ina
door
Pieter
van
Lierop
r
22
Liza
Gilbert
Jeanne
Michael
Milos
y
x<
■J
Oren
Het werd allemaal ontzenuwd toen Fischer braaf bleek te zijn afgestudeerd in
sociologie, na lange tijd geen platen meer te hebben gemaakt. Drie jaar terug
promoveerde hij in Utrecht. En nu doet zich plotseling weer een compleet nieuw
mysterie voor met de eens zo succesvolle chansonnier als middelpunt.
Op het toppunt van zijn populariteit deden over Jaap Fischer, de beste
chansonnier die Nederland na de oorlog gehad heeft, de wildste geruchten de
ronde. De ene keer zou de publiciteit-schuwende student-zanger in een
zwakzinnigeninrichting zijn opgenomen, een ander maal zou hij zijn studie
„Arabisch” hebben opgegeven, of had hij zelfmoord gepleegd.
Holst van nacht
Toiletruimte
S i
i
K
Joop Visser
dezelfde als
Jaap Fischer?
- wJims
99»9999*9*9*9*
9999999999999999999999999999999999999999
99999999999999999999999999999999999999999
9999999999999999999999999999999999999999
99999999999999999999999999999999999999999
9999999999999999999999999999999999999999
9*9*999*9*9 9^9^9 9 9 9^9
L/ALLLLlt
Gilbert Bécaud
Liza Minelii met haar zuster
9
Jeanne Moreau
k
Kirk Douglas
i
e
0
spoeld, hetgeen geluidscascades ople-
verde die uit de opnamen geweerd
dienden te worden.
In 1960 probeerde de SGI de eerste
500 ep-tjes te slijten op vijf verkoop-
avonden in de „mensa”. Veertig wer
den er verkocht. Men raakte door de
voorraad heen door 200 present
exemplaren uit te zetten, waarvan
pas weer een jaar later effect leek te
komen toen een onderwijzer in Nij
megen „Fischer” gedraaid had en
zijn leerlingen bij een platenwinkel
een order plaatsten van 25 exem
plaren.
De in Tsjecho-Slowakije geboren
regisseur Milos Forman is erg blij met
de Oscar die hij voor zijn vele malen
ep-tje verschenen was en de totaal-
verkoop al het cijfer 60.000 bereikt
had, bracht de inmiddels afgestu
deerde Wijdeveld zijn SGI onder bij
maatschappij Bovema. Nog twee ep-
tjes en een singletje zijn er sedertdien
verschenen van Jaap Fischer en toen
droogde de artistieke bron op.
Maar de verkoop ging door. In 1961
had Bovema al 130.000 Fischer-ep’s
bekroonde film „One flew over the
Cuckoo’s nest” heeft gekregen. For
man, die sinds zes jaar met veel succes
in Hollywood werkt: „Iedere regisseur
droomt van een dergelijke onderschei
ding. Ze betekent aanzien, geld en
macht. Geen enkele regisseur kan daar
buiten”.
Oldambt”. Op het ogenblik is hij als
docent verbonden aan een middelba
re technische school in Santpoort. De
wetenschap leek het gewonnen te
hebben van de kleinkunst.
We vragen hoe en wanneer de opna
men tot stand zijn gekomen.
e
;t
h
k
;t
In Heemstede herinnert men zich
dat Fischer in die dagen de mening te
kennen gaf dat hij niet meer achter
zijn teksten stond en bovendien zijn
zangerij altijd beschouwd had als een
pure, persoonlijke hobby, reden
waarom hij nooit te bewegen geweest
was voor interviews of optredens
voor radio of televisie.
En nu is er dan in één keer die
hoogst merkwaardige elpee van Del
ta. Repertoire-manager Hans van
Ekster wil er weinig over kwijt. „Als
u concludeert dat Jaap Fischer en
Joop Visser een en dezelfde persoon
zijn, bent u daar volstrekt vrij in.
Mensen hebben nu eenmaal oren aan
hun hoofd. Maar ik kan u niets beves
tigen. En over de persoon Joop Visser
kan ik slechts meedelen dat hij niet
echt Joop Visser heet, maar dat hij
evenzeer op zijn anonimiteit gesteld
Volgens ingewijden is Liza Minelli
Amerika’s meest betaalde musicalster.
Maar hoeveel ze precies verdient weet
niemand. En zelf mag ze er schijnbaar
niet over praten. In een interview ant
woordde de actrice tenminste op de
vraag hoeveel ze voor een zaaloptre-
den krijgt: „Dat kan u beter aan mijn
manager vragen. En die zal het wel
niet verklappen. Maar ik kan natuur
lijk een goede prijs vragen omdat ik
maar drie dozijn optredens per jaar
geef, terwijl er wel duizend aanvragen
binnenkomen. Verder maak ik nog één
film per jaar en dan vind ik het welle
tjes. Ik heb namelijk geen zin me te
laten vellen door een overvolle
agenda”.
In een interview werd Gilbert
Bécaud gevraagd of het hem niet ging
vervelen tijdens optredens en tournees
bepaalde populaire chansons steeds
opnieuw te moeten zingen. Monsieur
100.000 volt; „Zelfs als ik „Nathalie”
voor de duizendste keer ten gehore
breng, is dat toch weer een afwijkende
versie van de dag ervoor. Ook al zit ik
al 24 jaar in het vak, ik haat sleur Als
ik op een avond het gevoel zou hebben,
dat ik iets als een routineklus afwerk,
dan zou ik tot mezelf zeggen: je bent
oud geworden, geef het op. Pak je
spullen en ga naar huis”.
Dat live-optreden is al curieus
genoeg omdat er onder meer in het
nummer Veere Veel uitgebreider dan
bij de plaatregistratie de draak gesto
ken wordt met de Delftse faculteiten,
waarover de Utrechtse student meldt
dat men daar met groot vernuft de
kennis weet te ontwikkelen hoe je
caissons die kunnen drijven, tot zin
ken moet brengen. Maar nog opmer
kelijker materiaal levert de Joop
Visser-kant van het album, want de
vijf hier ten gehore gebrachte num
mers (Lente, Zomer, Herfst, Winter
en Lola) mogen dan achterblijven bij
het sublieme niveau van Fischer in
zijn beste (begin)-tijd, ze laten na eni
ge bestudering van stem, dictie,
woordkeus, teneur en gitaarspel voor
geen andere conclusie ruimte dan dat
hier wel degelijk de échte Jaap
Fischer na volstrekte stilte de studio
andermaal betreden heeft.
Xv
Sinds hij de hoofdrol speelt in de
televisieserie „The Streets of San
Francisco”, die overigens bij ons nog
niet op het scherm wordt vertoond,
behoort Michael Douglas rot de popu
lairste acteurs in Amerika. Niemand is
daar gelukkiger mee dan de vader van
Michael, de beroemde Hollywoodac-
teur Kirk Douglas „Jarenlang heb ik
echt medelijden gehad met mijn zoon.
Want gelooft u mij, het is geen pretje
een „beroemde” vader te hebben. Mike
heeft het de laatste jaren zo druk
gehad zichzelf te vinden en niet meer
met mij te worden vergeleken, dat we
bijna vijanden werden Dat heeft me
verdriet gedaan. Tegenwoordig is dat
veranderd Hij weet wie hij is en ver
staat zijn vak. Ik ben trots op hem".
Als Jaap Fischer niet dezelfde per
soon als Joop Visser zou zijn, is het
verbazingwekkend met hoeveel
egards het geheimzinnige, nieuwe
talent behandeld werd en nog verba
zingwekkender dat de echte Jaap
Fischer zijn portret zou laten prijken
op de hoes van een elpee waar van
hemzelf slechts stokoude live-
opnamen te horen zouden zijn, aan
gevuld met werk van een beunhaas
met een mystificerende naam.
Fischer is dan Visser wel bijzonder
toegenegen gebleken.
*999999 99 3 9 *M
99999 9 999 999
9999999999 I
is als Jaap Fischer dat vroeger placht
te doen. We hebben ons verplicht tot
geheimhouding over zijn identiteit.
Laten we het erop houden dat er
iemand bij ons binnènstapte met een
bandje onder zijn arm, waarop sterk
aan Jaap Fischer herinnerd materi
aal te beluisteren was, dat wij graag
op de plaat wilden zetten. We zouden
ons dan echter verplichten zijn per
soon zo veel mogelijk uit de publici
teit te houden. Niemand zou immers
van ons kunnen eisen dat we ons
bezighouden met antecedenten
onderzoek van bij ons ondergebrach
te artiesten”.
Om het geheugen op te frissen dui
ken we even terug in de geschiedenis.
In 1958 besloten enkele Leidse stu-
A denten, onder aanvoering van Lucas
Jan Wijdeveld, een eigen grammo
foonplatenmaatschappij op te rich
ten, opdat bepaalde artistieke hoogte
punten van academisch niveau aan
de vergetelheid ontrukt zouden
mogen blijven. Dat droeve lot werd
evenwel weinig van de artistieke
hoogtepunten van academisch
niveau bespaard. Na een jaar zat de
Studenten Grammofoonplaten
Industrie tegen een negatief saldo
van 40.000 gulden aan te kijken, toen
het oog van een talent scout viel op
een 19-jarige jongeman die zo ver
draaid geestig op studentenavonden
met zang en gitaarspel zijn publiek
vermocht te onderhouden.
999999999999
■QS
••••••••••a
99999999999 BH
99999999S999 S»
U
9 W
Aangezien de officiële omroeporga
nisaties de vruchten van de „wilde-
platenindustrie” plachten te boycot
ten en ook handelaren er over het
algemeen huiverig van waren, kwam
de doorbraak voor Jaap Fischer pas,
toen Radio Veronica het talent in de
gaten kreeg. In september 1960, toen
er inmiddels al een tweede en derde
verkocht. Vier jaar geleden gingen de
rechten naar de maatschappij Delta,
die al het materiaal op elpees bij
elkaar zette, waarvan er nu ook al
weer een slordige 150.000 over de
toonbank zijn gegaan. Maar Jaap
Fischer zelf kon niet meer gebracht
worden tot hervatting van de zangac-
tiviteiten, die volgens zijn nog dage
lijks uitgroeiende bewonderaars ont
ijdig werden afgebroken.
Hans van Ekster: „Het was ook een
enorm probleem We hadden van die
Joop Visser welgeteld vijf liedjes. Te
weinig voor een elpee. Het klinkt mis
schien ongeloofwaardig, maar toen
deed zich het volgende voor Omdat
Ger Oord, die eens oprichter en heel
lang directeur van Bovema geweest
is, dit voorjaar benoemd werd tot
president-directeur van RCA, wilde
men hem een bandje aanbieden met
feestredes die Oord hij kon erg
geestig zijn had aigestoken op
Bovemafestiviteiten. En stom toeval
lig kwamen toen die totaal vergeten
live-opnamen van Jaap Fischer
boven water En omdat wij dat prach
tig bruikbaar materiaal vonden,
mochten wij erover beschikken. We
moesten hemel en aarde bewegen om
Jaaps toestemming te krijgen, het op
de B-kant van Joop Vissers plaat te
zetten Maar ten slotte is het gelukt.
Tja, het was een werkelijk ongeloof
lijk toeval, waarmee we dan ook ont
zettend verguld zijn” Een fantastisch
verhaal is het in ieder geval.
Maar de akoestiek was er ideaal
voor Jaap Fischers nogal schrale
stem en zijn niet als virtuoos te
bestempelen gitaarspel. Maar de lied
jes waren juweeltjes: om je Geld,
Vlinder, Cipier, Monniken, Het Ei,
Kerkhof, Koning; meesterstukjes van
melancholieke, niet zelden cynische,
maar vooral intelligente dichtkunst.
De zoon van de Utrechtse professor
H. Th. Fischer, verbonden aan het
Instituut voor Volkenkunde en Niet-
Westerse Sociologie, studeerde in
1964 af, trouwde in 1965 en vestigde
zich als socioloog in Scheemda, Oost-
Groningen. In 1973 promoveerde
Jaap Fischer in Utrecht op een proef
schrift „Vijf dorpskranten in het
De Franchise Jeanne Moreau maakt
zich boos over het feit dat tegenwoor
dig bijna alle belangrijke filmrollen
voor mannen worden gereserveerd.
„Toen ik dertig was, bestonden er nog
filmheldinnen. Ik zelf kon toentertijd
elke rol spelen waar ik zin in had. Als
je het filmwereldje tegenwoordig
bekijkt. een pure mannenaangele
genheid. Zelfs wanneer je tegenwoor
dig in een film een stel krijgt te zien,
zijn het mannelijke homo’s. En als er
dan nog een vrouw in voorkomt is het
meestal een neurotisch schepsel, een
hysterische slons of depressieve hoer.
Ik heb niets tegen mensen als Piccoli
en Mastroianni, maar zij schijnen iets
tegen ons vrouwen te hebben. Mis
schien zijn ze te ijdel of zijn ze bang
naast een mooie vrouw in het niet te
zinken. Met welk recht vindt een man
trouwens dat hij als hij 45 jaar oud is
op het hoogtepunt van zijn leven is
beland, terwijl hij meent dat een
vrouw van 45 kan worden afge
schreven”.
„Afgelopen zomer is deze Joop Vis
ser in het holst van een zomernacht in
onze studio ontvangen voor het
maken van opnamen waar alleen
mijn directeur, opnameleider Eddy
Hilberts en ikzelf aanwezig zijn
geweest. Om zelfs maar de schijn te
vermijden dat het wel eens nieuwe
opnamen van Jaap Fischer zou kun
nen betreffen, werd het bandje intern
geadministreerd als een „demo-
bandje van Eddy Hilberts”. Een
demo-bandje is een soort kladje zeg
maar. Niemand in ons bedrijf heeft
er verder iets vanaf geweten, aange
zien deze Joop Visser bedongen had
dat, als er ook maar iets zou uitlek
ken, we de opnamen meteen in de
prullenbak konden deponeren”.
November 1959 hadden de onder
nemende Leijenaren Jaap Fischer in
hun studio, dat wil zeggen in een met
primitieve opnameapparatuur volge
stouwde toiletruimte. Die ongewone
ambiance eiste van de betrokkenen,
naast alle andere technische vaardig
heden die men zich nog meester had
te maken, bovendien een heel precies
gevoel voor timing, want om de
zoveel minuten werden alle aanwezi
ge closetpotten automatisch doorge-
99999999999999999999999999999999999999999999999999999999393999993
999999999999999999999999999999999999999999999999999 999999^9-9 9 9 9
99999999999999999999999999999999999999999999999999C999*9-*ta*9999
999999999999999999999 9 9999999999999999*99999999 99999U9999999999*
*9999999999999 9 99999999999999999999999999999999999 9 999* 9 3*--****,.
99399999 9 999993999999999999999999 999999 9 9999 99 .9 999 :3*9399*
99939999999999999999999999 99999999999999999991491 9 9 9 9 9 0*
9999933999399399939999939939999999 Cl
9 9 9999333939 .3 33933 9 39999399999999999199 9 93 i; 9 999939 3 Z999999
9999999339399999993999999399999333333399993393999^999
•♦««••••••••••••••••••••••a»»» a
39993999.9 3 9 99999933399399399399933999399993<S999399t*ü 3. 3999 9 9.
33333*3933339*33033930993990 993999999993399 9399090^0
•«•••aa«aaaaaaaaaeaaaaeaaaaa*aaaaa«a»aaaaaa»«B«aaaaöaaaa»ua«aac.a
•XAW... aaaaaaaaaaaaeaaaaaaeaaaaaaaaaaeaaaaaaaaaaaeaaaeaeaaaacaaaaaa
aa«a*«a*aaeaaa*a«aaa«aa>«»a««a»a»««aaa»«a«a*e>aauavav»a
030930*0000000000000000009000o\*300300300e3V090 j :U J*'>*>*
«eeaaaaaeaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaeaaaaaaaa
00000000900900000990900030900039*0000*0
000090000000000000000000000039009300*090
De platenmaatschappij Delta heeft
onlangs een elpee uitgebracht met op
één kant vijf Nederlandstalige chan
sons die gezongen worden door een
persoon die zich gespecialiseerd heet
te hebben in het imiteren van de
Fischer-stijl en die zich het pseudo
niem Joop Visser heeft aangemeten.
De andere zijde van de plaat bestaat
uit een live-optreden van Vissers gro
te voorbeeld, Fischer dus, tijdens een
feestje van de platenmaatschappij
Bovema die toentertijd (in 1961) de
troubadour onder contract had
gekregen.
I'
j
s
p
