achterbak van auto
Electrascheerders
Krabbers
69:31
Met kunstnier op vakantie
in de caravan en zeilboot
Eigen aggregaat in
ver*
ur
ALARM-ZAKLAMP
snoeien
voor bomen
Nu de tijd
Hovenier slij st
Advies van slager
door Jos Bouten
Gewicht
Streepje voor
Even wennen
I W
w,
Honny de Bode, een 32-jarige vrouwelijke tandarts in
Leusden, heeft er een. In het voorjaar van 1974 moest zij aan
de nierdialyse en sinds die tijd moet zij drie keer in de week
met behulp van dit apparaat haar bloed schoonspoelen; per
keer een affaire van zes uur.
ontwikkeling van de ruimtetechniek. Een van de belangrijk
ste vindingen is de filter die vervuild water weer drinkbaar
maakt. Dat apparaat blijkt ook uitstekende diensten te
bewijzen aan patiënten die van een kunstnier gebruik
moeten maken. Was eerst voor het schoonspoelen van het
bloed zo’n 400 liter water per keer nodig, dankzij dat filter is
nu vijf liter al genoeg.
KRING
HOVENIERS
„De ruimtevaart heeft al miljarden gekost. En wat heeft
het opgeleverd? Honderden foto’s van woeste gebieden, die
nog onherbergzamer lijken dan de Sahara. Wat heeft de
mensheid daar nou aan? „Ze” hadden het geld veel beter
kunnen besteden aan. De kritici hebben nooit moeite
gehad met het opsommen van alternatieve doelen. Dat
varieerde van voedselverstrekking aan de hongerenden in
India tot het opvoeren van de wildstand in Centraal-Afrika.
Geen mens heeft er ooit bij stilgestaan, dat de ruimtevaart
een zegen is geweest voor. nierpatiënten.
Daarmee wil natuurlijk niet gezegd zijn dat het afschieten
van raketten verder geen nadere rechtvaardiging behoeft.
Het zegt wel iets over de doorwerking van de „kosmische”
I
ionale
jaarne
I
m
- Tel.
- een
Bij de research van een nieuw scheerappa-
raat werd door Braun een foto- en fllm-kamem
ingebouwd in de scheerkop.
>or de
uwe
Imatig
iuktie-
ng of
80 te
Daar is in een land als Joegosla
vië geen sprake van. In dat land kan
de elektriciteit uitvallen zonder dat
iemand je weet te vertellen hoe lang
het euvel kan duren”. Een ander
zou Joegoslavië daarom links laten
liggen. Zo niet Vincent. Hij kocht
een aggregaat 1500) tilde het
ding in de achterbak van de auto en
reed met zijn Honny naar plaatsen
waar het leven goed was. Honny:
Ik spoel me een keer in de drie
dagen tijdens de vakantie. Dat gaat
prima. Dankzij de eigen stroom
voorziening kon ik me zelfs een
keer in een prachtig Oostenrijks
bos behandelen”.
Terwijl ze vertelt, vloeit haar
bloed in een constante stroom door
een plastic slang naar de kunstnier
en verspreidt het zich over 13000
vliesdunne buisjes. Daaromheen
wervelt het via een andere slang
aangevoerde water, dat de onge
rechtigheden uit het bloed trekt
door de microscopisch kleine ope-
ningen in de membramen (het
omhulsel van de buisjes).
Het vuil geworden water stroomt
door naar de filter, waaruit het
De kunstnier was een formidabe
le uitvinding, maar zeker in eerste
fase van zijn bestaan was er voor de
patiënt geen ruimte om verder te
kijken dan het blote bestaan. De
apparatuur was zo moeilijk te han
teren, dat het opperen van verre
vakantiereisjes wees op een ernsti
ge ontsporing van de fantasie. Een
razendsnelle ontwikkeling maakte
het onmogelijke echter mogelijk.
De meeste bomen kunnen het
beste gesnoeid worden in okto-
bernovember. Maar het sndeien
van een boom blijft een noodza
kelijk kwaad! De kunst is dan
ook om zo weinig mogelijk weg
te halen namelijk alléén om
de boom te helpen bij het ont
wikkelen van zijn natuurlijke
vorm en om problemen op latere
leeftijd te voorkomen. Door veel
snoeien ontstaat namelijk het
gevaar, dat de boom juist wordt
gestimuleerd tot het vormen van
Braun maakt de volgende
schatting wat het marktaandeel
betreft: Philips leidt de dans van
de electrische scheerders met
een aandeel van 63%, Braun
volgt met 30%, Remington heeft
Die kring van zogeheten groen
adviseurs wil u raad geven bij
alles wat met uw tuin of de tuin
aanleg te maken kan hebben.
g ook
Flora,
hoog-
alleen
Aanbevolen
GASTON GOURMET
In donkere dagen is het voor
veel mensen een prettig gevoel
als ze iets bij de hand hebben,
waarmee ze ten eerste goed kun
nen zien, waar ze lopen, en ten
tweede de aandacht kunnen
trekken als dat nodig mocht zijn.
De firma Medel BV (postbus 135,
Roden) heeft een apparaatje op
de markt gebracht, dat beide
bundelt, de zg. Alarm-zaklamp.
Het is een simpel apparaatje van
12 bij 4 bij 2 cm, niet groot dus,
en het past in ieders jaszak of
tas. Het apparaatje werkt op
Dezelfde firma Medel ver
scheen ook met een draagbare
lamp met fluorescentiebuis op
de markt. Deze lamp, met de
afmetingen 30 x 11x7 cm. kan
zowel op acht batterijen (normal
le 1,5 V) als ook door middel van
een bijgeleverde adeptor met
snoer aangesloten worden op de
sigarettenaansteker van de auto.
De 6 W-buis geeft een helder,
niet verblindend licht, waarvan
de sterkte op 1 meter nog 75 lux
bedraagt. De lamp kan goed
gebruikt worden als zg. loop
lamp, autopechlamp enz. De
prijs is 49,75.
Bij de presentatie van zijn
nieuwste electrische scheerap-
paraat heeft Braun Electric wat
cijfers gegeven over scheerge-
woonten in Nederland. Men
neemt aan dat er op dit moment
ongeveer 4,5 miljoen electrische
scheerapparaten in omloop zijn,
inclusief de zg. lady-shavers. Per
jaar komen daar nog circa
500.000 electrische apparaten
bij, 400.000 via de traditionele
detailhandel, 100.000 via super
markets, discountwinkels enz.
Het is aardig om te weten, dat 9%
van de Nederlandse mannen
zich niet scheert, 79% scheert
zich dagelijks, 12% scheert zich
wel, maar niet elke dag. ’s Maan
dags loopt Nederland er het
slechtst geschoren bij: het blijkt
dat 18% het scheren dan over
slaat. Dan iets wat voor Braun,
Philips enz. van belang is: van de
in totaal 91% zich scherende
mannen doet 69% dat electrisch
en 31% met zeep, kwast en mesje.
Vijf percent behoort tot wat men
bij het politieke stemmen zou
noemen de „floating votes”, de
zwevende stemmen. 5 percent
schakelt dan weer eens op nat,
dan weer op droog scheren over.
Vooral in 1972-1973 zag het er
somberder uit voor de electri
sche tak: nieuwe „krabbers”
zoals de injector met een nieuw
soort mesjes rukten op, maar de
electra-scheerders sloten daarna
de rijen weer.
Woog een kunstnier enkele jaren
geleden bijvoorbeeld nog dertig
kilo, op dit moment haalt het
gewicht net een pond. De water
voorziening was ook een groot pro
bleem. Per behandeling was zo’n
vierhonderd liter nodig; door de
verwerking van de „ruimtevaart-
filter” nog maar iets meer dan één
procent van die watervloed. Er zijn
nog wel een paar dingen te beden
ken die het leven van de dialysepa-
tiënten veel aangenamer hebben
gemaakt.
„Toch zou ik me door de techni
sche belemmeringen niet hebben
laten weerhouden”, zegt Vincent.
„Als ik onze vakantiebestemming
met een caravan niet had kunnen
bereiken, dan zou ik een vrachtwa
gen hebben laten aanrukken. Maar
ik was met Honny op vakantie
gegaan”.
Vincent is inderdaad voor geen
kleintje vervaard. Hij is met twee
rechterhanden geboren. Waartoe
dat leiden kan, heeft hij al duidelijk
gemaakt met een zelf in elkaar
gesleutelde racewagen, een solari
um, een caravan en een zeilboot,
een kolibri. Een twaalf kwadraatje
van bijna zes meter lang en twee
meter breed.
Hij heeft er een tafel in gemon
teerd als onderzetje voor een dialy
se, zodat Honny ook de tochtjes
heeft kunnen meemaken op de
Waddenzee en de Adriatische zee.
Foto’s en dia’s laten zien hoe het
leven met een kunstnier allesbe-
halvs kunstmatig behoeft te verlo
pen. Het echtpaar De Bode bewijst
telkens opnieuw dat je met een
dosis handigheid, maar vooral met
een goede instelling, ook grote hin
dernissen de baas kunt worden.
maal, omdat ze een erg handige
man heeft, die tandarts is in de
Bernhardkazerne in Amersfoort,
maar voor hetzelfde geld ook kunst-
nieroloog had kunnen zijn. Vincent
weet alles van het machien, waar
van het jeven van zijn vrouw
afhangt. Hij werkt zelfs aan een
idee om de dialyse te verkleinen tot
een handzaam geval, dat in een
weekendtas kan worden weggemof
feld.
De fantasie van Honny reikt nog
verder: „Er komt een tijd dat we
hartelijk moeten lachen om al die
toestanden waaraan een nierpa-
tiënt zich nu moet onderwerpen om
in leven te blijven. Hij kan dan
volstaan met een apparaatje ter
grootte van een polshorloge. Let
maar op, ook op dit gebied staat de
techniek voor niets”.
ToenlO jaar geleden haar nieren
het langzaam lieten afweten, was
het geëxperimenteer met de dialyse
in volle gang; de kunstnier was
maar voor een beperkt aantal
patiënten beschikbaar. Honny heeft
zes jaar de tijd gehad om zich op de
dialyse voor te bereiden. „Dat
moment stel je zo lang mogelijk
uit”, zegt ze, „maar er valt niet aan
te ontkomen als de werking van de
nieren daalt tot onder de 5 percent
van de normale capaciteit. Dat
ogenblik brak voor mij aan in het
voorjaar van 1974”.
„Ik heb het met de overschake
ling op de kunstnier niet zo moeilijk
gehad; de tijd om eraan te wennen
had lang genoeg geduurd. Anderen
hebben er meer moeite mee. Het is
zo afhankelijk van je persoonlijke
instelling”. Vier maanden na de eer
ste kennismaking met de kunstnier
ging ze al op vakantie. Vijf weken
met de caravan naar Zuid-
Frankrijk. Ze is intussen met Vin
cent al vier keer de grens overgesto
ken. De reactie van Honny op deze
reizen zijn even enthousiast als die
vari de meeste toeristen. Schitte
rend, heerlijk, ontspannend, vul het
rijtje verder maar in.
Ze wil best erkennen dat ze daar
mee een paar streepjes voor ligt op
veel patiënten die het ook niet zon
der kunstnier kunnen stellen. Elk
jaar organiseert de Nierstichting
een aantal vierdaagse reizen naar
het buitenland. Het werk van de
stichting heeft een enorme weer
klank gekregen. Van de ruim 800
dialysepatiënten die Nederland telt,
gaan er soms 300 of meer met zo’n
reis mee. Ze spoelen kort voor de
tocht en direct na thuiskomst. Daar
mee heeft de stichting een bres
geslagen in veler overtuiging dat
een kunstnier iemand voorgoed
koppelt aan huis of dialysecentrum.
Ruim zeshonderd hoveniers in
Nederland hebben een vereni
ging ook zij de Kring
Hoveniers van de Vereniging
„De Nederlandse Bloemisterij”.
Zo nu hoort u het eindelijk eens
van de vakman, van de echte slager!
Er is een boekje verschenen,
gemaakt in opdracht van het
Bedrijfschap voor het Slopersbe
drijf (een afschuwelijke naam, wie
bedenkt zoiets), dat voor slechts
f2,50 bij veel slagers te koop is.
Daarin geven slagers en chefkoks
adviezen omtrent het kiezen van
vlees, het beoordelen, het bereiden
ervan en over wat, voor wie, bij elke
gelegenheid het meest geschikt is.
Een geslaagd boekje voor de
beginnende kookster, maar ook
voor de vrijgezel en voor de vrouw
die al zo lang getrouwd dat ze
bijna vergeten is dat er ook andere
mogelijkheden zijn van gehakt,
karbonade, een stooflap en verse
worst.
5% van die markt en de rest (2%)
wordt gedeeld door de overige
merken. Braun zag zijn aandeel
de laatste jaren geleidelijk
groeien.
extra takken, waardoor de
kroon te zwaar wordt en kan
uitbreken.
Verantwoord snoeien kunt u
dus alleen, als u met de natuur
lijke vorm van de boom, ver
trouwd bent. Wanneer u zo een
jonge boom in de eerste 10 a 15
jaar in zijn groei begeleidt, dan
is snoeien later praktisch niet
meer nodig en zult u een mooie,
evenwichtig uitgegroeide boom
krijgen.
Voor elke vorm van snoei
Het echtpaar De Bode gaat veel
verder dan de stichting ooit zal kun
nen. „De eerste keer dat we er voor
een paar weken van door gingen,
was het nog even wennen. Honny
was knap ziek geweest en net terug
uit het ziekenhuis. Ik heb haar in de
auto moeten dragen, maar eenmaal
op ons vakantieadres knapte ze
zienderogen op”, herinnert Vincent
weer schoon tevoorschijn komt om
daarna opnieuw zijn reis als bloe-
dreiniger te beginnen. Gedurende
de zes uur dat Honny vastzit aan de
dialyse, gaat haar bloed twaalf keer
door de kunstnier. Pas dan is het
lichaam weer schoon. Teneinde
ervoor te zorgen, dat elke behande
ling vlekkeloos verloopt, is Vincent
drie kwartier bezig met het treffen
van de noodzakelijke voorbereidin
gen, zodat een speelbeurt een kleine
acht uur duurt.
Is het verplichte nummertje een
maal achter de rug dan kan de
patiënte ook rustig de paden op en
de lanen in, al blijven aan de leef
wijze van de dialysepatiënt elke dag
een paar„maren” verbonden. Hon
ny moet zich bijvoorbeeld houden
aan een zoutloos dieet, en ze mag
per dag niet meer drinken dan een
halve liter water. Net zoveel als het
lichaam weer uitzweet.
Als de nieren hun werk niet meer
doen, verlaat het vocht ook niet
meer op de normale manier het
lichaam. Daarom mogen patiënten
als Honny zich op een warme dag
niet bezondigen aan frisdrankjes of
wat pittigers. „Een halve liter heb je
zo Qaar binnen”, lacht Honny.„Met
vier kopjes thee ben je er al. Of twee
bakken soep”.
Toen Vincent met zijn vrouw en
eigen-gemaakte caravan op reis
ging, was hij de eerste die een lang
durig ritje met een nierdialysepa-
tiënt durfde te maken. Hij vindt dat
op zichzelf niet zo buitengewoon.
Het verschijnsel kunstnier ging tot
voor kort gepaard met een serie
forse problemen.
drie gewone batterijtjes. Men
kan het zowel als zaklantaarn
gebruiken (men schuift dan de
schakelaar naar voren) of als
een soort sirene (wanneer men
de schakelaar naar achteren
haalt). Je zou kunnen zeggen, dat
het enige nadeel is, dat je niet
beide mogelijkheden tegelijk
kunt benutten. Wel een handig
apparaatje voor degenen, die
niet graag alleen in het donker
gaan en dat toch moeten. Ook
een nuttig ding trouwens voor
bejaarden, die thuis 8 als hun
wat overkomt zoals een valpar
tij, ziekte enz. een signaal
naar buiten of buren kunnen
geven. De prijs is 14.20, inclu
sief batterijen.
Wat dan de nieuwe Braun
betreft, dit electrische scheerap-
paraat, de Micron, is een sterk
verbeterde uitgave van de Syn-
chron Plus. Die verbeteringen
zitten vooral in het scheerblad
(de 1900 minuscule openingetjes
hebben een andere vorm gekre
gen na een lange testperiode).
Het blad is 58/1000e millimeter
dik en met een laagje platinum
bedekt om huidirritatie te ver
mijden. Verder werd er een uit
schuif bare tondeuze ontwikkeld.
Bovendien werd de vormgeving
flink ter hand genomen. Inplaats
van het tasje kwam er een hard-
plastic beschermcassette plus
muurklem (inclusief spiegeltje).
Wie voor het eerst tegen de inge
wikkelde apparatuur aankijkt,
denkt dat de verplichte schoon
maakbeurt voor de patiënt een
onmenselijke bezoeking moet zijn.
Naast het bed staat op een verrijd
baar onderstel een rechthoekige
kast, waarvan de voorkant lijkt op
het dashboard van een vliegtuig.
Aan één kant hangt een cylinder
met een lengte van hooguit 30 centi
meter. De kunstnier. Om dat ding
draait het hele netwerk van meters,
pompen en slangen.
Als ik Honny zie liggen, ben ik
niet direct in de stemming om over
de zegeningen van de ruimtevaart
te praten. Na even luisteren wordt
het me duidelijk, dat ik moeite heb
met de aanpassing en niet zij. Zij
laat haar humeur niet beïnvloeden
door de dwang van de dialyse, inte
gendeel. De „schoonmaakdoos” is
een kameraad geworden waar best
mee te werken valt. Je moet er
alleen voor zorgen dat hij zich aan
past aan jouw leven. Dat gebeurt
ook in huize Calabrië 26. Honny
werkt niet alleen halve dagen, ze
sport ook veel. Tennis, badminton,
zwemmen, wandelen en zeilen.
Daarnaast gaat ze ook een paar
weken per jaar op vakantie. Met de
caravan of de zeilboot. Dat kan alle-
zich. Hij is een man die altijd zoekt
naar een mogelijke verbetering van
bereikte situaties. Op vakantie gaan
naar Frankrijk is fijn, maar het is
toch fijner als je ook naar andere
delen van Europa kunt trekken zon
der bang te hoeven zijn voor
panieksituaties. Vincent: „In
Frankrijk kun je redelijk zeker zijn
van een constante stroomvoorzie
ning”.
F’
geldt overigens, dat de takken
glad bij de vertakking moeten
worden afgezaagd, zodat er geen
takstomp overblijft, die zou kun
nen gaan inrotten.
Alle snoeiwonden, maar in
ieder geval die groter zijn dan 2
cm. in doorsnede, moeten altijd
worden afgesmeerd met een
boomwond-afdek- of ontsmet
tingsmiddel, zodat ze niet geïn-
fekteerd kunnen worden door
schimmels, bacterieën of
insekten.
at 10
t
50 50*
De aangesloten hoveniers zijn te
herkennen aan het hierbij prij
kende vignet. Zij hebben een
ledenlijst laten drukken met
adressen en telefoonnummers,
waarover ook belangstellenden
kunnen beschikken, gratis te
verkrijgen bij Kring Hoveniers,
K ■'ninginnegracht 102, Den
Haag.
