Platonische liefde in weemoedige komedie „Moeder, ik ga trouwen
FLUITSPEL VAN
ELISE
EEN VERFIJNDE
HOOMANS
SCHOONHEID
IS GANG
NAAR
THEATER
WAARD
9
9
Bond van musici
9
5
8
5
ongerust over
orkestnota
8
12.50
3.00
w
S
I
s
I
8
1
I
Is
ft
s
i
Charme en mythe bij Xavier Roussel
te
Poster
9
Keukenhofpuzzel
DAMIATE PERS
Grote toeloop voor Rampal bij NPO
Anne Semler
F
Marinus Fluit
K
Hik
b
KUNST
15
OKTOBER
19 7 6
WOENSDAG 6
en
Y
f
Beeld
schrift
poster
VELSEN. De titel „Moeder, ik ga trouwen” doet eerder als
inhoud van een toneelwerk een banaal blijspel vermoeden, dan een
komedie met weemoedige ondertoon. En toch is dat laatste het geval
bij het stuk van de Amerikaan Colin Higgins, dat oorspronkelijk
Harold and Maude heet, genoemd naar de twee hoofdpersonen.
Harold is een jongen van 19 jaar die verliefd wordt op een dame die
juist tachtig jaar moet worden. En dat is, evenals de Nederlandse titel
die aan het stuk gegeven werd, ook weer banaal. Maar de schrijver
houdt de liefde van de jongeman voor die zoveel oudere vrouw zuiver
en platonisch, waardoor alles erg aanvaardbaar overkomt.
O
'unieke AANBIEDING
VOOR ONZE ABONNEES
’■0
gSl
W
Elise Hoomans en Porgy Franssen als Maude en Harold in „Moeder, ik ga trouwen”.
slechts
slechts
HAARLEM:
0$
KO VAN LEEUWEN
P. ZWAANSWIJK
i
„Le Cap d Antibes een der pastels van Xavier Roussel
IJMUIDEN:
BEVERWIJK:
HILLEGOM:
HOOFDDORP:
Dit zegt de bond dinsdag na een onder
houd met minister Van Doom. De minis
ter heeft zijn saneringsplan voor de orkes
ten onlangs vastgelegd in een nota orkes-
tenbestel, die begin volgend jaar wordt
behandeld in de Tweede Kamer.
De NTB oordeelt tenslotte positief over
de suggesties van de minister om de lonen
van de musici in symfonie-orkesten door
het rijk te laten garanderen en voorts over
de wens van de bewindsman om te komen
tot een landelijke cao voor orkestmusici.
DE BELGISCHE regisseur Pierre Laro
che heeft in een aantrekkelijke, beweeglij
ke regie, de weemoedig-poëtische kant
omtrent 1905, luminisme en fauvisme.
En al die technische verworvenheden
en invloeden gaat Roussel dan te pas
brengen in series mythologische schil
derijen, waarin de Tuin der Hesperi-
den, faunen, Diana (naakt uitrustend
na de jacht), ja zelfs Jupiter een rol
gaan spelen.
Moet ik aan de woorden van Theun
de Vries nog iets toevoegen?
(90 x 60 cm)
Het dertigste portret van Marthy,
dochter van Aart van Dobbenburgh
(middendeel van deze lithografie).
Zij manifesteerde zich dan in treffende
details, die door de optredende akoesti
sche gesteldheid met duidelijke profile
ring gebracht werden. Zij werden bijzon
dere schakels in de spanningrijke ontwik
keling van de symfonie, die na de geweldi
ge climax aan het slot van het derde deel
helaas onderbroken werd door bravo
geroep en applaus. Toch volgde hierna
nog het zwaarmoedige Adagio lamentoso
in een aangrijpende uitvoering.
De ouverture voor Mozart’s opera „Le
Nozze di Figaro” werd in een ragfijne
uitvoering een voortreffelijke inleiding
voor Jean-Pierre Rampals voordrachten.
AMSTERDAM (ANP) De Nederland
se Toonkunstenaars Bond (NTB) is onge
rust door de plannen van minster Van
Doom van CRM om de Nederlandse
orkestwereld te saneren en als gevolg
daarvan het Nederlands Kamerorkest op
te heffen. Volgens de NTB zijn de opvat
tingen van de minister nergens getoetst
en zijn zij evenmin nauwkeurig en des
kundig onderzocht.
^OUf
len e
jgs v
n, Ke
m. I
nmas
jk ei
>ren
kunt
Hollar
1938
EEN VOORAL GLINSTEREND décor
(bedoeld om onpersoonlijke hoogbouw
voor te stellen) met daarbinnen de oase
achtige woning van de oude dame, blijkt
heel functioneel. Ook al omdat een combi
natie met een draaitoneel moest worden
gevonden. Dat laatste bewijst de hele
voorstelling zijn diensten, maar toont pas
werkelijk artistieke kracht in het laatste
deel van de opvoering, die het overigens in
Velsen qua belichting niet steeds even
gemakkelijk had.
van het stuk heel gelaten. Maar dat is ook
te danken aan Porgy Franssen, die als
Harold naast de prachtige Maude van
Elise Hoomans, zonder veel nadruk als
gevoelige jongeman aanvaardbaar blijft.
Ook in het breekbare slot, waar schrijver
en regisseur op de rand van de melodra-
matiek balanceren, weet hij zich gelukkig
nog juist te beheersen. Van de overige
spelers valt weinig interessants te vertel
len. Trees van der Donck speelt Harolds
moeder als een vrouw die aan het oefenen
is om als cabaretière voor een schoolfuif
op te treden, behalve dan in het laatste
deel van het stuk, waar zij wel goede
momenten beleeft.
EVEN DE KORTE inhoud: Harold is
een jongeman die middels allerlei gezoch
te trucs de aandacht van zijn verveelde
moeder wil opeisen. De wat eenzelvige
jongen slaagt daarin niet. Wel ontmoet hij
de lieve oude Maude die hem een uiterst
relativerende kijk op het leven geeft.
Harold besluit met haar te trouwen, doch
de levenswijze oude vrouw heeft al lang
geleden het besluit genomen op haar tach
tigste verjaardag afscheid van het leven te
nemen. Zij doet dat op een wijze waarbij
geen terug mogelijk is.
Zo lichtvoetig het concert vóór de pauze
was, zo bewogen en geladen werd het
daarna. Het ging toen om de uitvoering
van Tsjaikofskys smartelijke, van een uit
zichtloos, vereenzaamd levengetuigende
zesde Symfonie, de „Pathétique”. Het is
toch niet alleen maar duistere somber
heid, die het werk zijn karakter gaf. Op
enkele plaatsen breekt de muzikale essen
tie lichtend door, ook bij de door Vander-
noot met beheerste inspiratie geleide uit
voering.
EEN BOERSE MAN in knielaarzen,
een rijbroek, het baardige hoofd
bekroond dooreen slappe hoed: Xavier
Roussel. En hij staat in zijn atelier zo
op een foto uit 1930 te midden van
charmante schilderijen met nymfen,
faunen en een enkele draak. Het is
allemaal ontleend aan de Griekse
mythologie. En die schilderijen wor
den nu geëxposeerd t.e.m. 29 oktober
bij E. J. van Wisselingh Co, Rokin
78-80 in Amsterdam. Het is wellicht
voor het eerst dat in ons land in een
galerie zo’n uitvoerige collectie Rous
sels kan worden getoond.
De NTB vindt voorts, dat de voorstellen
van minister Van Doorn leiden tot een
„ernstige verschraling van de muziekcul
tuur”. Een algemener muziekaanbod
wordt door zijn maatregelen juist niet
bereikt, aldus de NTB, die zegt bijzonder
getroffen te zijn door de mededeling van
de minister, dat ook niet meer geld ter
beschikking zal komen voor de opera en
de kamermuziek in ons land.
Francois Xavier Roussel (zich noe
mende Ker-Xavier) is in 1867 geboren
en in 1944 overleden. Hij overbrugde
dus de roerigste tijdperken in de schil
derkunst. Aanvankelijk deed hij mee
met de beroeringen. Hij was zeer
bevriend met Vuillard, wiens zwager
hij werd, nadat hij met hem lessen had
gevolgd op het toen moderne Atelier
van Maillard en later de Académie
Julian. Hij sloot ook een hechte vriend
schap met Bonnard en Denis. En zo
kwam hij dan terecht in de groep van
de Nabis (de profeten), die heel wat van
plan waren en deelnamen aan de nogal
geruchtmakende exposities van Salon
d’Automne in Parijs, een reactie op de
impressionisten, die werden verdron
gen door de symbolisten, waartoe
Roussel ook wordt gerekend.
Blijkens een verklaring van zijn hoofd
bestuur, bestrijdt de NTB de opvatting
van minister Van Doorn, dat de orkesten
dienen te worden ondergebracht in zes a
zeven regionale samenwerkingsverban
den. De NTB meent, dat alleen door
decentralisatie van het orkestenbestel
meer Nederlanders naar orkestmuziek
komen luisteren. Volgens de NTB neemt
momenteel slechts vijf procent van het
Nederlandse volk kennis van het werk
van de orkesten, „een absurde situatie”,
aldus zijn verklaring.
Maar uit de expositie bij Van Wisse
lingh leer je bovenal dat Roussel bij
nog veel meer kan worden gerekend.
Zijn vroegste schilderijen hier gaan
terug op invloeden van Gauguin. Je
zou Roussel dus ook tot de vroege
expressionisten kunnen rekenen, maar
daar duurde die periode te kort voor.
Van 1895 tot 1905 behoorde hij tot de
Nabis, na 1905 wordt de eigenlijke
Roussel opnieuw geboren. Tijdens een
fietstocht van Marseille naar Menton
ontdekte de uit de Elzas afkomstige
schilder het mediterrane landschap.
En dan begint het feest. Het zware
palet wordt afgezworen, de kleur-en-
lichtwetten van de impressionisten
opnieuw ontdekt, maar bovendien aan
gevuld met een aan de Jugendstil ont
trokken zin voor het zwierig decoratie
ve en een hang naar de nieuwste stijlen
RESUMEREND: een voorstelling die
alleen een gang naar het theater waard is
om die fraaie prestatie van Elise Hoomans
te zien, geassisteerd door de jeugdige Por
gy Franssen. Wat zich daar omheen
afspeelt is nauwelijks interessant.
bij het magisch-realisme. De mensen
die er vroeger —nogal eens vervreemd
in voorkwamen zijn er nu uit ver
dwenen. Het is nog stiller geworden
rond tanks, witte zeeschepen, duinen,
een tram. Ze hebben op zichzelf geen
andere betekenis dan een zeer per
soonlijke sfeer waar te maken, ook
opgeroepen door het merkwaardige
licht dat aan de zeereep en op boule
vards zo geheel anders is dan elders en
door Fuit bijzonder goed wordt getrof
fen. De blankheid ervan draagt bij tot
de indruk van vereenzaming in deze
bladen.
ï-‘
Puzzel en poster zijn verkrijgbaar bij onze
kantoren:
Muzikale verdieping bracht de bezon
ken vertolking van een toegift: muziek uit
de Fluit-solo-sonate in a kleine terts van
Johann Sebastian Bach.
Het was probleemloze muziek van het
Concert voor fluit, strijkorkest en clave-
cimbel „II Cardellino” (De distelvink) van
Antonio Vivaldi en van het Fluitconcert in
G grote terts, opus 29 van Carl Stamitz,
die Rampal veelal in hechte eenheid met
de begeleiding door Vandernoot en de
kleine gevormde orkesten tot uitvoering
bracht, onderhoudende kamermuziek, die
niettemin het uiterste vergde aan verbluf
fend virtuoze bedrevenheid. De magistra
le beantwoording aan deze maximale
eisen bracht de toehoorders tot grote
geestdrift.
Nu echter heeft de gouden fluit van de
meester onvervormd geklonken in klan
kentaai van eenvoudige, verfijnde
schoonheid. Broos en teer bij melodische
tekening, flitsend en sprankelend, wan
neer het ging om een licht en virtuoos
dartel spel van weg ijlende tonen.
Het tweede motief is het verschijnen
bij Nijgh en Van Ditmar in Den Haag
van het boek dat Aart van Dobben
burgh heet, met als aanvullende titel
„Ofwel van vreugde en verdriet”. Het
kost uitstekend uitgevoerd
67,50. De inhoud wordt voornamelijk
gevormd door de beste prenten van
Van Dobbenburgh, met veel begrip,
indringend ingeleid door het Woerden-
se schoolhoofd en grafiek-liefhebber
Gerrit Luidinga. Dan is er ook nog het
voorwoord van Van Dobbenburgh’s
jarenlange vriend Theun de Vries,
waaruit ik het volgende o verneem:
„Dat is de dialectiek van Van Dobben-
burghs lithokunst: het sentiment van
het leven stroomt hem toe, zoals het op
Vincent is afgekomen (want in veel
opzichten staat Van Dobbenburgh in
de traditie van Van Gogh), en dit senti
ment kan uitermate simpel van oor
sprong zijn: een dood muske in de
sneeuw, de glimlach van een ziek meis
je, de verlatenheid van een gehandi
capte. Uit het feit blijkt duidelijk het
onmiddellijke in de relatie van Van
Dobbenburgh tot de buitenwereld.”
Uitgeefster van o.a. Haarlems Dagblad,
IJmuider Courant en Beverwijkse Courant.
HAARLEM. In het Haarlemse sport
centrum, de indrukwekkend grote
Beijnes-hal aan het Stationsplein, was
dinsdagavond nauwelijks plaats voor de
vele honderden belangstellenden voor het
daar door het Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest gegeven eerste concert in
het nieuwe seizoen.
Ook dan weer een wonderlijke ver
menging, want aanvankelijk ontwaar
je bij Van Wisselingh op grote doeken
in olieverf, maar ook in pastels en
andere technieken heel veel luie naak
ten, uitgestrekt in weelderige land
schappen, geheel „zondoorstoofd”,
zoals dat heet. Het is allemaal zeer
lommerrijk en zonnig en zelfs geen
windje beroert de doorzichtige sluiers
waarin half-godinnen soms dansen.
Het is een charme die ondanks de
moderniteiten van destijds ook nog
een schilder als Watteau en de zijnen in
herinnering roept, maar dan met de
zeer brede kwast geschilderd.
Roussel was een beroemdheid in zijn
jaren, die ook theaters te decoreren
kreeg, illustraties maakte voor het
beroemde symbolistische tijdschrift
Revue Blanche, veel onderscheidingen
en exposities op zijn naam bracht.
Later verdween hij in de schaduw van
zijn beroemdere vrienden Vuillard en
Bonnard. Het is zeer lof waardig dat hij
bij Van Wisselingh nu eens postuum
uit die schaduwen vandaan treedt om
zich van zijn zonnigste zijde een heel
goed gepresenteerd te laten zien.
Men mag aannemen, dat de medewer
king van de wereldvermaarde Franse flui
tist Jean-Pierre Rampal aan dit door de
dirigent André Vandernoot geleide con
cert van stimulerende invloed is geweest
op de ongewoon grote toeloop en dat vele
toehoorders de meesterfluitist alleen ken
den van de talloze opnamen die van zijn
spel voor grammofoonplaten zijn
gemaakt. Grote bewondering is hierdoor
gewekt voor het technisch meesterschap
van Rampal en voor zijn pure muzikali
teit, die zich gaaf en zonder de schijnglans
van uiterlijkheid manifesteerde. Wij allen
hebben via de grammofoon of radio-
versterkers kennis kunnen maken met
Rampals grote kunst, maar dan met een
zo ideaal mogelijk timbre volgens eigen
verkiezing en met het zelfbepaalde
volume.
Anne Semler is een jonge schilderes,
behorende tot de neo-figuratieven, dui
delijk iemand voor Galerie Mokum,
Oude Zijds Voorburgwal 334, waar
haar werk t.e.m. 27 oktober te zien is.
Werkt ze met figuren, bijvoorbeeld een
familie rond een tafel, dan krijgt haar
werk,een naïeve schijn,gelukkig zonder
het vaak bij anderen irriterende opzet
telijke gebrek aan vakmanschap. In
haar landschappen met enkele huizen
en vaak donkere luchten gaat haar
werk naar het magisch-realistische.
Dan voeren een onbepaalbare dreiging
en ook weer eenzaamheid de boven
toon. De kwaliteit van het werk is nog
al verschillend, maar sommige van
deze werken treffen heel sterk door de
sfeer en een groeiend vakmanschap.
TONEELGROEP THEATER kwam
dinsdagavond met deze komedie in de
Velsense schouwburg. Niet alles wat zich
erin aandient bezorgt je een onverdeeld
genoegen, maar het is vooral de aandoen
lijke creatie van Elise Hoomans als de
tachtigjarige Maude, die alles goed maakt.
Zij speelt de non-conformistische oude
vrouw, die nog het elan van een jonge
meid bezit, met zulk een ontwapenende
eenvoud en ontroering, dat je er van bin
nen steeds een beetje warm van wordt.
Elise Hoomans bewijst in de tot in details
uitgevoerde perfecte wijze van spelen
welk een groot talent zij als actrice bezit.
„Moeder, ik ga trouwen” is beslist geen
belangrijk stuk, maar het genoegen dat
aan Hoomans te beleven valt tilt het eigen
lijk boven de middelmaat uit.
(ADVERTENTIE)
De kleurenpracht van de Keukenhof te
Lisse op
puzzel
(90 x 60 cm
1500 stukjes)
Nog een heel bekende in deze kolom
men is de Haarlemse graficus Marinus
Fuit, die t.e.m. 24 oktober exposeert in
Galerie-T, Keizersgracht 97. Men kent
zijn grote blanke bladen, heel dun in
waterverf en potlood. Ze sluiten aan
fefi
w
I
Ged. Oude Gracht 82 (Centrum)
Californiëplein 17 (Schalkwijk)
Soendaplein hk. Rijksstraatweg
(Noord)
Oudeweg 14 (Waarderpolder)
Lange Nieuwstraat 427
Zeestraat 18
BENNEBROEK: Bennebroekerlaan 85 't Haasje
Jhr. Mockkade VVV
Marktplein 140 boekhandel
Roozendaal.
Over Aart van Dobbenburgh’s litho
grafieën is in deze kolommen al veel
geschreven. Er zijn twee motieven om
tóch weer over hem te schrijven. Tot 1
november heeft hij een tentoonstelling
in de Amsterdamse Galerie Heule, Kei
zersgracht 330. Daar vallen zijn por
tretten van Anna (Cosja) Karenina en
andere vrouwen uit de Russische lite
ratuur die haar gezicht meekregen
weer op. Ook uiteraard zijn biddende
handen, portretten van zijn dochter
Mary, maar ook bloemen en dieren en
andere reeds van zijn hand zo bekende
werken.
door
Hein
Steehouwer
-
s
