in het verkeer
Kinderen
worden zwaar overschat
Uitgebreid onderzoek
naar verkeersgedrag
Voorlichting van
en over notaris
Hoekschaver, mesjes
zaagjes en magneet
k'
V
-Ml 1.^*
ft
Tochtwering
STEREO
r.
Cadeaus
kiezen
I
■lil
Li*
Z
an
Door Harm van den
Berg
c
r.
X,
•eau
sina
k
1
I
:ita
:eed
rso
Jad
is
ieid
lan
o te
elf
Er zijn natuurlijk gunstige uitzonderingen.
Zoals altijd. Toch moet de conclusie van dit
verhaal zijn dat in het algemeen wordt onder
schat wat van kinderen in het verkeer kan
worden verwacht.
Daarmee is het antwoord op de vraag waarom
er ieder jaar honderden kinderen tussen nul en 14
jaar in het verkeer omkomen nog niet beant
woord. Ook het gedrag van met name automobi
listen, bromfietsers en motorrijders verdient vaak
kritiek. Ook daaraan wordt in dit verhaal aan
dacht besteed. Het accent ligt echter op het ver
keersgedrag van kleine kinderen. Daarbij gaat
het er vooral om of ze onnodige risico’s lopen. Dat
betekent nog niet dat deelname aan het verkeer
op zich onaanvaardbaar zou zijn. Wel belangrijk
is op welke leeftijd en hoe. Wat kun je kinderen
van vier jaar leren? Wat mogen we in de praktijk
van hen verwachten?
Het (nog steeds) in oprichting zijnde Verkeers
kundig Studiecentrum van de rijksuniversiteit in
Groningen onderneemt een serieuze poging in
Nederland tot een gerichter aanpak te komen. Het
onderzoek is pas begonnen. Het gebeurt onder
leiding van prof. dr. J. A. Michon, in het bijzonder
door de psychologen drs. Hugo van der Molen,
drs. Talib Rothengatter en drs. Marja Vinjé.
Dan is er een klein schrob-
zaagje, een lichtgewicht. Men
kan het zaagje in twee standen
aanbrengen in het neft, zonder
grote problemen. Dit zaagje is
echt voor het kleine werk. Zware
karweien moet men met forsere
wapens te lijf. Met de mini hack
saw kan men werken in hout,
metaal, hardboard, plastic enz.
Voor lieden, die verfresten of
stopverf weg willen halen van de
ruiten, is er een verfschraper
van Plasplugs (dit merk wordt
geïmporteerd door P. Bellaart,
Hoogend 12, Sneek). Het is een
scheermesachtige schraper, die
zo geconstrueerd is, dat het mes
je aan de buitenzijde is bevei
ligd. Als men het apparaatje niet
gebruikt kan men ter beveiliging
een „hoesstukje” over het mes
schuiven.
In „Het kopen van een huis”
vindt men de gang van zaken bij
de koop (en verkoop) van een
huis doorgenomen. Wat er alle
maal bij komt kijken. Nuttige
informatie. In deze brochure
vindt men wèl hoe hoog het
honorarium van de notaris is bij
de koop van een huis.
Iedereen kent wel het cadeau-
bloknootje, dat bij familie, ken
nissen en op het werk circuleert
als er iemand gaat trouwen of
enig ander feestgedruis veroor
zaakt. Men kan van de verlang
lijst af strepen wat men geeft. Nu
is daarbij nog wel eens de moei
lijkheid dat men wel iets wil vra
gen (of geven) maar niet precies
kan uitduiden hoe het er uit ziet.
(4
•--.'SMI
iaf
nter
roup
nter
1100
het
ken
t op
ngen
o
s
In
0
T
zit een apart plastic stukje waar
mee men het mesje kan afbre
ken. Elk mes bestaat uit acht
deeltjes. Een houtsnijmesje met
een kunststof beveiligingskapje
is het zg. Trimknife van Turner
Tools. In het heft kun je diverse
soorten mesjes vastzetten.
Dat probleempje is handig opge
lost door Brabantia. Men heeft
daar een zogeheten geschenken
boekje gemaakt, dat voor een
kwartje in de winkels met huis
houdelijke artikelen te koop is.
Via een bestelkaart-uit dat boek--
je kan men een vel met plak-
plaatjesii toegestuurd krijgen
(waarop dan allerlei nuttige en
aardige spulletjes, van Braban
tia uiteraard), die men naar
behoefte in het eigen cadeau-
boekje kan plakken. Men ziet het
cadeautje dan in kleur voor zich.
gingen. De notariële broeders
zijn zo slim om wel cijfers te
noemen, maar niet die welke zij
zelf innen (uitgezonderd een
gering bedrag ca. 100,- dat
men betaalt voor een testament
van eenvoudige aard). En men
moet bij transacties ook terdege
rekening houden met de fikse
sommen, die men voor vele nota
riële activiteiten moet betalen.
Als u de brochures, gratis ver
krijgbaar, bij een notaris gaat
halen, is het wellicht nuttig bij de
informatiegaring ook te vragen
wat de notariële kosten gaan
bedragen.
I
Vervolgens zijn er diverse
soorten messen. Daar is de Han
dyman’s knife, van het bekende
type. Met een simpele vingerbe
weging kan men na gebruik de
huls oftewel het handvat openen
en er het mesje opbergen bij de
reservemesjes. Wat omslachtig,
gemakkelijker zou zijn het mesje
naar binnen te draaien. Er is zo’n
indraaibaar mesje ook bij Plas
plugs, de staysharpknife (vrij
vertaald: een altijd scherp mes).
Het is een houdertje met een
lang mes, dat men, als het bot
geworden is, kan afbreken,
zodat er een nieuwe scherpe
kant ontstaat. In het houdertje
Een opvallende verschijning in
de film is een meisje dat iedere
morgen blijkbaar te laat van
huis gaat. Ze komt hollend aan en
de oversteek wordt in hetzelfde
tempo gemaakt. Ze heeft geleerd
goed uit te kijken, desnoods te
wachten tot er geen auto’s meer
aankomen, maar de tijdnood
waarin ze verkeert tast haar voor
zichtigheid aan. En één keer ging
het bijna mis. Het had fataal kun
nen zijn.
Bij zulke beelden zegt drs. Hugo
van der Molen: „We vragen ons af
of kinderen er niet bij gebaat zijn
dat ze leren rustig naar school te
lopen. Dat ouders dus er steeds
weer op hameren om niet te gaan
rennen. Wat dit meisje betreft, zou
de oplossing misschien al gevon
den zijn wanneer de ouders haar
tien minuten eerder van huis lie
ten gaan”.
De medewerkers van het Ver
keerskundig Studiecentrum
(onderdeel van de afdeling Expe
rimentele Psychologie) hebben tot
nu toe 14 films gemaakt van kin
deren in verkeerssituaties. Het
ging dan vooral om het gedrag bij
oversteekplaatsen.
SSSs si
Kinderen hebben op school
geleerd hoe ze moeten oversteken.
Eenmaal op straat lijken ze alles
weer vergeten te zijn. Dat is
slechts schijn. Kinderen, met
name jongens die zich nogal wild
gedragen, niet goed uitkijken,
weten precies hoe het moet. Toch
houden ze zich niet aan de regels.
Daarbij treedt dan voor hen een
tamelijk groot risico op. Hoe komt
dat?
Kinderen in Engeland die als
ezelsbruggetje zelfs een leuk
rijmpje uit het hoofd leerden dat
hun vertelde hoe ze moesten over
steken, maakten toch ernstige fou
ten en kregen ongelukken. Veron
dersteld wordt dat ze het rijmpje
gebruikten als een toverspreuk,
na het uitspreken waarvan de
auto’s wel zouden stoppen. Hierbij
komt dus de vraag aan de orde
wat je kinderen op welke leeftijd
kunt leren.
Bekend is dat naarmate kinde
ren ouder worden, ze beter leren
schatten hoe hard auto’s rijden.
Een klein kind zegt, als twee
auto’s na elkaar vertrekken maar
na enige tijd op een zelfde punt
zijn aangeland, dat ze beide even
hard rijden. Wij, volwassenen,
weten dat de ene auto die later
vertrok, harder heeft gereden.
Kleine kinderen (de grens wordt
op acht jaar gesteld) kunnen bij
het oversteken tussen twee rijden
de auto’s niet het juiste moment
bepalen. Ze delen de afstand als
het ware en kiezen het midden.
Spelende kinderen, ook al is
hun geleerd goed uit te kijken
voor ze van de stoep gaan, rennen
toch de straat over. Hoe kun je dat
veranderen? Waarbij we nog wel
even de vraag moeten stellen of
we ze alleen naar school moeten
laten gaan. Van der Molen zegt:
„Als mijn kind een drukke straat
moest oversteken, zou ik hem niet
zonder begeleiding laten gaan”.
Zoals hij zelf zegt: een persoonlij
ke mening. De psychologen hou
den zich dan ook bezig met de
vraag hoe je kinderen leert zich
goed te gedragen in het verkeer.
Er steeds inhameren om bij de
stoeprand te wachten? Of is het
misschien veel zinniger om een
kind van twee tot vier jaar dat met
moeder meegaat om boodschap
pen te doen, alvast een bepaald
gedrag aan te leren? Door bijvoor
beeld als begeleider steeds een
paar seconden op de stoeprand te
wachten. Ook al komt er niets aan.
Dat kan zonder tekst en uitleg, de
peuter begrijpt er toch nog niets
van. Zo’n aanpak is nog niet zo
gek. Volwassenen doen namelijk
het tegenovergestelde van wat ze
kinderen leren. Die steken zonder
te stoppen de straat over omdat ze
op de stoep al de situatie op de
weg in zich opgenomen hebben.
Als ouders met hun kinderen het
verkeer ingaan en goed op ze let
ten, merken ze volgens Van der
Molen ook al gauw hoe slecht die
kinderen op allerlei situaties bere
kend zijn. En zullen ze misschien
minder snel met begeleiden
stoppen.
Deze reeks van praktijkvragen
omvat eigenlijk de drie poten
waarop het werk van het Ver
keerskundig Studiecentrum is
gebaseerd. Dat zijn: de relatie tus
sen gedrag en kennis: de leerpoot.
Daarin staat de vraag centraal
hoe je kinderen bepaalde kennis
bijbrengt, hoe je hun gedrag in het
verkeer voor hun eigen bestwil
verandert. Want, om nog een voor
beeld te geven, ook al leerden ze
het allemaal nog zo goed, als kin
deren in groepjes op straat zijn,
worden ze onverschilliger of
onvoorzichtiger dan wanneer ze
alleen zijn.
beantwoorden, dan zal eerst
bekend moeten zijn hoe kinderen
zich in het verkeer gedragen.
Allerlei situaties zullen daarbij
bekeken worden.
Medewerkers van het Verkeers
kundig Studiecentrum bestude
ren momenteel buitenlands mate
riaal waarbij een aantal zaken
duidelijk liggen.
Tenslotte in het kader van dit
stukje nog een handig stukje
gereedschap, dat terecht de
naam van pick-up meekreeg van
datzelfde Plasplugs. Het is een
kunststof houder met een ver
schuifbaar magneetje. Als men
ijzervijlsel, spijkertjes enz. wil
oppikken gaat men met het
apparaatje over het ijzer (het
moet niet al te zwaar zijn). De
spijkertjes enz. blijven eraan
hangen. Wil men „het aanhang
sel” los hebben, dan trekt men
eenvoudigweg het schuifje
omhoog. De werking van de
magneet vervalt dan.
In feite was dat een voortzetting
van onderzoek dat ook in het bui
tenland reeds is gedaan. Daar
houden de onderzoekers in Gro
ningen zich momenteel sterk mee
bezig: inventariseren wat er over
gedrag van kinderen in het ver
keer reeds bekend is. Dat zal uit
monden in voorstellen tot verder
onderzoek, maar tegelijk zal ook
een aanzet worden gegeven voor
een andere opzet van het verkeers
onderwijs zoals dat op de lagere
school verplicht wordt
gegeven.
Van der Molen wil daar nog niet
op vooruitlopen: „De conclusies
zullen duidelijk maken dat er nog
heel veel kan worden verbeterd”.
Nu echter kan al worden gezegd
dat een deel van de lessen niet aan
het doel beantwoordt: kinderen
van tien jaar bijvoorbeeld hoeven
niet meer te leren hoe ze moeten
oversteken. Die hebben waar
schijnlijk meer aan lessen over de
deelname van fietsers aan het ver
keer. Jongere kinderen zouden
wellicht niet meer opgescheept
moeten worden met ingewikkelde
problemen van voorrang op druk
ke kruisingen. Ze zouden meer en
onder begeleiding met de praktijk
van verkeersgedrag moeten wor
den geconfronteerd. Daarbij is
dan voor jongere kinderen in het
bijzonder het voetgangersgedrag
van belang.
Om de tocht die via de brieven
bus binnendringt te stoppen kan
men een zg. Post-seal aanbren
gen, een kunststofplaat, waar
van de opening wordt afgesloten
door twee nylon haarstrips. Deze
tochtwering wordt over de brie-
venbusopening geschroefd. De
haarstrips sluiten de opening
tochtvrij af, ook als een krant in
de bus blijft hangen, omdat de
haren van de strips zich om het
papier voegen. Dezelfde fabriek
(in Nederland vertegenwoordigd
door Hirondel International,
Obrechtlaan 2, Son) brengt ook
nylonhaar-dorpelstrips en deur-
tochtwering op de markt. Ook
hier weer geldt dat de nylonbor-
stels oneffenheden wegwerken.
De camera filmt een veelge
bruikte oversteekplaats in een
drukke Groninger straat. School
kinderen maken iedere dag nood
gedwongen gebruik van deze met
zwart-witte strepen gemarkeerde
plek. Andere beveiliging is er niet.
De camera legt vast hoe de kin
deren oversteken. Er zijn opmer
kelijke verschillen in gedrag wan
neer een kind alleen is of wanneer
ze met z’n tweeën of in groepjes
naar de (andere kant gaan.
De tweede poot betreft de ont
wikkelingspsychologie. Daarbij
wordt onderzocht wat een kind
wel of niet kan op een bepaalde
leeftijd. Hoe ver moet het in zijn
ontwikkeling zijn (als het gaat om
aandacht, impulsiviteit, waarne
men) om een goed verkeersgedrag
te kunnen verwachten. De derde
poot omvat een analyse van ver
keersongevallen. Uitgezocht
wordt hoe de conflicten zich heb
ben toegedragen. Dat dan weer
gecombineerd met observaties
van speel- en oversteekgedrag.
Opmerkelijk is dat kinderen in
stille straten en dicht bij huis de
meeste ongelukken krijgen. Wat is
daarvan de oorzaak? Letten deze
kinderen onvoldoende op het ver
keer? Lopen ze te gemakkelijk de
stoep af?
Ten slotte nog iets over de stu
die van Rothengatter. Hij bekeek
een aantal Nederlandse verkeers-
tuinen en stelde vast dat die niet of
nauwelijks aan hun doel beant
woorden. De kinderen leren er
fietsen en mogen rondrazen in
trap-auto’s.
Maar een poging om hun enigs
zins het juiste voetgangersgedrag
bij te brengen, voor de leeftijds
groep zo belangrijk, ontbreekt
geheel. Daarbij komt nog dat de
tuinen steeds meer een recreatief
karakter krijgen. Dat vinden
Rothengatter en medewerkers
onjuist: het educatieve element
zou nog altijd voorop moeten
staan.
Als in april volgend jaar de
eerst aanzet tot een gerichter aan
pak van verkeersopvoéding
gereed is, gaan de Groningse
onderzoekers meer de praktijk
bestuderen. Ze verwachten dat
een groot deel van de informatie
behalve voor een beter onderwijs
ook zal worden gebruikt voor zgn.
speelclubs, die in Scandinavië al
geruime tijd bekend zijn. Ouders
en kinderen werken daar samen
aan allerlei opdrachten, thuis of in
daartoe ingerichte centra, om het
risico drastisch te verkleinen. Het
is bijna vanzelfsprekend dat de
onderzoekers ook op de hoogte
zijn van onaanvaardbaar gedrag
van automobilisten: „Als in de
krant staat dat een kind werd aan
gereden toen het plotseling van de
stoep holde, zou je er eigenlijk bij
moeten zetten dat een automobi
list die mogelijkheid had kunnen
voorzien. En dus zijn snelheid had
moeten aanpassen. Wie kinderen
op de stoep ziet hollen of spelen,
weet dat één van hen zo maar de
weg op kan rennen”.
„Hifi en stereo klinkklaar” is
de titel van een paperback die de
koper van stereoapparatuur
moet helpen om uit het zoge
noemde technische jargonlaby-
rint te komen. De fabrikanten
schijnen elkaar meer en meer te
willen overtreffen in het verzin
nen van de meest ingewikkelde
termen. De schrijvers J.B. Dek
ker en R B. Dekker hebben met
dit boekje getracht om de
aspirant-koper wat meer inzicht
te geven voordat hij zijn dure
installatie aanschaft. In het
werkje vindt men ondermeer
een alfabetische begrippenlijst.
Hifi en Stereo klinkklaar dient
er voornamelijk toe dat men tot
een verantwoorde samenstelling
van geluidsapparatuur kan
komen en zich niet laat overbluf
fen door al die mooi en erg tech
nisch klinkende Engelse termen.
Vaak blijkt dat voor de meest
simpele dingen namen worden
uitgevonden van op zijn minst
twaalf letters.
Hifi en Stereo Klinkklaar
bevat 125 bladzijden met illu
straties. De prijs is niet erg hoog,
12,50 gulden en het wordt uitge
geven door Elsevier Nederland
BV
Vóór alles geldt echter dat de
lessen, al of niet opgenomen in een
pakket Maatschappijleer of
Gezondheidsvoorlichting en
Opvoeding, in de toekomst door
gaan. Of dat gebeurt is de vraag,
want de nu nog verplichte lessen
zijn in een nieuw voorontwerp van
wet, geldend voor het basis
onderwijs, geschrapt. Van der
Molen vindt dat niet zo verstandig.
Wat hem betreft zou toch weer
duidelijk moeten worden
omschreven dat de lessen onder
deel van het pakket zijn en aan
welke eisen ze minimaal behoren
te voldoen. Anders wordt het te
vrijblijvend.
Wil je die verkeerslessen zo
goed mogelijk aan het doel laten
De Koninklijke Notariële
Broederschap, de vereniging
van notarissen en kandidaat-
notarissen, heeft twee informa
tieve brochures het leven doen
zien: „Functie en werkterrein
van de notaris” en „Het kopen
van een huis”. De titels spreken
in feite al voor zich. We zullen er
even wat gedetailleerder op in
gaan. In de brochure over de
functie van de notaris staat
beschreven op welke wijze de
notaris zich bezighoudt met
zaken als notariële akten, huwe
lijksvoorwaarden, testamenten,
schenkingen, erfenissen (bijv,
het percentage aan successie
rechten dat men moet betalen)
overdracht van onroerend goed,
huurkoop van onroerend goed,
hypotheken, appartementsrech-
ten (als men een deel van een
flatgebouw koopt), NV’s en BV’s
(wat er achter die begrippen
steekt en waarom ze worden
gehanteerd), stichtingen, vereni-
Bij het Engelse merk Plas
plugs zijn diverse noviteiten ver
schenen. Daar is bijvoorbeeld
een „hoekschavertje”, een
kunststofapparaatje met een
sierlijke vorm, dat dusdanig is
gemaakt, dat scherpe kanten
kunnen worden bijgewerkt. Dat
gebeurt dan door een klein
tungsten snijdertje. Erg handig
deze Edge-Trimmer.
Nu de boten zo langzamerhand op het droge worden gebracht is
het nuttig te wijzen op enkele nieuwe onderhoudsmiddelen van
Caramba-Chemie (voor Nederland Harrems BV, Weesperstraat 86,
Diemen), baar is allereerst een algenverwijderingsmiddel. Door een
krachtige chemische werking wordt de algenaanslag van de foot
romp losgeweekt. Kunststoffen en lakken worden, zo zegt de fabri
kant, niet aangetast, als de gebruiksaanwijzing goed wordt opge
volgd. Dan is er een bootreiniger voor schepen en polyester en
andere kunstharsproducten. Voor hetzelfde type boten brengt men
een conserveringsmiddel, dat vuil en waterafstotend werkt. Verder
en dat is dan iets voor caravan-bezitters heeft Caramba een
cleaner voor dit type voertuigen gemaakt; het maakt schoon en
werkt beschermend.
1'
