VERVOLGFILM DIE TWEE AVONDEN IN TUSCHINSKI VERGT
Nieuw lederen oud hout
10
HUMS
DjSKMHW
A
w
I
Ègi
18
-F
O
skp
H
llilli
Bi
SKI
fh
f
een interessante de Sede expositie
bij Terstal in Haarlem.
terstal
interieurs b.v
C4
J
19
FILRSS
19 7 6
2 2
OKTOBER
V R IJ D A G
Nachtvoorstellingen
.,The Missouri Break”
Prolongaties
Kerend
Kindermatinees
mge-
uur.
2.
i
De nieuwste de Sede ontwerpen worden geëxposeerd
in combinatie met oude houten meubels
uit lang vervlogen dagen. Beide te zien,
beide te koop! Tot en met 5 november bij Terstal.
De Sede presenteert hier zijn
nieuwste modellen fauteuils
en banken van o.a. de
prachtige 5 mm dikke leer
soort, het nekleder.
U bent welkom bij Terstal.
ihuis
ver-
idel-
km
km
km
km
km
km
km
km
km
km
km
km
NA HET SENSATIONELE SUCCES van „Last Tango in Paris”, vooral
ook in de Verenigde Staten, had de regisseur van de film, Bernardo Ber
tolucci, niet de minste moeite Amerikaanse producenten voor zijn nieuwe
plannen te interesseren. Zowel United Artists als 20th Century Fox en
Paramount hadden belangstelling. Op die veilige basis is Bertolucci zijn
„Novecento” gaan maken, royaal en zonder zich enige beperkingen op te
leggen, zodat er uiteindelijk een film van vijf uur en twintig minuten op
tafel kwam te liggen, een wat ongewone lengte voor een bioscoopfilm.
In overleg met de maker is dit mammoetprodukt nu in twee delen, resp.
van 163 en 157 minuten, opgesplitst, wat de vertoningsmoeilijkheden nau
welijks verminderden. Voor Nederland is door Tuschinski, die de film hier
voor United Artists uitbrengt, de oplossing gevonden. Eerst het eerste
deel dat min of meer een zelfstandige eenheid vertoont, uit te brengen en
pas na een maand het vervolg in te zetten. Geen fraaie oplossing omdat
op die manier niemand een totaal overzicht van het werk kan krijgen. Na
een maand of langer zal geen bezoeker van deel 1 een complete en gede
tailleerde indruk van die eerste aflevering in zijn hoofd hebben en hij zal
zich dus min of meer op goed geluk in deel 2 moeten storten in de hoop
geen aansluitingen te missen. Voor hen is dan nog de enige mogelijkheid
dat „Novecento” 1 op het programma is gebleven als het vervolg wordt
ingezet, zodat met enige acrobatiek het complete werk achter elkaar ge
zien kan worden.
km
km
km
km
km
km
Terstal Interieurs B.V.
Wagenweg 1, 3 en 15, Haarlem
Tel. 023-31 21 72
km
km
km
km
km
km
km
km
km
km
Itf
■;i;5
getij
Vergeten continent
Nachtvoorstellingen
Prolongaties
I 1
h
Bertolucci’s meesterwerk Novecento
warmbloedig gefilmd sociaal drama
a Is
uit
■O
kat-en-muis
r
(ADVERTENTIE)
Een scène uit „Het vergeten continent”.
MM
T
iding
itge-
sver-
telt.
linair
Veel
BW»™
Nils Holgersson op de rug van de gans.
L?
ikens
de
een
Burt Lancaster en Sterling Hayden
de grootouders in „Novecento”.
Fons Rademakers’ „Max Havelaar” te
kent nog voor een week bij in Luxor,
ook de Franse comedie met De Funès
en Bourvil, „De Eend en de Cadillac” is
op het programma gebleven en dus nog
in Studio te zien en verdere prolongaties
vindt men in Frans Hals waar de James
Bond film „Veel liefs uit Moskou” nog
vertoond wordt en in Roxy waar „De
Tien Geboden” hun succes voortzetten.
ssio-
023-
n het
s 1,
de plechtige eed afleggend het niet
te trekken voor de eindoverwinning be
haald is.
Vrouwen beginnen nu ook een rol te
spelen, een links-georiënteerde onderwij
zeres (Stefania Sandrelli) bij Olmo. een
bizarre, onhandelbare en zeer „moderne”
schrijfster Ada Fiastri Paulhan (Domini
que Sandra) bij Alfredo.
Met vaste hand dirigeert Bertolucci de
vele mensen en de grote en kleine
gebeurtenissen die zijn film tot een ge
compliceerd. maar steeds overzichtelijk
geheel maken: de familie-verwikkelin-
gen bij de grondbezitters Berlinghieri,
van wie de grootvader zich tijdens een
De nu 54-jarige Arthur Penn heeft
zijn naam niet met wildwestfilms ge
maakt, al was de eerste proeve van
bekwaamheid die hij aflegde een wes
tern, „The left-handed Gun” uit 1958,
destijds onopgemerkt voorbijgegaan. Pas
toen hij zich met „The Chase” uit ’66 en
vooral met Bonnie en Clyde” (’67) een
grote reputatie in de filmwereld had
veroverd, werd die „Left handed Gun”
onrust en wraakgevoelens van de boeren
opwekt. Vooral de rijke hereboer David
Braxton raakt in hoge mate gèï—'eerd
en als hij de hand op een der veedieven
weet te leggen, hangt hij hem in het
openbaar op.
verbijsterd heeft men gekeken
npn veelheid van mensen, krachten
gebeurtenissen die een warmbloedig
sociaal drama op gang houden, dat zich
in de eerste twintig jaar van deze eeuw
n de provincie Emilia heeft ontwikkeld
;ot een harde confrontatie van de „ro
den” en de „zwarthemden”.
Ook in de lijst van nachtvoorstellin
gen is weinig verandering te signaleren.
De drie Hitchcocks, een in Cineac Reg.
Breestraat en twee in The Movies zijn
gebleven en het succesnummer „Airport”
van George Seaton met Burt lancaster
en Dean Martin is weer eens toegelaten
tot de nacht-agenda. De film is te zien
in Nöggrath. Van regisseur Seaton is
ook de western die City 1 vertoont en
die „Showndon” heet. Een van de me
despelers is opnieuw Dean Martin die nu
Rock Hudson tegenover zich vindt.
king en met de politie om de staking te
breken, loopt als een rode draad door
het eerste deel van „1900” en vormt de
onrustige achtergrond van een groeiende
vriendschap tussen de beide gelijktijdig
geboien kleinkinderen, die van sociale
tegenstellingen geen weet hebben. Vol
wassen geworden, worden de vrienden
gespeeld door Robert de Niro (uit „God
father II” en „Taxi Driver”) en Gerard
Depardieu (o.m. de man in Ferreri’s „De
laatste Vrouw”), twee prachtige acteurs
die een grote warmte en genegenheid in
hun vriendschap brengen, hoewel ze
naar uiterlijk voorkomen en politieke
inzichten steeds verder uit elkaar groei
en
4M».
handelingen en exotische avonturen te
blijven kijken.
Zoiets roept om wraak, maar Tom
Logan aarzelt omdat hij verliefd is op
Bracton’s dochter. Inmiddels, hebben de
andere boeren Lee Clayton (Marlon
Brando), een beroepsmoordenaar aange
trokken om de bende van Logan uit te
schakelen. Met de komst van Marlon
Brando richt zich alle aandacht op deze
barokke acteur in de rol van de a-
morele „killer" die met veel plezier en
fantasie zijn functie uitvoert en alleen
niet opgewassen is tegen de speelse en
inventieve Logan die een
spelletje met hem speelt.
verd had. debuteerde de 21-jarige Ber
nardo in 1962 met „La Commare Secca”.
om twee jaar later geheel zelfstandig
zijn eigenlijk debuut te maken met
„Prima della Rivoluzione”, waarin de
jeugdige hoofdpersoon na een korte flirt
met het communisme zich van die poli
tieke invloed bevrijdt. Een veelzeggend
thema.
Evenals zovele van zijn Italiaanse col
lega’s heeft ook Bertolucci eerder en
meer aanhang buiten de grenzen gekre
gen dan in eigen land. „Prima della
Rivoluzione” werd een mislukking in
eigen land en het heeft jaren geduurd
voor de filmer weer aan de slag kon.
Vier jaren. om precies te zijn. In die
periode maakte hij een documentaire en
een bijdrage aan de episodefilm „Amo-
re e Rabbia”, waaraan ook Pasolini,
Godard en Bellocchio meewerkten. In
1968 werd hij weer in staat gesteld een
lange speelfilm te maken: „Partner”,
naar een roman van Dostojevski die het
niet veel verder gebracht heeft dan een
vertoning op het festival van Venetië.
Maar daarna kwamen kort na elkaar in
’69 en ’70 „Strategi del Ragno” („De
Strategie van de Spin”) en „II Confor-
mista” (De Conformist), die beiden sterk
anti-fascistische tendenzen vertoonden
en de aandacht van het buitenland weer
op Bertolucci vestigden. Maar de grote
doorbraak, kwam in 1973 natuurlijk met
„Laatste Tango” al gebeurde dit mede
door de scheefgetrokken publiciteit die
vooral de nadruk op het porno-achtige
aspect van de film legde. Men zou in dit
geval eerder hebben moeten spreken van
een door het gegeven voorgeschreven
openhartigheid in erotische aangeleen-
heden.
„1900” is de enige belangrijke premiè
re op de Amsterdamse bioscoopagenda
van deze week, maar is gelukkig niet de
enige belangrijke film die gezien moet
worden. Alhambra bijvoorbeeld prolon
geert Ingmar Bergman’s schokkende
„Face to Face”, Alhambra 2 heeft voor
de 12de week „AU the President’s Men”
aangehouden, in Calypso is nog altijd
Kubrick’s „Barry Lyndon” te zien en in
Calypso Club Volker Schöndorffs naar
Heinrich Böll gemaakte „De verloren
Eer van Katharina Blum”. Geprolon
geerd blijven ook „Max Havelaar” in
City I, Visconti’s laatste film „L’Inno-
cente” in Tuschinski 3, „Cousin Cousine”
in De Uitkijk, „A Woman under the
Influence” in Studio K, „Murder by
Death” in Kriterion en „Go West” met
de Marx Brothers en Wim Wenders „Im
Lauf der Zeit” in The Movies, ’n Rijke
keuze dus uit een aanbod van films die
ver boven de middelmaat liggen.
VOOR DE WARE filmliefhebber zal
dan een zit van ö'/a uur geen bezwaar
zijn. Vooral niet omdat Bertolucci, al
thans in het eerste deel zich een begena
digd verteller toont, die zijn gecompli
ceerde stof levendig, vol boeiende details
en met grote overtuigingskracht op het
doek brengt en geen inzinkingen of dode
plekken in een film toelaat.
Veel van de kwaliteiten die Bertolucci
in deze film toont, betekenen geen
nieuws voor wie de filmcarrière van
deze leerling van Pasolini gevolgd heeft.
Nog geheel onder invloed van zijn leer
meester. die hem zelfs het scenario gele-
In Lido kan men een nachtelijk duik
nemen in de „Poel der Wellust”, Frans
Hals gaat door met de vertoningen van
„De Uitbrekers” en in Roxy is Andy
Warhol’s parodie op „Dracula” nog aan
bod.
Wie vrijdag- of zaterdagnacht tijd
heeft moet naar Luxor gaan om te
genieten van de wonderlijke vertedering
die van „Huil niet met je Mond vol”
uitgaat.
Het verhaal speelt zich af in 1916, we
zijn dus midden in de eerste wereldoor
log en al dadelijk handelt het om een
Amerikaans vrachtschip dat door een
Duitse onderzeeër tot zinken wordt ge
bracht. De enkele overlevenden van de
ramp weten zich op uiterst geraffineerde
wijze van de U-boot meester te maken
en de bemanning te dwingen naar een
Amerikaanse haven te koersen. Door
sabotage van de Duitse tnariniers en
door enkele onverwachte avonturen op
zee, raakt de duikboot uit zijn koers en
belandt bij een mysterieus eiland, ergens
in de buurt van de Zuid-Amerikaanse
kust. Via een ondergrondse rivier bereikt
men de binnenzee van een atol-achtig
eiland waar de geschiedenis heeft stilge
staan.
Een zeer aardse, amusante en mense
lijke film is „Huil niet met je mond vol”
(„Pleure pas la Bouche pleine”) van de
Franse filmer Pascal Thomas die de
alledaagse belevenissen van een Frans
dorpsmeisje op ontwapende manier ver-
Er is weinig echt „verhaal” in
Wel niemand zal de zaal verlaten met
een lichte nieuwsgierigheid hoe het nu
verder zal gaan met Olmo, Alfredo,
Anita, Ada en Attila en met al die
prachtige typen van mannen en vrou
wen, die hun toestand van onderdruk
king zat zijn. In drie uur tijds heeft
Bertolucci van al die acteurs, actrices en
figuranten levende mensen gemaakt en
tegelijk zijn eigen standpunt duidelijk
bepaald. Een standpunt, dat merkwaar
digerwijs niet gedeeld zal worden door
de geldschieters in New York en Holly
wood, die misschien gehoopt hebben dat
Bertolucci van hun vorstelijke bijdragen
in de kosten een vijf uur lange tango in
Parijs zou hebben gemaakt.
Pascal’s film, maar nij heeft een ver
rukkelijke kijk op de mensen, in dit
geval op de dorpsbewoners in een afge
legen hoëk van Frankrijk die onder de
aandachtige camera een eigen verhaal
leven vol komische en aandoenlijke
evenementen die je de hoop geven dat
ook films zonder geweld, sensatie en sex,
nog een kans maken.
ZO STAAN ongeveer de zaken als het
doel’ valt na het eerste bedrijf. Min of
meer verbijsterd heeft men
naar
en
Van geheel ander formaat is de nacht
film in Palace die „Het vijfde Offensief”
heet, een Joegoslavische produktie met
internationale medewerking, o.a. van Ri
chard Burton die niemand minder dan
partijleider Tito speelt. De film gaat om
het grote offensief van de Duitsers tegen
Tito en zijn partisanen bij de rivier
Sutjeska, een beslissend offensief dat in
mei 1943 begon en in het voordeel van
de verzetsstrijders afliep. Veel mas-
sascènes dus, veel spannende strijd en
veel patriotisme.
EEN DERGELIJKE openhartigheid
komt men ook tegen in „Novecento”,
hoewel ze daar een logischer gevolg is
van de plaats van handeling, het Noord-
italiaanse platteland met zijn dicht bij
de aarde levende berenbevolking en
zijn niet minder aardse landeigenaren,
die zich de taal van het volk aangeleerd
hebben of uit dat volk voortgekomen
zijn.
„Novecento” begint in 1900, het jaartal
dat de titel van de film in het buiten
land is geworden. Bij het aanbreken van
de nieuwe eeuw worden er in de Itali
aanse provincie Emilia (waar ook „Pri
ma della Rivoluzine” en „Strategic del
Ragno” zich afspeelden) twee jongens
geboren: Alfredo, de kleinzoon van de
oude grootgrondbezitter Alfredo Berling
hieri (Burt Lancaster) en Olmo, de
kleinzoon van de pachter Leo Dalco
(Sterling Hayden). Berlinghieri is nog
het model van een populair doende heer
en meester die aan het landvolk cham
pagne uitdeelt om met hen op zijn lang
verwachte kleinzoon te kunnen drinken.
De weigering van zijn pachter Dalco om
aan dat schijnheilige spelletje mee te
doen, levert een indrukwekkende opna
me van het zwoegende landvolk met de
rug naar een batterij volle champagne
flessen, die doelloos in de zon staan.
Maar tegelijk geeft die weigering het
kerende getij aan, het begin van verzet
tegen de feodale heren, die hun onderge
schikten slavenarbeid laten doen legen
een geringe vergoeding. Dat groeiend
verzet, eindigend in een algemene sta-
Met voorwereldlijke dieren en een
drietal pre-historische volksstammen be
leeft het gemengde gezelschap de meest
wonderlijke avonturen, waarbij de be
kende vulkanische uitbarsting als deus
ex machina weer present is. Het onder
werp dat al eerder in 1925 en 1960
verfilmd is bezit in zijn nieuwe versie
zoals die deze week in Lido te zien is,
rede’ijk voldoende spanning om geboeid
naar het rijk assortiment van oorlogs-
Voor de jeugd brengt Palace „Nils
Holgerssons wonderbare Reizen”, een
Zweedse verfilming van net klassieke
kinderboek van de Nobelprijs-winnares
Selma Lagerlöf die van 1858 tot 1940
leefde, ontelbare romans, verhalen en
sprookjes schreef, maar het meest be
kend werd door het een tiental jaren
terug verfilmde jeugdboek, waarin de
Kleine Nils vliegend op een grote wilde
gans veel boeiende en leerzame avon
turen beleeft.
feest van de pachters ophangt
koestal, waardoor later Alfredo
zwakke en decadente erfgenaam van een
onrustig bezit wordt; de oproerige kern
rond de hevig levende Olmo, die geen
gezag boven zich duldt en aanvoerder m
de boerenstand wordt; de groei van de
laffe en kruiperige Attila (Donald Su
therland) die iedereen naar de ogen
kijkt en op het einde van het eerste deel
rijp is voor het fascisme.
Terwijl de eerste slachtoffers van het
nieuwe regime, die in een aangestoken
brand van het communistisch partij huis
om het leven zijn gekomen, ter aarde
worden besteld, laat Attila zich als eer
ste een zwart hemd aanmeten, daarbij
nog eens van de plank gehaald en ont
dekte men een klein meesterwerk in
zijn genre.
De première van deze week is natuur
lijk Bertolucci’s „1900” die met veel
rcc’ame in Tuschinski is binnengehaald
met als slagzin „In Nederland zonder
coupures”. De film die op deze pagina
uitvoerig aandracht krijgt, duurt 2 uur
Cr x3. minuten en is het meest ambitieu
ze project dat Bernardo Bertolucci tot
nu toe onder handen kreeg. De filmer
zelf schreef in samenwerking met Fran
co Arcalli en Giuseppe Bertolucci het
scenario en werkte, doordat hier sprake
was van een internationale coproduktie
met een rijk gevarieerde „cast”, waar
voor Amerika top-acteurs als Burt Lan
caster, Sterling Hayden. Robert de Niro
en Donald Sutherland leverde en
Frankrijk o.m. Gerard Depardieu af
stond. Door het camerawerk van Vitto
rio Storaro en de muzikale begeleiding
^an componist Ennio Morricone is er
een feilloze uiterlijke verzorging ont
staan van een uitzonderlijk mooie film
die op treffende wijze een sociale situa
tie uiteenzet waaruit slechts onheil en
rampen geboren kunnen worden. Wat
dar ook gebeurt.
Naast het vele geweld kent Arthur
Penn’s film ook zijn humoristische frag
menten, zodat er een goede balans ont-
staat. Maar zijn grootste attractie blijft
liggen in het samenspel tussen twee
formidabele acteurs die ieder hun eigen
gang gaan in de hun toebedeelde rollen
en om beurten zorgen voor grappige en
dramat sche wendingen in een niet zo
sterk scenario dat hun daardoor alle
vrijheid geeft tot aanvullingen en im
provisaties.
„The Missouri Break’ speelt om-
in Palace te zien is Penn teruggekeerd
naar zijn vroegste liefde, met dit ver
schil dat hij nu geen onopvallende film
hoefde te maken en geld genoeg ter
beschikking kon krijgen om twee ponu-
laire sterren aan te trekk-.n, M.m I -
Brando ën Jack Nicholson, twee sterke
persoonlijkheden die c n c:
beheersen.
Naar een roman van Edgar Rice Bur
roughs, de schepper van de Tarzan-
figuur (in 1914 verscheen een eerste
roman in die reeks, „Tarzan of the
Apes”) heeft regisseur Kevin Connor een
groots opgezette avonturenfilm, „Het
vergeten Continent” gemaakt. Want
naast de 23 romans die hij aan zijn
Tarzan-creatie wijdde, heeft de succes
volle auteur Burroughs ook nog aan
dacht besteed aan het science fiction
genre, wat o.m. „The land hat Time
forgot” heeft opgeleverd, dat hier „Het
vergeten Continent” is gaan heten.
„The Missouri Brea’::.” r R om
streeks 1880 in de staat Montana waar
Nicolson als Tom Logan con het hoofd
van een stelletje veedieven staat dat de
m
4è>™ ss «sétefe.
if
„„Ss;
