Piet Kraak en zijn Deense amateurs
Fietsketting en
op sportvelden
CÏ3
■s
R
ORK
l.G.
V.
IG
24
door Jan Boerop
£1
jk?
BOZE OPZET
MINDERHEDEN
„THUISFLUITEN”
Op het Deens gestort
■r i
MM
BHmHH
■M
sta- j
Als het onweert gaat
bon
(N.H.)
lateur)
jen
ge-
:el-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
dan
rond
en
i
één
wogen
geheel
door u
Itu-
m2
Het werk frustreert. Dat is zeker,
maar de 33-voudige international,
lijdt er niet onder. „Anders red je het
hier niet”. Dat doet hij tot nu toe wel.
Wat zoekt de Nederlander die op 10 maart 1946 debuteerde in het
Nederlands elftal en het betaalde voetbal vaarwel zei op de leeftijd van 39
jaar en 8 maanden, in een zo amateuristische wereld als de Deense
voetbalbond wil handhaven? Plet Kraak glimlacht. „Ja, amateurs. In naam
wel, maar er gebeurt hier genoeg. Volgend jaar februari gaat men beslissen
over de Invoering van het betaalde voetbal. Ik geloof er niet in. Maar in feite
maakt het ook niets uit. Als ik een vleugelspeler nodig heb, komt die er.
Maar je hebt gelijk, het zijn amateurs. Ten minste zo worden ze genoemd.”
De Deense voetballer, zeer gewaardeerd In het buitenland, gedraagt zich
in eigen omgeving ook als zodanig. Trainingen zijn gewenst, maar de
trainer kan ze er in feite niet toe dwingen, terwijl medische verzorging als
overbodig wordt beschouwd.
De club kan het betalen. Kraak:
„We hebben 1500 leden, het bezoe
kersaantal schommelt van 1500 tot
2000. De entree is tien tot vijftien
kronen (ongeveer de helft van de gul
den). Daarnaast doet de gemeente erg
veel. Licht op het veld, op de trai
ningsvelden, reclameborden rondom
plus een forse bijdrage van geïnteres
seerden. Zakenlieden die de plaatse
lijke club steunen. Daar worden de
jeugdleiders van betaald. Een heel
normale gang van zaken in Denemar
ken. Voorts zijn ze hier gek van bin
go. Die avonden leveren goed geld op,
terwijl de bar in het clubhuis uitste
kend loopt. De discoavonden voor de
Dus met een gerust hart overstap
pen op betaald voetbal? Kraak: „Ik
geloof er niet in. Dat besluit wordt
mede genomen door de afdelings-
clubs. Ze hebben allemaal een stem
in het kapittel. De algemene opinie is
dat Denemarken in februari gaat
betalen, maar als je, zoals ik, in de
regio je oor te luister legt, zie ik het
voorstel er niet doorkomen”.
30
ilgd
tie-
net
Irijf,
als
de-
lan
en
ge-
gratis
ilemen
len en
bdNBM
LidMCCj
spectaculair. Dat is de hele opzet van
jullie”.
Ik zit nu zo’n dikke twintig jaar in de
sportjournalistiek (wordt het geen tijd
dat ik de KNVB-Speld voor Verdienste
krijg?), ik heb over sport geschreven
voor Sport en Sportwereld, Sportief,
Voetbal International, Het Parool, Vrij
Nederland en voor de krant die u nu
leest, maar het is mij nog nooit overko
men dat een sportredacteur of hoofd
redacteur zei dat ik wat „lekkerder”,
„spectaculairder”, of „sensationeler”
moest schrijven. Dat ken natuurlijk
betekenen dat ik altijd spectaculair en
sensationeel genoeg schreef, maar het
kan ook betekenen dat zulke eisen,
althans bij het soort kranten en week
bladen waar ik voor werk of werkte,
nooit gesteld zijn. Ik weet trouwens uit
ervaring, dat er nooit gebrek aan kopij
is in de sportwereld, het wordt je bij
wijze van spreken achterna gedragen.
Neem bijvoorbeeld alleen maar de
voetbalwereld in deze week. Ten eerste
sensationele uitslagen: PSV-
Feyenoord 2-3, Ajax-FC Utrecht 7-0,
FC Den Haag-Go Ahead Eagles 8-2.
Verder de rode kaart voor Blatter, en
het door alle kranten gesignaleerde
kamikaze-spel van Hugo Hovenkamp
in dezelfde wedstrijd AZ’67-Roda JC.
„Als de spelers van het eerste team
niet komen trainen, zet ik ze er naast.
Nu nog ageren bestuursleden tegen
die maatregel. Onlangs nog zei de
voorzitter dat je zo’n goede speler
toch niet buiten het elftal kon laten
omdat hij niet had getraind. Kijk, met
die instelling heb ik moeite. Daar
verzet ik me tegen. Ik werk met een
elftalcommissie, luister naar ieder
een, maar in dergelijke kwesties
beslis ik toch zelf. Op de manier
waarop zij werken, kom je er nooit.”
Piet Kraak werd op 14 februari 1921
in IJmuiden geboren, voetbalde in de
aspiranten van VSV, in de junioren
van Stormvogels en debuteerde als
zeventienjarige doelman in het eerste
elftal. Hij was 19 jaar lid van de club,
werd benoemd tot erelid en een jaar
lijks toernooi draagt nog steeds zijn
naam. In 1953 stapte hij over naar de
„wilde” profbond. Hij gjng voor de
profclub Den Haag (niet de huidige
club van die naam) spelen. Na de lega
le intrede van het betaalde voetbal
vertrok hij naar Elinkwijk. Hij oogstte
succes en in zijn werkkamer van de
gerieflijke bungalow aan de rand van
het Deense Nakskov hangt de getuige:
een op linnen gedrukte pagina met het
kampioenselftal van Elinkwijk, kam
pioen hoofdklasse B, seizoen 1955-
1956.
Kraak is ook niet zo’n fervent voor
stander, hoewel hij best nog eens in
een land zou willen werken waar hij
met full- of semi-profs te maken
heeft. „Je moet oppassen dat je niet
achter gaat lopen, zoals de meeste
mensen hier. Mijn voorzitter predikt
voetbal van vijftig jaar geleden. Die
mensen moet je overtuigen, maar ze
hebben een gevaarlijk grote inbreng
in de club. Ze indoctrineren, je moet
constant op je qui vive blijven, terwijl
ik heb bewezen op het juiste spoor te
zitten”.
Ie Zuidmolukse aanvaller 25 minuten
voor tijd bij Ajax mocht invallen, zei
een collega dat Ajax de enige club is
die zich tenminste daadwerkelijk
inzet voor de minderheidsgroepen in
ons land: Tahamata, Dusbdba, Ling,
en dan nog wat Scandinavische en
Joegoslavische gastarbeiders en een
handjevol provincialen
Ik doe steeds mijn uiterste best maar
ik heb er soms echt wel eens moeite
mee om voetballers en voetballeiders
au sérieux te nemen als het om hun
mening over de sportpers gaat. Vorige
week had John Linse van Voetbal
International een gesprek met Guus
Brox en Eddy Treytel van Feyenoord
onder de kop: „Boze opzet bij de
pers?”. Op de vraag of de zijns inziens
negatieve benadering van de pers boze
opzet is, antwoordde Eddy Treytel:
„Weet ik niet. Of ik snap het niet. Of de
mensen hebben geen verstand van
voetballen, dat ze gewoon ondeskundig
zijn, dat geloof ik soms ook wel, of ze
moeten voor die krant een lekker ver
haal schrijven. Een verhaal dat gelezen
moet worden”. En verderop zegt Trey
tel: „Om een lekker verhaal te maken,
want wie laat zich nu zo door zijn
emoties of vernietigingsdrang meesle
pen als hij omringd wordt door 18.000
vijandig gezinde mensen, ingesloten is
door muren en hekken die geen kans
op ontsnapping bieden en de zeker
heid heeft dat hij zometeen zal worden
opgevangen door een van de vele met
gummiknuppels en blaffende honden
bewapende agenten?
En inderdaad, de vluchteling holde
het halve veld over naar de spelersin-
gang en zijn achtervolger werd daar
door sterke armen overmeesterd, waar
bij zijn fietsketting, die hij inmiddels
weer in de binnenzak van zijn jas had
gestopt hem werd ontfutseld door nie
mand minder dan de bekende onderte
kenaar van advertenties ten gunste
van Prins Bemhard: Heinz Stug. En
waar het me nu om gaat is dit: met een
fietsketting wordt tegenwoordig ken
nelijk zo’n zilverkleurig ogende ket
ting met grote schakels bedoeld waar
mee je je fiets vastmaakt aan een lan
taarnpaal. Meestal zitten ze dan in een
plastic hüls tegen het roesten. Die huls
zit er bij de Heli’s Angels en de
Bunnik-zijde-supporters niet meer
omheen, want dat belet het smakelijk
zwiepen van de ketting, en het zou ook
minder pijn doen. Het wordt tijd dat er
een politieverordening komt dat fiets-
kettingen alleen nog maar mogen wor
den verkocht aan diegenen die zich
door middel van hun paspoort laten
registreren. De praktijk heeft immers
uitgewezen, dat de fietsketting tot het
wapenbezit moet worden gerekend.
Toen Simon Tahamata, de talentvol-
heeft te maken met al eeuwenlang
bestaande psychologische en pseudo-
psychologische factoren, zoals eigen
veld, eigen publiek, defensief spel in
uitwedstrijden, en (ook een beetje
natuurlijk) de al dan niet bewuste
steun van de scheidsrechter voor de
thuisclub, en voor de grote meerder
heid op de tribune die zo graag een
doelpunt van die thuisclub ziet.
Wie kan de verleiding weerstaan om
in één klap tienduizend mensen een
beetje gelukkiger te maken? De thuis
clubs kregen de afgelopen zondag vijf
strafschoppen mee, de uitspelende
clubs niet eentje. Wel signaleerden de
kranten een tweetal zichtbare penal
ty’s die niet tegen de thuisspelende
clubs werden gegeven. Maar zijn dit
waterdichte bewijzen voor de thuis-
fluiterij van de arbiters? Helaas nee.
De thuisclub valt nu eenmaal het
meest aan, daardoor vallen de meeste
penalty’s aan de kant van de verdedi
gende bezoekers, en daarom krijgen de
bezoekers (die zich met hand en tand
verdedigen) ook de meeste gele kaar
ten) hoewel de stand afgelopen zondag
3-3 was), en de meeste rode kaarten (0-1
voor de bezoekers, namelijk Sjef Blat
ter). Zoals gezegd, het is niet meetkun
dig of via een computer te bewijzen,
maar je moet wel stekeblind zijn om
dit verschijnsel niet herhaaldelijk te
constateren. Niet alleen bij Neder
landse scheidsrechters natuurlijk,
want de Spanjaard die Nederland-
Noord Ierland floot en alles liet passe
ren wat Rijsbergen tegen midvoor
Anderson uitspookte, was ook een bui
tengewoon bekwame thuisfluiter.
STOPPER
Ziehier de voorraad sensationele
oefenstof die de sportjournalisten in
twee dagen tijd „van bevriende zijde”
kregen aangereikt. En dan nog beteu
terd kijken, als er metterdaad over
geschreven wordt
Mag ik ook even? Het door Masman
gesignaleerde „thuisfluiten”, de verne
derlandsing van „home-refereeing”, is
een vaststaand feit. Of beter gezegd:
een feit dat nooit mathematisch kan
worden vastgesteld omdat scheids-
rechtersbeslissingen „arbitrair” zijn,
maar dat je als objectief toeschouwer
steeds weer met je klompen kunt aan
voelen. Je kan het alleen nooit bewij
zen, want wat bewijst het dat van de
laatste negen ere-divisiewedstrijden
er zeven door de thuisclub werden
gewonnen, en eentje werd gelijkge
speeld, en dat slechts een uitspelende
club won? Toch niet dat de scheids
rechters thuisfluiters waren? Dat
De aanklacht van FC Twente-
voorzitter Jan Masman die scheids
rechter Jan Beek een thuisfluiter
noemde. De acht minuten staking van
de wedstrijd Ajax-FC Utrecht wegens
het smijten van stukken karton, bier
blikjes, stenen en de gebruikelijke
pepermuntjes vanaf de tribune naar
scheidsrechter en spelers. En als klap
op de vuurpijl de dopingbeschuldiging
van AZ-arts Jimmy van Rompu aan
het adres van een viertal niet met name
genoemde ere-divisieclubs, waarbij
kennelijk vooral aan Roda JC gedacht
moest worden!
Kraak: „Met die instelling had ik
grote moeite toen ik bij Aabe in Aal
borg aan de slag ging. Als je zo lang
in het betaalde voetbal hebt gewerkt,
.komt de Deense mentaliteit vreemd
op je over. Ik kan moeilijk tegen die
mensen zeggen dat ze zich vanaf het
moment dat ik binnenstap maar naar
mij moeten richten. Ik heb me wel
degelijk aan hen moeten aanpassen,
hoewel ik probeer de tussenweg te
bewandelen.”
„In het begin bediende ik me van
het Engels, maar ik heb me in ijltem
po op het Deens gestort. Binnen een
paar maanden zei de voorzitter tegen
de spelers: mannen, het is oppassen
geblazen. Hij verstaat jullie. Ik heb
me dan ook vlot in het Deens ver
staanbaar kunnen maken, omdat ik
niet bang was om fouten te maken.
Het begon vijf jaar geleden. De
Jutlandse club AaBe zocht een bui
tenlandse trainer. Dat wilde die ama
teurclub nu eenmaal. Kraak: „Ik
kreeg een tip en heb gesolliciteerd.
Via de WON of de KNVB? Neen,
vergeet dat maar. Leuke instellingen,
maar niet voor zulke zaken. Neen, dat
moet je zelf doen. Goed, ik stapte er
op af en nam de baan aan. Ik besefte
dat ik met spoed die taal onder de
knie moest krijgen. Door mijn school
opleiding kon ik me redden in Engels,
Duits en Frans (tijdens mijn actieve
periode hebben enkele KNVB-
officials zich daarover verbaasd)”.
De dubbele moord op de hockeyer
Jop Hartman en zijn vriendin Josje
Goggers is door twee Heli’s Angels
gepleegd, die daarbij gebruik maakten
van een mes en een fietsketting. Als ik
vroeger las dat de Heli’s Angels met
fietskettingen tekeergingen, of dat de
'supporters van FC Utrecht (om maar
eens een heel willekeurig voorbeeld te
noemen, natuurlijk) met fietskettin-
gen gewapend hun sportieve zondag
middag tegemoet traden, dacht ik in
mijn onschuld altijd aan fietsket-
tingen. Ik wist niet beter of een fiets
ketting was dat ding met schakeltjes
dat eens in de zoveel tijd van je tand
rad afliep, waardoor je smerige zwarte
smeeroliehanden kreeg als je hem er
met veel moeite weer omheen deed. Ik
kon me al nooit voorstellen dat zo’n
stugge schakelketting makkelijk
sloeg, maar ik kon me wel indenken
dat als je er mee raak sloeg, het ook
hard aankwam.
Maar dank zij Ajax-FC Utrecht weet
ik nu beter wat er in kringen van de
Bunnik-zijde („Bunnik-zijde, haha-
ha!” riepen de Ajax-supporters toen
FC Utrecht met 5-0 of daaromtrent
achterstond) en de Heli’s Angels onder
„fietskettingen” worden verstaan.
Want wat gebeurde, nog voor de
aftrap? Twee jongens sprongen van de
tribune achter het doel waar de
Utrecht-supporters opeengepakt ston
den over het hek het veld op. De voor
ste schatte ik op een Ajax-supporter
(hij was de kleinste), de achterste op
een FC Utrecht-supporter. De achter
ste achtervolgde de voorste, al zwaai
end met een ketting. Het had iets
abstracts en surrealistisch tegelijk,
„Dat is het werkklimaat in Dene
marken. Daarom zeg ik: als ik de
kans krijg om in het buitenland te
werken, ga ik. Voor een paar jaar.
Desnoods alleen, omdat mijn vrouw
per se hier wil blijven wonen. Ik later
ook, omdat de sociale voorzieningen
je een onbezorgde oude dag schen
ken. Ik houd van dit land, maar ik
hunker er naar om nog eens met
echte profs te werken. Dat is mijn
hartewens”.
„Neem nu mijn 19-jarige spits Kurt
Hansen. Hij speelde in het Deense
elftal tegen West-Duitsland. Hij heeft
ook al in het team buitenlandse profs
gespeeld. Daarna had Jan Nielsen
hem in zijn zak, omdat hij te statisch
speelde. Dat heb ik George Kessler
ook gezegd. Hij wilde hem naar Her
tha BSC halen. Ik geloof niet dat hij
het daar redt. De invloeden van
buitenaf kan‘hij niet weerstaan, dus
is hij geen echte prof. Als het onweert
stapt hij van de training af omdat zijn
meisje alleen thuis is en bang is voor
onweer”.
Piet Kraak stapte na die 2,5 jaar
over naar de derde-divisieclub Naks
kov Boldklub in Lolland Falster die
onder Kraak na 35 jaar promotie
naar de tweede divisie beleefde. Hij
solliciteerde, maakte de afspraak en
toen kwam AaBe met een tegenvoor
stel. „Daar ben ik niet op ingegaan,
omdat ik mondeling tot overeenstem
ming met Nakskov Boldklub was
gekomen. Was het nog niet zover
geweest, dan was ik waarschijnlijk in
Aalborg gebleven. Het leefklimaat,
de mensen, de omgeving. Dat sprak
ons meer aan. Daarom blijf ik hier
niet zitten”.
Een wandeling en een autorit door
het 14.000 inwoners tellende plaatsje
Nakskov maakt duidelijk welke posi
tie Piet Kraak inneemt. Op elke hoek
gaat een arm omhoog. „Ik ken hier
erg veel mensen, zij kennen mij. Dat
gaat hier zo”. Niet zo verwonderlijk,
want Kraak heeft er een gewoonte
van gemaakt met Jan en alleman
kennis te maken. In het clubhuis
groet hij iedereen, kent pupillen en
senioren bij naam. „Ik tolereer niet
dat iemand de ander voorbij loopt. Je
werkt samen in een club met 1500
leden. Samen moet je bouwen en wer
ken. De sfeer moet goed zijn. Dan
bereik je hier iets. Is het anders, dan
zie je ze nooit, dan vermijden ze con
tact en komen niet trainen”.
jaar. De ploeg stond bijna onderaan,
maar we eindigden als vierde. Toen
moest de klap gemaakt worden. We
wilden kampioen van Denemarken
worden, maar wat gebeurde? We vlo
gen de eerste divisie uit, omdat diver
se spelers vertrokken. Ja ja, ama
teurs vliegen ook uit. Wat een sof,
maar we kwamen terug, omdat ik
eindelijk blessWrevrije spelers had
die bereid waren ook te komen
trainen”.
«fe.
V.l.n.r. Wiersma, Van der Hart, Wilkes, Klaassens en Kraak.
en laatste interland. „Ik was toen 38
jaar, maar nog in topvorm”.
Na zijn actieve periode beheerden
Piet en Alie Kraak een hotel in Zierik-
zee, dat via enkele „geniale” handelin
gen van de boekhouder gedoemd was
te sterven, daarna een café in de
Utrechtse Nobelstraat (tegenwoordig
„Het Pandje”), terwijl hij zich als trai
ner „installeerde”. De v.v. Utrecht was
zijn eerste werkgeefster. Hij kwam in
het bezit van het B-diploma omdat hij
veelvuldig international was, gaf zich
op voor de A-cursus, werd zonder test
afgetest en na protest toch toegelaten,
om in Leiden onder leiding van Kess
ler, Van der Leek, Kaufmann en Plooy-
er te slagen.
Hij nam het Huizense Zuidvogels
over van Jan Vonk, werd keeperstrai-
ner van Blauw Wit, later van de hele
groep en doceerde vijf jaar de ama
teurs van Blauw Wit. Velox was zijn
volgende halte, vervolgens LFC in Lei
den en hij verdween via een tip naar
AaBe in Aalborg. Daar acteerde Kraak
twee en een half jaar, maakte degrada
tie in het volgende seizoen ongedaan,
ging over naar Nakskov Boldklub,
waar hij na het eerste seizoen als kam
pioen feestvierde.
hinderde me niet, op die manier was
ik er het snelst doorheen”.
„Ik tekende voor twee en een half
Als ik iets uitlegde, vroeg ik altijd of
ze me begrepen hadden. Zo niet, dan
vertelde ik het nog een keer. Dat
jffTTlfW*WBinWW~*TtMlTrTMWMMMMMMMMMMMlMllllllilliril!l)lil!I IWilMIIWMI IMMIMIIM'MM—MMMMMIM—IIMM1
„Og nu med venstre ben”, galmt het door de suikerwalmen die Denemar-
kens grootste suikerfabriek over het sportveldencomplex van Nakskov
Boldklub spuwt. De aanwijzingen vloeien simpel uit de mond van de 55-
jarige Nederlandse voetbal-oefenmeester Piet Kraak. Hij, de IJmuidenaar,
denkt in het Deens, behoeft niet naar woorden te zoeken om de spelers tot
grotere activiteit aan te sporen. Ze vliegen voor de Hollander, die in
Denemarken heeft bewezen dat hij zijn vak verstaat.
Plet Kraak, voor de Denen Pieter, is de enige Nederlandse voetbaltrainer
in dienst van een Deense amateurclub. Collega’s zijn toegestroomd uit
Oostenrijk, Joegoslavië, Duitsland. Omdat er niet hard behoeft te worden
gewerkt in de redelijk goed betaalde jobs? Dat niet, maar het leefklimaat
spreekt de meesten aan. Vrouw Alie beaamt: „Ik blijf hier, wil niet meer
terug naar Holland”. Zoon Piet moet na vijf jaar naar Nederlandse woorden
zoeken, de niet meer thuis wonende dochter Tine, is een bekwaam
secretaresse die het Deens volledig onder de knie heeft.
Illl|llllllllllll|lllltilllllllllllllililllll!l|llllll!lllilll!lillllllllllll!llllllll|lll!lllli^^
Onenigheid met trainer Elék
Schwartz was oorzaak dat hij „maar”
32 interlands speelde. Na zeven jaar
afwezigheid kon de bondscoach hem
niet over het hoofd zien toen Kraak in
Elinkwijk gloreerde. Op 4 november
1959 verdrong hij Frans de Munck en
Eddy Pieters Graafland en beleefde
via een 7-1-zege op Noorwegen zijn 33e
mijn spits naar huis”
IllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlilllflIllllllimilllllHIUHIllllllHIIHIlill
jeugd zijn een andere bron van
inkomsten”.
i
