I
l/J. LLLLC t
Teksten tussen religie
en fysiek genot
ri
fz/j
igina
1
re
z
fit
door
John
Oomkes
Marvin Gaye: Godsdienst is een
stabiliteit in mijn leven
si
de
jk-
gnat
71
re
Joanna
Ton
oor,
21.j
de
V.,
Burt
7~
J
André
Houvast
Werkende stand
X.
1
?,U'l
S a
i - iPi
IfciB
De nukken
van een
superster
Ton van Duinhoven en Maya Bouma
.9
Burt Reynolds
emen
onge)
i Nel
irsla-
3 van
m de
seen
wide
ll.
Felleman over te halen de ontmoe
ting alsnog te forceren. Hij wijst het
scherp van de hand: „Ben je betoe
terd? Wou je met die camera nu de
slaapkamer in? Toe nou”.
Na het concert heeft de ontmoeting
alsnog plaats in de kleedkamer, waar
ik naar aanleiding van het concert
ook nog even wat vragen kan stellen.
Gaye: „Als je je op dit soort teleur
stellingen gaat fixeren, dan hou je het
niet lang vol. In de Royal Albert Hall
gebeurde precies hetzelfde als hier.
i een
een
rkeur
in dit
De produktiemaatschappij van de
Engelse tv-serie „De nieuwe Wrekers”
doet er van alles aan om het verschil
duidelijk te maken tussen de nieuwe
versie en zijn voorganger „De Wre
kers”. In een informatiestencil zegt de
maatschappij onder meer dat het voor
de eerste keer is dat de creatieve super
visie in handen is van de makers. Ver
der is het opvallend dat het geheel
werd opgenomen in Engeland, maar,
en dat mag uitzonderlijk heten, met
Frans geld. Over de nieuwe partner
van John Steed, de schone Joanna
Lumley, wordt opgemerkt: „Als je
haar ziet, zou je denken aan Hepbum
of Grace Kelly, en dat is terecht. Maar
dat is ook fout, omdat Joanna zichzelf
is, uniek. Ze is sexy, vooreen tv-heldin
zelfs erg sexy. Ze duikt niet met iedere
man het bed in, maar ze is zeker ook
geen maagd". En om de aandacht nog
meer op Joanna te vestigen, schrijft
men: „En als je geluk hebt kun je een
glimp opvangen van haar kousen en
haar jarretel”. Dat belooft heel wat.
Ton van Duinhoven is tevreden over
het resultaat van de tv-bewerking naar
boeken van Godfried Bomans rond de
avonturen van Pa Pinkelman, die de
KRO dit seizoen op het scherm zal
gaan brengen. Ton van Duinhoven:
„We hebben een goede samenwerking
gehad met Maya Bouma (die ook een
rol speelt in Pa Pinkelman) en regis
seur Nico Holtrop. Ik heb zelf ook nog
wat spelregie gedaan. Door de tekenin
gen van Corel Voges, die door het
chroma-key systeem gebruikt konden
worden, is de authenticiteit behouden
gebleven. Wat betreft de teksten, die
heb ik af en toe wat geactualiseerd.
Dat zou Bomans ook gedaan hebben”.
Burt Reynolds, die indertijd de voor
pagina’s haalde door naakt in het
Amerikaanse vrouwenmagazine „Cos
mopolitan” té verschijnen, gaat bin
nenkort een film maken met Catherine
Deneuve. De Frangaise, die zowel van
regisseur Roger Vadim als van acteur
Marcello Mastroianni een buitenechte
lijk kind heeft, speelt in de film
(„Hustle”) een hoertje dat verliefd
wordt op een politie-inspecteur (Burt
Reynolds). Of ze zich ook privé tot
elkaar aangetrokken voelen is niet
bekend. Het zou echter best het geval
kunnen zijn, want Burt heeft weer
ruim baan op het liefdespad. De acteur
maakte namelijk onlangs een eind aan
de verhouding met de zeventien jaar
oudere Dinah Shore. De romance met
de Amerikaanse zangeres duurde over
igens opmerkelijk lang: drie jaar!
B.V.,
/onds
In de aankomsthal van Schiphol wachten slechts enkelen op
Marvin Gaye. De wispelturige, steenrijke belichaming van het
trotse, jonge, zwarte Amerika van de jaren zeventig is keurig op
tijd. Vlucht BE 216 vanuit Londen heeft geen vertraging. Wie is die
uiterlijk zo koele, maar feitelijk wat onzekere miljonair-zanger-
componist-producer? Zijn softe, hitserig-sensuele soulmuziek
heeft ook weerklank gevonden en erkenning gekregen bij de
whitey”, de blanke man. Talloze discotheekbezoekers zitten
wiegend op hun barkrukken, niet beseffend dat Gaye’s muziek
wel eens meer inhoud kan hebben dan je in eerste instantie uit zijn
geile gilletjes en geraffineerde funk kunt afleiden.
Het maatschappelijk-geëngageerde en religieuze aspect van zijn
karakterstruktuur kwam bijvoorbeeld in 1971 naar boven, toen
zijn album What’s going on uitkwam. Sindsdien zijn z’n teksten
wat meer op het fysieke genot georiënteerd en heeft hij overeen
komstig het veranderende tijdsbeeld zijn jeanspak weer ingeruild
voor het maatkostuum van de jonge zakenman. Zwart Amerika
lijkt alleen in huidskleur te verschillen van blank Amerika.
Reden voor zijn bezoek is een eenmalig concert dat diezelfde
avond gegeven wordt in de Jaap Edenhal. Er zit Gaye duidelijk
iets dwars. De toegezegde interviews zijn ingetrokken en ook van
de andere zo zorgvuldig door de platenmaatschappi voorbereide
agendaonderdelen dreigt niets terecht te komen. Alleen de Vara-tv
en ik blijken het risico van uren rond te hangen te willen nemen.
Dit is het verslag.
Het publiek kon niet het geduld
opbrengen naar de subtiele opbouw
van de show te luisteren. Het moest
meteen fel en funky”. Gaye schudt
het hoofd. „Misschien speelt het toch
wel mee. Je zelfverzekerdheid is toch
wel minder als er geestelijk iets
schort”.
Wat eraan mankeert wordt niet dui
delijk. Het is iets persoonlijks. Pete
Felleman omschrijft het deugdelijk
met een „het is het oudste verdriet
van de wereld".
andere kamer hebben dan aanvanke
lijk was gearrangeerd. Stephen Hill
blijkt uiteindelijk vier deuren verder
op in efen zakelijke bespreking te
zitten.
Iedereen heeft zo zijn problemen.
De jongens van de cameraploeg vra
gen zich af of de door hen geplande
ontmoeting tussen Gaye (in boksen
geïnteresseerd) en bokser James Vrij
nog kan doorgaan, maar die nog
steeds niet is komen opdagen. Daar
entegen probeert een van Gay’s hel
pers (een body-guard?) wat tips over
de rosse buurt te krijgen. Of wij de
Blue Note kennen. Je bent toch zeker
niet helemaal vanuit Los Angeles
hierheen gekomen om wat namaak te
zien, is de wedervraag. Nee, nee,
verzekert-ie ons haastig. Nee, alleen
de real thing. Even later zit hij zich te
verkneukelen als hij een adresje
heeft gekregen.
Nieuw op de plaats van handeling
zijn de salesmanager en de gastvrou-
we van het hotel, die een fotograaf op
sleeptouw hebben, teneinde een
mooie promotiekiek voor de hotel-
krant te kunnen versieren. Gaye zit
André van Duin zal met ingang van 1
januari 1977, volgens de NCRV
althans, weer samen met meneer De
Groot Wat een oen zeg”) „De dik voor
mekaar-show” (radio) gaan presente
ren. Theo Rekkers, die de belangen van
André behartigt is nog niet zo zeker
van de terugkeer van de komiek op de
radio. Volgens Rekkers wil André de
hoorspelstudio voor zijn programma
gebruiken en daar is nog geen zeker
heid over. Mocht de „Dik voor mekaar-
show” weer uitgezonden worden, dan
zal dit gebeuren in het NCRV-
programma „Los vast”, dat iedere
zaterdag via Hilversum 3 van 12 tot 2
te beluisteren is. André van Duin stop
te ruim een jaar geleden met het pro
gramma, omdat hij geen ideeën meer
had. Het contact met de NCRV bleef
echter bestaan en enkele maanden
geleden kondigde André aan dat hij
wel weer zin had in zijn „Dik voor
mekaar-show”.
echter nog steeds privé, dus ook zij
moeten wachten.
Veelvuldig loop ik de gang op en
neer om te vookomen dat Gay ’m
ongezien smeert Ik heb mazzel. Mar
vin komt net uit Zee’s kamer en ziet
er wat minder bedrukt uit Onze con
versatie wordt onderbroken door de
blij verraste hotelvrouw, die hem
recht hartelijk welkom zegt te heten.
Het fotootje wordt even later in zijn
kamer geschoten.
Ik sleep Marvin naar de andere
kant van zijn vertrek en begin snel
een gesprek, de vragen rap op hem
afvurend, niet durvend te noteren in
de wetenschap dat het zo weer voor
bij kan zijn. Hij wil wel even babbe
len. Religie is het eerste onderwerp.
Per slot van rekening is hij de zoon
van een dominee en getuigt op What’s
going on van zijn liefde voor God.
Een andere overweging is, gezien de
situatie, te vermijden over de interne
situatie bij Tamla-Motown te praten
(Gaye is gescheiden van de dochter
van Berry Gordy, de direkteur-
eigenaar van dit familiebedrijf).
Gaye: „Godsdienst betekent een
stabiliteit in mijn leven, eigenlijk is
dat voor iedereen die gelooft zo. Het
is een anker waar je houvast aan hebt
als je het niet meer zo ziet zitten. Ik
heb een zwaar leven; er wordt voort
durend veel van me verwacht. Ik heb
er wel eens. in feite denk ik elk jaar
eraan om er mee op te houden. Je wilt
er wel eens uit. Aan de andere kant
kan dat niet. Het publiek verlangt
van je dat je doorgaat met de strijd,
zeker het zwarte publiek kent mijn
overtuiging. De mensen verwachten
dat je er dan ook naar handelt”.
Mijn vraag of hij zich lang heeft
moeten voorbereiden op deze tour
nee, beantwoordt hij ontkennend.
„Nee, dit keer niet. Ik voel me nu wel
in vorm. Althans mijn stem mankeert
niets. Geestelijk kan het wel wat
beter. Nee, dat vormt geen belem
mering voor een goed concert. Het
publiek merkt niet dat ik geestelijk
niet optimaal ben. Het is net als in de
atletiek eigenlijk. Het publiek vraagt
de atleet nu eenmaal niet of hij in
vorm is. Het verwacht, het eist een
goede prestatie”.
Gayp formuleert gemakkelijk,
soms de indruk gevend alsof de hele
situatie hem verveelt iedereen
staat om hem heen, de tv-ploeg is
voortdurend bezig maar wel zorg
vuldig. „De jaren zeventig zijn een
eactie, zeg je? Ja, dat is zo. Ik zie de
oekomst somber in; een oplossing
voor de problemen die onder ande
re op What’s going on aan de orde
romen heeft zich nog niet aange
diend. Ik geloof er ook niet in. De
essentie van deze jaren kan ik ook
moeilijk vaststellen. Misschien komt
net er wel op neer dat ik gewoon door
moet gaan”.
Een overtuiging die verklaart waar
om hij ondanks zijn vaak wisselende
stemmingen en de vele keren dat hij
als het ware onderduikt, toch telkens
weer boven water komt. („Een artiest
móet zijn creativiteit uiten, je compo
neert niet alleen voor jezelf”.).
Midden in het antwoord op de
vraag wat Tamla-Motown zijns
inziens voor het ego van het zwarte
Amerika heeft betekend, gaat de
deur van zijn slaapkamer op een kier.
Alleen voor ons beiden zichtbaar ver
schijnt het verveelde gezicht van
Marvin’s vriendin Janis Hunter.
Gaye krijgt haast. Hij raffelt een
nietszeggend antwoord af op dezelf
de manier waarop hij eerder luister
de naar een oude anekdote van Felle
man. Hij vraagt of ik de volgende dag
terug wil komen voor een vervolg op
dit gesprek. Hij knijpt zijn ogen tot
spleetjes en ik geloof zijn belofte niet.
Ik besluit af te wachten of de ont
moeting met James Vrij nog gefilmd
kan worden, nu Marvin en Janis zich
zo duidelijk in de privacy van zijn
slaapkamer hebben teruggetrokken.
Eindelijk verschijnt Vrij, een dik uur
te laat. De VARA-jongens proberen
De aankomst bij het hotel wordt
ook gefilmd. Het lijkt alsof elke han
deling gewicht krijgt als die door een
superstar wordt verricht. De inschrij
ving bij de hotelbalie wordt haast een
plechtigheid. Ik loop mee, slaag erin
in dezelfde lift als Gay mee te suizen
naar de twintigste verdieping. In de
lift vormt de bagage een afscheiding
tussen Gaye en de anderen. Felleman
merkt schertsend op: „Kijk, er moet
kennelijk afstand zijn tussen de
arbeidersklasse en de kapitalistische
klasse”. Gaye reageert onmiddellijk,
verzekert lichtelijk gebelgd dat ook
hij deel uitmaakt van de werkende
stand. „Maar dan toch van de elite”,
plaagt Felleman.
De camera draait ook weer op de
twintigste verdieping, waar de cleane
kleuren van het Hilton zo mogelijk
nog beklemmender zijn dan beneden
in de lobby. Door de gang gaat het
Tientallen omstanders kijken wax
verwonderd naar de aankomst van
een lange, zo op het eerste gezicht
ongeveer dertigjarige neger, die zich
vanwege de aanwezigheid van de
cameraploeg gedwongen voelt het
normale sterpatroon weer op te
nemen. Vriendelijk lachend schudt
Marvin Gaye ook enige niets vermoe
dende jonge mensen de hand, ter
loops informerend of ze zijn platen
ook kopen. „Wie is die vent?” vraagt
een giechelend kindvrouwtje aan
haar ook niet alles wetende echtge
noot. Geëscorteerd door Pete Felle
man, waarschijnlijk de beste Gaye-
kenner van Nederland en in dienst
van de platenmaatschappij, organi
sator Lou van Rees en de camera
ploeg loopt Marvin echter al weg
naar de buiten gereedstaande limou
sine.
Snel gaat het op het hoofdstedelijke
Hilton-hotel aan. Als je Gaye zo weg
gezakt in de luxe bekleding van de
achterbank ziet zitten, dan denk je
even aan het gebruikelijke „rags-to-
richness”-sprookje dat schijnbaar
altijd met de succescarrière van der
gelijke grootheden verweven is. Vijf
tien jaar zit Marvin nou in de muziek,
aks je de periode voordat hij bij
Tamla-Motown onder kontrakt
kwam er even niet bijrekent.
Zijn carrière loopt merkwaardig
parallel aan deze eerste niet door de
blanke zakenwereld beheerste gram
mofoonplatengigant. Talloze hitsing
les in de jaren zestig zowel solo als
in duo met Mary Wells, Kim Weston
of Tammi Terrell bezorgden niet
alleen Marvin Gaye een grote naam,
maar hielpen ook mee aan de
opbouw van Tamla-Motown van een
klein label tot een grote internationa
le maatschappij.
Niet alle topartiesten van Tamla-
Motown zijn in staat geweest zich aan
te passen aan de veranderde situatie
van de jaren zeventig, waarin de
elpee of andersgezegd het album een
steeds belangrijker rol ging spelen.
De langere tijdsduur van een album
stelt hogere eisen aan een artiest dan
de vluchtigheid van een single. Bij
Tamla-Motown hebben eigenlijk
alleen Stevie Wonder en Marvin Gaye
de stap naar de elpeemarkt overtui
gend kunnen maken; met andere
woorden: alleen zij hadden en heb
ben voldoende kwaliteiten als produ
cer en componist in huis.
Gaye kwam tot nu toe met drie
hoogwaardige creaties op de prop
pen: What’s going on, Let’s get it on
en I want you. Het eerste produkt
getuigt van zijn bewustzijn van de
toenmalige en huidige problematiek:
armoede, ghetto’s, vervuiling, de cor
rupte politiek. Zijn latere albums zijn
zwaar doortrokken van erotiek. Als
entertainer-zanger heeft hij zich
bovendien ook opnieuw weten te
bewijzen. Na een afwezigheid van
zo’n zes jaar beklom Marvin in Oak
land (California) het podium en
bewees voor dertienduizend aanwezi
gen nog niets aan zangkunst en over
tuigingskracht te hebben ingeboet.
naar kamer 2002; halverwege gaat
een deur half open. Zee Todd, Mar-
vin’s zuster gluurt even nieuwsgierig.
In Marvin’s kamer zit Stephen Hill,
manager, de drukte kalm in ogen
schouw te nemen. Hij wisselt even
een paar woorden met Marvin, die
niet lang daarna verdwijnt naar de
kamer van Zee, waarna niets er op
wijst dat hij nog binnen afzienbare
tijd tevoorschijn komt. Ook Hill heeft
nog wat te doen en beent weg. Felle
man analyseert de situatie; zijn sono
re stemgeluid staat op een laag volu
me. „D’r is wat op persoonlijk gebied,
denk ik. Hij is in ieder géval niet
goedgemutst, hij stelt zich wat
ongrijpbaar op. Ik kan niet zoveel
voor je doen. Als hij straks terug
komt, moet je hem maar dadelijk
proberen te strikken. Met tien minu
ten mag je al erg dankbaar zijn”.
Een uur wachten kruipt voorbij,
zou je denken. Mrs. Dorothy Hill is
echter de eerste die voor wat aflei
ding zorgt. Ze schakelt iedereen in
die voor haar voeten loopt en ze trip
pelt maar zenuwachtig heen en weer.
Ze is haar man kwijt; die zou ^oven
dien niet weten dat zij beiden nu een
V-
