BOEK VAN JOHN DEAN: Ford ook betrokken bij Watergate-affaire 99 99 TAIWAN GEEFT ZIJN ATOOMPRODUKTIE OP Vliegtuig botste J bijna op UFO 99 99 SH PLO-LEIDER JASSER ARAFAT: Overeenstemming Rhodesische parlementsfractie 7. DO SCHAT NASYNCHRONISATIE si CAPPUCCINO «r» 2 3 SEPTEMBER 2 4 19 7 6 VRIJDAG BINNEN- EN BUITENLAND door Nico Scheepmaker eid tot nsaan- den de t plan, erland aan van de de rrand issers meld :eerd Compromis (Van onze redacteur in Washington, Henk Kolb) mling openba- (oud- vam als iten. Hij retische le VAD. >zet van beheer uren op mdigen, factor WASHINGTON. Taiwan heeft onder zware Amerikaanse druk beloofd geen splijtstof meer te zullen vervaardigen uit ver bruikte brandstof voor kernreac toren. De Verenigde Staten, zo werd onlangs openbaar, beschik ten over gegevens van hun inlich tingendiensten dat de nationalis tische Chinezen in het geheim bezig zouden zijn met de namaak van plutonium, een van de grond stoffen voor nucleaire wapens, uit de afgewerkte brandstof van zijn kernenergiecentrales, waar voor Amerika het verrijkt ura nium levert. Internationaal iters ngen ;n uit- itstoe- icties, litaire danks >n dat omen ;n tot (Van onze redacteur in Washington, Henk Kolb) :iaal ir cel SALISBURY (Reuter, UPI).— De parlementsfractie van het Rhodesische Nationale Front, de regeringspartij van Ian Smith, heeft een unaniem besluit geno men ten aanzien van de voorstel len van Henry Kissinger voor een regeling van de Rhodesische kwestie. Of het besluit een aan vaarding of verwerping van de voorstellen inhoudt, was gisteren niet bekend. Premier Smith zei na afloop van de parlementszit- ting „zeer tevreden” te zijn over het resultaat. Hij zou het vandaag bekendmaken in een landelijke toespraak via radio en televisie. Naar verwachting begint de toe spraak om 19.00 uur (onze tijd). BEIROET (AFP, UPI, Reuter). De leider van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie, PLO, Jasser Arafat, heeft gisteren meege deeld dat zijn beweging opdracht zou geven eenzijdig het vuren in Libanon te staken. Zij zou „provocaties” niet beantwoorden om er toe bij te dragen de huidige crisis in het land te beëindigen. J Menigte 7^ 'f: LISSABON (UPI). Een boeing-707 van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP is afgelopen zondag bijna in botsing gekomen met een niet- geïdentificeerd blauw vliegend voorwerp. Dit meldt de krant „Diario de Noticias”. WASHINGTON. iNixons vroegere medewerker John Dean zegt in een bin nenkort te verschij nen boek dat de hui dige president Gerald Ford betrok ken was bij een poging van het Witte Huis om een onder zoek naar het Watergate- schandaal vooravond verkiezingen in 1972 lam te leggen. trijfel GERALD FORD Palestijnen zullen in Libanon eenzijdig het vuren staken 1 y steun van zijn partij JASSER ARAFAT i Op de spijskaart was espresso-koffie doorgestreept, maar cappuccino stond er nog op. „U heeft geen espresso, maar wel cappuccino?”, vroeg ik voor alle zeker heid aan de juffrouw. Zij bevestigde het. „Dat is wonderbaar”, zei ik, en ik bestelde cappuccino, waarna ik panna montata kreeg, gemaakt van Hollands gezette kof fie. Waar vind je dat nog, vandaagdedag? Van de echte na synchronisatie levert de film trouwens ook een frappant staal tje, dat ik tot mijn verbazing in geen van de door mij gelezen recensies vermeld heb gezien. De stem van Batavus Droogstop pel, die door Leo Beijers wordt gespeeld, is niet de stem van Leo Beijers zelf, maar die van Fons Rademakers! Het is perfect gedaan, je ziet het niet, maar ik hoorde het wel meteen, omdat ik de stem van Rade makers, sinds hij zo’n kleine kwart eeuw geleden Baron Toezenbach in Tsjechovs De Drie Zusters speelde, onuitwisbaar in mijn geluidsgeheugen heb opgeborgen. Hij heeft zijn stem trouwens wel eerder aan een andere acteur in een van zijn films geleend, namelijk aan Jean Desailly in „De dans van de reiger” voor de Neder landse tekst. Dat was helaas de enige keer, het zou wel leuk zijn geweest als Radema kers in al zijn films even zijn stem aan een van de acteurs had geleend, zoals Hitch cock er een gewoonte van heeft gemaakt om in al zijn films even lijfelijk op te treden! De reden waarom Droogstoppel niet de stem van Leo Beijers mocht hebben was diens Vlaamse afkomst: Fons Radema kers wilde elk mogelijk Vlaams accent vermijden, omdat Batavus Droogstoppel zo’n typische Hollander is. Of was. Leo Beijers heeft echter wel een uitstekend bijpassend gezicht.! Het verbaasde Fons Rademakers enigszins dat ik zijn stem herkend had, omdat hij zijn best had gedaan zijn stem zo Hollands mogelijk te maken, door ook wat hoger te spreken. Hij is ten slotte zelf in Roosendaal gebo ren, dat niet meer dan 10 kilometer van Vlaanderen ligt. de kant proken. 1 macht isch en dooflijk nu wor- istische algende en aan voeren gint op jer. Dit len niet aar of eld een vijftig m, wat Assen hem is ngeval n werd en van wals eft in itie de jonge werd zliet in itoffer vrouw ;k kan llen. „Bij uw aanvaarding van de belangrijk ste functie in Libanon hopen wij dat de komende dagen een einde zullen beteke nen van het lijden en de verschrikkingen die de Libanese en Palestijnse volken doormaken”, aldus Arafat. Nu Elias Sardis de eed heeft afgelegd als de nieuwe president van Libanon, kan de volgende stap worden gezet op weg naar een oplossing van het conflict in Libanon. De grootste partijen in het con flict, El Fatah, de Falangisten en Syrië, zijn in meer of mindere mate bereid tot een compromis. Onze speciale verslaggeefster Bep Udink tekent hierbij het volgende aan: Dean," wiens getuigenis sen voor de onderzoeks- het Verre-Oosten. Taiwan had inmiddels de bouw van een proeffabriek voor het plutonium vrijwel voltooid en was in onderhandeling met Europese leveran ciers voor een bedrijf dat op grotere schaal zou kunnen werken. Het gevaar echter dat de hoop op een regeling na de ambtsaanvaarding van Sarkis weer kan doen vervliegen, komt van de aanhangers van Camille Chamoen, die aan de kant van de christenen met zijn „tijgermilitie” vecht. Chamoen is tot geen enkel compromis bereid en wil doorgaan tot alle Palestijnen uit Libanon zijn ver dreven. Aan de andere kant zijn het de radicale Palestijnen als het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina van Habasj, die van geen wijken willen weten. In een diplomatieke boodschap zegt de regering van Taiwan nu geen enkele bedoeling te hebben kernwapens of een kernbom te ontwikkelen of zich in te laten met activiteiten, die met verwerking van de gebruikte brandstof te maken hebben. werp van gesprek gevonden. Ook Syrië wil dat de Palestijnen zich gaan houden aan de overeenkomst van Cairo. De 50 leden tellende parlementsfractie van het Rhodesische Front bereikte het akkoord na een debat van meer dan vijf uur waarbij Smith de nog steeds geheime details van de Amerikaans-Britse voor stellen uiteenzette. Terwijl de zitting nog voortduurde werd in ingelichte kringen in Salisbury vernomen dat men afstevende op een bijnazekere aanvaarding van de voorstellen. Aangenomen wordt dat de voorstellen een snelle machtsoverdracht behelzen van de blanke minderheid aan de zwarte meerderheid. Het Rhodesische kabinet ging woensdag al met de plannen akkoord. Het fiat van de parlementsfrac tie wordt beschouwd als de laatste horde aangezien het Rhodesische Front alle 50 blanke zetels in het huis van afgevaardig den bezet. Voor noodzakelijke constitutio nele amendementen is daar een tweeder de meerderheid vereist. De overige 16 zetels worden bezet door zwarte leiders. In zijn verklaring zei Smith dat zijn toespraak van vanavond een duidelijke, positieve en ondubbelzinnige inhoud zou hebben „en dat bij niemand twijfel zal bestaan”. Op de vraag of hij spoedig een nieuwe ontmoeting met Kissinger ver wachtte zei hij: „Ik weet niet of dat nood zakelijk is. Het was nooit onderdeel van de afspraak”. Alles wat hij over de bijeen komst van het parlement wilde zeggen was: „De fractie heeft een besluit geno men en als gevolg daarvan zal ik morgen- gent spel. We moeten afwachten of we hem serieus kunnen nemen, aldus de rege ringswoordvoerder. Het enige alternatief dat Syrië naast een compromis met de Palestijnen en de linkse krachten in Liba non heeft, is een totale oorlog met hen. Dit wordt in Cairo erg onwaarschijnlijk geacht, omdat een Syrische slachtpartij onder Palestijnen en Libanezen te grote gevolgen voor Assad in eigen land zal hebben. Een bloedbad onder de vroegere kameraden kan hem het politieke hoofd kosten. Waar het om gaat is de vraag of Ford al dan niet heeft geweten en wellicht zelfs betrokken was bij de machinaties van Nixon en Naast een snelle totstandkoming van een zwart meerderheidsbewind zou dit pakket garanties bevatten voor de rechten van de 270.000 blanken in Rhodesië en compensatie voor degenen die het land zijn trawanten om Water gate onder het kleed te vegen. De verkeerscontrole op de vliegha- ven van Lissabon had eveneens het object waargenomen. Op de radar werd het niet gesignaleerd. had commen- Een typisch voorbeeld van naambegoo- cheling vond ik als oud-Amsterdammer dat Kwekkeboom geen alom bekende banketbakker is in Utrecht, maar een alom bekende juwelier. Nooit zal iemand in Utrecht zeggen: „Als je toch in de buurt bent, neem dan meteen iets van Kwekke boom mee”. Bepaalde namen zouden in alle steden gelijkgeschakeld moeten wor den, zoals dat ook op vrij grote schaal met hotels gebeurt: vroeger Hotel de la Poste en Hotel Bristol, tegenwoordig Hilton Hotel en Sheraton Hotel. Zo hebben ze in Utrecht weer een keten van bakkerijen die op naam staan van Do Schat wat sterk doet denken aan de toneelnaam van en soubrette bij de operette. Do Schat, dat is geen naam die bij een bakker hoort, maar meer de naam van iemand die Jim my Carter tot „overspel in de geest” zou kunnen verleiden. t beheer •heid of genover Uyl niet aan. De onmati- arbeids- ppeld. Op het internationale vlak zijn er ook compromissen gesloten. Egypte, dat tot voor kort steeds aandrong op het terug trekken van het Syrische leger uit Liba non, is nu volgens een regeringswoord voerder hier in Cairo bereid een Syrische rol in Libanon te aanvaarden. Dat wil zeggen dat Egypte akkoord kan gaan met een voorlopige aanwezigheid van het Syri sche leger in Libanon, binnen een groter Arabisch kader. Syrië kan in Libanon een steren lie hij ïerder iter is offers ikkeld ;e tijd euven na de »n. Ooit in Utrecht geweest? Best een aardi ge stad. HANDEN AF VAN PSYCHOLO GIE stond ergens in de binnenstad op de muur gekalkt, toen ik er vorige week was, en dat bewijst dunkt me de onstoffelijke interesse van de bevolking. Utrechts grootste geleerde was FC Donders, wiens standbeeld een halsband omgeworpen had gekregen met daarop het woord GERESERVEERD (burgemeester Von- hoff schijnt te overwegen het bestuur van de FC Utrecht te vragen om de club om te dopen in FC Donders, ter meerdere glorie van de stad) en Utrechts grootste toren is de domtoren, die als je ervoor staat 25 meter lager lijkt dan de Westertoren in Amsterdam, maar die als je de encyclope die opslaat, 25 meter hoger blijkt te zijn. Een bekend geval van gezichtsbedrog: de langere dikke lijn lijkt korter dan de kor tere dunne lijn. Als u naar de film „Max Havelaar” gaat (en dat moet u natuurlijk beslist doen en nu eens niet zeuren van: een Nederlandse film, mij niet gezien!), dan moet u goed opletten als Max met keurige hanepoten een brief schrijft. Als je heel goed kijkt, lijkt de tekst al voorgeschreven in flinter dunne potloodlijntjes: de visuele versie van de nasynchronisatie. Dit is echter gezichtsbedrog, vertelde regisseur Fons Rademakers me. Max Havelaar heeft op dat moment al enkele brieven proberen te schrijven, een van die brieven ligt onder het papier en schemert daar vaag door heen! sport, e wij- ilitiek veau» an. De Portugese piloot vertelde de krant dat hij het voorwerp in de gaten kreeg toen hij opsteeg en in de richting van Afrika koerste. Hij omschreef het voorwerp als ovaal met een blauwe straling en een horizontale boog van rode en witte lichten. Toen het voor werp naderde dreigde het recht op het vliegtuig in te vliegen, doch de piloot zwenkte naar rechts. De zijlichten maakten zich los van de rest van het ovale object en vlogen uiteen als was het een explosie. Hierna verdween het voorwerp pijlsnel. Een andere getuige vertelde dat het voorwerp drie tot vier keer sneller vloog dan een straaljager. i heeft ur uit met het veroor- •af met id twee ;erecht. decem- an een mur te De onthullingen komen op een voor Ford zeer ongelegen moment, vlak voor zijn eerste debat met Carter, midden in de ver kiezingscampagne, waar bij de republikeinen hun best doen aan te tónen dat president Ford het ver trouwen van het volk in zijn leiders heeft hersteld. rol vervullen zoals de Amerikanen in Korea, onder de dekmantel van een inter nationale organisatie. Het Syrische leger zou de komende tijd in Libanon kunnen blijven als beschermer in het kader van afspraken van de Arabische Liga. Smith krijgt unanieme wensen te verlaten. Volgens de kringen had Vorster gedreigd de voor Rhodesië vitale handelslijnen via Zuid-Afrika te verstikken of zelfs te verbreken. Econo men in Salisbury hebben in privé- gesprekken gezegd dat Rhodesië zonder de steun van Zuid-Afrika het slechts voor ongeveer drie maanden kan overleven. „In deze omstandigheden vórmde het Kissinger-pakket een voorstel dat we niet konden verwerpen” aldus een regerings functionaris in Salisbury avond de natie toespreken. Ik ben zeer tevreden over het besluit”. Smith zei des gevraagd dat het besluit unaniem was en dat ook dat hem voldoening schonk. „Als er iemand niet mee instemt weet ik zeker dat hij dat zal zeggen”. De Rhodesische leider wilde niet onthullen of een stem ming had plaatsgevonden. „Het was een zeer plezierige, constructieve bijeen komst. Er werd niet onverantwoordelijk of bits gesproken. Ik was zeer, zeer vol daan over het optreden van mijn fractie”. De Falangisten van Pierre Gemayel, de grootste partij aan de rechterzijde, zijn bereid een aanwezigheid van de Palestij nen te dulden in het kader van het zoge naamde Cairo-akkoord. Dit akkoord van 1969 beperkt de bewegingsvrijheid van de Palestijnen tot hun kampen en tot sommi ge plaatsen in het zuiden van Libanon. Fatah zelf is ook bereid om zich aan deze bepalingen te houden. Er zijn echter nog vele maars aan verbonden. De Falangisten willen de aanwezigheid van de Palestijnen in Libanon beperken tot 200.000, dat wil zeggen dat er enkele duizenden Palestijnen het land moeten verlaten. Volgens sommige schattingen zijn er nu 400.000 Palestijnen in Libanon. Waar ze heen moeten en hoe dezselectie gemaakt moet worden, is een grote vraag., In ieder geval hebben de Falangisten en de Palestijnen een gezamenlijk onder- Timmons, die nu een adviesbureau heeft in Washington, verklaart dat Deans verhaal gelogen is. Echter de versie die Dean in zijn boek geeft vult nu namen in waar Dean voor de Watergate-commissie in het algemeen nog sprak van „verscheidene repu blikeinen”. 3Timmons bevestigt met Dean over het plan te heb ben gesproken. Hij zou het echter van het begin af aan hebben verworpen en er nimmer met Ford, die toen voorzitter was van de In de komende weken zal erover gepraat moeten worden hoe groot het aandeel van het Syrische leger in een nieuwe Arabische vredesmacht zal zijn en hoe groot het aandeel van andere Arabi sche staten. Egypte heeft inmiddels al laten weten geen soldaten aan deze vre desmacht te leveren. In feite is dit Egyptisch-Syrische compromis een voort zetting van de vredesmacht van de Arabi sche Liga, die in juni en juli van dit jaar met grote moeite in Beiroet tot stand kwam. Deans verklaringen zijn in strijd met hetgeen Ford vertelde aan de Congres commissies die zijn aan staande benoeming tot vice-president moesten goedkeuren. Ford gaf toe met republikeinse leden van de bankcommissie te hebben gesproken toen het onderzoek naar de financiering van Waterga te aan de gang was. Maar niet op instructies van het Witte Huis, doch op ver zoek van de betrokken commissieleden. Wanneer Taiwan de beschikking zou krijgen over een kernwapen, zou dit ern stige politieke gevolgen kunnen hebben in En dan heb je in Utrecht natuurlijk Hoog-Catharijne, die perfect gecamou fleerde kerncentrale, deze humanistische vluchthaven voor ouden van dagen, werk lozen en gestrande gastarbeiders. De wel vaartsstaat in uitgekristalliseerde toe stand, geen wonder dat de Amalriks hun ogen uitkeken toen zij daar, op weg naar de universiteit, vanaf het station doorheen liepen: We hebben er even op een terrasje gezeten, waar je altijd droog zit en nooit de zon zal hoeven ontvluchten. Een menigte van ongeveer 350, voorna melijk zwarte, Rhodesiërs stond in Salis bury buiten het parlementsgebouw op de afloop van de bijeenkomst te wachten. Het vormde een bevestiging dat hier wel licht sprake was van het belangrijkste debat sinds het blanke minderheidsbe- wind van Smith zich elf jaar geleden een zijdig van Engeland afscheidde. Er werd gejuicht toen een vermoeide maar blij ogende Smith in zijn auto stapte. Eerder op de dag was in regeringskringen verno men dat het de Zuidafrikaanse premier John Vorster was, die Smith metterdaad dwong akkoord te gaan met het door Kissinger op tafel gelegde vredespakket. Nationalistische kringen in de Zambi- aanse hoofdstad Loesaka hebben gisteren bekendgemaakt dat de Rhodesische zwar te leider Joshua Nkomo gisteren naar Rhodesië is vertrokken. Men neemt aan dat Nkomo een politieke voorsprong wil nemen op rivaliserende kandidaten voor de macht in een toekomstige Afrikaanse regering in Rhodesië. Voordat hij woens dagavond uit Loesaka verdween (moge lijk om via Malawi naar zijn land terug te reizen) maakte hij duidelijk dat hij de politicus wil zijn die de zwarte Rhode siërs in de komende tijd zal leiden. Nko mo is ook op verschillende punten in het voordeel- hij is de enige nationalistische leider die ongehinderd in Rhodesië ope reert en hij is de enige die door Kissinger is geraadpleegd. Hij ontbeert echter de steun van de guerrillasstrijders die van uit Mozambique tegen het regime van Smith strijden. Deze staan onder leiding van Robert Moegabe. een oude rivaal van Nkomo. De mhoud van deze missive werd bekend tijdens een hoorzitting van de Senaatscommissie voor wapenbeheer. Zij is het resultaat, zo wordt in Washington aangenomen, van een Amerikaanse drei ging de levering van verrijkt uranium voor het omvangrijke kernenergiepro gramma van Taiwan te zullen staken, indien het afvalprodukt voor het ontwik kelen van kernwapens zou worden gebruikt. Taiwan had al vorig jaar toe stemming gevraagd de gebruikte brand stof opnieuw te mogen bewerken, doch de V.S. hebben daarop nooit geantwoord. De bekendmaking stond in een bood schap van gelukwensen aan Elias Sarkis, die gisteren beëdigd is als opvolger van president Soeleiman Franjieh. In zijn boodschap, die gepubliceetd werd door het Palestijnse persbureau WAFA, verklaarde Arafat dat de com mando’s zich zouden houden aan de over eenkomsten die met de Libanese autori teiten zijn gesloten en dat zij de soeverei niteit, de onafhankelijkheid en eenheid van het land zouden eerbiedigen. Desondanks is men in Cairo nog scep tisch over het slagen van dit compromis. De Syrische president Hafez Al Assad is een heel slimme man en speelt een intelli- Het is al verschillende keren tot gevech ten gekomen tussen de aanhangers van Chamoen en van Franjieh over het wel of niet sluiten van een compromis. Politieke kringen in Cairo voorzien op den duur ook een verwijdering tussen de christelij ke partijen in Syrië. Als de vrede in Liba non is teruggekeerd, zullen ook de christe nen weer verlangen naar hun vroegere onafhankelijkheid, zo wordt in Cairo gezegd. Bovendien heeft de Uni ted States Steel Corporati on bekendgemaakt voor Ford (bij gelegenheid ver gezeld van zijn familie) diverse vakanties te heb ben bekostigd in Disney World in Florida, waar het staalbedrijf hotels heeft en een buitenhuis. Het Witte Huis had geen onmiddellijk taar. Inmiddels heeft de Phil lips Petroleum Maat schappij verklaard aan Ford in 1970 en 1972 tel kens 2700 gulden aan fir- magelden te hebben uitge keerd ter financiering van zijn campagnes. Zulke gif ten van maatschappijen zijn in strijd met de wet. Volgens Dean werd van het plan, waarbij Ford zou moeten worden ingescha keld, afgezien, omdat deze volgens William Timmons, een van Nixons contactmannen voor het Congres, zelf wel een pro blemen op dit gebied zou kunnen hebben. Timmons De Amerikaanse minister Kissinger, die gisteravond besprekingen voerde in Londen en daar ook vandaag nog verblijft, hier op de foto met president Kenyatta van Kenia en een aantal dansers, kort voor zijn vertrek uit Afrika. zou volgens Dean na een gesprek met Ford hebben verklaard: „Jerry vindt het niet zo’n goede gedachte. Eerlijk gezegd, het probleem is dat Jerry zelf op dit terrein wat pro blemen zou kunnen hebben”. commissie in belangrijke mate hebben bijgedragen tot Nixons uiteindelijke val, zegt dat het Witte Huis overwoog een verder onderzoek naar de inbraak in de kantoren van de Democratische Partij te voorkomen, door de voorzitter van de com missie, die naging hoe de inbraak weid gefinan cierd, te confronteren met het feit dat hij verkiezings- bij dragen van de olie- lobby zou hebben ver zwegen. Het Witte Huis verklaarde, dat Ford destijds niet op de hoogte was van het feit dat het geld uit een bedrijfskas kwam. Uit die kas werd tussen 1964 en 1972 niet minder dan zo’n 350.000 gulden betaald aan congresleden als ver- kiezingsbijdrage, zegt Phillips. republikeinse minderheid in de volksvertegenwoor diging, over hebben beraadslaagd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1976 | | pagina 3