Na kritiek van minister
Amerikaanse
Phoenix-raket
toch zoek in
de Noordzee
een schoonheidswedstrijd
John Dean doet boekje open over president:
doofpot stoppen van Watergate-zaak
n
n
„Ford was wel schuldig aan het in de
Presidentiële debatten
„Anders weer van voren af aan beginnen"
Een degelijk huis? Dan ook
een degelijke RPS-hypotheek!
<8
Rijkspostspaarbank
/TT’
Leidsters Noordierse
vredesbeweging naar
West-Duitsland
Bewust bedrog
Samenzwering
ft
2
19 7 6
ZATERDAG
2 3
OKTOBER
BINNEN- EN BUITENLAND
ISt
■i. ifl
(Van onze redacteur in Washington, Henk Kolb)
WASHINGTON. De presidentiële debatten zijn voorbij en daar
mee tevens de belangrijkste gebeurtenissen van een holle verkiezings
strijd, die in de laatste weken tot een benauwend nederig niveau is
afgezakt.
vel
eke
nog
i de
800
tge-
sch
.■ten
ven
ter
ell
tuv nationale spaar- en hypotheekbank
(Van onze redacteur in Washington, Henk Kolb)
WASHINGTON. John Dean, voormalig medewerker in Nixons
Witte Huis, blijft voortdurend nieuwe bouwstenen aandragen voor
een reputatie als „verklikker”. Zijn onthullingen tijdens het onder
zoek naar de Watergate-affaire hielpen er in zeer belangrijke mate
aan mee het toenmalige staatshoofd van de Verenigde Staten ver
vroegd naar zonniger oorden te doen vertrekken als verslaggever
van het vrij denker sweekblad „Rolling Stone” rapporteerde hij over
een gesprek met Fords minister van Landbouw dat voor deze na enig
heen en weer praten ontslag betekende in zijn boek „Blinde
Ambitie” onthult hij nu dat president Ford wellicht mede een rol heeft
gespeeld in het vroegtijdig torpederen van de eerste onderzoekingen
naar de inbraak in de kantoren van de democratische partij aan de
vooravond van de verkiezingen in 1972.
ak
..'A
DUBLIN (UPI). President
Cearbhail O’Dalaigh is gisteren
als staatshoofd van Ierland afge
treden, zo heeft de regering in
Dublin bekendgemaakt. Vier
dagen gelden had de Ierse minis
ter van Defensie, Patrick Done
gan, hevige kritiek op de presi
dent geuit omdat hij eerst een
uitspraak van het hooggerechts
hof over de nieuwe wetten tegen
het terrorisme had geëist voordat
hij die met zijn handtekening wil
de bekrachtigen. O’Dalaigh heeft
daarna een persoonlijke veront
schuldiging van Donegan niet
willen aanvaarden.
GENÈVE (UPI). De Rhode
sische premier Ian Smith weigert
toe te geven aan Britse dwang te
gaan onderhandelen over het
Brits-Amerikaanse vredesplan
voor Rhodesië. Elke verandering
die in dit plan wordt aangebracht
betekent naar zijn mening het
einde van de huidige besprekin
gen in Genève. Impliciet gaf
Smith gisteren te kennen dat hij
zich dan ook niet langer gebon
den voelt aan de principe-
afspraak dat binnen twee jaar in
Rhodesië een zwart meerder
heidsbewind aan de macht moet
zijn.
ter i
de I
Ierse president
Smith wil niet afwijken
afgetreden
van het plan-Kissinger
CEARBHAIL O'DALAIGH
De Rhodesische leider, die krachtig vast-
IVOR RICHARD
JOHN DEAN
Zend mij de uitvoerige brochure "Geld voor een eigen huis’
Naam
Straat
Woonplaats-
jr
Premier Smith weigerde een direct ant
woord op de vraag of Richard hem onder
druk had gezet om over het vredesplan te
onderhandelen. „Ik denk dat ik beter niet
in details kan treden” vertelde hij verslag
gevers na het gesprek. Maar hij maakte
wel duidelijk dat hij blijft bij zijn eerdere
verklaring dat hij gesleutel aan het plan
van Kissinger afwijst. Het gaat daarbij
vooral om het beheer door blanken van de
portefeuilles van defensie en nationale
veiligheid in een interim-regering die
voorafgaat aan meerderheidsbewind bin
nen twee jaar.
houdt aan het plan van zes punten dat
hem door Henry Kissinger is voorgelegd,
voerde gisteren in Genève 90 minuten
lang een inleidend gesprek met Ivor
Richard, de Britse VN-ambassadeur, die
de conferentie over Rhodesië voorzit. De
conferentie moet formeel op 28 oktober
beginnen. Naast de blanke delegatie
onder leiding van Smith wordt eraan deel
genomen door vier zwarte delegaties met
Joshoe Nkomo, Robert Moegabe, bis-
schop Abel Moezorewa en dominee Nda-
baningi Sithole, als leiders.
Wilt u meer informatie over een
RPS-hypotheek, vraag dan d m v.
de coupon de gratis RPS-hypo-
theekbrochure aan of bel gratis
0017. Bovendien kunt u op elk post
kantoor en via tel. 020-5893137
namen en adressen krijgen van
onze hypotheek-adviseurs.
„Wij Rhodesiërs houden er niet van
afspraken te breken”, zei Smith. „Als
mensen voorstellen dat we deze afspraak
niet moeten nakomen dan geloof ik dat
dat betekent dat de conferentie afgelopen
is en dat we weer vanaf het begin begin
nen”. Volgens kringen rond de conferen
tie heeft Smith dit tijdens zijn gesprek van
gisteren aan Richard duidelijk gemaakt.
De blanke leider gaf overigens toe dat
meningsverschillen over het verloop van
de conferentie niet in „enkele momenten”
Carter en zijn maat Mondale hebben
zich het zij toegegeven meer inge
spannen dan Ford en zijn ten naaste bij
ondermaatse mede-kandidaat Dole. Even
wel, zij hebben ook niet het materiaal
kunnen of willen opleveren waarin een
Stuur deze coupon in een ongefrankeerde envelop naar de
Rijkspostspaarbank, Afd. Marketing, Amsterdam
kunnen worden opgelost en hij zei dat hij
de Britse ambassadeur „spoedig” weer zal
ontmoeten.
Ivor Richard, die na afloop ook korte
tijd met verslaggevers sprak, zei dat
Smith „zijn standpunt heeft uiteengezet,
hetgeen neerkomt op wat hij in het open
baar heeft gezegd. Ik heb hetzelfde
gedaan”, aldus Richard. Gisteren was nog
geen van de zwarte leiders in Genève
gearriveerd.
Het boek, dat onmiddellijk een rolletje
is gaan spelen in de tot grimmigheid ver
vallen verkiezingscampagne anno 1976,
gaat als zovele andere boeken over die
Watergate-affaire. En het voegt op zich
zelf weinig nieuwe feiten toe aan het com
plex van misdrijven dat al van zoveel
kanten is belicht. Bijna alle betrokkenen
van betekenis hebben per boek al hun
persoonlijke kijk op de feiten gegeven,
niet slechts de schuldigen, maai’ ook John
Deans echtgenote, en bijvoorbeeld aan-
Donegan had op een diner met hoge
officieren zich laatdunkend uitgelaten
over de president. Onmiddellijk daarna
maakte hij bekend dat hij zijn opmerkin
gen betreurde en zich zo snel mogelijk met
excuses tot de president zou wenden. Deze
wilde hem echter niet ontvangen.
O’Dalaigh, een bekend talengeleerde en
voormalig lid van het Europese gerechts
hof in Den Haag, had volgens de grondwet
de bevoegdheid zichzelf kandidaat te stel
len voor herverkiezing wanneer hij dat
wenste. Een medewerker van hem zei
gisteren dat hij dat waarschijnlijk niet zal
doen.
Premier Cosgrave moet nu binnen 60
dagen presidentsverkiezingen uitschrij
ven, tenzij een nieuwe aanvaarde kandi
daat wordt gevonden, wat hoogst onwaar
schijnlijk wordt geacht gezien de huidige
gespannen politieke sfeer in de Ierse
hoofdstad.
liegen. Ik koester mijn geloofwaardig
heid. Daaraan, besloot ik, moest ik vast
houden. Het is voor mij nog steeds van
belang als een waarheidslievend man te
worden gekend”.
Hij verklaart ook: „Ik denk dat er geen
enkele kans is dat Ford welbewust betrok
ken was bij een samenzwering om Water
gate verborgen te houden. Ik denk dat hij
zeker niet op de hoogte was van het soort
kennis en de omvang van de problemen
binnen het Witte Huis”.
En dan beschrijft John Dean de huidige
president van de VS als de gehoorzame
partijman, die deed waarvoor hij was
aangesteld: het Witte Huis dienen bij pro
blemen die met het parlement dreigden te
rijzen. Als de man die een brief zond naar
de leden van de republikeinse minderheid
in het Congres teneinde tegen de allereer
ste onderzoeken te stemmen van de com
missie voor het bankwezen. En die nadien,
toen dat eenmaal was geslaagd, een tele
gram stuurde naar de voorzitter van het
Huis met de eis dat nu de hele staf van die
commissie zou moeten worden ontslagen:
„Hij deed dus wel wat extra’s”, zegt John
Dean.
Dit alles zijn mededelingen die presi
dent Ford geen dienst bewijzen in deze
dagen John Dean beweert niet te begrij
pen waarom Ford zo vreemd om de zaak
heen scharrelt. Hij heeft kennelijk een
volgende tijdbom alweer gelegd.
lum-
Wijn
aan
n de
toor-
eme-
het
vet-
sui-
reks-
jma.
neer
voor
tand
ider-
cem*
van
igen
este
zijn
ivol-
d te
g en
hun
i het
klare kijk op een nieuw beleid kon wor
den verschaft.
Tijdens de debatten hebben beide par
tijen met cijfers geslingerd die vaak niet
helemaal klopten. Maar zulke gegevens
vervliegen sneller dan bijvoorbeeld Car
ters zenuwachtigheid en onzekerheid in
debat 1, of Fords eenvoudige flaters in
debat 2, dan wel Robert Dole’s politieke
houthakkerij in debat 3.
John Dean echter heeft al te veel bewust
bedrog geconstrueerd om als hoeder van
de waarheid nu betrouwbaar te zijn. De
grenzen die hij legt zijn uitsluitend de
zijne en ze stemmen niet overeen met de
gebruikelijke. Zijn handelen wordt niet
ingegeven door een ideologie: hij had met
hetzelfde gemak voor een Democraat
kunnen werken omdat hij vooral geïnte
resseerd is, zegt hij, in een oplossing voor
de problemen die men hem voorlegt. Maar
de waarheid? „Ik heb geen reden om te
De 65-jarige O’Dalaigh is voorheen
opperrechter van het hooggerechtshof
geweest. In november 1974 werd hij een
stemmig tot president gekozen als opvol
ger van president Erskine Childers, die
was overleden.
;raal
TNO
kun-
sleer
vor-
eten
aan-
i de
;gra-
wil-
lisch
ien
rijd
nk-
zou
ste-
De
ver
i de
Ira
kis
ien
zui-
ren
yan
pen
ken
en
ian-
;rp,
ient
in
:ten
3in-
ieu-
one
eks
en.
:eft
het
iow
ing
■ge-
iie-
3W-
ien
[en.
een
De
ed-
HD-2
Het onthutsende is dat Amerika moet
blijven zitten met de vraag of dit bastion
van democratie inderdaad moet worden
overgeleverd aan een keuze per televisie
tussen twee mannen met gekneusde rech
terhanden na een officiële campagne van
bijna een jaar lang, als we de voorverkie-
zingen gemakshalve meerekenen.
Dean heeft de titel van zijn boek niet
voor niets gekozen: hij beschrijft zijn
besluit om carrière te maken. Want zijn
aanvankelijke, zeer bescheiden positie in
een kantoortje, waar de verf van de
muren bladderde, met uitzicht op een bin
nenplaats van asfalt, tot Kerstmis 1972
toen hij „onmisbaar was geworden” in de
bedriegerij, met een plaats op de lijst van
functionarissen die per dienstauto van
huis werden gehaald en met een kantoor
dat omstandig opnieuw was ingericht.
Deze John Dean „de Derde” (in de familie-
lijn) vreesde ten slotte voor zijn leven
vanwege zijn kennis der duistere zaken en
zijn vrouw moest een aantal archiefstuk
ken die hij (voor alle zekerheid?) thuis had
opgeborgen, op de zolder gaan verstoppen
omdat hij al de feiten documenteerde die
hij later in het volle zicht van de natie
omtrent Richard Nixon en zijn machina
ties zou gaan onthullen.
WASHINGTON (Reuter). In tegen
stelling tot een eerdere bekendmaking is
de Amerikaanse marine naarstig op zoek
naar een zeer moderne en geheime
Phoenix-raket in de Noordzee. Gebleken
is dat de raket toch niet op zijn plaats zit
aan het F-14 Tomcat-jachtvliegtuig dat
donderdagavond werd gevonden op de
zeebodem, buiten de kust van noord-
Schotland.
President Ford van zijn kant heeft het
reizen bewaard voor de allerlaatste dagen
van zijn campagne, doch hij heeft niets
anders te bieden dan voortzetting van een
vertrouwd beleid niet briljant, zonder
werkelijke inspiratie, doch ook zonder al
te veel risico.
BONN (DPA). - De voorzitster van de
Westduitse Bondsdag, mevrouw Annema-
rie Renger, heeft de twee stichteressen
van de Noordierse vredesbeweging, Mai-
read Corrigan en Betty Williams, uitgeno
digd voor een bezoek aan Bonn. Naar
gisteren door het perscentrum van de
Bondsdag werd meegedeeld, worden Cor
rigan en Williams volgende week donder
dag in Bonn verwacht voor een gesprek
waaraan vertegenwoordigers van alle
partijen zullen deelnemen. Mevrouw Ren
ger heeft Mairead Corrigan en Betty
Williams onlangs voorgedragen voor de
volgende Nobelprijs voor de vrede.
Zodoende zijn de debatten dan ook niet
meer doch ook niet minder geworden dan
een soort politieke schoonheidswedstrijd,
die naar men mag aannemen in belangrij
ke mate de beslissing op 2 november zal
bepalen.
Nóg onthutsender is het dat een aantal
verbeteringen in het systeem van deze
verkiezingen zeer voor de hand ligt, doch
nimmer, een honderdtal pogingen in het
Congres ten spijt, tot stand is gekomen.
Het is mogelijk om alle voorverkiezingen
op één dag te houden; het is mogelijk om
de blijkbaar zinloos lange periode tussen
partijconventies, waar de kandidaten
worden aangewezen en de eigenlijke ver
kiezing te bekorten en zodoende ook de
campagne te beperken. Dit spaart geld,
energie, frustraties, vernedering, specula
ties. Het zou aan deze verkiezingen, die
zonder twijfel de belangrijkste zijn in de
vrije wereld, hun kermisachtig en ietwat
bedrieglijk karakter in belangrijke mate
ontnemen.
De liga van vrouwelijke kiezers, onder
wier auspiciën de tv-confrontaties tussen
democraat Carter en republikein Ford
zijn georganiseerd, had die kiezers behal
ve een rechtstreekse persoonlijke vergelij
king tussen de kandidaten ook uitzicht
willen verschaffen op de beginselpunten
waarmee zij ten strijde trekken. Van die
beginselen is onder de oppervlakte van de
voorspelbare rethoriek weinig substanti
eels zichtbaar geworden, want de
aspirant-president en het huidige Ameri
kaanse staatshoofd hebben niets anders
kunnen of willen vertonen dan zichzelf.
Donegan zond daarna een brief aan
O’Dalaigh die volgens premier Liam Cos
grave „ernstig, open en volledig excuus”
inhield. Afgevaardigden van de oppositie
onder leiding van oud-premier Jack
Lynch eisten Donegan’s aftreden of ont
slag omdat hij O’Dalaigh „grof beledigd”
had. Een motie waarin dit aftreden werd
geëist werd donderdag met 65 tegen 58
stemmen verworpen.
Het is op zichzelf niet zo belangrijk de
hele smerige samenzwering nog eens zij
het levendig onthuld te krijgen. Het is
wel merkwaardig dat John Dean kenne
lijk zo’n perfecte, totaal verblinde ambte
naar is geweest, een carrièremaker van
het slag dat Nederland in de oorlogsjaren
kende: de functionaris die te lang een
verkeerd gezag blijft dienen omdat hij nu
eenmaal op zijn plaats zit. En het is bijna
onrustbarend dat deze Dean zonder twee
maal adem te halen de legale kaartenhui
zen uiteenblaast die hij zelf stukje bij
beetje had helpen opbouwen.
Maar de Amerikaanse minister van
marine William Middendorf zei donder
dag dat de Russen geen poging in die
richting hebben gedaan en dat ze waar
schijnlijk ook de uitrusting missen om een
dergelijke diepzeeberging te verrichten.
De Tomcat werd donderdag gevonden en
lag ondersteboven op de zeebodem. In een
eerste bekendmaking van de marine werd
gezegd dat de raket nog op zijn plaats zat.
e in
;rk- i
?de-
fé’s
tan-
aan
250
jlde
>ges
een
>ges
nen
Het huidige systeem is een overblijfsel
uit voorbije tijden zonder radio’s, tele
visies, vliegtuigen, waarin vooral tijd een
factor was in verband met transport
omwille van communicatie. Met de com
municatietechnieken van vandaag is
althans in de Amerikaanse presidentsver
kiezingen de tijd een last geworden.
Een strijd om de waarde van de beginse
len de onthulling van een programma
tisch gesteunde filosofie, vertaald tot een
herkenbaar politiek plan; de kiezer con
fronteren met een keuze van betekenis die
een beroep doet op niet alleen maar zijn
eenvoudige instincten doch op een onder
zoek naar zijn plaats als individu in een
samenleving waarvan hij zich een voor
stelling moet maken om te kunnen kiezen
dit alles is uitgebleven.
Het jachtvliegtuig viel op 14 september
van het Amerikaanse vliegdekschip John
F. Kennedy toen een gasklep in een van de
motoren vast bleef zitten en de beman
ning de controle over het toestel verloor.
De bemanning van de Tomcat kon zich in
veiligheid stellen. Russische oorlogssche
pen waren in de buurt toen het vliegtuig
overboord viel met zijn hoogst geheime
electronisch apparatuur en gespeculeerd
werd dat de Russen mogelijk zouden pro
beren het toestel te lokaliseren.
klager Jaworski. Het wachten is nu nog op
het boek van Nixon zelf: de man die er
met een ruime vergiffenis vanaf kwam,
doch wiens naam onterend blijft opdui
ken in de recente geschiedenis van de
republikeinse partij al was het slechts
omdat zowel president Ford als diens kan
didaat voor het vice-presidentschap
Robert Dole hem tot het laatst is trouw
gebleven, in de veronderstelling dat hij
het wel zou redden. Zonder John Dean, de
verklikker, zonder Alexander Butterfield,
die het afluistersysteem van het Witte
Huis onthulde (en nu geen baan kan krij
gen), zou dit misschien ook wel zijn gelukt.
Carter heeft tijdens zijn reizen door het
land weinig meer gedaan dan een betere
regering beloven in termen die begrijpe
lijk moesten zijn voor de gemiddelde aan
wezige. Hij heeft zoveel handen gedrukt
dat zijn rechterhand kneuzingen vertoont,
dat wel, doch het spraakgebruik van korte
campagnetoespraken brengt geen politiek
concept tot stand waarmee de gretig toe
ziende analisten van professie, veel kun
nen doen.
3UW
wei- I
ieën
ord-
e in
29-
lid
ten.
het
i in
mu-
ES
