Ruikt u wat de visite ruikt
I
Werk aan de
winkel voor
bloembollen-
commissaris
ventilatietechniek
Gebruikte studieboeken
gooi je niet weg
en nieuwe kosten een hap geld»
STEEDS ANDERE STICHTINGEN, STEEDS DEZELFDE BELANGEN
f
1
2 9
9
SEPTEMBER
REGIO
19 7 6
.1
door Fred Klaver
I
I
£1
ITHO
Hl
f
Postbus 21 - Schiedam
WOENSDAG
DEN HAAG Als staatssecretaris Th. Hazekamp (Economische Za
ken) vrijdagavond 1 oktober het eerste balletje in de roulette van het
Zandvoortse casino werpt en met het uitspreken van de woorden „faites
vos jeux” het startsein geeft voor het legale gokgebeuren in ons land, zul
len allen die elkaar in de loop der jaren het balletje toespeelden (o.a.
VVV-directeuren en veel mensen uit het KLM-wezen) een zucht van ver
lichting slaken: de strijd is met succes gestreden; Nederland heeft zijn
wettelijk geregelde casino’s.
Parlement bleef
dwarsliggen
De derde pressiegroep diende zich aan.
Tijdens de kamerdebatten over de wijzi
ging van de Wet op de Kansspelen
(initiatief wetsvoorstel was van Geurtsen
(VVD) en KVP’er Van Schalk) riep het
AR-kamerlid Schakel uit: „In die pres
siegroepen die al vele jaren in Neder
land bezig zijn met hun poging de casi
no’s erdoor te drukken, vindt men niet
de spelers maar de jongens met de
keiharde zakelijke belangen. Eerst was
het de Stichting Behendigheidsspelen,
Vergunning
Een fijne neus verdient 't beste.
We zijn zo aan onze eigen huis-
luchtjes gewend, dat we alleen
de meest hinderlijke nog maar
ruiken.
Van spruitjes of uien, en niet
te vergeten het toilet. En wat te
denken van de rook als de visite
weg is?
Eigenlijk zou je als vreemde
bij jezelf op bezoek moeten gaan.
Dan zou je alles ruiken!
De enig juiste manier om onple
zierige luchtjes tegen te gaan is
ventileren.
Itho heeft een kompleet pro
gramma ventilatoren voor wo
ningen en bedrijven. Die zijn
gemaakt voor mensen met een
fijne neus.
We hopen dat we u daar ook
toe mogen rekenen.
Directeur
A
Meevaller
Harde klap
Begin
Daarom nog vóór de vakantie naar de
Slegte, die van je koopt wat nog bruikbaar is
(niet ouder dan zo’n 3 jaar) en je verkoopt
wat je hebben moet (voor zover
voorradig), ’t Scheelt aanzienlijk
in tijd en geld. O)
De Slegte is een goeie voor studieboeken.
Volledige straf
Netwerk
W*
F
KLM en VVV-wezen hebben
strijd om casino gewonnen
(ADVERTENTIE)
BoekhandelJ. de Slegte B.V., Grote Houtstraat 100, Haarlem. Tel.:023 - 31 52 50
(ADVERTENTIE)
ver-
buitenwacht
maar in de
men-
er toen slotte als meest gunstige partner
uit”, liet Ritmeester van de Kamp we
ten.
waarin de bestuursleden zichzelf deze
bevoegdheid gaven, werd geschrapt alvo
rens de akte werd goedgekeurd.
Ook narcissen zijn voor 1977 goed
gevraagd, vooral gele trompetten als
Golden Harvest.
van de eerste speelhuizen ter wereld, zo
vertelt Nico de Rooij, over een volledige
staf telefonistes beschikken. „Prima mei
den, allemaal van de KLM en Trans
avia”. De enige Nederlandse vrouwelijke
croupier (croupière) is overigens een ex-
KLM-stewardess. De KLM-interieurver-
zorgers hebben het casino van Bouwes
in vooral bruine en beige tinten aange
kleed. De wanden zijn met licht beige
tapijt gekleed. De KLM zorgde ook een
voortreffelij ke luchtverversingsinstalla-
tie.
De dochter van de KLM. de NLM zet
de Nederlanders en Belgen, Duitsers en
Engelsen voor het casino af. En de KLM
wil op korte termijn de Amerikanen via
aantrekkelijke gokcharters lokken. Een
oktober draait Zandvoort. En wat er ook
van Nationale Stichting tot Exploitatie
van Casinospelen in Nederland mag
worden gezegd, het is een feit dat de
heren niet hebben stilgezeten.
Itho voor wasem afzuigkappen, toilet-, wasem-
kanaal- en raamventilatoren en bedrijfsventi-
latoren.
HET KAN VERKEREN. Wijlen
de heer Brederode wist dat al, maar
de bloembollenmakelaars kunnen er
ook over meepraten. Ze hebben jaren
gekend waarin ze met het aanbod
moesten leuren en waarin de bloem-
i bollenexporteurs voor offèrtes die
0.50 per 100 boven de innameprijs
lagen alleen maar een hoofse min
achting hadden. Er werd immers
toch veel meer geteeld dat men kon
plaatsen e n waarom zou men dan
dieper in de buidel tasten? Vele kwe
kers gaven in het begin der zeventi
ger jaren de pijp aan Maarten of
gingen hun bollen zelf broeien. Het
beroep bloembollenmakelaar was be
zig een van de ondankbaarste honde-
baantjes van West-Europa te wor
den.
De Rooij zat in het bestuur van de
laatste twee casinostichtingen. De Natio
nale Stichting tot Exploitatie van Casi
nospelen in Nederland redde het ten
slotte. Nico de Rooij, de ex-directeur
binnenland van het nationaal bureau
voor toerisme, solliciteerde naar de
functie van directeur van de stichting.
Uit. zeventig sollicitanten werd De Rooij,
de eigen bestuurssecretaris, tot directeur
benoemd. „Hij kwam als de meest ge
schikte kandidaat naar voren”, zo meld
de het bestuur.
Niets tegen in te brengen, zoals ook de
Raad voor de Casinospelen, het advies
college van de regering, niet om de
nationale stichting heen kon, toen het
erop aankwam wie de volledige exploi
tatie van de casino’s in handen moest
krijgen. De nationale stichting was sterk,
had zich de laatste tien jaar sterk kun
nen maken. Niet in de laatste plaats
vanwege de „gunstige” functies van de
vele bestuursleden.
Niet alleen de stichting van De Rooij,
onder voorzitterschap van drs. J. A.
Ritmeester van de Kamp (ex-KLM-di-
recteur) was kandidaat voor de exploita
tie van de speelbanken. Een lid van een
andere groepering was een burgemeester
van een Overijsselse gemeente, die zegt:
„De wijze waarop de overheid het spel
rond het aan wij zen van de exploitant
heeft gespeeld, roept vele vraagtekens
op. Alleen de nationale stichting wist
aan welke criteria moest worden vol
daan. Dat kregen wij nooit te horen. Zo
kon men meer dan goed beslagen ten ijs
komen”, aldus de burgemeester, die zijn
naam niet in de krant vermeld wenst te
zien.
MET DE HYACINTEN DAAREN
TEGEN wil het nog helemaal niet.
Nu komt de zgn. beddenhandel in dit
artikel altijd wat later op gang, maar
nu dit jaar heel wat kleinere maten
van hyacinten maar heel moeilijk een
koper hebben kunnen vinden, zal dat
een vlotte handel niet ten goede ko
men. Maar je kunt per slot van
rekening nooit weten.
Hoe het ook zijtwaalven van de
zo even genoemde dubbele gele Mon
te Carlo worden verkocht voor f 17.50
per 100, van Rosario voor ƒ18,- en
voor twaalven van Brilliant Star, het
in Zweden nog altijd gewilde rode
kersttulpje, noteert men tegen de
20,- per 100. Het massasoort Apel
doorn, draait rond 10,- voor de
twaalven en 8,- voor de elven. De
rode Charles, die twee jaar geleden
qua prijs zo in de goot lag, dat
iedereen tegen iedereen zei dat deze
tulp er nooit meer uit zou komen,
verandert nu vrolijk van eigenaar
voor 13,- voor de twaalven en 11,-
voor de elven. In de bloembollen
beurs in Hillegom gaan de twaalven
van Christmas Marvel van de hand
voor 15,- alsof het warme broodjes
zijn. Prominence twaalf noteert
14,50 en wie twaalven van Preludi
um wil hebben moet 12.50 per 100
neertellen.
Bouwes ontvangt enkele tonnen huur
per jaar en ook in het Zuidlimburgse
Valkenburg betekent de komst van het
tweede casino (rond 1 mei volgend jaar)
een financiële meevaller voor de eigena
ren van de Eurohal. waarin het speel
huis, ondanks tegenstand van een deel
van de gemeenteraad wordt onderge
bracht. De familie Huynen-Philips, eige
naar van de Eurohal, deed afstand van
de hal voor de somma van zo’n drie en
een half miljoen gulden, een bedrag
waarvoor de gemeente de zaak overnam.
De casinostichting huurt de ruimte van
de gemeente.
De Nationale Stichting tot Exploitatie
van Casinospelen in Nederland is voor
haar financiële beheer verantwoording
verschuldigd aan de Raad voor de Casi
nospelen. De netto-opbrengst van de ca
sino’s Vloeit rechtstreeks in de schatkist.
(De WV’s hadden niets liever gewild
dan dat de opbrengst direct het toerisme
ten goede zou komen. Een amendement
van mevr. Haas-Berger (PvdA) tijdens
de behandeling van de intiatiefwet
Geurtsen-Van Schalk in de Tweede Ka
mer. voorkwam fat).
Op aandrang van het ministerie van
justitie werd voorkomen dat de be
stuursleden van de stichting hun eigen
salaris en onkostenvergoeding kunnen
bepalen. Artikel 9 van de stichtingsakte,
Van Apeldoorn en andere Darwin-
hybriden, waarvan het plantgoed
minder schaars is, schommelt de prijs
rond 3.50 per kilo.
Het rad van avontuur zet zich in
beweging. De NLM, een dochter van de
KLM, vliegt de goklustigen vanuit alle
delen van ons land en ook vanuit Enge
land, Duitsland en België naar Zand
voort. Nico de Rooij, directeur van de
nationale stichting tot exploitatie van
casinospelen in Nederland (de stichting
die alle speelhuizen van de staat mag
runnen) noemt de eerste rondgang van
het balletje in Zandvoort „een zeer be
langrijk moment”.
daarna de Stichting GEKA en nu de
Nationale Stichting Casinospelen. In die
kringen hoort men gewoon de kassa
rinkelen”.
In de Nationale Stichting Casinospe
len, de voorloper van de huidge legale
casino-exploitant, vinden we onder meer
Nico de Rooij, ook al dr. G. M. J.
Veldkamp, de oud-minister van sociale
zaken die ook in het huidige bestuur zit.
Veldkamp was jarenlang president-com-
missaris van de EMS. die zich altijd
sterk heeft gemaakt voor een casino in
Scheveningen. Zoals bekend zal de bad
plaats van Den Haag het derde speelhuis
krijgen.
Voorts ook toen in het bestuur van de
Stichting Gerard Sliepen, die overigens
vindt dat Breda het vierde casino dient
te krijgen. Het ziet er naar uit dat
Breda hoge ogen gooit. Naast Sliepen
duikt wederom mr. Adama Zijlstra op
die overigens ook nog eens directeur is
geweest van de EMS. Een nieuwe naam
in het derde groepje is die van drs. J. A.
Ritmeester van de Kamp, de oud-direc-
teur van de KLM.
De vierde en laatste pressiegroep, de
Nationale Stichting tot Exploitatie van
Casinospelen in Nederland, werd ten
slotte geboren en op 1 mei 1974 in het
stichtingenregister ingeschreven. Voorzit
ter werd Ritmeester van de Kamp en
leden van het bestuur werden Nico de
Rooij, Veldkamp, Sliepen en mr. Meyer
Viol. De algemeen-secretaris van de Ka
mer van Koophandel, drs.L. J. C. Hor-
bach is commissaris van de Eurohai in
Valkenburg, waarin het casino komt.
Overigens is Ritmeester van de Kamp
lid van het hoofdbestuur van de Ameri
kaanse Kamer van Koophandel in Ne
derland.
Roulette. De pas gediplomeerde croupiers en spelleiders gaven gisteren in het Haarlemse opleidingscentrum van de Stichting
Nationale Casinospelen een demonstratie.
De VVV-directeur van Breda, Gerard
Sliepen, oriënteerde zich over het casi-
nowezen ook verscheidene malen in het
buitenland. Of deze „hobby”, die door de
tegenstanders van de huidge Stichting
als een begin van een „lobby” wordt
gezien, op eigen kosten geschiedde of dat
de reizen van alle casinovoorvechters (de
VVV-directeur en KLM-mensen) uit
andsre middelen werden betaald, is niet
bekend.
Voor Sliepen moet het als een bijzon
der harde klap zijn aangekomen dat
juist in de periode dat hij zich zo
intensief voor de komst van de casino’s
inzette de officier van justitie bij de
Bredase rechtbank mr. L. Thijssen, 23
oktober 1972 opmerkte dat er bij de
Bredase VVV. een volkomen falend be
leid” werd gevoerd. Een boekhouder van
de VVV stond terecht. Hij had zonder
moeite in drie jaar tijd ruim 100.000
verduisterd.
De raadsman van de boekhouder vond
dat er bij de WV van Sliepen nogal
eens vreemd met de gelden werd omge
sprongen. In het Brabants Nieuwsblad
van 24 oktober 1972 zegt raadsman mr.
Kousemaker, dat zijn cliënt wekelijks
opdracht kreeg etentjes te boeken onder
het hoofd „toeristische relaties”, terwijl
dat helemaal niet klopte. Als je 50.000
op tafel legt, stoppen we de zaak in de
doofpot, heeft men nog tegen mijn cliënt
gezegd”. De verdachte kan echter niet
betalen en zo kwam de zaak naar bui
ten.
Sliepen maakte in 1967 de tweede
pressiegroep, die zich voor de komst van
casino’s inzette, niet mee. In de derde en
vierde groep zat hij weer wel in het
bestuur. In 1967 kwam de tweede „club”
van de grond. Het was de Stichting
Geconcessioneerde Kansspelen (GEKA).
In deze Stichting vinden we de naam
van mr. Adama Zijlstra die nu adviseur
van de Raad voor Casinospelen is, het
adviescollege voor de regering.
Adama Zijlstra werkte later ook mee
aan een folder „Casinospel of niet.
een uitgave van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Maastricht en
Omstreken. De voorzitter van deze Ka
mer van Koophandel, mr. P. G. Meyer
Viol, maakt op dit moment deel uit van
de Nationale Stichting tot Exploitatie
van Casinospelen. In de Kamer van
Koophandel-folder stond toen onder
meer: „Een casino in Valkenburg zou de
dagelijkse uittocht naar buitenlandse
speelgelegenheden onmiddellijk doen
stoppen”. Zoals bekend krijgt Valken
burg het tweede casino. Inmiddels heeft
Adama Zijlstra met het oog op de ope
ning van het eerste casino een boek
geschreven „Succes in het casino”, (uit
gave van Unieboek, 12,90).
Het spel rond de speelbal in ons land
kwam pas goed op gang in de tweede
helft van de zestiger jaren. In 1965 werd
de Stichting Behendigheidsspelen opge
richt. Voorzitter werd G. L. W. Sliepen,
de VVV-directeur van Breda, de man
ook achter het Roulex-idee, die nu vice
voorzitter is in de huidige stichting die
de casino’s gaat runnen. In 1965 ook
daarbij J. N. Strijkers, de latere direc
teur van het Nationaal Bureau voor
Toerisme. In de Raad van Advies zat
toen onder meer drs. P. W. Heggen, die
nu commissaris is van de Eurohal al
waar het Valkenburgs speelhuis gaat
draaien.
Over deze Stichting Behendigheidsspe
len schreven de kranten die bij de
Brabantpers zijn aangesloten, op 14 au
gustus 1971: „De Stichting heeft een
merkwaardig leven geleid. Hoewel zij
onder de (semi-gemeentelijke) VVV-vlag
vaarde, was zij. in feite niets anders dan
een goksyndicaat dat in hoofdzaak door
de NV „Aristocrat” vervaardigde gokau
tomaten exploiteerde. Toen de „Aristo
crat” was veroordeeld als een veboden
kansspel waren er al miljoenen guldens
gevloeid in de zakken van NV Aristo
crat, beheerd door een Bredase bierbrou
werij en een Rotterdamse nachtclubeige-
naar”.
En het artikel onder de kop „gokje is
miljoenenzaak” gaat verder: „Gewezen
wordt op de invloed die de bierbrouwe
rij De Drie Hoefijzers zou kunnen uitoe
fenen via vier van haar mensen in
bestuur of raad van advies (van de
Stichting Behendigheidspelen - red.),
Breda’s VVV-directeur Sliepen, Valken
burgs VVV-directeur P. W. Heggen (Val
kenburg heeft zijn casino - red.), oud-
minister Veldkamp (via de EMS waar
mee De Drie Hoefijzers is verbonden -
Veldkamp zit nu in de Stichting die de
casino’s gaat exploiteren - red.) en dr. ir.
F. Smits van Waesberghe. voorzitter van
de Kamer van Koophandel in Breda”.
DE HANDEL IN LEVERBARE
bollen voor levering juli-augustus
1977 is al volop bezig. En de expor
teurs zijn bereid beste prijzen te
betalen. Ze zien de goede broeiresul-
taten van de a.s. winter kennelijk
zitten. Profetische gaven of gokt men
maar a la hausse?.
De Raad voor de Casinospelen boog
zich ten slotte over de aanvraag van de
vierde Stichting (de herziene wet op de
kansspelen was er door) en adviseerde
op 18 november 1975 de staatssecretaris
sen Hazekamp (economische zaken) en
Zeevalking (justitie) de vergunning aan
de Stichting te verlenen. Ir: het advies
college van de regering, onder voorzit
terschap van oud-Tweede-Kamervoorzit-
ter Van Thiel, zitten onder meer drs. J.
J. M. Oostenbrink (oud-staatssecretaris
van economische zaken) en R. J. Vogels
onder-directeur van de KLM.
Justitie en economische zaken namen
het advies van de Raad over en zo kon
de Stichting aan de slag om het casino-
apparaat op poten te zetten. Met de
Oesterreichische Spielbanken AG werd
een contract afgesloten. De Oostenrijkers
zullen Nederland gedurende vijf jaar
helpen en zij ontvangen voor de
leende diensten ongeveer 5 procent van
de bruto-opbrengst.
Op een persconferentie vertelde Rit
meester van de Kamp dat België en
Duitsland als adviseurs afvallen „omdat
dat ten slotte concurrenten zijn”. Nie
mand wist echter dat de directeur van
de Oostenrijkse organisatie, dl. Leo
Wallner, als commanditair-vennoot in
een Duits casino zit en ook in Duitsland
als casino-adviseur optreedt. Walnner
zegt „de zaak” wel gescheiden te kunnen
houden.
Ritmeester van de Kamp vertelde ook
niet dat Wallner de Nederlandse Stich
ting, tenminste enkele bestuursleden er
van, al zes jaar lang kende. En na
„enkele dagen” van samenwerken liet
Wallner zich al ontvallen dat hij moge
lijk in de toekomst met De Rooij de
casinowetenswaardigheden in de wereld
wil gaan verkopen. Wallner is een grote
naam in casinoland en de vraag naar
know-how is volgens Wallner overwel
digend.
Voordat Nederland het contract met
de Oostenrijkers tekende had de Stich
ting zich al in de gehele wereld georiën
teerd. Van Amerika tot in het Midden-
Tien jaar lang heeft ook hij voor de
komst van de casino’s gestreden. De
voorvechters verzamelden zich in pres
siegroepen. De ene na de andere groep
werd geboren. Voor de
steeds nieuwe casino-fans,
praktijk waren het steeds dezelfde
sen of instanties die zij vertegenwoor
digden die zich in de strijd mengden.
Het VVV-wezen en de KLM lopen als
een rode draad door het gokgebeuren
heen. Bierbrouwerijen en hun commis
sarissen lieten zich niet onbetuigd.
MAAR ZIET: een rake misoogst in
1975 en een al evenmin overvloedig
gewas in 1976 hebben voor een radi
cale ommekeer gezorgd. De H.H.com-
missionairs worden weer bedolven
onder de aanvragen. De laatste res
tanten dikke bollen worden door de
exporteurs gewoon „opgelikt” zoals
dat mateloos elegant heet, en de
kwekers die er met zulke prijzen ook
weer volop zin in krijgen, zijn bereid
allervriendelijkste bedragen te beta
len voor het plantgoed. Ze verkopen
nu nog negens en tienen die normali
ter als plantgoed de grond in gaan en
kopen daarvoor kleinere mate per
kilo terug. De prijs varieert, al naar
gelang de cultivar, in grote lijnen
tussen de 4,- en de 6,- per kilo.
Maar dan moet men geen plantgoed
willen hebben van een selectiepartij
van de dubbele gele Monte Carlo,
want dan kan pas over het schrijven
van een koopbrief je worden gepraat
als men 7.50 per kilo op tafel wil
leggen.
De Nationale Stichting opende een
luxueus kantoor op Schiphol, leidde de
croupiers op in Haarlem en begon met
de inrichting van het Zandvoortse casino
te werken. Heineken bood zijn bier in
Valkenburg aan en stond toe dat de
plaatstelijke bierbrouwer „De Leeuw"
ook een potje bier mag inbrengen. Het
olijft de vraag of commissaris van de
Eurohal. M. H. A. P. Cutten, directeur
van de bierbrouwerij in Gulpen, ook een
graantje mag meepikken.
Het Zandvoortse casino zal als een
Een andere kandidaat-exploitant:
„Sinds tien jaar lag er een hecht net
werk over Nederland. Het parlement
heeft het goed bedoeld, maar het gok-
syndicaat overheerst. Ons is een ding
duidelijk geworden: vanaf het begin
stond vast dat de nationale stichting de
zaak zou mogen gaan runnen”.
Een nadere analyse van de personen
of instanties die zij vertegenwoordigen
of vertegenwoordigden, brengt een aan
tal verbindingen aan het licht, die een
goed „samenspel” suggereren. Het
Utrechts Nieuwsblad van 23 december
1966 wist te melden dat „de Roulex-
tafels (een pseudo-roulettespel) voor het
Zandvoortse Bouwes al in de maak
zijn Tien jaar later heeft Zandvoort en
Bouwes het casino.
Nico de Rooij noemt alle verhalen
over doorgestoken kaart „flauwekul”.
„Als wij een bepaald soort bier in het
casino gaan verkopen, zal misschien ie
mand uitvinden dat toevallig een com
missaris van de brouwerij in onze stich
ting zit. En waarom wij met Bouwes in
zee zijn gegaan? We konden toch niet
om die man heen. Er waren geen moge
lijkheden om het casino ergens anders
in Zandvoort onder te brengen”, aldus
De Rooij.
