Links protest
tegen arrestatie
van Carvalho
TRANSKEI IS NU
overgang
Tientallen doden bij demonstratie tegen sterilisatie
journalist
het land uit
Carter betuigt
sympathie met
joodse Russen
naar democratie
Spaanse militairen steunen
Zuid-Afrika zet
Engeland en
de grote crisis
staan Hoewel ik het ze
met neb durven vragen,
neem ik aan dat het óf
conservatoriumstudenten
zijn die hun studie moeten
bekostigen, óf al afgestu
deerden die geen emplooi
hebben kunnen vinden.
„ONAFHANKELIJK"
I
GROTE
SCHOONMAAK
NAUTISCHE
TOPMAN
MAX FACTOR
TURK
tort I
tw
JL I D I N S D A G
19 7 6
2 6
OKTOBER
BINNEN- EN BUITENLAND
door Nico Scheepmaker
NEW DELHI (Reuter, AFP). De oppositie in India heeft gisteren
r
icht
r
bene
niet
door
Henk
Leffelaar
king
eente
aking
bij te
15.000
den).
lier
ihina
ver-
oeng
Jaar
t. De
i’eng,
euwe
Heir
„het mooiste uur uit de geschiedenis van het moderne parlement” zou
zijn.
gen
drie
aan
vers
iar in
aarde
•zeke-
bere-
i. Nog
:erug-
olene
1974.
ratie
ing
0.000
door
■tand
is
if te
mrdt
ien
de zitting van het parlement geboycot waarop werd beraadslaagd
over een wetsvoorstel tot ingrijpende wijziging van de grondwet. Toch
hield de minister die het wetsvoorstel verdedigde, Hari Ram Gokhale
(Justitie), vol dat goedkeuring van de 59 artikelen in het amendement
idst
zei dat er niets aan te
doen was. Het onder
houd van de trappen
was in handen van
de fabrikant en die
kon de vereiste
onderdelen niet krij
gen De forenzen
blijven tot de lente m
staking
ren”
>uders
er de
i haar
„poli-
n. De
dagen
•ikatu-
g zijn
i hun
lonair
m te
i dun Transport, die
eupnenustlsche
benaming voor het
rollend materieel m
krijgen op deze moeilijke politieke ovei de Britse hoofdstad,
LONDEN - Hoe
laat een economi
sche crisis zich m een
land gelden9 In
Engeland bijvoor
beeld met het bericht
dat de forensen die
gebruik moeten
maken van de onder
grondse in Shep
herd's Bush, in sta
king zijn gegaan. Al
sinds december ver
leden jaar doet de
roltrap naar
den het daar
meer en moeten de
reizigers gebruik
maken van een nood-
trap. (Ik weet niet
hoeveel treden die
nuodtrap in Shep
herd’s Bush telt,
maai wel dat die van
het station Glouces
ter 110 treden heeft,
waarop je elkaar met
kunt passeren) Lon
(Van onze redacteur in Barcelo
na, Robbert Bosschart)
BARCELONA, De regering
van koning Juan Carlos en pre
mier Suarez wordt door het
merendeel van de Spaanse
beroepsmilitairen vastberaden
gesteund voor een vreedzame
overgang naar een parlementaire
democratie. Zij zullen evenmin
een rechtse staatsgreep als een
linkse poging tot revolutie toe
staan. Hoewel zij geen vergiffenis
aanvragen voor de militaire over
winning in de Spaanse burger
oorlog, en de persoonlijke
gedachtenis van Franco willen
blijven eren, hebben zij er genoeg
van dat reactionairen hen, met
verwijzing naar het verleden,
opnieuw voor het rechtse karre
tje willen spannen.
3
trijfel
Oppositie India boycot debat over
■A
I
4
I
De man die hier met zijn kano omslaat
is niemand minder dan Amerikaanse
minister voor Marinezaken, J. William
Middendorf. Het kelderen van de nauti
sche topman gebeurde op de Potomac-
rivier in Washington. Middendorf had een
weddenschap gesloten met generaal Jas-
kilka dat hij per kano sneller drie mijl
kon roeien dan de generaal die langs de
oever kon rennen. De generaal won dus.
De meeste critici van de voorstellen
vinden dat de bedoeling ervan is de macht
te leggen in de handen van premier Indira
Gandhi, de rechtsmacht van de justitie te
beperken en de president bevoegdheden
te geven om buiten het parlement om de
grondwet te amenderen.
Minister Gokhale zei dat het wetsvoor
stel dat bijna een jaar binnen de rege
rende Congrespartij is besproken een
grote stap is op de weg naar de „sociaal-
economische revolutie” die India voor
ogen staat. De veranderingen zullen vol
gens hem onderstrepen dat het parlement
soeverein is en geen beperkingen beteke
nen op zijn bevoegdheid om de grondwet
te amenderen.
JOHANNESBURG (AP). De corres
pondent in Zuid-Afrika van het Ameri
kaanse tijdschrift Newsweek, Arnaud de
Borchgrave, is door premier Vorster de
verdere toegang tot Zuid-Afrika ontzegd.
Een opvallend groot gedeelte van de
tekst is gewijd aan harde reacties van
generaal Gutierrez Meilado op de extreem
pij vooral in sociaal opzicht rechtvaardi
ger moet worden en waar nodig moet
toegeven aan de minder bedeelden; dat de
verschillende streken van Spanje hun tra
ditionele wensen (van autonomie) vervuld
moeten zien; dat er een nieuw politiek
raamwerk moet komen dat ruimte biedt
voor alle ideologische meningsverschil
len, maar met algemeen respect voor de
spelregels”
De belangrijkste bondgenoot van de
regering, de communistische partij van
India, steunt de algemene doelstellingen
van het wetsvoorstel.
Binnen en buiten het parlement hebben
Een hoge politiewoordvoerder bepaalde
het aantal doden op 13 en zei dat 74
politieagenten waren gewond. Er is geen
andere officiële verklaring verstrekt en de
Indiase kranten hebben aan het oproer
geen aandacht besteed.
De voorzitter van de Moslimliga, Ibra
him Soeleiman, deed in het parlement een
Woordvoerders van de oppositie zeiden
dat tenminste 40 mensen waren gedood en
tientallen gewond, toen de politie in Moe-
zaffarnagar en Kairana op 120 kilometer
ten noorden van New Delhi vorige week
maandag en dinsdag het vuur op een
menigte geopend had.
Deze enorme „stofzuiger” is in de
„Engelse tuin” van München begonnen
met de strijd tegen de vallende herfstbla
deren.
Buiten het parlementsgebouw deelde
het volksfront van vier partijen,dat
zoals gezegd de zitting boycot, afschrif
ten uit van een telegram uit Moezaffama-
gar waarin stond dat er 50 doden waren.
In het telegram stond dat de ongere
geldheden van vorige week waren uitge
broken toen fietstaxipersoneel en straat
venters werden aangehouden om gedwon
gen sterilisatie te ondergaan.
beroep op premier Gandhi een onderzoek
naar het incident te laten installen.
In het nieuwe stadion van Umtata
zongen vervolgens zo’n 35.000 toe
schouwers het nieuwe volkslied „Nkosi
Sikelele Afrika” (God zegene Afrika),
terwijl de Zuidafrikaanse vlag werd
gestreken.
De EEG-landen, de Verenigde Sta
ten, en de Organisatie van Afrikaanse
De Carvalho werd eerder dit jaar in
verband met de mislukte linkse coup van
vorig jaar november gearresteerd en later
voorwaardelijk in vrijheid gesteld.
Volgens een medestander is Slepak gis
teren veroordeeld tot 15 dagen gevange
nisstraf wegens verzet tegen de politie.
Volgens andere joodse zegslieden zijn
behalve Slepak nog elf joodse activisten
tot 15 dagen cel veroordeeld.
Op een persconferentie in Moskou las
de vrouw van Vladimir Slepak, een van de
gearresteerde actieleiders, een telegram
van Carter voor. „Met grote bezorgdheid
heb ik gelezen aan welke behandeling u
wordt blootgesteld. Ik wil u laten weten
dat ik een intense belangstelling heb voor
de behandeling van u en uw collega’s”,
aldus Carters telegram.
UMTATA/JOHANNESBURG (AFP,
UPI, Reuter). Transkei, een van de
Zuidafrikaanse thuislanden, is van
nacht formeel onafhankelijk gewor
den. Omdat Transkei door vrijwel de
hele wereld wordt gezien als een „onge
wenst kind van de apartheid", waren
in de hoofdstad Umtata vrijwel geen
buitenlandse vertegenwoordigers bij
de machtsoverdracht. De Zuidafri
kaanse president Diederichs overhan
digde hier een document waarin de
„onafhankelijkheid” is bezegeld, en de
gouden pen waarmee het stuk is onder
tekend, aan premier Kaiser Matanzima
van Transkei.
•emier
mhuis
■n met
omen.
geble-
een
„de
•zette
iruk-
MOSKOU (Reuter). De democrati
sche presidentskandidaat Jimmy Carter
heeft een sympathie-betuiging gestuurd
aan de joodse activisten die al dagen in
Moskou demonstreren voor een uitreisvi
sum. Een dertigtal betogers is gisteren
opgepakt door de politie.
Gisteren had ik, in Amsterdam-Zuid,
twee ontmoetingen die door onzichtbare
draden met elkaar leken verbonden. De
eerste ontmoeting was met een winkel-
standaard van Max Factor, de tweede met
een Turk, die op zoek was naar een adres.
De winkelstandaard stond op het trottoir
bij de zakken huisvuil en was kennelijk
door een nabije kapperssalon afgedankt,
en de Turk. Maar daarover straks, eerst
Max Factor. De standaard was meer dan
manshoog, stond op een metalen voet, en
droeg rond de brede buis die als rugge-
graat dienst deed, een vijftal draaibare
plateaus, waarop hij in betere tijden de
lipsticks, potjes zalf, doosjes rouge en
tubetjes wenkbrauwzwart van Max Fac
tor had tentoongesteld. Mooi was het hele
gevaarte niet, maar omdat de plateaus
nog prima draaiden, en het ook iets was
dat je niet in de winkel kunt kopen, wekte
het de begeerte op van vele voorbijgan
gers. Zij draaiden aan de plateaus, keken
vragend om zich heen, bestudeerden de
vuilniszakken om te zien of daar mis
schien de oplossing van het raadsel lag, en
hepen dan weer aarzelend door, koorts
achtig denkend: „Maar hoe sleep ik dat
ding mee naar huis?”
a
Dat was ook mijn probleem. Ik over
woog dat ik het kinder stoelt je van de
achterbank kon afhalen en die achter
bank kon neerklappen, maar dan nog?
Zou hij er dan inpassen? Stel je voor van
niet, dan stond ik met dat ding te worste
len, onder de vermaakte blik van enkele
tientallen voorbijgangers, en dan zou ik
het op het laatst toch nog moeten opgeven.
Dat nooit! Bovendien: viel zoiets niet
onder stelen op klaarlichte dag? Ik heb
kort geleden in het voorbijgaan van een
stapel vuilniszakken een buitengewoon
langwerpige koffer van nul en gener
waarde maar met de charme van zijn
onmogelijke maat meegejat, in één vloei
ende beweging zodat niemand de kans
kreeg er kwaad van te denken, maar dat
was iets anders dan zo’n mooie, glimmen
de, draaiende standaard te ontvreemden,
en daar dan nog een langdurige worstel
partij mee aan te gaan. Ik wist wel dat de
kapper het ding had afgedankt, en dat de
vuilnisman nog geen eigendomsrechten
kon laten gelden en er ongetwijfeld ook
liever voortijdig van verlost werd, maar je
nam toch iets mee dat niet van jou was.
Zpu je als voorbijganger bijvoorbeeld een
volle vuilniszak mogen meenemen naar
huis, om te zien of er iets van je gading
inzit? Ik vroeg het me ernstig af.
*t,
Een ander punt dat ernstige overweging
verdiende was, of ik wel met open armen
zou worden ontvangen als ik met Max
Factor thuiskwam. Of er al niet genöeg
rotzooi in huis is! Ja, maar deze standaard
is ontzettend handig, voor op zolder, om er
spijkers en dergelijke op te leggen; ik zag
het me niet met veel overtuiging zeggen.
Voor in de kamer!, kon ik zeggen, dat is
leuk voor Sara, die kan nu net lopen, dan
kan ze zich vasthouden aan zo’n plateau
en in de rondte lopen! Ook geen sterke. Ik
kon natuurlijk ook gewoon doorrijden en
verder leven zonder Max-Factorstan-
daard, zoals in de voorafgaande decennia.
Dat leek me, bij nader inzien, verreweg
het beste plan, ik reed weg, parkeerde
mijn auto bij het gebouw waar ik een
afspraak had, en werd op straat aange
klampt door een Turkse gastarbeider, die
me enkele papieren onder de neus duwde
en kennelijk wilde weten waar hij precies
moest zijn. Hij woonde in de Govert-
Flinckstraat, de papieren waren van de
Gemeentelijke Sociale Diens», als adres
sen zag ik verder de Marnixstraat en de
Herengracht, hijzelf zei nog vragender
wijs „Ooftoom?”, en welke taal ik ook
aansneed, hij kon me maar niet duidelijk
maken of hij naar huis wilde, of naar de
Sociale Dienst, of naar de dokter (want uit
de papieren bleek dat hij ziek was
geweest), of waar dan ook naartoe. Ik
haalde de kaart van Amsterdam uit de
auto en wees hem dat hij nu in de Van-
Eeghenstraat was, heel ver van al die
adressen vandaan. Maar hij wist niets
dichterbij We gingen het gebouw in waar
ik wezen moest, ik pelde Turkish Airlines,
daar zat een juffrouw die zowel Neder
lands als Turks sprak, maar na veel heen
en weer gepraat bleek zij er ook niets
méér uit te kunnen opmaken dan dat hij
dat ene formuliei op de bus moest doen.
Ze raadde aan hem naar de Stichting
Buitenlandse Werknemers te sturen op de
Weteringschans. Ik heb het vqor hem
opgeschreven, en bemoedigend vaarwel
geknikt, en toen zei hij het enige Neder
landse woord dat hij kende: „Danku”.
Een volkomen displaced person dus, net
als die Max- Eaetorstandaard bij de vuil
niszakken Je Pent graag Pereid hem
onder je hoede te nemen, maar tnj heeft
geen tiouvasi, je kan ei niets mee begin
nen Verdere overeenkomsten mag uzelf
bedenken En nu maai nopen dat onze
zoon ol doentei latei niet m de noodzaak
zal Komen te verkeren als gastarbeider m
Turkije te gaan werken
1- I
vlieg-
neer-
n het
n die
i. De 1
uden
arlos
irgen
heb-
ivan I
oete-
•ging
aaan
nop
e en
De zitting werd geboycot door de vier
partijen die samen het volksfront vormen.
De marxistische communistische partij
liep uit het huis weg na tegen de doelstel
lingen van de voorgestelde wet te hebben
geprotesteerd.
partijen van de oppositie geprotesteerd
tegen het optreden van de politie tijdens
rellen rond de verplichte sterilisatie waar
bij ruim honderd mensen zijn gedood en
gewond.
Hoewel de autoriteiten voor 40.000
liter bier, een vrije dag en overvloedige
versieringen hadden gezorgd heerste
in Transkei niet de uitbundige feest
stemming, waarm andere Afrikaanse
staten hun onafhankelijkheid gevierd
hebben. Van feest op straat was nau
welijks sprake.
Het wetsvoorstel geeft het parlement
groot gezag voor het treffen van wettelij
ke maatregelen tegen organisaties en acti
viteiten die anti-nationaal gevonden wor
den. Ook verlengt het de zittingsperiode
van het parlement van 5 tot 6 jaar.
•en de
sn, ter
>g van
1 vori-
jratie.
ftigja-
;tie in
lolitie- I
Twee parlementsleden uit Moezaff arna-
gar, leden van de Indiase volkspartij die
in de oppositie is, zeiden dat de lijken van
mensen die in de rellen gedood waren, in
de rivier de Ganges waren gegooid.
De Carvalho, die tijdens de revolutie
van 1974 commandant van de veiligheids
troepen was, is tijdens het weekeinde
gearresteerd wegens het afleggen van
„ongeoorloofde politieke verklaringen”
terwijl de banden die hij zou hebben met
een mislukte staatsgreep vorig jaar
november nog worden onderzocht.
ders
lam-
joen
dat
issel
i dit
rechtse provocaties. Hij wijst .stompzin
nige, jaloerse en lasterlijke” beschuldigin
gen van de hand dat hij „het leger zou
willen vernietigen door meer dan 1000
topofficieren met pensioen te sturen” Hij
vindt het „pijnlijk” dat degenen die altijd
hun bewondering voor het leger van de
torens bliezen, nu zoveel herrie maken
over het recente regeringsbesluit om twee
rechtse generaals op pensioen te sturen,
hoewel „zij altijd volstrekt het stilzwijgen
bewaarden toen in het recente verleden
soortgelijke maatregelen” waren gerjo-
men tegen andere militairen
ten. Wat ik in ieder geval
niet wist, is dat er zelfs een
museum bestaat van oude
tennisrackets. Wie er nog
een op zolder heeft staan,
Kan terecht bij David
Petri van het Petri Natio
nal Racket Museum m
Heathfield, Sussex Doet
overigens vermoeden dat
men hier te maken heeft
met een verzamelaar die,
in zijn enthousiasme, het
verschil tussen een één-
manscollectie en een
museum wat uit het oog is
verloren.
Eenheid hebben al laten weten dat zij
Transkei, de vrucht van de „grote
apartheid” (territoriale scheiding van
de rassen en stammen) niet willen
erkennen. Ook van de Verenigde
Naties heeft Transkei geen enkele
vorm van erkenning te verwachten, zo
verklaarde VN-secretans-generaal
Kurt Waldheim gisteren.
Zelfs zeven van de acht overige
thuisland-leiders lieten in Umtata ver
stek gaan. Als enige was Lucas Mango-
pe van Bophutatswana present, naast
Transkei het enige thuisland dat vóór
onafhankelijkheid van Zuid-Afrika
heeft gekozen.
Mevrouw Gandhi heeft zich de laatste
tijd uitgesproken tegen verplichte mede
werking aan het gezinsplanningspro-
gramma.
Even wonderlijk: een
maatschappij die filmdo-
c urnen taires maakt,
vraagt, te huur of te koop,
„een houten bankschroef
met twee schroeven voor
houtwerk, al of met per
manent aan een werkbank
bevestigd Ook een verza
melaar die zich met een
maatschappij verwan of
een maatschappij die een
documentaire over Lrepet
to. de natuurlijke vadei
van Pinocchio, op stapel
heeft staan? Toch staat
het allemaal m de Times
n in
ij het
lit de
voor
nden
irpen
logen
ideze
ilegd.
van
s de
heid-
Een tweede crisisbeeld
vind ik ïneer bij Engeland
.passen Sinds kort worden
voorbijgangers in de nai
van het South Kensington-
metrostation op weekem
den verrast door klassieke
muziek die uit het platen
winkeltje tegenovei de uit
gang lijkt te komen. Bij
onmiddellijke vaststelling
een onmogelijkheid,
omdat het winkeltje voor
namelijk rock verkoopt
De muziek is dan ook
afkomstig van twee jonge
fluitisten Met hun brom
merneimen en regenjas
sen slordig op een hoop
gegooid, staan ze daar
achter hun muziekstan
daaras en spelen duetten
van Mozaït een geldpel
op de grond
Ze zijn zo perfect, dat
anders haastige metro pas
sagiers ervoor stil blijveu
Dit alles klinkt de Spaanse democraten
als muziek in de oren Vooral omdat het
verklaringen betreft die net Spaanse
staatspersbureau neeft opgetekend uit de
mond van generaal Gutierrez Meilado, die
nu sinds een maand vice-premier is. De
wijze waarop deze tekst werd verspreid,
maakt het praktisch tot een programmati
sche verklaring, waarin de regering vast
legt wat zij, met de doorslaggevende steun
van de militairen, aan de oppositie van
links en rechts heeft te bieden In zekere
zm is het ook een waarschuwing aan
Franco s scnijnparlement dat, mdien het
in de huidige behandeling van de grond
wetsherziening probeert de regermgs-
plannen te torpederen, het ieger erop zal
toezien dat die toch doorgedrukt worden.
Generaal Gutierrez Meilado is een rea
list Wij moeten allen erkennen dal geen
van ons de wijsheid m pachi heeft, en
hoogstens ten dele gelijk kan hebben Wij
moeten niet vasi blijven steken op ideeen
of organisaties die reeds achterhaald zijn
door de omstandigheden waarm net ovei
wegend jonge Spanje zien nu beweegi
De reden daarvoor is, dat de Borchgra
ve in een artikel schrijft, dat de Zuidafri
kaanse inlichtingendienst hem anti-
regeringsstandpunten verkondigd heeft.
Onder meer schreef hij aan de inlichtin
gendienst, de mening toe, dat Zuid-Afrika
binnen twee jaar politiek in elkaar klapt,
tenzij Vorster de superrechtse aanhan
gers van zijn politiek negeert en drasti
sche veranderingen doorvoert.
Hij doelt daarmee op een incident van
de vorige week, toen een groep betogers
werd afgetuigd door politie-agenten.
ingrijpende wijziging grondwet
Ondei zijn doelstellingen noemt mj
„Dat at geweldplegingen van linkse en
rechtse extremisten geen greep niogen
kmvuri
gangspenode, dal de Spaanse maatschap I
slotte begeleid door de
majestuositeit van Beeth
ovens Vijfde Symphome,
die tegen de bergen
opklinkt” Is het een ver
gissing, of een Klem Brits
trekje, dat de zon zijn best
moet doen om de muziek
te evenaren? Verder
wordt Gneg als „Greig”
gespeld, maar zoiets komt
m de beste families voor
De advertentie betreft een
nudistenkamp.
Deze blijkbaar echt
gebeurde anekdote komt
uit de Daily Telegraph
Een buitenlandse gast
vroeg de manager van zijn
niet goedkope hotel waar
om de verwarming nog
met werd aangezei „Sir”
zei de manager „de reden
daarvan is dat wij dit jaar
een zeel lange en warme
zomer hebben gehad” De
Telegraph vraagt zich af
of hier misschien sprake is
van een verkeerd begre
pen systeem van energie
bespaimig dooi zon
verwarming.
Engeland is. zoals een
ieder weel, het land van de
verzamelaars en hobbyis
dien
ti de
is”.
neer
LISSABON (AP). Radikaal links
heeft de Portugezen opgeroepen „de
straat op te gaan” uit protest tegen het
gevangenzetten van het voormalige hoofd
van de veiligheidstroepen en voormalig
presidentskandidaat majoor Otelo de
Carvalho.
zien de vliegkosten met de
Concorde iets meer zijn
dan 70 cent per mijl, was
de ondergrondse bedui
dend goedkoper „En”,
schreef Londen Tran
sport, „hoewel wij met
met de Concorde concur
reren wat snelheid betreft,
kunnen we we! snellere
embarkatie en debarkatie
garanderen Verder heb
ben we 377 „vluchten” per
dag in iedere richting”
Met een waardig gevoel
voor net Britse understa
tement voegde Londen
Transport er nog aan toe
aal de vergelijking tussen
de metro en de Concorde
onrealistisch was.
Al weken word ik geïn
trigeerd door een adver
tentie in de Times. De kop
erboven luidt: „Huur een
Ezel” Dan volgt de
beschrijving van een
Grieks eUana waar atstan
den worden genieten, met
in kilometers, maar in
uren die een ezel erover
doet „Het is een eiland
met een op het Westen uit
kijkende disco boven op
een berg, waai de zoiison
dergang de muziek even
aart Mahler, Grieg, Cho
pin, Brahms En iedere
nacht sterft de zon ten
Ais er een crisis op komst
is Kan hij niet langer wor
den mgeluid dan op deze
manier
Nog iets over de onder
grondse. De ritprijzen zijn
onlangs met liefst 25 per
cent gestegen. Een mini
mum tochtje van eén halte
kost nu ongeveer 45 cent
Een geïrriteerde bonde-
naar ging aan het rekenen
eii kwam tot de conclusie
dat de ondergrondse per
mijl duurder was dan het
allerduurste vervoermid
del van deze eeuw, de
supersonische en omstre
den Concorde Ntei waai
schreel een vertegenwoor
digei van voornoemde
eupnennstische organisa
tie Londen Transport, de
rekenaar had zich vergist
De afstand russen
Waterloo en Piccadilly
t lie us was geen 1700
maai 1200 yard Dat
kwam neer op een ritprijs
je van 65 cent voor iets
meer dan een mijl Aange-
