Van bikk
I
u
7 saB
■I
.>8
A
A
Up
Si
l:jfe
ft
1
n
ha 1
TTieo Holtslag te midden
van de bedrijvigheid van de
kapiteinskamer van V.S.A.
1
Stand by
Computer
Bazen
Service
V'
->.-i
J
Honderd jaar geleden
zou een mannetje een
handvol sleutels in het
water van de haven van
IJmuiden hebben
gegooid. Er zijn lieden
die over dat vertelsel
hun schouders ophalen
en het minachtend ver
wijzen naar het rijk der
fabelen. Anderen
nemen het voor waar
aan en weten hun over
tuiging geschraagd
door de wetenschap dat
tal van deuren van
instanties en kantoren
die iets met de scheep
vaart te maken hebben
dag en nacht open
staan. Althans niet zijn
afgesloten. Het feit
blijft bestaan dat die
scheepvaart vier en
twintig uur per dag
onafgebroken door
gaat. Dat op ieder
gewenst en ongewenst
moment gebruik dient
te kunnen worden
gemaakt van bepaalde
havenvoorzieningen of
dat assistentie verlangd
kan worden. Daarom
bleven sinds de opening
van het Noordzeeka
naal tal van deuren
onafgesloten. Leek ook
de behoefte nauwelijks
aanwezig om nieuwe
sleutels te laten maken.
Niet alleen voor het
Noordzeekanaal is daar
het heuglijke feit van
het eeuwfeest. Er zijn
meer honderdjarigen
anno 1976. Eén daarvan
is de Verenigde Scheep
vaartagenturen. Meer
bekend als VSA en voor
iets oudere IJmüidena-
ren gewoon Halverhout
Zwart.
F*
I»
S -
I 1»
1
18
■-9
DE V.S.A. IS 100 JAAR JONG
-
Tussen al die bedrijvigheid is er
de man die de touwtjes van deze
heksenketel in de hand houdt. De
chef van de kapiteinskamer. De 53-
jarige Theo Holtslag. Een soort dui
zendpoot die bladerend in Lloyd’s
register aan beide oren de horens
van twee telefoontoestellen heeft
hangen. Die er tussen twee telefoon
gesprekken door nog in slaagt
iemand die zijn hoofd om de hoek
van de deur steekt exact antwoord
te geven op de vraag wanneer een
bepaald schip binnen de pieren
wordt verwacht.
concern waarvoor zij de verant
woordelijkheid torsen.
We zijn toen begonnen het accent
van ons werk wat te verleggen.
Tijdsbesparing leek een even wen
selijke als noodzakelijke voorzie
ning. In 1970 hebben we voor de
kustvaart een gesloten telexdistri-
butienet opgezet. Een reder die
ruimte aan te bieden had liet dat
ons weten. Wij telexten het op ons
eigen net naar de abonnees. Dat
waren er in het begin zegge en
Compagnon Hammerstein voegt
er aan toe: „Stel je voor dat een
Amerikaan een vracht heeft aan te
bieden in Zuid-Europa. Hij kan dan
bijvoorbeeld veertig relaties per
telex oproepen en ze daarvan in
kennis stellen. Dat kost de man een
bom duiten en een behoorlijke tijd
Directeur Koppe geeft over de
computer een duidelijke toelich
ting. „De grap is”, merkt hij fijntjes
lachend op, „dat die computer bij
een abonnee die bezet is kontakt
blijft zoeken tot hij zijn boodschap
kwijt is.”
Aan de Kanaalstraat in IJmuiden
zijn de B.V. Verenigde Scheep-
vaartagenturen bezig uit hun kin
derschoenen te groeien. Alle vor
men van dienstverlening aan de
scheepvaart werden aangepast aan
de eisen van nieuwe tijden. Lopen
daar nog steeds op vooruit. Al hon
derd jaar lang. Van Halverhout
Zwart en Zurmühlen is wat je
noemt groter gegroeid!
Tijd voor een babbel is er nauwe
lijks. Maar Theo Holtslag zou liever
van zijn geloof afstappen waar
voor het nauwelijks mogelijk lijkt
dat hij nog tijd heeft om dat te
belijden dan iemand onverrich-
terzake of ontevreden de deur te
laten uitstappen.
In 1974 openden we een dergelijk
net voor de grote vaartTelex
Service Deep Sea. Het beantwoord
de niet helemaal aan de verwachtin
gen als gevolg van de oliecrisis.”
Hammerstein en Koppe maken er
geen geheim van dat zij naarstig
hebben gezocht naar een perfecter
systeem. Een systeem dat wereld
omvattend is. Dat tijd- en geldbe-
sparend is voor belanghebbenden
en duidelijk alles slaat wat er tot nu
toe te koop was op het gebied van
internationale commu^^tie.
voor hij die veertig boodschappen
er uit heeft. Straks geeft hij het
bericht aan ons op. Hier gaat het in
de computer. Eén keer telexkosten.
Voor de man tijd heeft gehad om
een sigaar op te steken is bij ons zijn
aanbieding als opgeslokt door de
computer. Wordt er bij de veertig
bewuste relaties al kennis van geno
men. Diezelfde Amerikaan maakt
op die manier gebruik van het veel
goedkopere telextarief dat hier
geldt. Een bijkomstigheid die de
moeite van het berekenen wel even
waard is.”
loopt wordt aan alle wensen vol
daan. Daarvoor zorgen onze water
klerken. Die doen het zogenaamde
rapportagewerk. Erg belangrijk, ’t
Moet goed gebeuren, anders kun je
het beter laten. Trouwens een paar
uur voordat dat bewuste schip bin
nenloopt krijgen we meestal een
nieuwe ETA op. Door omstandighe
den die niet te voorzien waren kan
het een uur vroeger maar ook paar
uur later worden. Tegen de tijd dat
de schuit werkelijk buitengaats ligt
heeft de kapitein zich zelf ook
meestal wel gemeld bij de autoritei
ten. De loodsenbesteldienst is inge
schakeld en van het havenkantoor
wordt gemeld in welke sluis wordt
geschut. Eigenlijk is het niet precies
op een rijtje te zetten wat we alle
maal moeten doen,” besluit Theo
Holtslag wat verontschuldigend
zijn betoog. „Het vraagt improvisa
tie. Belangrijk voor het schip en de
bemanning is dat je er bent.
Gewoon „stand by” voor de kleine
en grote boodschappen!”
Een van de taken: het informeren
van het Havenkantoor.
In de onmiddellijke nabijheid van de sluizen staat in de Kanaalstraat het
gebouw van zoals het officieel heet B.V. Verenigde Scheeps-
agenturen Halverhout Zwart en Zurmühlen. Het kantoor onder
scheidt zich in weinig van andere kantoorruimten die iets te maken hebben
met de scheepvaart. Bedrijvigheid van mensen die bezig zijn. Komende en
gaande bezoekers. Rinkelende telefoons en ratelende telexen. Meisjes die
de toetsen van schrijfmachines geselen. Een mannetje dat onverstoorbaar
aantekeningen bijhoudt in een journaal. Koffie is er altijd en voor iedereen.
Dat systeem zal met ingang van
februari 1977 functioneel worden.
Het hart van een zogenoemde Mes
sage Switching Computer zal gaan
kloppen op de eerste verdieping
van het VSA-kantoor aan de
Kanaalstraat in IJmuiden. Hier
gaat een tot zijn nek geprogram
meerde computer telexberichten
oppakken en volgens gecodeerde
instructies doorseinen naar alle
scheepvaartgebonden belangstel
lenden ter wereld. Resultaat van
langdurig overleg met Philips en
PTT.
Naast de kapiteinskamer ligt het
directiekantoor van V.S.A. Een
ruimte waar de bedrijvigheid van
telexgeweld en in- en uitlopend volk
plaats heeft gemaakt door een stuk
serene rust. De appartementen zijn
gescheiden door een wand die
gedeeltelijk is opgetrokken uit
melkglas. Daarachter zetelen Anto
nio Simon Hammerstein en Johan
Hendrik David Koppe, respectieve
lijk 57 en 52 jaar oud. „Captains of
industry” in hun onberispelijk
gesneden pakken. Glad geschoren,
vriendelijk en voorkomend. In
ieder opzicht „bien soigné”. Klaar
om op elk gewenst moment het
vliegtuig naar Singapore te pakken
of een onverwachte buitenlandse
relatie te ontvangen. Het tweeledig
brein achter het wereldomvattende
„Bij de ontwikkelingen in de
scheepvaart,” neemt directeur
Hammerstein de draad van het ver
haal over, „werden en worden wij
regelmatig geconfronteerd met het
feit dat veel zaken tijdrovend zijn.
En tijd is kostbaar. In de vijftiger
jaren verloren wij de Hoogovens als
klant. De Nebam ging de belangen
van het Hoogovenscheepvaartver-
keer van ons o vernemen. Het bete
kende voor ons een marktverlies
van zeker veertig percent.
„Kijk”, merkt hij op, „wij treden
hier op voor de agenten van een
heleboel scheepvaartmaatschappij
en. Dat houdt in dat je de kapitein
van een binnenkomend schip met
raad en daad terzijde staat. Voor
die man moeten er geen problemen
zijn. Ik bedoel, die zijn er natuurlijk
wel, maar wij lossen ze op. Douane-
zaken is een kwestie van formulie
ren. Neemt trouwens veel minder in
beslag dan vroeger omdat de for
maliteiten worden afgehandeld in
de plaats van bestemming. Wij krij
gen zo ongeveer vier en twintig uur
voor zo’n schip hier binnenloopt
een telexbericht. Het schip geeft
dan zijn „ETA” op. Dat is de „esti
mated time of arrival” oftewel het
tijdstip waarop de kapitein ver
wacht dat hij hier binnenloopt. Het
is een globale schatting maar wij
kunnen vast onze maatregelen tref
fen. We informeren het havenkan
toor, de loodsdienst en Wijsmuller
voor sleepbootassistentie. Aan
boord kan behoefte bestaan aan
bepaalde zaken. Geld of goederen
Leveranciers of reparateurs wor
den zo nodig door ons opgetrom
meld. Als de schuit hier binnen-
Zurmühlen kwam naar IJmui
den. Beschikte al over vijftig jaar
ervaring. Verzorgde bovendien
sleepwerk. Er ontstond een stevige
concurrentiestrijd die uiteindelijk
toch resulteerde in een samengaan.
Wijsmuller nam later het sleepwerk
geheel over en Halverhout Zur
mühlen gingen gezamenlijk opere
ren onder de naam Verenigde
Scheepvaartagenturen. Het enige
wat gescheiden is gebleven is het
aandelenpakket” besluit directeur
Koppe zijn betoog. De man die bij
laatste wilsbeschikking in het bezit
kwam van de aandelen Zurmühlen.
Pratend over het honderdjarig
jubileum wil directeur Koppe best
iets vertellen over de begintijd. „Bij
de opening van het Noordzeekanaal
waren Van Halverhout en Zwart
het met elkaar eens geworden. Voor
die tijd werd het zogenaamde rap
portagewerk in Den Helder gedaan
door Zurmühlen voor schepen die
via het Noordhollandsch Kanaal
Amsterdam opzochten.
De directeuren Hammerstein (links) en Koppe voor een olieverfschilderij
waarop een stoomsleper van Zurmuhlen een windjammer aan de tros
heeft.
schrijve negentien. Andersom
gebeurde ook. Reders werden tege
lijkertijd in kennis gesteld van
vrachten die werden aangeboden.
Het aantal abonnees heeft zich ver
tienvoudigd en zit verspreid over
Europa. We hadden bewezen dat
met het besparen van tijd ook geld
werd uitgespaard.
- V-
