het Kouter geheten. Er zijn op de ten toonstelling in Dordrecht verscheidene voorbeelden te zien van de in dié tijd haast revolutionaire druktechnieken waarin sterke invloeden van de Dada- beweging zijn terug te vinden. Verschillende leden van De Ploeg werken ook mee aan het te Antwerpen verschenen tijdschrift De Driehoek, zoals Wobbe Alkema en Jan van der Zee. Een belangrijke artistieke stimulans onder vindt De Ploeg vanuit het Duitse ex pressionisme. Jan Wiegers had namelijk in het begin van de jaren twintig voor een kuur een bezoek aan Davos moeten staan in gevogelte wordt omgebogen in een meer winstgevend zaakje. Winstge vend dan voor de uit het niet opgestane figuur, want de poelier mag slechts assistent worden. Intimidatie en onder drukking dus. Er staat rechts achterin de scene ook nog een sfeervol met lampenkapjes verlicht optrekje waarvan het interieur doet denken aan een uit zonderlijk boudoir. Daarin een altaar achtige kast die is opgebouwd uit laden, van groot tot klein formaat. Die laden dragen opschriften als „Mijn leven met Kees” of „Ballet” en talloze andere za ken waarmee de vrouw die zich daar ophoudt, in haar leven geconfronteerd zal zijn geweest. De vrouw trekt de laden er uit, keert ze om en gaat ermee aan het bouwen. Zij bouwt haar leven zo opnieuw op. Eenvoudige symboliek dus. Dan is er ook nog een wat magere jonge vrouw die van tijd tot tijd met een blinkende hoela-hoepel in het rond draait. Zij kijkt dan heel stoicijns, of leest er ontspannen een krantje bij. De samenvoeging, opeenvolging, van derge lijke taferelen zorgde bij mij in elk regering een zelfde standpunt zal gaan innemen als die van Engeland, Australië en enkele staten in West-Duitsland. Daar wordt van regeringszijde een ga rantie gegeven voor alle beschadigingen die uitgeleende kunstwerken bij exposi ties in die landen oplopen. Daarom is volgens mr. De Wilde het aankoopbeleid van de musea (het Stede lijk Museum heeft daarvoor een budget van 1,1 miljoen gulden) zo belangrijk. „Dan wordt het mogelijk om kleine thematische exposities uit eigen collectie te houden”. Er worden overigens het komende sei zoen in het Stedelijk Museum weer een groot aantal exposities (ongeveer 30) ge houden. Daarbij zijn volgens mr. De Wilde een tentoonstelling van werk van Bart van der Leek (van 25 september tot en met 7 november), van daguerro types van Shinkichi Tajiri (6 november tot en met 12 december), foto’s van Edward Weston (30 oktober tot en met 12 de cember) en Maria Austria (8 januari tot en met 20 februari), de „vrijgezellenma chines” van Marcel Duchamp (20 no vember tot en met 2 januari), tekenin gen en schilderijen van Adolf Woelfi (19 maart tot en met 1 april) een kinetisch project van Gerhard von Graevenitz (29 januari tot en met 13 maart) en exposi ties over textiel (24 december tot enmet 6 februari), vliegers (28 mei tot en met 3 juli) en Japanse affiches (12 maart tot en met 24 april) de belangrijkste. Het Stedelijk Museum ondergaat in tussen een belangrijke verbouwing. Het 80 jaar oude gebouw aan de Paulus Potterstraat wordt zowel inwendig als uitwendig geducht onder handen geno men, waarbij het geheel wordt aange past aan moderne opvattingen. Naar verwachting zal dit karwei over onge veer 3 jaar gereed zijn. IS VANDAAG ALLES wat de klok slaat en zo komen we dan terecht bij Ted Lapi- dus. Zij naam kent u ongetwijfeld al van zijn dames- en herenkleding en accessoires, maar nu heeft hij ook een geur op zijn naam gebracht. Een parfum en een eau de toilette met een profiel, zoals men dat zo fraai weet te omschrijven, in de stijl van de prêt-a-porter geënt op de haute couture. Op z’n alledaags gezegd: voor alle vrouwen. Nou zie ik alle vrouwen gelukkig nog niet „gelijk- geurend” door het leven gaan en met deze opmerking wil ik beslist geen afbreuk doen aan Teds geur, die hij overigens Vu noemde. Ik zal u een opsomming besparen van de ingre diënten nodig om houtachtige, frisse bloemen-, exotische en warme bos geuren in een watertje te verenigen Feit blijft dat Vu een bijzonder apart gekleurde verpakking heeft gekregen. De parfum is in flacons en in vier verschillende maten verkrijgbaar, terwijl de eau de toilette in drie maten en een atomiseur op de markt is gebracht. -

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1976 | | pagina 15