Deel van de winst
verplicht investeren
Gewapend verzet blijft enige weg voor guerrilla’s
'Kardinaal doet
partijleider
BEGONNEN
I
Geen overeenstemming
Sarkis en Joemblatt
E 1
HIM
A
openlijke aanval
Garanties POOlSC
i
„NAMIBIË VRIJ STEUN SWAPO”
•w
99
99
Russisch protest
na tweede vlucht
luchtmachtpiloot
LI ijl <Ll
ACTIE
Britse regering
ONTBREKEND RAD
IM
Plan
■■mi
È-1
Standpunt
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 6
MAANDAG
2 7
SEPTEMBER
gi
4
(Van onze redactie
ouitenlandj
geëigende midden urr- d&t
doei te bereiKer
BEIROET (Reuter). De Liba
nese president Elias Sarkis en de
linkse leider Kamal Joemblatt
hebben gisteren onderhandeld
over mogelijkheden om te komen
tot een wapenstilstand Zij zijn
echter met tot overeenstemming
kunnen komen
linkse kringen meegedeeia.
V
aldus hebben i j l.
SS':
(Vervolg van pagina 1)
LOESAKA. Aan de bespre
kingen in Loesaka werd ook door
Joshua Nkomo, de leider van de
Zimbabwe African People’s Uni
on (ZAPU) deelgenomen. Nkomo
had zich weliswaar gereserveerd
opgesteld ten aanzien van et plan-
Kissinger, maar probeert zich wel
op te werpen als de leider die
Zimbabwe’s (de Afrikaanse
naam voor Rhodesië) eerste zwar
te president zou moeten worden.
DRIEBERGEN De
Nederlandse regering
weigert de bevrijdingsbe
rechtse I weging SWAPO ais de
U1. iuv’..t emge authentieke verte
SWAPO
j enige authentieke
r van
Namibische voik te
Een economische boycot
tegen Zuid-Afrika, om het
land te dwingen zijn apar
theidspolitiek te wijzigen
en Namibië te verlaten
vindl de Nedenandse
regering alleen haalbaar
wanneet de Veiligheids
raad van de Verenigde
Naties besloten neeft tot
sancties tegen het
apartheidsregime-
i Vorster Eenzijdige han-
j delingen van afzonderhj-
i zijn niet het
Bit1
In februari >970 maakte ik. met Bert
Vrijheidsstrijders in Rhodesië
keren zich af van leiders
De Britse minister Crosland is met zijn
Het Witte Huis en het Amerikaanse
n
I
I
Salisbury
Bovendien worden daar maatrege- j Poten
I
,.Die problemen zijn er wel degelijk", zo
i
I
Nederlandse regering moet alle
i
l
Sarkis heeft bij het museum een kan
toor ingericht dat moet dienen om linkse j ke landen
I
Ik herinner mij nog goed de enigszins
peinzende blik waarmee hij dit eerste
exemplaar dat hij in handen kreeg
bekeek en de verstolen wijze waarop hij
het even streelde. Zag ik hem toen den
ken. «Dit gaat me drie jaar concentratie
kamp streng regime kosten, een hersen
vliesontsteking. twee jaar aansluitende
verbanning naar Siberië, en mijn emigra
tie naar Nederland, waar uitgeverij Else
vier op 23 september 1976 tijdens een
koud buffet een nieuwe druk van dit essay
zou introduceren, aangevuld met de latere
essays „Niet begeerde reis naar Kaloega”
en „Het rad der ideologieën”?
Ik haal deze herinneringen even op
omdat ik toen, naast wat ander materiaal,
ook de Russische uitgave van Amalriks
befaamde essay „Haalt de Sovjet-Unie
1984?" bij me had. Gelukkig een dundruk,
die ik veiligheidshalve steeds in mijn bin
nenzak had gehouden, want het was
natuurlijk (niet voor mij maar wel voor
hem) uiterst brandbaar materiaal, zoals
enkele maanden later ook bleek, toen hij
werd opgepakt omdat een ander exem
plaar bij iemand in Sverdlovsk was aan
getroffen.
1
e
t-
n
n
n
n
Palestijnse kringen melden dat een
voorgenomen bijeenkomst tussen de nieu
we president en de leider van de PLO.
Jasser Arafat, is opgeschort in afwach
ting van veiligere omstandigheden bij het
museum
liet om het westerse gedeelte van de stad
dat door de linkse troepen wordt bezet,
binnen te gaan. President Sarkis en Joem
blatt zijn overeengekomen hun besprekin
gen te hervatten, nadat de linkse leider
een bezoek heeft gebracht aan Egypte Dit
bezoek zal binnenkort plaatsvinden
Ooggetuigen berichtten dal
schutters uit machtsvertoon in de lucht
Het is de tweede vlucht van een Rus
sische piloot binnen een maand. Op 6
september landde een Russische piloot
met een supersnelle MIG-25 op het
Japanse eiland Hokkaido. Hij kreeg
politiek asiel in de Verenigde Staten.
mie te steunen nadat de economische VN-
bo.ycot is opgeheven; het gaat vooral om
de stimulering van westerse investeringen
en het tegengaan van nationalisaties en
onteigeningen door toekomstige rege
ringen.
trouwen werd uitgesproken dat de nog
overgebleven verschillen van mening snel
kunnen worden opgelost. Volgens de ver
klaring van het Witte Huis bleek uit het
communiqué van de Afrikaanse presiden
ten dat zij het basisschema van minister
Kissinger aanvaarden. Het enige verschil
lag in het feit de de gedetailleerde samen
stelling van de overgangsregering aan de
constitutionele conferentie zou moeten
worden overgelaten. „Wij geloven niet dat
dit een ernstig probleem zal zijn”, aldus
het Witte Huis
De eerste versie, die de grootste kans
lijkt te hebben, is gebaseerd op het
gebruik van belastingvoordelen om de
industrieën ertoe te bewegen vrijwillig
aan het fonds bij te dragen. De vakbon
den. die ook in de werkgroep vertegen
woordigd zijn, staan echter verplichte bij
dragen voor. Een derde mogelijkheid, en
de radicaalste, is dat er een heffing wordt
ingesteld op de bedrijfswinsten. De fond
sen die door middel daarvan vrijkomen,
zouden dan door het ministerie voor han
del elders geïnvesteerd kunnen worden en
zouden dan niet terugvloeien in de desbe
treffende industrieën.
blik wordt nog niet de helft van dit per
centage behaald.
staat om president te worden van Lloyds
Bank, is bezig aan het formuleren van
n
♦t
W
Ie
TEHERAN (UPI). De Sovjet-Unie
heeft een formeel protest gezonden
naar Iran, en gevraagd om de terug
komst van de Russische piloot die vori
ge week in een klein burgervliegtuig
vluchtte. Een woordvoerder van de
Russische ambassade heeft dit giste
ren bekendgemaakt.
1
1
1
1
t
g
i
n
i-
n
ij
1-
n
1
1
1
1
i
rt
is
1
•h
te
te
ie
ie
F
Het plan, dat deze week aan de Britse
minister van fianciën, Denis Healey, zal
worden overlegd, is bedoeld om het hoofd
te bieden aan de werkloosheid en om
grote schommelingen in de nationale eco
nomie te -voorkomen. Een nationale raad
voor de economische ontwikkeling heeft
«j-.
Vooral de blanken zou het financieel
aantrekkelijk moeten worden gemaakt
om in Rhodesië te blijven. President Nye-
rere van Tanzania heeft deze plannen, die
volgens onofficiële schattingen zo’n 1.5 tot
twee miljard dollar kunnen gaan kosten,
in een televisie-interview zeer kritisch
benaderd Hij benadrukte vooral het onlo
gische van financiële tegemoetkomingen
vooi blanken die in Rhodesië willen blij
ven ..Iemand die blijft hoeft geen geld te
hebben Dat zou als afkoopsom moeten
worden gegeven aan blanken die zich niet
aan een democratische regering willen
onderwerpen en het land moeten verla
ten' aldus Nyerere.
door Nico Scheepmaker
Nee. dat zag ik hem niet denken. Maar
het is wel allemaal gebeurd. Alleen bij het
laatste evenement was ik persoonlijk aan
wezig. Door een samenloop van omstan
digheden kwamen daar, ten kantore van
Elsevier ook twee dissidente Russische
emigranten die uit Heidelberg op weg
waren naar Amalrik. alsmede de dichte
res Natalja Gorbanevskaja. Wie had ooit
kunnen denken (..dacht ik één kort
moment'*) dat uitgerekend Elsevier op
slag een broeinest van linkse dissidentie
zou worden) want daar zaten toen heel
wat jaren werkkamp gevangenis, verban
ning. psychiatrische inrichting en vervol
ging gezellig bijeen), maar meteen daarop
besefte ik dat menige linkse Nederlandse
broeder mensen als Andrej Amalrik en
Natalja Gorbanevskaja juist als „rechts”
beschouwen. Dat is iets waar ik nooit aan
zal kunnen wennen: dat mensen die zich
ten koste van vele jaren concentratie
kamp verzetten tegen terreur en dictatuur
tot de rechtse minderbroeders kunnen
worden gerekend
vrouw als echtgenote, mijn eerste en voor
lopig laatste reis naar de USSR om voor
Avenue een reportage te schrijven over.
Moskou, en wat daar omging. Meer een
tiendaagse veldtocht dan, „Tien dagen die
de wereld schokten”, hoewel het week
blad Literatoernaja Gazeta zo ondersteb
oven was van mijn reportage, dat zij er
een honend artikel aan wijdde. Ik had
haar woede opgewekt omdat ik zo nauw
keurig maar ook zo opgewekt mogelijk
had verteld over mijn ruzieachtige
gesprek met zes middelbare Russische
schrijvers (over Solzjenitsyn), en over de
j daaruit voortgevloeide belangstelling van
de KGB voor ons doen en laten. De laatste
dagen van ons verblijf werden we van de
vroege ochtend tot de late avond continue
gevolgd door alles bij elkaar minstens
zeven man en één meisje, maar gelukkig
kwamen zij pas op de gedachte ons in de
gaten te houden toen we de Amalriks al
twee keer in hun kamer op Vachtangova
Ulica 5 bezocht hadden.
-A_-'AC JUA 1/UAtllllL.ll ZJAJ AA d W LA LALJ^^tJ.lAJ I\.
zei kardinaal Wyszynski gisteren, „ze zijn
onlangs op de bijeenkomst van de Poolse
bisschoppen nog uitgebreid ter sprake
gekomen”. De bisschoppen hadden na
hun bijeenkomst een beroep gedaan op de
regering de arbeiders, die na stakingen
waren gearresteerd, weer op vrije voeten
te laten
De Sovjet-Unie vraagt de terug
komst van de Antonov-AN2-
tweedekker en de 1ste luitenant Ivano
vich Valentin Zasimov, die het toestel
donderdag naar het weinig gebruikte
vliegveld bij Ahar vloog. Ahar ligt 80
kilometer van de Russische grens, ten
noordoosten van Tabriz.
De Iraanse regering heeft laten
weten dat Ivanovich politiek asiel heeft
gevraagd in de Verenigde Staten. Een
woordvoerder van de Amerikaanse
ambassade heeft gisteren echter
gezegd dat nog geen officiële aanvraag
voor asiel is gedaan.
Investeringen in de Brtise industrie
moeten tenminste verdubbelen geduren
de de komende drie jaar om het regerings-
streven van een economische groei van 5,5
percent te verwezenlijken. Op het ogen-
j WIL- mo niot hciU't „on Hit nor-
RW -
de Rhodesische verzet t.e verenigen.
Naast sta,mmeninvloedev die eer. rela
tief geringe rol spelen is de politieke
invloed van de Sovjet-Unie in delen van
de bevrijdingsbeweging daar debet aan.
Het zouden, menen ingewijden in Loe
saka, de presidenten Neto (van Angola)
en Machel (Mozambique) zijn geweest die
leiders te ontvangen, omdat dezen niet
kunnen komen naar hel presidentiële
paleis in het oosteiijke gedeelte van Bei
roet. dat in handen is Jan de rechtse
strijdkrachten
na bestuurslia van de vrouwe
norganisatie van SWAPO deed
tijdens een geïmproviseerae
persconferentie een emotioneel
beroep op de christenen om
SWAPO te steunen Wij hebben
geen Kansen om. politieke boe
ken te bestuderen We lezen wel
de bijbel en daarin staat dat
iedereen gelijk is Ons land is
ons ontnomen dan blijf je niet
stilzitten We hebben eerst
geweldloos gestreden, maar dat
bleek niet langer mogelijk Het
Namibiscne volk moei de kans
krijgen de macht m handen te
nemen
vuurden, toen Joemblatt het museum ver- j genwoordlgei van het
zien
De heet Fiolet. secretaris van
de Raad van Kerken deelde mee
dal de kerken zich achter de
eisen stellen wat niet zo verwon
derlijk is aangezien die zijn
gebaseerd op een resolutie van
de Wereldraad van Kerken Dr
Fiolet zag nog wel problemen de
actie moet belanden op plaatse
lijk niveau, bij de leden kerken,
en niet blijven hangen in de ker
kelijke toppen.
WARSCHAU (AFP) Tijdens een
van
wind Bovendien worden daar maatrege- j Polen kardinaal Wyszynski, gisteren
len uitgedacht om de Rhodesische econo- openlijk een aanval gedaan op de Poolse
partijleider Gierek. De kardinaal sprak
naar aanleiding van een toespraak van de
Poolse partijleider op 4 september, waar
in hij zei dat „in Polen geen sprake is van
enig conflict tussen kerk en staat
Esau je Plessis van de Boycot
Outspan Actie wond zich op
ovei deze wai hij noemde half
zachte nouding van de Neaer
Jandse regering U loopt achter
de buitenlandse politiek van
Amerika aan' verweet hij
Kooymans Een verwijzing naai
een mentaliteit die stamt uit de
tijd toen de Boeren zien mei hun
ossewagens in zgn lagers het
.zwarte gevaar keerden, noem
de hij volstrekt onjuisi „Zuid
Afrika is nu een moderne indus
triestaat geworden waai de wes
terse landen enorme economi
sche belangen hebben Dat is de
oorzaak van hun halfzachte
opstelling tegenover Pretoria
Ook keerden de bisschoppen zich tegen
de onderwijsprogramma s in Polen, die
geheel gestoeld zijn op het atheïsme „Het
is triest, dat de arbeidersklasse in dit land
voor haar fundamentele rechten moeten
strijden tegen een arbeidersregering”,
aldus de Poolse kardinaal
De radicale vrijheidsstrijders die in
wezen vechten voor een socialistisch
Rhodesië. omdat zij koloniale onderdruk
king niet willen vervangen door een kapi
talistische hebben zich afgekeerd van
oudere leiders als Sithole. Moezorewa en
Nkomo. Het is d,e presidenten van de
„frontlijnstaten” niet gelukt dat verdeel-
DlanKe oevolklng Ei Kan daai
doo' eer- iagei mentaiiteh om
staar o;di oiaT-H.ee de diua
i.ie allee- iog "aa- -noeilljkei
-"aaK- aldus iKuoymaiis
(Van onze redacteur in Londen.
Henk Leffelaar)
EONBEN De Britse regering over
weegt de oprichting van een reservefonds
voor investeringen, dat gevormd zou moe
ten worden door vrijwillige, eventueel
verplichte, bijdragen van privé-
industrieën uit hun jaarlijkse bruto
winsten. De gestorte fondsen blijven
onder deze opzet het eigendom van de
industrieën, maar kunnen alleen met
goedkeuring van de regering op een even
eens door de regering vastgesteld tijdstip
worden geïnvesteerd.
er in principe zijn goedkeuring aan
gehecht, en een werkgroep onder leiding
van Jeromy Thorpe, die op de nominatie i
staat om president te worden van Lloyds j van (jer Elsken als fotograaf en mijn
Bank, is bezig aan het formuleren van I
twee versies om het plan in praktijk te I
brengen.
I.L*
Ook de in ’72 Namibië uitge
zette Anglicaanse bisschop
Colin Winter had weinig waarde-
Een juichende menigte verwelkomde Joshua Nkomo i
zich sterk tegen het plan-Kissinger heb
ben verzet; de meer gematigde en westers
georiënteerde presidenten van Zambia en
Botswana zouden wel voor Kissingers
ideeën hebben gevoeld De stem van Juli
us Nyerere, voorzitter van de topconfe
rentie, ten gunste van Neto en Machel zou
de doorslag hebben gegeven.
gaan aanzienlijk ver
de Nederlandse regering
naast de erkenning van
SWAPO als de enige vertegen
woordiger van net Nambische
volk, alle economische en cultu
rele relaties met Zuid-Afrika
moeten verbreken. Staatssecre
taris Kooymans hield e „dia
loog” echter hoog in ere: „Als we
Zuid-Afrika volledig isoleren,
wekken we irritatie op bij de
banden met Z.-Afrika breken
ring vooi he< standpunt van de
Nederlandse regering .Ik zou
me ais Nederlands christen lui
ierena naai de woorden <-an
Kooymans. erg ongemakkelijk
voelen Ik zou me afvragen
waarom stelt de Nederlandse
regering zich mei actievei op m
de VN waarom wordt hel
bedrijfsleven niet effectiever
benaderd voor een boycot tegen
Zuid Afrika. waarom stelt
Nederland binnen de NA VO niet
keer op keer de hulp en informa
tie die aan Zuid-Afrika word»
gegeven aan de kaak”
De Rhodesische regering zal zeker niet
I op haar standpunt zoals dat vrijdaga-
i vond door premier Ian Smith in een tv-
j rede naar voren werd gebracht terug-
komen Die voorstellen kwamen niet van
ons” was de reactie van de Rhodesische
minister van Buitenla rose Zaken Van der-
Bijt die vond dai oei standpunt van de
Afrikaahse staatshoofden hun „totale
onbetrouwbaarheid en ongeloofwaardig
heid aantoont Hei Westen, volgens Van
der Bijl de natuurlijke bondgenoot van
biank-Rhodesië, zal de zaak nu op moeten
lossen.
Maar goed, om met prof. dr. I. A. Die
penhorst te spreken „Voor u rechts, voor
mij links waar het om gaat is dat er
meteen na de uitreiking van het eerste
exemplaar aan Amalrik al „paniek in de
fabriek' was. Met feilloos instinct haaide
Amalrik er meteen een ernstige omissie
uit de tekening van „Het rad eter ideolo
gieën was door een of ander misverstand
Mevrouw Magdalena Shamer 1 niet afgedrukt Iedereen schrok zich te
pletter want behalve zijn vrouw Gjoezei
en zijn Poes Disa (die vorige week van vier
gitzwarte poesjes van een Nederlandse
kater is bevallen)! heeft Amalrik ook zijn
natuurlijke achterdocht en lastigheid mee
naar Nederland genomen Met het gebrui
kelijke Nederlandse gevoel voor relativi
teit probeerde mep hem nog op te beuren,
grapjes makend in de trant van: „Dat
nebben ze expres gedaan om te bewijzen
dat in Nederland ook tang niet alles ideaal
is en He» is de bedoeling een prijsvraag
uit re schrijven vooi net oeste rad" dat de
mensen -ia 'ezing van net essay olijken te
Kunnen tekenen maai pas de ijlings
genomen oesiissmg van de schuldigen dat
e> stante pedé mlegvelletjes met net rad
gedrukt zouden morden kon Andrej
AmalriK mei deze Fehleistung van het
westerse Kapitalisme verzoener-
Andere zwarte voormannen, zoals ds.
Sithole en bisschop Moezorewa, menen
dat alleen gewapende strijd Rhodesië aan
een zwarte regering kan helpen. Sithole,
leider van de oudere garde van de Zim
babwe African National Union (ZANU)
wees het plan ronduit van de hand. De
buitenlandse vleugels van de ZANU en de
ZAPU, die zich hebben verenigd in de
vanuit mozambique en tanzania opereren
de Zimbabwe People's Arm.y (ZIPA) stel
den dat „het leger van Zimbabwe niet
vecht om een zwarte minister-president in
Salisbury geïnstalleerd te krijgen terwijl
de instrumenten voor onderdrukking en
uitbuiting intact blijven”.
In Washington zullen morgen Ameri-
kaanse, Britse en Züidafrikaanse deskun-
digen zich buigen over de financiële
garanties die de blanken in Rhodesië zou- J
den moeten krijgen tijdens de overgangs- j
periode naar een zwart meerderheidsbe- preek in Warschau heeft de primaat
Hoewe- ve-luigend uiigt
txe, k -h-iht; cit- -a-'i riei-
- ju staatss,-- eia- is Kooymans
(Btiiteniaiio.se ZaKen), nauwe
lijks ove» oi. de actie- oeraei s
die zaterdag in de sociale acade
mie De Horst in Driebergen de
politieke eisen voor een vrij
Namibië en steun aan de SWA
PO aan regering er kerken over
handigden Deze eisen, die dooi
de progressieve politieke partij
en minus de CPN - en kei-Ke-
lijke organisaties worden onde'
schreven
der
zou
•-je ui niiniburi J» Hifi ziju
verklaring van gisteravond tegemoetge-
komen aan de eis dat er eerst een conté- j
rentte moet komen voor de vorming van
een interimregering. i’remier Smith had
in zijn toespraak een conferentie binnen -
Rhodesië voorgesteld.
Het Witte Huis en het Amerikaanse p
ministerie van Buitenlandse Zaken gaven
gisteravond een verklaring uit waarin ver- i
tl-r-l Hl-nn li11 if rrnr-nr-nb-r-n 4 /-I z-x
Organisatoren van de actie
..NamDie vrij steun SW APO
die gedurende de hele maand
oktober wordt gevoerd zijn de i
Nederlands Lutherse Jeugd-
bond het landelijk Centrum
voor Gereformeerd Jeugdwerk,
de Katholieke Jeugdraad voor
Nederland, de werkgroep Kairos
en het Angola Comité
De twee uur durende bijeenkomst vond
plaats in het museum van Beiroet in neu
traal gebied. Het was de eerste keer in vie)- j
maanden dat Sarkis zich waagde buiten
het door rechtser en Syriërs gecontroleer
de gebied van zijn land. Woordvoerders I
zeiden dat Sarkis had voorgesteld dat de I.
linkse troepen zich zouden terugtrekken j
uit het heuveigebied ten oosten en zuid
oosten van Beiroet als onderdeel van I
pogingen om een staakt-het-vuren te
bewerkstelligen De leider van de Libane
se losse linkse coalitie eiste dat de terug
trekking gepaard ging met eer terugtocht
van Syrische en rechtse ti oepen
