GEMEENTEARCHIEF VERRIJKT
MET UNIEK BROK HISTORIE
n
sluizen ®d havens
Carillonklanken
Raad vergaderde
in zeer snel
32?l
i M
56.-
tempo
Uitgevaren
vissersschepen
Koninklijk Instituut van Ingenieurs hield „uitverkoop”
tL
ENISTA
Lij
w.
T
BW
3
k
4
V R IJ D A G
Prenten
Archief
Foto’s
6
7 7
"V
a
NIEUW GEVESTIGD!
Ruige 100%
■S shetlands pullovers
3 LOIS, corduroy jean
met uitlopende pijp
B ontwerp
'Vg
NÓOfi» ZEE
VELSEN Het gemeentearchief
van Velsen is in het bezit gekomen
van een belangrijk stuk documen
tatie dat betrekking heeft op de
voorbereidingen en de werkzaam
heden aan het Noordzeekanaal. Be
halve een aantal brochures, waarin
voor- en tegenstanders hun zegje
doen, heeft men beslag kunnen leg
gen op een serie schetsen en een
hoeveelheid kaartmateriaal. Boven
dien bevat de collectie 29 originele
foto’s van de bouw van de vissers-
haven en een aantal bouwwerken
in die omgeving Na afloop, van
de raadsvergadering mochten de
raadsleden gisteravond een blik
werpen op de aanwinst die veilig
opgeborgen ligt in de kluis van het
gemeentelijk archief.
tó-
Er
X
N'
jl’l
Dealer voor o.a. LEOLUX ZITMEUBELEN,
BMP zitgroepen, Fristho wandmeubelen-
eethoeken, tapijten/gordijnen, WESTON of
SCANDINAVIA BESOUW CHRISTIAN
FISCHBACHER ALAKART
IA e-jA j
1
IJMUIDEN-VELSEN
r>.
1
-
(ADVERTENTIE)
Li
t
t
Een ontwerp van het Noordzeekanaal zoals het.„niet werd uitgevoerd.
r
brochures
handelen
ARIE VAN DER VEER
met
itief
verd
op-
igen
toe-
Het
bij
/erd
pers
alen
een
de
land
aar-
ver-
?den
•den
ver-
Lange Nieuwste. 185
IJmuiden
(Noord Arcade)
boen beschikte. De 41-jarige bewaarder
van Veüsens oudheden is ontzettend blij
met de aankoop waarmee in zijn totaal
een bedrag gemoeid is van.2.700,-
Hektrawler
Monica
1966, een hektrawler, die is gebouwd
door de Scheepswerf Firma S. Seymons-
bergen te Amsterdam. Dit schip meet
350 bruto ton en is 48,25 m lang over
alles en heeft als hoofdmotor een Deutz
diesel van 1200 pk. Op 29 december 1965
werd deze nieuwe aanwinst te water
gelaten en op 7 mei 1966 had de over
dracht in IJmuiden plaats waarna de
nieuwe Willy op 11 mei voor de eerste
reis ter visserij vertrok onder schipper
C. Remmelzwaal.
VS
men
het
de
chip
[else
St.
uur
;den
De
el de
naar
acht
tapt.
Alt-
lied
tos,
en
eht-
aald
dat
aan-
t er
ver-
biad
ibli-
uwe
Jnie
van
ner-
ling
na at
sche
rge-
jeen
de
ge
land
dat
rgen
wie
I
(ADVERTENTIE)
kust
sden
op-
iven
aker
laait
5000
De
acu_
t en
ind-
■ters
v de
t de
n de
irri-
i en
ape-
VS
en.
'7
meubel-tapijt.gordijn-kunstnijverheid
Koningstraat 19-21 Haarlem
Tel. 326063
7
K
5
i
-
Voor zover de kwaliteit van het mate
riaal dat toelaat ligt het in de bedoeling
van archivaris Role om het werk open
te stellen voor kennisname door het
publiek. Eerst dienen veel zaken te wor
den onderzocht en nauwkeurig te wor
den gecatalogiseerd.
Eén foto uit de serie van „29” voorstellende de bouw van de oude watertoren.
Chef de bureau H- J. C. Venselaar van
hel instituut vertelde desgevraagd dat
het instituut to verkoop van een deel
van het archief had besloten omdat de
bibliotheek, waar het archief deel van
uitmaakte, per 1 januari 1975 voor het
publiek niet meer toegankelijk was. „Het
was financieel niet haalbaar om de bi-
blioheek in stand te houden. De afde
ling was bijzonder arbeidsintensief. Aan
de andere kant kunnen we op dit mo
ment voor andere aangelegenheden, die
niet subsidiabel zijn, best wat geld ge
bruiken. Daarom besloten we een deel
van het achief daarvoor te gelde te
maken”, aldus de heer Venselaar.
Bij de kunstveiling J. L. Beijers in
Utrecht werd tijdens een verkoping op 7
en 8 september een belangrijk deel van
het archief te koop aangeboden dat
voordien deel uitmaakte van het archief
van het Koninklijke Instituut voor Inge
nieurs. Een instantie die sinds 1847 ge
vestigd is in Den Haag.
7.875
;orm
het 1
Le
aan I
iden I
oten
vier
aen-
over alle onderwerpen betreffende de
aanleg van het Noordzeekanaal die ruim
honderd jaar geleden de gemoederen
bezig hield. De titels laten aan duidelijk
heid weinig te wensen over. „Een ernstig
woord”, „Verslagen van de Amsterdam-
sdhe Kanaal Maatschappij”, „Vragen
over de doorgraving” en „Nalezing op de
kamerdebatten”. Een hele sterke is zon
der twijfel...: „Een ernstig woord tot
allen die belang stellen in den Bloei van
Neerlands Hoofdstad-”
l
VrrbiwJio»
mfasTAfl
IJMUIDEN. De motorlogger Willy
KW.141, die we hier op de foto zien, is
als visserijvaartuig begonnen in het jaar
1915 en het was de bekende werf van
Gebr. Boot te Leiderdorp die het schip
toen opleverde als zeillogger aan de
Reederij Verwachting te Katwijk aan
Zee. Boekhouder van deze rederij was
de heer A. van Schie. Onder de naam
Jan KW.141 ging schipper Leen van
Dujjn er in 1915 voor het eerst mede ter
haringdrijfnetvisserij. De Reederij Ver
wachting kreeg er in 1917 een nieuwe
logger bij, de Bastiana KW.96 en schip
per Van Duijn ging hier op over terwijl
de Jan KW.141 ter visserij ging onder
schipper Willem van Beelen.
Het archief van Velsen werd officieel
op 1 januari1975 in gebruik genomen.
Het was aan archivaris Siebe Role om
orde op zaken te stellen in de verzame
ling oudheden waarover de gemeente
V’ J
A HUfT.iR U»
i
Voor archivaris en zijn assistenten is
er voorlopig voldoende werk aan de
winkel om de nieuwe aanwinst te orde
nen. Daarnaast heeft men onlangs een
presentje gekregen van de Rijksarchie-
venbewaarplaats uit Haarlem. Het be
treft de archiefbescheiden van de Nota
rissen van 1812 tot 1894; de Rechterlijke
en weeskamerarchieven van 1567 tot
1817 en een deel van de financiële
administratie van de Schout oftewel het
Gaandersarchief.
.1.
houd van 134 ton, de lengte bedroeg
29.06 m, de breedte 6,68 m en de holte
2,85 m. Vlak voor de oorlog had een
naamsverandering plaats. Met enkele
andere loggers ging de Willy varen voor
de in Danzig gevestigde maatschappij
Kormoran onder de naam Guttland. De
schepen van deze rederij voeren vanuit
IJmuiden onder Nederlandse bemanning
maar de oorlogomstandigheden maakten
daar een einde aan en het schip werd
weer als Willy KW.141 ingeschreven. Dit
is evenwel weer van korte duur geweest
want de logger werd toen ons land bezet
was geworden al spoedig gevorderd en
kwam onder Duitse bemanning in dienst
van de Kriegsmarine. Het is niet bekend
welk lot het vaartuig heeft ondergaan
maar na de bevrijding is het onvindbaar
gebleven.
In die tussentijd verleende de raad
een krediet, groot 8715 voor het inrich
ten van een goed geoutilleerde donkere
kamer in het stadhuis; ging hij akkoord
met een extra krediet groot 80.280
bestemd voor de toelatings- en herha
lingsonderzoeken van leerlingen van
scholen voor buitengewoon onderwijs en
werd een bijdrage van 5679 verleend in
de bouwkosten van het pand Meervliet-
straat 38 in Velsen-Zuid. Een voorstel
tot aanpassing van 25 woningwetwonin
gen ten behoeve van mindervaliden
alsmede enkele andere voorstellen van
het college passeerde Vlot de hamer, die
ongeveer een kwartier na aanvang van
de openbare raadsvergadering, voor het
laatst viel.
Dat betekende echter nog niet dn*, de
raadsleden direct naar huis terugkeer
den. Er was namelijk in de leeszaal een
expositie gemaakt van juist door ge-
meente-archivaris Siebe Rolle aange
kochte en voor Velsen belangrijke histo
rische -stukken. Elders in dit blad komen
wij daarop uitgebreid terug. Verder was
na dit bezoek aan de exposite, voor de
raadsleden de mogelijkheid geopend om
te luisteren naar een uiteenzetting over
het recreatiegebied Alkmaarder- en Uit-
geestermeer. Een onderwerp waarvor
wij in de afgelopen maanden reeds
breedvoerig berichtten.
Het voornemen van de Haagse Inge-
nieursclub werd uitgevoerd. Uit alle de
len van het land togen op 7 en 8
september gemeentelijke vertegenwoor
digers, maar ook particulier geïnteres
seerden, naar de verkoping in de Dom
stad. Aan de hand van de uitvoerige
catalogus hadden veel kooplustigen van
te voren hun keus reeds gjedaan. Zo ook
gemeente-archivaris Siebe Role.
„Mijn belangstelling”, vertelt hij, „gold
natuurlijk met name die catalogusnum
mers die betrekking hadden op de werk
zaamheden rond de graving van het
Noordzeekanaal. Er waren echter ook
zaken die daar indirect verband mee
hielden, maar toch het kopen ruim
schoots waard bleken”. Uit een van de
rekken haalt hij een stapel foto’s- Ver
vaardigd door Leo P. Tismeer en S. v.d.
Zijl, beide fotografen uit IJmuiden, naar
goudkleurige krullettertjes vermelden.
Het meerendeel van de gave fotoprenten
heeft betrekking op de bouw van de
vissershaven.
Circa zeventig
VELSEN. De gemeenteraad heeft
donderdagavond heel weinig tijd nodig
gehad om de negen punten tellende
raadsagenda te behandelen- De meeste
belangrijke punten waren in de onder
scheidene raadscommissies al uitputtend
behandeld, zodat donderdagavond slechts
een standpuntbepaling noodzakelijk was.
De uitspraak was voor alle punten posi
tief, met als gevolg dat burgemeester
drs. J. Reehorst al snel de openbare
zitting kon sluiten.
In het jaar 1926 eindigde de Reederij
Verwachting haar bestaan en de Jan
werd aangekocht door Gebr. den Duik,
welke rederij er toe over ging de logger
van een 80 pk Kromhout motor te
voorzien en in 1927 kon schipper Corne
lis Plug er mede ter haringvisserij ver
trekken. Een jaar later werd een tweede
logger aangekocht, de Zeezwaluw
KW.34, welke daarna werd gevolgd door
de Sumatra KW.86. Voor de tweede
wereldoorlog werd nog aangeschaft de
stoomdrifter Delfland IJM.244 welke de
naam Zeearend KW.103 kreeg en later
tot motorschip is verbouwd.
De Willy KW.141 had een bruto in-
Siebe Role maakt er geen geheim van
dat hij het gemeentelijk archief ziet als
een instelling waar de mensen in en uit
kunnen lopen om bepaalde zaken na te
slaan of zich te laten voorlichten. Over
de laatste aankopen merkt hjj glunde
rend op: „...in ieder geval beschikken
we over voldoende materiaal om het
mijn opvolger, ter gelegenheid van het
150-jlarig bestaan van het Noordzeeka
naal, mogelijk te maken een gedenkboek
te laten uitgeven met nog meer weder
waardigheden en details dan het boek
dat ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan eerdaags verschijnt”.
Bij de Gebr. den Dulk’s Handelmaat
schappij keerde de naam Willy KW 141
terug in het jaar 1951 en werd gegeven
aan een nieuwe logger welke afkomstig
was van de Scheepswerf De Dage
raad te Woubrugge. Het was een schip
van 224 bruto ton bij een lengte over
alles van 37,25 m. De hoofdmotor was
een Industrie van 360 pk. Na op 17 juli
1951 te water te zijn gelaten had de
overdracht op 4 september 1951 plaats
en op 5 september 1951 vertrok de
nieuwe Willy KW. 141 ter visserij onder
t: l.
Buitengewoon interessant onderdeel
van -de collectie is een verzameling van
20 tekeningen die doen denken aan de
stafkaarten van een kadaster. Het ver
loop van het kanaal anno 1896 van
Amsterdam tot de uitmonding in de
Noordzee. Het zijn 20 unieke exemplaren
die ,,aan-elkaar-gepast” de loop en rand-
bebouwing van het kanaal tot in details
weergeven. Een van de meest b elang-
wekkende ig de bebouwing van dat deel
van Velsen dat naderhand aan de ver
breding van het kanaal werd opgeofferd.
Een andere kaart geeft het verloop
weer van het kanaal zoals men het zich
aanvankelijk had voorgesteld maar zoals
het niet is geworden. Een open kanaal
vanaf Amsterdam rechttoe rechtaan
naar de Noordzee. Geen sluizen en
uiteraard - nog geen IJmuiden.
Een heel goed beeld van de werk
zaamheden aan het Noordzeekanaal
krijgt men aan de hand van een stapel
boeken die vrijwel allemaal verluchtigd
zijn met foto’s en prenten. De bouw van
de pieren en de tegenslag die men daar
bij ondervond van het woelige water. De
doorgraving van het duingebied en daar
aan voorafgaande de aanleg van de sluis.
De illustraties geven een duidelijk idee
van de wijze waarop men Zich heeft
moeten behelpen bij de voltooiing van
de verbinding met zee. Met name het
materiaal waarmee de werkzaamheden
moesten worden verricht getuigen van
een dosis fantadie.
Het kan nauwelijks toevallig zijn dat
in een van de boeken het graven van
het Suezkanaal en het Noordzeekanaal
in een adem worden genoemd als „de
grote werken van deze tijd-”
schipper Piet Varkevisser. In 1955 nam
zijn zoon, Cornelis, het commando over
en daarna hebben nog enkele andere
schippers met de logger gevaren tot in
april van het jaar 1965. Toen werd het
schip naar Noorwegen verkocht en ver
trok op 14 mei 1965 uit IJmuiden, kreeg
Haugesund als nieuwe thuishaven met
als eigenaar de rederij Brödrene Alvsag
onder de naam Solvar. De 360 pk Indu-
striemotor werd in 1967 vervangen door
èen Wichman motor van 900 pk.
De derde Willy KW.141 deed bij de
Rederij Den Duik z’n intrede in het jaar
Zaterdag 25 september: Hektrawler
Onderneming II SCH.108. Dinsdag 28
september: Hektrawler Frank Vrolijk
Czn SCH.81. Woensdag 29 september:
Hektrawler Annie Hillina KW.170. Don
derdag 30 september: Hektrawler Onder
neming I SCH.90. Vrijdag 1 oktober:
Hektrawler Rijnmond II KW.43. Zater
dag 2 oktober: Hektrawler Zeehaan
IJM.57. Maandag 4 oktober: Hektrawler
Egmond IJM.36, MT. Elizabeth VL.105.
Dinsdag 5 oktober: MT. Ursinus VL.l,
MK.Anna Hendrika KW.45, Maarten
KW.105, Marry Jacob KW.117. Woensdag
6 oktober: MT. Elly VL.73. Donderdag 7
oktober: Hektrawler Rijnmond I KW.15,
Tetman Hette KW.74, Arie Ouwehand
KW.122, Cornelis Vrolijk Fzn SCH.171.
Vrijdag 8 oktober: Hektrawler Willy
KW.141, Vooraan VL.115. Zaterdag 9 ok
tober: Hektrawler Schout Velthuys
KW.49, Monica VL.89, Voorwaarts
VL.142.
Maandag 11 oktober: Hektrawler Jo
hanna KW.39. Rijnmond V KW.42, Rijn
mond VI KW.135, Rijnmond III KW.44,
Rijnmond! IV KW.85, Dirk Diederik
KW.172, MT. Rean IJM.29, Robert
IJM.30. Protinus IJM.154, Meyert Menno
IJM.209, Wiron ll IJM.211, Ora et Labo-
ra KW.51, Jacob KW.55, Marry Martin
KW.149, Soli Deo Gloria KW.152, ML.
Michiel KW.167, MK. Maarten Cornelia
IJM.44, Wiron VI IJM.207, Janny Jacoba
KW.4, Deo Volente II KW.ll, Alida
KW.22, Pieter Jacob KW.24, Willem
Adriana KW.25, Ada KW.29, Rose Marie
KW.34, Pelikaan KW.88, Johanna Helena
KW.106, Wilma KW.113, Tiny KW.145,
Cornelia KW.174- Pieter Gijsbertha
KW.175, Valk KW.185, Elly KW. 187,
Hans KW.189, Anna Lydia KW.194,
Yvonne Yolanda KW.206, Agatha
KW.214, Arie Jacob KW.221, Jacob Seni
or KW.226, Marco WR.32, Johanna Cor
nelia WR.57, Wilhelmina SCH.173, Leen-
dert Jan SCH.256. Dinsdag 12 oktober:
MK. Drie Gebroeders IJM.20. Woensdag
13 oktober: MT. Anita VL.34, Caroline
VL.90.
M. K
T
VELSEN - Het programma, dat door
beiaardier H. de Ligt zaterdag van 16.00
- 17.00 uur op het stadhuiscarillon van
Velsen ten gehore zal worden gebracht
luidt als volgt: Preludium III - Mat
thias van den Gheijn, 2. Volksliederen
fantasie - Dick van Wilgenburg, 3. Petite
Suite Francaise - Albert de Klerk, 4.
Improvisatie - Hein de Ligt, 5. Volkslie
deren fantasie - Hein de Ligt, 6. Leeu
warder Impressies - Piet Post en 7.
Tocatine, adagio en Scherzo - Leen ’t
Hart
w r.
I»*1
i i
Archivaris Siebe Role bij zijn nieuwe aanwinst
i
ft
